Verhoogde leukocyten (witte bloedcellen) in urine: Oorzaken

Leukocyten, ook wel witte bloedcellen genoemd, zijn een belangrijk onderdeel van het immuunsysteem. Ze bestrijden infecties en ontstekingen in het lichaam. Normaal gesproken zijn er slechts kleine hoeveelheden leukocyten in de urine aanwezig. Een te hoog aantal leukocyten in de urine, ook wel leukocyturie genoemd, kan wijzen op een onderliggend probleem, zoals een urineweginfectie, nierstenen of een blaasontsteking. Deze oorzaken variëren in ernst en veroorzaken meestal bijkomende symptomen. Verder moet een patiënt meteen een arts raadplegen bij aanhoudende, veranderde of ernstige urinegerelateerde symptomen. Een urineonderzoek onthult dan de aanwezigheid van een verhoogd aantal leukocyten. De behandeling is afhankelijk van de oorzaak van het verhoogde aantal leukocyten in de urine.

• Wat zijn leukocyten?
• Neutrofielen
• Monocyten
• Lymfocyten
• Basofielen
• Eosinofielen
• Functionele verschillen tussen leukocyten
• Epidemiologie van leukocyturie
• Oorzaken van verhoogde leukocyten in de urine
• Geslachtsgemeenschap
• Nierinfectie
• Urine ophouden
• Urineweginfectie
• Verstopte urinewegen
• Zwangerschap
• Andere oorzaken
• Symptomen
• Verhoogde leukocyten in de urine: gevolgen voor de gezondheid
• Alarmsymptomen
• Diagnose van verhoogde witte bloedcellen in de urine
• Onderzoeksmethoden
• Interpretatie van de resultaten
• Belangrijk
• Urinestaalonderzoek: Parameters, interpretatie en verhoogde leukocyten
• Teststrookanalyse
• Automatische telling
• Bacteriologie: Culturen
• Overige parameters
• Behandeling
• Zelfzorg
• Professionele medische zorg
• Prognose bij verhoogde leukocyten in urine
• Goede prognose
• Minder gunstige prognose
• Preventieve maatregelen
• Complicaties van verhoogde leukocyten in urine
• Preventieve maatregelen

Wat zijn leukocyten?

Leukocyten, ook wel bekend als witte bloedcellen, zijn essentiële componenten van het immuunsysteem. Ze spelen een cruciale rol bij het bestrijden van infecties en ontstekingen door verschillende taken uit te voeren. Er zijn verschillende types leukocyten, elk met een specifieke functie:

Neutrofielen

Deze cellen vormen de eerste verdedigingslinie tegen infecties. Ze bestrijden vooral bacteriën en schimmels door ze te doden en op te nemen (fagocytose). Neutrofielen zijn vaak het eerste type witte bloedcellen dat naar de plaats van een infectie migreert.

Monocyten

Monocyten ontwikkelen zich tot macrofagen wanneer ze weefsels binnendringen. Macrofagen zijn betrokken bij het opruimen van dode cellen en bacteriën en spelen een rol in het stimuleren van het immuunsysteem. Ze kunnen ook koorts veroorzaken als onderdeel van de ontstekingsreactie.

Lymfocyten

Er zijn twee hoofdtypen lymfocyten: B-cellen en T-cellen. B-cellen produceren antilichamen die specifiek gericht zijn op het bestrijden van infecties. T-cellen zijn betrokken bij het doden van geïnfecteerde cellen en coördineren de immuunrespons. Een tekort aan lymfocyten, bekend als lymfocytopenie, kan de vatbaarheid voor infecties verhogen.

Naast deze drie hoofdtypen zijn er ook basofielen en eosinofielen, die een belangrijke rol spelen in de afweer en bij allergische reacties.

Basofielen

Basofielen zijn een type leukocyt dat betrokken is bij allergische reacties en ontstekingen:

• Histaminevrijgifte: Basofielen geven histamine vrij, een chemische stof die bijdraagt aan allergische symptomen zoals jeuk, roodheid, zwelling en ontsteking. Histamine speelt een belangrijke rol in de onmiddellijke allergische reactie.
• Astma (chronische ontsteking van de luchtwegen): Basofielen zijn betrokken bij de ontwikkeling en verergering van astma, een aandoening gekarakteriseerd door chronische ontsteking en vernauwing van de luchtwegen.

Basofielen spelen ook een rol bij de afweer tegen parasitaire infecties door het vrijkomen van stoffen die helpen bij het elimineren van deze parasieten.

Eosinofielen

Eosinofielen zijn een ander type leukocyt met belangrijke functies in het immuunsysteem:

• Bestrijding van parasitaire infecties: Eosinofielen helpen bij het bestrijden van parasieten door toxische stoffen af te geven en door parasieten te omhullen met eiwitten. Deze eiwitten maken de parasieten vatbaar voor vernietiging door andere immuuncellen.
• Allergische reacties: Eosinofielen dragen bij aan allergische reacties door het vrijgeven van ontstekingsstoffen die symptomen zoals jeuk, slijmproductie en ontsteking kunnen veroorzaken. Ze zijn vaak verhoogd bij aandoeningen zoals allergische rhinitis en atopische dermatitis.

