Verhoogde leukocyten (witte bloedcellen) in urine: Oorzaken
Leukocyten zijn witte bloedcellen die deel uitmaken van het immuunsysteem en nodig zijn om vreemde indringers en infecties te bestrijden. Wanneer het lichaam oude cellen vervangt, verschijnt normaalgezien een kleine hoeveelheid leukocyten in de urine. Maar wanneer het aantal witte bloedcellen in de urine hoog is, wijst dit mogelijk op een ernstiger probleem. Dit is het gevolg van schade aan de nieren, de urineleiders, de urethra (urinebuis) of de blaas. Daarnaast gaat dit mogelijk gepaard met de aanwezigheid van een vreemde stof in het lichaam. Deze oorzaken variëren in ernst en veroorzaken meestal bijkomende symptomen. Verder bezoekt een patiënt meteen de arts bij aanhoudende, gewijzigde of ernstige urinegerelateerde symptomen. Een urineonderzoek onthult dan de aanwezigheid van een verhoogd aantal leukocyten. De behandeling is afhankelijk van de oorzaak van het verhoogd aantal leukocyten in de urine.
Wat zijn leukocyten?
Leukocyten bestaan uit verschillende soorten witte bloedcellen, elk met een eigen taak in het immuunsysteem van het lichaam. In totaal zijn er vijf verschillende soorten witte bloedcellen:
Neutrofielen
Neutrofielen zijn de eerste witte bloedcellen (WBC) die naar een infectie gaan. Dit type witte bloedcel gaat een bacteriële infectie of schimmelinfectie als het ware 'inslikken'. Als ze sterven, wijzigen de neutrofielen in pus wat de infectie verstoort.
Monocyten
Monocyten reageren op
ontstekingen en ze vallen een indringer. Ze zijn ook belangrijk voor het stimuleren van het immuunsysteem. Verder gebeurt een vrijlating van cytokines door monocyten, waardoor koorts tot stand komt. Koorts is een manier waarop het lichaam tegen infecties vecht.
Lymfocyten
Lymfocyten bestaan in drie soorten: B-cellen, T-cellen en Natural Killer (NK)-cellen. De B-cellen zijn verantwoordelijk voor het maken van antilichamen en het aanvallen van 'indringers'. De T-cellen vallen cellen in het lichaam aan die geïnfecteerd zijn. Een patiënt met een laag aantal lymfocyten (
lymfocytopenie), ontwikkelt sneller een infectie.
Basofielen
Dit type leukocyten geeft histamine vrij als onderdeel van de reactie van het lichaam op allergenen. Daarnaast zijn basofielen geassocieerd met
astma (chronische ontsteking van de luchtwegen in de longen).
Eosinofielen
Net als basofielen zijn eosinofielen actief tegen allergenen en infecties.
Oorzaken van verhoogde leukocyten in de urine
Geslachtsgemeenschap
De geslachtsgemeenschap leidt tot een verhoogd aantal leukocyten in de urine. Bacteriën verspreiden zich vervolgens naar de urethra en veroorzaken daar een infectie.
Nierinfectie
Nierinfecties zoals
pyelonefritis (ontsteking van de nier(en) en het nierbekken) resulteren mogelijk in een hoog aantal leukocyten in de urine. Dit type infectie begint in de urinewegen. Wanneer de arts een urineweginfectie niet behandelt, reist de infectie naar de nieren. Patiënten met een
verzwakt immuunsysteem of patiënten waarbij artsen veelvuldig gebruik maken van
katheters, lopen een verhoogd risico op een nierinfectie.
Urine ophouden
Te lang de urine ophouden draagt eveneens bij aan een verhoogd leukocytenniveau. De blaas verzwakt hierdoor, wat het moeilijk maakt om de blaas te ledigen. De overgebleven urine blijft achter in de blaas, hetgeen het risico op een infectie verhoogt. Dit zorgt dan op zijn beurt voor een verhoogd leukocytenniveau.
Urineweginfectie
Een urineweginfectie zoals een
blaasontsteking (cystitis) is een veel voorkomende oorzaak van leukocyten in de urine. De aandoening komt vaker voor bij vrouwen.
Verstopte urinewegen
Bij een verstopping (obstructie) van de urinewegen, blijven leukocyten alsook
bloed in de urine aanwezig. Oorzaken van geblokkeerde urinewegen omvatten een trauma aan het bekken,
blaasstenen (harde ophopingen van mineralen in de blaas) of
nierstenen, een tumor en ongewenste voorwerpen in de urinewegen.

Zwangere dames hebben regelmatig een verhoogd leukocytengehalte in de urine /
Bron: PublicDomainPictures, PixabayZwangerschap
Het is heel gebruikelijk dat de zwangerschap leidt tot een verhoogd aantal leukocyten. Als deze niveaus consistent hoog zijn en daarbij andere symptomen verschijnen, is het nodig dat de patiënte zich laat onderzoeken. Mogelijk wijst dit namelijk op een urineweginfectie, één van de meest voorkomende medische problemen tijdens de zwangerschap. Vrouwen hebben een verhoogd blaasvolume maar een verminderde blaasspanning door het gewicht van de
baby. Een volledige blaaslediging is hierdoor soms moeilijk, waardoor bacteriën groeien en zich vermenigvuldigen. Een blaasontsteking (cystitis) is dan een mogelijk gevolg, wat een verhoog aantal leukocyten in de urine met zich meebrengt. Een behandeling is zeker vereist bij zwangere dames want anders ontstaan mogelijk complicaties.