Functionele verschillen tussen leukocyten

Elk type leukocyt heeft een unieke rol en functie in het immuunsysteem:

• Neutrofielen: Actief in de vroege fase van infecties, vooral bacteriële. Ze zijn snel beschikbaar en effectief in het opruimen van pathogenen.
• Monocyten en Macrofagen: Betrokken bij het opruimen van dode cellen en pathogenen en bij het initiëren van een langere termijn immuunrespons. Ze spelen ook een rol bij het herstel van weefsel na een infectie.
• Lymfocyten: Essentieel voor de specifieke immuunrespons. B-cellen maken antilichamen aan die specifieke pathogenen neutraliseren, terwijl T-cellen geïnfecteerde cellen doden en andere immuuncellen coördineren.
• Basofielen: Belangrijk voor het uitlokken van allergische reacties en het bestrijden van parasitaire infecties. Ze bevorderen ontstekingen door het vrijkomen van histamine en andere chemische stoffen.
• Eosinofielen: Speelt een rol bij het bestrijden van parasitaire infecties en het moduleren van allergische reacties door het afgeven van ontstekingsstoffen.

Epidemiologie van leukocyturie

Prevalentie
Leukocyturie komt vaak voor in de algemene bevolking en is vooral prevalent bij vrouwen, die een hoger risico op urineweginfecties (UWI) hebben dan mannen, wat leidt tot een hogere frequentie van verhoogde leukocyten in de urine. Dit is te wijten aan anatomische en hormonale factoren. Kinderen, met name jonge meisjes, vertonen ook een significante incidentie van UWI, wat kan leiden tot leukocyturie. Daarnaast worden ouderen vaak getroffen, vooral degenen met een verzwakt immuunsysteem of andere comorbiditeiten, waardoor leukocyturie vaker voorkomt.

Regionale variaties
Er zijn regionale variaties in de prevalentie van leukocyturie, afhankelijk van verschillende factoren zoals de toegang tot gezondheidszorg en hygiënische omstandigheden. In gebieden met beperkte toegang tot medische zorg kunnen urineweginfecties vaker onbehandeld blijven, wat leidt tot hogere percentages leukocyturie. Slechte sanitaire voorzieningen en hygiëne kunnen ook bijdragen aan een verhoogd risico op infecties en leukocyturie in bepaalde regio's.

Seizoensgebonden invloeden
Er zijn aanwijzingen dat de prevalentie van leukocyturie seizoensgebonden kan zijn, met pieken in de herfst en winter, wanneer infecties vaker voorkomen. Dit kan worden verklaard door de toegenomen kans op infecties in deze periodes.

Relatie met andere aandoeningen
Leukocyturie kan ook worden geassocieerd met andere aandoeningen, zoals diabetes mellitus, waarbij patiënten met diabetes een hoger risico op urineweginfecties hebben en vaker leukocyturie vertonen. Chronische nierziekten kunnen eveneens leiden tot leukocyturie, wat een teken kan zijn van een ontstekingsreactie in de nieren.

Epidemiologische studies
Verschillende epidemiologische studies hebben aangetoond dat de prevalentie van leukocyturie varieert afhankelijk van de onderzochte populatie. Een studie kan zich richten op zwangere vrouwen, waarbij leukocyturie een indicator is voor de noodzaak van vroege behandeling om complicaties te voorkomen. Een andere studie kan zich richten op de prevalentie in pediatrische populaties.

Oorzaken van verhoogde leukocyten in de urine

Geslachtsgemeenschap

Geslachtsgemeenschap kan leiden tot een verhoogd aantal leukocyten in de urine, vooral bij vrouwen. Tijdens seksuele activiteit kunnen bacteriën in de urethra terechtkomen, wat kan leiden tot een tijdelijke verhoogde aanwezigheid van leukocyten. Dit kan een aanwijzing zijn voor een lichte urineweginfectie of irritatie van de urethra.

Nierinfectie

Nierinfecties, zoals pyelonefritis, kunnen resulteren in een verhoogd aantal leukocyten in de urine. Pyelonefritis begint vaak in de lagere urinewegen en kan zich naar de nieren verspreiden als deze infectie onbehandeld blijft. Personen met een verzwakt immuunsysteem, diabetes of die frequent katheters gebruiken, lopen een verhoogd risico op het ontwikkelen van nierinfecties. Symptomen kunnen zijn: hoge koorts, pijn in de rug of zij, en frequente, pijnlijke urinelozingen.

Urine ophouden

Langdurig urine ophouden kan bijdragen aan een verhoogd aantal leukocyten in de urine. Wanneer de blaas niet regelmatig en volledig geleegd wordt, kunnen bacteriën zich ophopen en infecties veroorzaken. Dit verhoogt de kans op blaasontstekingen, wat leidt tot een toename van leukocyten in de urine.

Urineweginfectie

Een urineweginfectie (UTI), zoals blaasontsteking of cystitis, is een veelvoorkomende oorzaak van verhoogde leukocyten in de urine. Deze aandoening komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Bij een UTI dringen bacteriën de urinewegen binnen, wat leidt tot ontsteking en een verhoogd aantal leukocyten als reactie van het immuunsysteem.

Verstopte urinewegen

Een verstopping (obstructie) van de urinewegen kan ook leiden tot een verhoogd aantal leukocyten in de urine, vaak in combinatie met bloed. Oorzaken van geblokkeerde urinewegen zijn onder andere:

• Trauma aan het bekken: Letsel aan het bekken kan leiden tot beschadiging van de urinewegen en een verhoogd aantal leukocyten in de urine.
• Blaasstenen: Harde mineralenafzettingen in de blaas kunnen pijn, infecties en ontsteking veroorzaken, wat resulteert in verhoogde leukocyten.
• Nierstenen: Kleine, harde mineralenafzettingen in de nieren kunnen pijn, ontsteking en bloed in de urine veroorzaken, wat leidt tot een toename van leukocyten.
• Tumoren: Tumoren in de urinewegen kunnen obstructie en ontsteking veroorzaken, wat het aantal leukocyten in de urine kan verhogen.
• Ongewenste voorwerpen in de urinewegen: Voorwerpen zoals katheters of andere medische hulpmiddelen kunnen verstoppingen en infecties veroorzaken, wat leidt tot verhoogde leukocyten.

Zwangerschap

Een verhoogd aantal leukocyten in de urine kan normaal zijn tijdens de zwangerschap. Echter, als de niveaus consistent hoog zijn en gepaard gaan met andere symptomen, zoals pijn of frequent urineren, is het belangrijk om medische hulp te zoeken. Veranderingen in het blaasvolume en een verlaagde blaasspanning door de druk van de groeiende baby kunnen leiden tot verminderde blaasspoeling en een verhoogd risico op urineweginfecties. Een blaasontsteking (cystitis) kan optreden, wat resulteert in verhoogde leukocyten in de urine. Tijdige behandeling is essentieel om complicaties te voorkomen.

Andere oorzaken

Andere aandoeningen die kunnen leiden tot verhoogde leukocyten in de urine zijn onder andere:

• Diabetes mellitus: Personen met diabetes hebben een verhoogd risico op urineweginfecties door verminderde afweermechanismen en hogere glucosespiegels in de urine, wat een voedingsbron voor bacteriën kan zijn.
• Vergrote prostaat: Mannen met een vergrote prostaat (benigne prostaathyperplasie) kunnen een verhoogd aantal witte bloedcellen in de urine ervaren door obstructie en ontsteking van de urinewegen.

Symptomen

Leukocyten in de urine veroorzaken vaak geen merkbare symptomen op zichzelf. De symptomen die optreden, zijn meestal het gevolg van de onderliggende infectie of aandoening die de verhoogde leukocyten veroorzaakt.

Mogelijke symptomen zijn:

• Frequente aandrang om te plassen: pollakisurie. Dit is een toestand waarbij de patiënt vaak de drang voelt om te urineren, vaak met kleine hoeveelheden urine.
• Branderig gevoel bij het plassen: dysurie. Dit kan worden ervaren als een branderige of pijnlijke sensatie tijdens het urineren, vaak geassocieerd met infecties.
• Bloed in de urine: hematurie. Dit kan zich uiten in zichtbaar bloed in de urine of een roze tot roodachtige verkleuring van de urine.
• Sterk ruikende urine: stinkende urine. Dit kan een aanwijzing zijn voor een infectie of het eten van bepaalde voedingsmiddelen.
• Troebele urine:. Dit kan duiden op de aanwezigheid van pus, bloed, of andere stoffen in de urine.
• Pijn in het bekkengebied: bekkenpijn, vooral bij vrouwen. Deze pijn kan optreden als gevolg van infecties of ontstekingen in de urinewegen of voortplantingsorganen.
• Pijn in de buik: Dit kan variëren van mild ongemak tot ernstige pijn en kan wijzen op een ontsteking of infectie.

Bij nierstenen ervaart de patiënt vaak ook:

• Intense pijn:. Deze pijn, ook wel koliekpijn genoemd, kan plotseling optreden en extreem hevig zijn, vaak in de rug of zij.
• Braken:. Braken kan optreden als gevolg van de intense pijn of als een reactie op een niersteen.
• Misselijkheid:. Misselijkheid kan gepaard gaan met de pijn van nierstenen of als gevolg van een onderliggende nierinfectie.

Andere minder voorkomende symptomen zijn:

• Koorts:. Koorts kan optreden als gevolg van een infectie in de urinewegen of nieren.
• Rillingen:. Dit kan een teken zijn van een ernstige infectie of koorts.
• Pijn tijdens het vrijen: Dit kan optreden bij infecties of ontstekingen van de urinewegen of voortplantingsorganen.

Het is belangrijk om deze symptomen te herkennen en bij het optreden ervan onmiddellijk medische hulp te zoeken. Onbehandelde infecties kunnen leiden tot ernstige complicaties, zoals nierbeschadiging of sepsis.

Verhoogde leukocyten in de urine: gevolgen voor de gezondheid

Verhoogde leukocyten in de urine, ook wel leukocyturie genoemd, kunnen wijzen op verschillende gezondheidsproblemen. Het is belangrijk om de gevolgen en gerelateerde aandoeningen te begrijpen om tijdig in te grijpen en passende maatregelen te nemen.