Andere oorzaken
Een aantal andere aandoeningen leiden mogelijk tot witte bloedcellen in de urine:
- diabetes mellitus: Patiënten met suikerziekte ervaren meer urineweginfecties dan patiënten zonder diabetes. Een urineweginfectie bij diabetici is tevens vaak lastiger te behandelen.
- een vergrote prostaat: Mannen met een vergrote prostaat hebben soms een hogere hoeveelheid witte bloedcellen in de urine hebben.
Symptomen
Leukocyten in urine in het algemeen veroorzaken geen symptomen. De aanwezige symptomen zijn het gevolg van de infectie of ziekte. Zo zijn volgende symptomen mogelijk: frequenter urineren (
pollakisurie), een
branderig gevoel bij het plassen (
dysurie), bloed in de urine (
hematurie), sterk ruikende urine (
stinkende urine),
troebele urine, pijn in het bekkengebied (
bekkenpijn, vooral bij vrouwen) en pijn aan de buik. Bij de aanwezigheid van nierstenen presenteert de patiënt zich tevens met intense
pijn,
braken en
misselijkheid.
Koorts,
rillingen,
systemische lupus erythematosus (SLE) en pijn tijdens het vrijen zijn andere symptomen van de infectie. Het is belangrijk om deze begeleidende symptomen te herkennen en dan meteen medische hulp in te roepen. Des te langer een infectie onbehandeld blijft, des te groter het risico op complicaties.
Diagnose van verhoogde witte bloedcellen in de urine
Witte bloedcellen zijn verantwoordelijk voor de bescherming van het lichaam tegen bepaalde infecties en ziekten. Het meten van de aanwezigheid van witte bloedcellen in de urine gebeurt aan de hand van een
urineonderzoek. De arts meet hierbij de hoeveelheid van de witte bloedcel "esterase" in de urine. Esterase is een enzym dat witte bloedcellen produceren. In een
bloedonderzoek spoort de arts dit enzym op om leukocyten te vinden. Een positieve leukocyt esterase-test wijst meestal op een urineweginfectie. Wijzen de symptomen van de patiënt op nierstenen, dan voert de arts nog een
röntgenfoto of een
CT-scan uit.
Behandeling
Zelfzorg
Een goede persoonlijke hygiëne, een
gezonde voeding en voldoende vochtinname zijn belangrijke factoren om het risico op een urineweginfectie te verminderen.
Appelazijn drinken
Verdunde
appelciderazijn is een natuurlijke antibioticum, en bestrijdt bacteriën in de urinewegen.
Badkamerbezoek
Het is belangrijk om telkens bij een plasaandrang naar het toilet te gaan, want zelfs bij het plassen van een kleine hoeveelheid, verdwijnen bacteriën uit het lichaam. Deze bacteriën zijn namelijk vaak de oorzaak van een urineweginfectie. Verder is het aanbevolen om steeds van voor naar achter te vegen bij het reinigen van de billen om besmetting te voorkomen.
Irriterende stoffen vermijden
Irriterende stoffen voor de blaas omvatten
cafeïne, nicotine, gekruid eten, alcohol, koolzuurhoudende dranken en kunstmatige zoetstoffen. Meer vezelrijke koolhydraten zoals granen en gezonde vetten zoals noten en
olijfolie zijn allemaal goed voor de spijsvertering.
Vitamine C innemen
Vitamine C is een natuurlijk hulpmiddel om de urinewegen gezond te houden en een urineweginfectie voorkomen en/of behandelen. Dit bevindt zich onder andere in bessen, citrusvruchten, meloenen en kool.
Warmte aanbrengen
Warmte vermindert de druk en pijn rond de schaamstreek of onderrug (
lage rugpijn) bij een ontsteking en irritatie van de urinewegen. De patiënt brengt het verwarmingselement bij een lage temperatuur gedurende ongeveer tien tot vijftien minuten per keer aan.
Water drinken
Het
drinken van water is goed voor het wegspoelen van bacteriën, wat het herstelproces van een ziekte bespoedigt. Acht glazen water per dag drinken is een algemene richtlijn. Verse citroen of limoen toevoegen om de smaak te stimuleren kan hierbij nuttig zijn. Vocht van
peterselie is eveneens nuttig; dit is een natuurlijk diureticum (plaspil) wat helpt bij het spoelen van de blaas.
Yoghurt eten
Yoghurt zit vol
probiotica (goede bacteriën), hetgeen goed is voor een goed evenwicht van de darmen.
Professionele medische zorg
De arts bekijkt zorgvuldig wat de oorzaak is van het verhoogd aantal leukocyten in de urine. Een
antibioticabehandeling is bijvoorbeeld nodig bij een urineweginfectie. Wanneer de patiënt lijdt aan een obstructie in de urinewegen, is een chirurgische ingreep vereist om de verstopping op te heffen.