Impact op de nierfunctie
Wanneer er een verhoogd aantal leukocyten in de urine aanwezig is, kan dit een teken zijn van een nierinfectie of een andere aandoening die de nierfunctie beïnvloedt. Chronische ontsteking of infectie kan leiden tot littekenvorming en uiteindelijk tot nierbeschadiging. Dit kan de urineproductie en de algemene niergezondheid in gevaar brengen.

Een tijdige diagnose en behandeling van de onderliggende oorzaak van leukocyturie zijn cruciaal om de nierfunctie te behouden en verdere complicaties te voorkomen. Regelmatige controles zijn aan te raden voor patiënten met een geschiedenis van urineweginfecties of andere niergerelateerde problemen.

Verband met andere aandoeningen
Verhoogde leukocyten in de urine kunnen ook geassocieerd worden met verschillende andere aandoeningen, zoals diabetes, auto-immuunziekten en leverziekten. Dit maakt het belangrijk om een grondige medische evaluatie uit te voeren bij patiënten met leukocyturie.

Het identificeren van de onderliggende oorzaak is essentieel, aangezien deze aandoeningen verschillende behandelingen en managementstrategieën vereisen. Het negeren van deze symptomen kan leiden tot ernstige complicaties en verslechtering van de algehele gezondheid.

Alarmsymptomen

Als één of meer van deze alarmsymptomen optreden, is het belangrijk om onmiddellijk medische hulp in te roepen voor een grondige evaluatie en diagnose. Verhoogde leukocyten kunnen een aanwijzing zijn voor een onderliggende aandoening die verdere behandeling en monitoring vereist.

Koorts
Een aanzienlijke stijging van de lichaamstemperatuur kan wijzen op een infectie of ontsteking die de verhoogde leukocyten veroorzaakt. Koorts kan ook wijzen op andere ernstige aandoeningen zoals sepsis.

Onverklaarbaar gewichtsverlies
Een merkbaar gewichtsverlies zonder duidelijke reden kan een teken zijn van een ernstige aandoening, zoals een kanker of chronische infectie, die de leukocytenspiegels beïnvloedt.

Chronische vermoeidheid
Aanhoudende vermoeidheid of zwakte kan wijzen op een ernstige onderliggende aandoening zoals een chronische infectie, bloedarmoede of andere systemische ziekten.

Pijn op specifieke locaties
Onverklaarbare pijn in specifieke lichaamsdelen kan duiden op een infectie of ontsteking die de verhoogde leukocyten veroorzaakt. Bijvoorbeeld, pijn in de buik kan wijzen op een buikinfectie of ontsteking.

Abnormale bloedingen of blauwe plekken
Onverklaarbare bloedingen, zoals neusbloedingen, bloedend tandvlees of blauwe plekken zonder trauma, kunnen wijzen op een bloedstoornis of een ernstige onderliggende aandoening.

Aanwijzingen van infecties
Symptomen zoals lokale zwelling, roodheid, pus of pijn op een bepaalde plaats kunnen wijzen op een infectie die de verhoogde leukocyten verklaart. Dit kan zowel bacterieel als viraal van aard zijn.

Kortademigheid of pijn op de borst
Bij mensen met verhoogde leukocyten kan kortademigheid of pijn op de borst duiden op ernstige aandoeningen zoals longinfecties of hartproblemen, wat verdere evaluatie vereist.

Veranderingen in bewustzijn of cognitie
Veranderingen in mentale status, zoals verwarring of verminderd bewustzijn, kunnen een indicatie zijn van ernstige infecties of ontstekingen die de leukocytenspiegels beïnvloeden.

Ernstig nachtelijk zweten
Nachtelijk zweten kan wijzen op een infectie, tuberculose of andere systemische aandoeningen die de witte bloedcellen beïnvloeden.

Aanhoudende hoest of ademhalingsproblemen
Een aanhoudende hoest of ademhalingsproblemen kunnen wijzen op een luchtweginfectie of longziekte die bijdraagt aan verhoogde leukocyten.

Diagnose van verhoogde witte bloedcellen in de urine

De aanwezigheid van witte bloedcellen in de urine kan wijzen op een onderliggende aandoening. Het stellen van de diagnose gebeurt door middel van verschillende onderzoeken en door evaluatie van de symptomen van de patiënt.

Onderzoeksmethoden

• Urineonderzoek: Dit is de belangrijkste methode om het aantal witte bloedcellen in de urine te meten. Er zijn verschillende technieken voor urineonderzoek:
• Urinestix: Dit zijn teststroken die een kleurverandering vertonen in de aanwezigheid van witte bloedcellen en andere stoffen in de urine. Ze bieden een snelle indicatie van abnormale waarden.
• Sedimentonderzoek: Na centrifugeren van de urine worden de cellen en andere deeltjes in het sediment microscopisch onderzocht. Dit geeft gedetailleerde informatie over het type en aantal witte bloedcellen.
• Bloedonderzoek: In sommige gevallen kan een bloedonderzoek nodig zijn om de oorzaak van de verhoogde witte bloedcellen in de urine te bepalen. Dit kan helpen bij het identificeren van systemische infecties of aandoeningen zoals diabetes of nierproblemen.
• Beeldvorming: Bij verdenking van structurele problemen zoals nierstenen of tumoren, kan de arts een röntgenfoto, echografie of CT-scan voorschrijven om de inwendige structuren in beeld te brengen.



Interpretatie van de resultaten

• Positieve leukocytenesterase-test: Deze test detecteert de aanwezigheid van een enzym dat wordt uitgescheiden door witte bloedcellen. Een positieve test wijst meestal op een urineweginfectie, maar kan ook andere oorzaken hebben zoals een ontsteking.
• Verhoogd aantal witte bloedcellen in de urine: Dit kan duiden op een infectie in de urinewegen, nieren of prostaat. Het aantal en type van de witte bloedcellen kan helpen bij het vaststellen van de specifieke oorzaak.
• Aanwezigheid van rode bloedcellen in de urine: Dit kan wijzen op aandoeningen zoals blaasontsteking, nierstenen of andere problemen in de urinewegen. Bloed in de urine (hematurie) wordt vaak gecombineerd met andere symptomen en vereist verdere evaluatie.



Belangrijk

De diagnose van de oorzaak van verhoogde witte bloedcellen in de urine moet altijd worden gesteld door een arts, op basis van een combinatie van laboratoriumresultaten, beeldvorming en klinische symptomen. Zelfbehandeling wordt afgeraden, aangezien de onderliggende oorzaak kan variëren van een eenvoudige infectie tot ernstige aandoeningen zoals nierstenen of tumoren. Raadpleeg altijd een arts voor een juiste diagnose en behandeling als u symptomen ervaart die kunnen wijzen op een urineweginfectie of andere aandoening van de urinewegen.



Urinestaalonderzoek: Parameters, interpretatie en verhoogde leukocyten

Een urinestaalonderzoek kan inzicht geven in verschillende gezondheidsaandoeningen, waaronder urineweginfecties, nierziekten, metabole stoornissen en systemische aandoeningen. Het onderzoek bestaat doorgaans uit teststrookanalyse, automatische tellingen, bacteriologische culturen en aanvullende specifieke tests. Hieronder worden de meest gangbare parameters uitgebreid besproken.



Teststrookanalyse

Een teststrook wordt in de urine gedompeld, waarbij verschillende chemische reacties plaatsvinden die leiden tot een kleurverandering op de strook. Dit geeft inzicht in de aanwezigheid van bepaalde stoffen die normaal gesproken afwezig of slechts in zeer kleine hoeveelheden aanwezig zijn in gezonde urine.

Bilirubine
Bilirubine is een afbraakproduct van rode bloedcellen. Normaal gesproken wordt bilirubine verwerkt door de lever en uitgescheiden via de gal. Bilirubine in de urine kan wijzen op leveraandoeningen zoals hepatitis, levercirrose, of galwegobstructie. Een negatief resultaat is normaal en wijst op een goed functionerende lever.

Glucose
Glucose is normaal gesproken niet aanwezig in de urine, omdat de nieren het volledig terugresorberen. Wanneer glucose in de urine aanwezig is (positief resultaat), kan dit wijzen op diabetes mellitus, waarbij de bloedsuikerspiegel verhoogd is. Glucosurie kan ook optreden tijdens zwangerschap (zwangerschapsdiabetes) of als gevolg van nierbeschadiging.

Hemoglobine (Heem)
Hemoglobine in de urine (hematurie) duidt op de aanwezigheid van rode bloedcellen die door beschadiging van de nieren of urinewegen in de urine terecht zijn gekomen. Dit kan wijzen op aandoeningen zoals nierstenen, urineweginfecties, blaastumoren, of niertrauma. Een negatief resultaat is normaal.

Ketonen
Ketonen zijn bijproducten van vetverbranding. Normaal gesproken worden ketonen niet in de urine aangetroffen. Wanneer ze wel aanwezig zijn (positief resultaat), kan dit wijzen op diabetische ketoacidose, een ernstige complicatie van diabetes mellitus type 1. Ketonen kunnen ook verschijnen bij langdurig vasten, extreem gewichtsverlies, of een koolhydraatarm dieet.

Nitriet
Nitriet wordt geproduceerd door bepaalde bacteriën die aanwezig kunnen zijn bij een urineweginfectie (UWI). Een positieve nitriettest duidt vaak op de aanwezigheid van bacteriën zoals Escherichia coli. Een negatieve nitriettest sluit een infectie echter niet volledig uit, vooral als de bacteriën geen nitriet produceren.

pH-waarde
De pH van de urine geeft aan hoe zuur of basisch de urine is. Normaal gesproken varieert de pH-waarde tussen 5 en 7. Een lage pH kan wijzen op metabole acidose, diabetes, of een eiwitrijk dieet. Een hoge pH kan duiden op een urineweginfectie, alkalose, of een vegetarisch dieet.

Totaal eiwit (Proteïnurie)
Een negatieve proteïnetest is normaal. Proteïne in de urine kan wijzen op nieraandoeningen zoals glomerulonefritis, nefrotisch syndroom, of diabetes mellitus. Proteïnurie kan ook voorkomen bij hartfalen, hypertensie, of na intense fysieke inspanning.

Urobilinogeen
Urobilinogeen wordt gevormd in de darm door de afbraak van bilirubine. Een verhoogd urobilinogeengehalte in de urine kan wijzen op leveraandoeningen zoals hepatitis of hemolyse (afbraak van rode bloedcellen). Een negatief resultaat is normaal.

Verhoogde Leukocyten-Esterase
Leukocyten-esterase is een enzym dat door witte bloedcellen wordt geproduceerd. Een positieve test voor leukocyten-esterase wijst op de aanwezigheid van witte bloedcellen in de urine, wat meestal duidt op een ontstekingsproces of infectie in de urinewegen. Een veelvoorkomende oorzaak is een urineweginfectie (UWI), maar het kan ook voorkomen bij interstitiële nefritis of andere inflammatoire nierziekten. Een positieve leukocyten-esterase test moet vaak worden opgevolgd met een urinekweek om de specifieke veroorzaker van de infectie te identificeren.



Automatische telling

Automatische tellingen geven nauwkeuriger informatie over het aantal cellen en andere elementen in de urine.

Rode Bloedcellen (RBC) Telling
Normaal gesproken worden minder dan 9 RBC's per microliter urine aangetroffen. Verhoogde aantallen wijzen vaak op een beschadiging van de urinewegen of nieren, zoals bij nierstenen, tumoren, trauma of glomerulonefritis. In sommige gevallen kan de aanwezigheid van rode bloedcellen ook wijzen op menstruatiebloed bij vrouwelijke patiënten.

Witte Bloedcellen (WBC) Telling
Witte bloedcellen in de urine duiden op een infectie of ontsteking. Normaal gesproken bevinden zich minder dan 9 WBC's per microliter in de urine. Een verhoogd aantal WBC's (bijvoorbeeld 37 WBC's per microliter) suggereert een infectie zoals een urineweginfectie. Het aantal WBC's kan ook verhoogd zijn bij nierontstekingen of blaasontstekingen.

Bacteriën
De aanwezigheid van bacteriën in de urine (bacteriurie) wijst meestal op een urineweginfectie. De bacteriën kunnen met een automatische telling worden gedetecteerd of via een urinekweek worden bevestigd.



Bacteriologie: Culturen

Een urinestaal kan ook worden gekweekt om de aanwezigheid van bacteriën te detecteren en om te bepalen welke antibiotica het meest effectief zullen zijn tegen de gedetecteerde bacteriën.

Aërobe Cultuur
De aërobe cultuur test op de aanwezigheid van bacteriën die zuurstof nodig hebben om te overleven. Een negatieve aërobe cultuur betekent dat er geen bacteriën zijn aangetroffen die met deze methode kunnen worden gekweekt. Bij een positieve cultuur kunnen bacteriën zoals Escherichia coli worden geïdentificeerd, wat een veelvoorkomende veroorzaker is van urineweginfecties.



Overige parameters

Bij urinestaalonderzoek worden soms ook andere parameters gemeten, afhankelijk van de klinische vraagstelling.

Ascorbinezuur (vitamine C)
Ascorbinezuur kan van invloed zijn op de testresultaten van andere parameters, zoals glucose en hemoglobine. Een hoog vitamine C-gehalte in de urine kan leiden tot fout-negatieve resultaten bij deze tests. Vitamine C wordt soms gemeten om dit effect te compenseren.

Cilinders
Cilinders zijn afdrukken van de nierbuisjes en kunnen bestaan uit eiwitten, cellen of andere elementen. De aanwezigheid van erytrocytencilinders duidt vaak op glomerulaire aandoeningen zoals glomerulonefritis, terwijl leukocytencilinders kunnen wijzen op een nierinfectie.

Creatinine
Creatinine is een afvalproduct dat door de nieren wordt uitgescheiden. Het meten van creatinine in de urine kan helpen bij het beoordelen van de nierfunctie. Een lage creatinineklaring kan wijzen op nierinsufficiëntie.

Kleur en troebelheid
De visuele inspectie van de urine kan ook diagnostische informatie geven. Normale urine is lichtgeel en helder. Troebele urine kan wijzen op een infectie, kristalvorming, of de aanwezigheid van slijm, bacteriën, of eiwitten.

Soortelijk gewicht (SG)
Het soortelijk gewicht geeft de concentratie van opgeloste stoffen in de urine weer. Een laag soortelijk gewicht kan wijzen op overmatige vochtinname of nierfalen, terwijl een hoog soortelijk gewicht kan wijzen op uitdroging of hartfalen.



Behandeling

Zelfzorg

• Goede hygiëne: Regelmatig handen wassen is cruciaal, vooral voor en na toiletbezoek en na contact met de geslachtsdelen, om de verspreiding van bacteriën te voorkomen. Het dragen van ademende, katoenen onderkleding kan ook helpen bij het verminderen van bacteriële groei.
• Gezonde voeding: Een evenwichtig voedingspatroon dat rijk is aan fruit, groenten en volkoren granen ondersteunt een gezond immuunsysteem. Vermijd overmatige inname van bewerkte voedingsmiddelen, suikerhoudende dranken en rood vlees, die ontstekingen kunnen bevorderen.
• Voldoende vochtinname: Drink ten minste 8 glazen water per dag om de urinewegen te spoelen en bacteriën uit het lichaam te verwijderen. Voldoende hydratatie helpt ook bij het voorkomen van nierstenen door het verdunnen van urine.
• Cranberrysap: Cranberrysap kan helpen bij het voorkomen van urineweginfecties door de hechting van bacteriën aan de blaaswand te verminderen. Kies voor ongezoet cranberrysap zonder toegevoegde suikers voor de beste effecten.
• Probiotica: Probiotica, zoals yoghurt met levende culturen, kunnen bijdragen aan een gezonde darmflora en mogelijk het risico op urineweginfecties verminderen door de balans van goede bacteriën in het lichaam te bevorderen.
• Let op: Deze zelfzorgmaatregelen kunnen helpen bij het voorkomen van infecties, maar zijn niet bedoeld om een bestaande urineweginfectie te behandelen. Raadpleeg altijd een arts als u symptomen ervaart die kunnen wijzen op een urineweginfectie of andere aandoeningen.



Professionele medische zorg

De behandeling van verhoogde witte bloedcellen in de urine richt zich op de onderliggende oorzaak en kan variëren afhankelijk van de diagnose:

• Urineweginfectie (UWI): Urineweginfecties worden meestal behandeld met antibiotica. De arts zal eerst een urinetest uitvoeren om het type bacterie te identificeren dat de infectie veroorzaakt en het meest geschikte antibioticum voorschrijven. Het is belangrijk om de volledige kuur af te maken, zelfs als de symptomen verbeteren voordat de kuur is beëindigd.
• Nierstenen: Nierstenen kunnen pijn en ongemak veroorzaken. De behandeling kan bestaan uit pijnstillers en medicatie om de stenen op te lossen of te helpen passeren. In sommige gevallen kan een procedure zoals schokgolflithotripsie (ESWL) of een chirurgische ingreep nodig zijn om de stenen te verwijderen.
• Andere oorzaken: De behandeling van andere oorzaken van verhoogde witte bloedcellen in de urine hangt af van de specifieke diagnose. Dit kan variëren van medicatie voor een vergrote prostaat tot behandeling van een onderliggende chronische aandoening. De arts zal de meest geschikte behandeling aanbevelen op basis van de oorzaak en ernst van de symptomen.

In alle gevallen is het belangrijk om de instructies van uw arts op te volgen en regelmatig controleafspraken te maken om de voortgang te controleren en eventuele complicaties te voorkomen.



Prognose bij verhoogde leukocyten in urine

Verhoogde leukocyten in de urine kunnen een indicatie zijn van verschillende aandoeningen, variërend van relatief onschuldige urineweginfecties tot ernstigere aandoeningen zoals nierstenen of chronische ontstekingen. De prognose hangt sterk af van de onderliggende oorzaak en de snelheid waarmee de aandoening wordt aangepakt.



Goede prognose

Bij tijdige en effectieve behandeling van de onderliggende oorzaak is de prognose meestal goed. Voor de meest voorkomende oorzaken, zoals een urineweginfectie, is de prognose vaak gunstig:

• Urineweginfectie (UWI): Bij een tijdige behandeling met antibiotica herstellen de meeste patiënten volledig zonder blijvende complicaties. De verhoogde leukocyten in de urine normaliseren meestal na het volgen van de voorgeschreven antibioticakuur en het verdwijnen van de infectie.
• Nierstenen: Als nierstenen tijdig worden behandeld, kunnen ze met medicatie of procedures zoals schokgolflithotripsie (ESWL) effectief worden verwijderd. Na verwijdering of passage van de stenen kunnen de symptomen en verhoogde leukocyten in de urine snel afnemen.



Minder gunstige prognose

Bij chronische of onbehandelde aandoeningen kan de prognose minder gunstig zijn:

• Chronische urineweginfecties: Onbehandelde of herhaalde urineweginfecties kunnen leiden tot blijvende schade aan de urinewegen of nieren, wat complicaties zoals nierfalen kan veroorzaken. Regelmatige medische controle en behandeling zijn noodzakelijk om deze risico's te minimaliseren.
• Nier- of blaasstenen: Chronische obstructies door nierstenen kunnen leiden tot terugkerende infecties of nierbeschadiging. In ernstige gevallen kunnen er chirurgische ingrepen nodig zijn om blijvende schade te voorkomen.
• Andere aandoeningen: Voor aandoeningen zoals een vergrote prostaat of diabetes mellitus is een langdurige behandeling en monitoring nodig. Als deze aandoeningen niet goed worden beheerd, kunnen ze leiden tot aanhoudende symptomen of complicaties.



Preventieve maatregelen

Om de prognose te verbeteren en terugkerende problemen te voorkomen, zijn enkele preventieve maatregelen aanbevolen:

• Regelmatige medische controle: Het is belangrijk om regelmatig medische controles te ondergaan om eventuele terugkerende of chronische aandoeningen tijdig op te sporen en te behandelen.
• Gezonde levensstijl: Een gezonde levensstijl, inclusief een evenwichtig voedingspatroon, voldoende hydratatie en regelmatige lichaamsbeweging, kan helpen bij het voorkomen van veel oorzaken van verhoogde leukocyten in de urine.
• Vroege behandeling: Bij de eerste tekenen van symptomen die kunnen wijzen op een urineweginfectie of andere aandoeningen, is het cruciaal om onmiddellijk medische hulp te zoeken om ernstige complicaties te voorkomen.

Het tijdig identificeren en behandelen van de onderliggende oorzaak is essentieel voor een goede prognose. Indien u symptomen ervaart die kunnen wijzen op een urineweginfectie of andere aandoeningen, raadpleeg dan altijd een arts voor een juiste diagnose en behandeling.



Complicaties van verhoogde leukocyten in urine

Wanneer verhoogde leukocyten in de urine worden veroorzaakt door een onbehandelde urineweginfectie of andere onderliggende aandoeningen, kunnen verschillende complicaties optreden. Het negeren of onvoldoende behandelen van de oorzaak kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen:

Chronische nierinfecties
Langdurige of herhaalde nierinfecties kunnen leiden tot blijvende schade aan de nieren. Dit kan resulteren in verminderde nierfunctie en, in ernstige gevallen, nierfalen. Chronische nierinfecties vereisen intensieve behandeling en monitoring om verdere schade te voorkomen.

Urethritis (ontsteking van de urinebuis)
Ontsteking van de urinebuis kan pijn, branderigheid en ongemak veroorzaken tijdens het urineren. Bij ernstige gevallen kan urethritis leiden tot complicaties zoals de ontwikkeling van een abces of een chronische infectie, wat verdere medische behandeling vereist.

Pyelonefritis (nierbekkenontsteking)
Dit is een ernstigere vorm van een urineweginfectie die het nierbekken aantast. Het kan leiden tot symptomen zoals hoge koorts, rugpijn en ernstige nierbeschadiging. Onbehandeld kan pyelonefritis leiden tot sepsis, een levensbedreigende toestand die onmiddellijke medische interventie vereist.

Glomerulonefritis
Dit betreft een ontsteking van de glomeruli, de filters van de nieren. Glomerulonefritis kan leiden tot verminderde nierfunctie, eiwit- of bloedverlies in de urine, en op lange termijn nierfalen. Vroege diagnose en behandeling zijn essentieel om de progressie van de aandoening te vertragen of te stoppen.

Blaasectasie (opstapeling van urine in de blaas)[/B]
Bij bladderectasie wordt urine in de blaas vastgehouden door een obstructie, wat kan leiden tot blaasinfecties en een verhoogd risico op nierbeschadiging. Chronische bladderectasie kan resulteren in beschadiging van de blaaswand en verminderde blaasfunctie.

Belang van tijdige behandeling
Het is cruciaal om bij verhoogde leukocyten in de urine, vooral als deze gepaard gaan met symptomen zoals frequent urineren, pijn of een branderig gevoel bij het plassen, onmiddellijk medische hulp te zoeken. Vroege diagnose en behandeling zijn essentieel om complicaties te voorkomen en de onderliggende oorzaak effectief aan te pakken.

Zelfbehandeling of uitstel van medische zorg kan leiden tot ernstigere gezondheidsproblemen en complicaties. Raadpleeg altijd een arts voor een uitgebreide evaluatie en een passend behandelplan om een goede gezondheid te waarborgen.



Preventieve maatregelen

Het nemen van preventieve maatregelen kan helpen om het risico op verhoogde leukocyten in de urine te verminderen en om onderliggende aandoeningen te voorkomen. Hier zijn enkele belangrijke maatregelen:

Regelmatige controle
Het is belangrijk om regelmatig medische controles te ondergaan. Dit helpt bij het vroegtijdig opsporen van aandoeningen die kunnen leiden tot verhoogde witte bloedcellen in de urine. Regelmatige urineonderzoeken en bloedonderzoeken kunnen afwijkingen tijdig aan het licht brengen en behandelen voordat ze ernstiger problemen veroorzaken.

Hygiëne en voeding
Handhaving van goede persoonlijke hygiëne speelt een cruciale rol in het voorkomen van urineweginfecties. Dit omvat:

• Dagelijks handen wassen: Was je handen regelmatig, vooral voor en na het toiletbezoek en na contact met de geslachtsdelen.
• Juiste toiletgewoonten: Veeg van voren naar achteren om te voorkomen dat bacteriën van de anus naar de urethra worden overgebracht.
• Hydratatie: Drink voldoende water om de urinewegen goed door te spoelen en bacteriën te verwijderen.
• Gezonde voeding: Eet een evenwichtig voedingspatroon rijk aan fruit, groenten, en volkoren granen. Vermijd overmatige consumptie van bewerkte voedingsmiddelen, suikerhoudende dranken en rood vlees. Cranberrysap kan ook helpen om urineweginfecties te voorkomen.

Vroegtijdige behandeling
Het snel behandelen van symptomen en infecties is cruciaal. Als je symptomen ervaart zoals frequent urineren, pijn of een branderig gevoel bij het plassen, zoek dan onmiddellijk medische hulp. Vroegtijdige behandeling kan complicaties voorkomen en de kans op chronische problemen verminderen.

Preventieve maatregelen bij specifieke risicofactoren
Als je bekend bent met risicofactoren zoals diabetes mellitus, een vergrote prostaat, of een voorgeschiedenis van urineweginfecties, overleg dan met je arts over aanvullende preventieve maatregelen en behandelstrategieën om het risico op verhoogde leukocyten in de urine te minimaliseren.

Voor verdere vragen of twijfels over verhoogde leukocyten in de urine, is het altijd raadzaam om contact op te nemen met een medische professional. Tijdige en adequate medische interventie kan helpen om je gezondheid te beschermen en complicaties te voorkomen.