Neutrofielen: Abnormale niveaus van soort witte bloedcellen

Het hebben van een gezond aantal neutrofielen in het bloed en het beenmerg is cruciaal voor de juiste werking van het immuunsysteem. Neutrofielen zijn een soort witte bloedcellen die beschadigde weefsels helpen genezen en infecties helpen bestrijden. Neutrofielen stijgen van nature als reactie op infecties, verwondingen en andere vormen van stress. Ze dalen als reactie op ernstige of chronische infecties, medicamenteuze behandelingen en genetische aandoeningen. Kleine veranderingen in de niveaus van neutrofielen of witte bloedcellen zijn normaal gesproken geen reden tot zorg, zolang ze maar tijdelijk zijn. Als de niveaus van neutrofielen of witte bloedcellen zonder aanwijsbare reden aanzienlijk wijzigen, of blijven stijgen of dalen, zijn medische testen nodig om de oorzaak te achterhalen.

• Functie: Infectie bestrijden
• Normale waarden
• Hoge niveaus van neutrofielen in het bloed
• Bereik
• Oorzaken
• Lage niveaus van neutrofielen in het bloed
• Bereik
• Oorzaken
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van neutropenie
• Preventie van abnormale niveaus van soort witte bloedcellen

Functie: Infectie bestrijden

Het lichaam produceert neutrofielen in het beenmerg. 55-70% van alle witte bloedcellen in de bloedbaan zijn neutrofielen. Een normaal algemeen niveau van witte bloedcellen in de bloedbaan voor een volwassene ligt tussen 4.500 en 11.000 per kubieke millimeter (mm3). Wanneer er een infectie of een andere bron van een ontsteking in het lichaam aanwezig is, krijgen neutrofielen een alarmsignaal van speciale chemicaliën. Vervolgens verlaten de neutrofielen het beenmerg en reizen ze door de bloedbaan naar de plek in nood. In tegenstelling tot sommige andere cellen of bloedcomponenten, kunnen neutrofielen rechtstreeks in weefsels terechtkomen.

Normale waarden

De hoeveelheid en het aandeel van de witte bloedcellen (waaronder de neutrofielen) in de bloedbaan verandert in de loop van de tijd met de leeftijd en andere gebeurtenissen, zoals een zwangerschap. Hoewel het normale bereik van iedereen enigszins verschilt, zijn enkele veelgebruikte reeksen:

• Pasgeboren: 13.000 tot 38.000 per mm3
• Baby van twee weken oud: 5.000 tot 20.000 per mm3
• Volwassene: 4.500 tot 11.000 per mm3
• Zwangere vrouw (derde trimester): 5.800 tot 13.200 per mm3

Hoge niveaus van neutrofielen in het bloed

Bereik

Bij niet-zwangere volwassenen is een telling van het aantal witte bloedcellen van meer dan 11.000 per mm3 bekend als leukocytose (een verhoogd aantal witte bloedcellen).

Oorzaken

Neutrofilie (neutrofiele leukocytose) is een aandoening waarbij een abnormaal hoog niveau van neutrofielen in het bloed optreedt. Dit gebeurt meestal als gevolg van infecties of verwondingen. De bloedspiegels van neutrofielen nemen soms ook toe als reactie op:

• brandwonden
• chirurgie
• chronische myeloïde leukemie
• eclampsie
• een chirurgische verwijdering van de milt (splenectomie)
• een hartaanval
• een infectie (vaak bacterieel)
• een inflammatoire darmziekte
• een letsel
• een niet-infectieuze ontsteking
• een zwangerschap
• fysieke of emotionele stress
• genetische aandoeningen, zoals het syndroom van Down
• hepatitis (leverontsteking)
• overmatige inspanning
• reumatoïde artritis (ontsteking van gewrichten en organen)
• sigaretten roken of tabak snuiven
• sommige medicijnen, zoals corticosteroïden, beta-2-agonisten en epinefrine (adrenaline)
• thyroïditis (ontsteking en zwelling van schildklier)
• vasculitis (ontsteking van bloedvaten)
• zwaarlijvigheid

Lage niveaus van neutrofielen in het bloed

Bereik

De laagste bloedspiegellimiet voor neutrofielen in menselijk bloed is 1.500 per mm3. Wanneer het neutrofielenniveau van een patiënt laag is, staat dit bekend als neutropenie. Hoe lager het aantal neutrofielen in het bloed, hoe ernstiger neutropenie. Neutropenie-niveaus zijn:

• Milde neutropenie: 1.000 tot 1.500 per mm3
• Matige neutropenie: 500 tot 999 per mm3
• Ernstige neutropenie: 200-499 per mm3
• Zeer ernstige neutropenie: minder dan 200 per mm3

Oorzaken

Neutropenie is de medische term voor een abnormaal lage bloedspiegel van neutrofielen. Een daling van het aantal neutrofielen in het bloed treedt meestal op als het lichaam de immuuncellen sneller gebruikt dan het produceert of als het beenmerg ze niet goed produceert. Dit is te wijten aan:

• aangeboren aandoeningen, zoals het Kostmann-syndroom en cyclische neutropenie
• allergische aandoeningen
• aplastische anemie, wanneer het beenmerg stopt met de productie van voldoende bloedcellen
• auto-immuunziekten, waaronder reumatoïde artritis
• bacteriële infecties, zoals tuberculose (bacteriële infectie met longproblemen)
• beenmergfalen
• bloedvergiftiging
• chronische goedaardige neutropenie, die zonder duidelijke reden lage niveaus van de cellen veroorzaakt
• een vergrote milt (splenomegalie)
• een verzwakt immuunsysteem
• een vitamine B12-tekort
• ernstige congenitale neutropenie, een groep aandoeningen waarbij neutrofielen niet kunnen rijpen
• ernstige of chronische bacteriële infecties
• febriele neutropenie
• hyperglykemie (verhoogde bloedsuikerspiegel)
• leukemie
• medicatie: fenytoïne en sulfamedicijnen, chemotherapiemedicijnen
• myelodysplastische syndromen (verstoorde productie van bloedcellen)
• myelofibrose, een beenmergaandoening die gepaard gaat met een tekort van bloedcellen
• radiotherapie die het beenmerg treft
• toxinen (gifstoffen), zoals benzenen en insecticiden
• virale infecties, zoals hiv / aids, influenza (griep), virale hepatitis A, virale hepatitis B of virale hepatitis C

Diagnose en onderzoeken

Een bloedonderzoek identificeert veranderingen in het aantal neutrofielen. De arts heeft een medische geschiedenis nodig waarbij hij aan de patiënt vragen stelt over de levensstijl. Ook een lichamelijk onderzoek is nodig. Verder zet de arts mogelijk nog meer specifieke testen in, afhankelijk van de mogelijke oorzaak van de gestegen of gedaalde neutrofielen in het bloed zoals:

• een beenmergbiopsie
• een CT-scan
• een röntgenfoto van de borstkas (thoraxfoto)
• een urineonderzoek

Behandeling van neutropenie

Ernstig hoge of lage niveaus van witte bloedcellen vereisen vaak een opname in de afdeling spoedeisende zorgen. Patiënten met ernstige neutropenie kunnen zich niet verweren tegen een infectie. De arts behandelt de onderliggende oorzaak aan om de abnormale niveaus van neutrofielen te corrigeren.

Ondersteuning
Ondersteunende therapieën, zoals vochttoediening en rust maken vaak ook deel uit van het behandelplan. Veroorzaken medicijnen of procedures de abnormale neutrofieleniveaus, dan zet de arts deze stop of past hij de behandeling aan.

Medicatie
Antibiotica behandelen bacteriële infecties, terwijl antischimmelmiddelen helpen bij het bestrijden van schimmelinfecties. Bepaalde medicijnen verlagen de virale activiteit bij virale infecties. Lijdt de patiënt aan een chronische aandoening waarbij de adequate productie of rijping van neutrofielen verstoord is, dan zijn medicijnen nodig. De arts zet dan koloniestimulerende factoren, corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers die het immuunsysteem onderdrukken) of anti-thymocyten globuline in, of anders is een beenmerg- of stamceltransplantatie nodig.

Voeding
Wanneer een vitamine B12-tekort aan de basis ligt van neutropenie, moet de patiënt voedingsmiddelen met vitamine B12 eten zoals onder andere eieren, gevogelte, vlees, vis, melk en andere zuivelproducten.

Preventie van abnormale niveaus van soort witte bloedcellen

Het is een goed idee om regelmatig een gezondheidscheck-up te laten uitvoeren bij een arts om gezond te blijven. Patiënten die zich verder zorgen maken over het aantal neutrofielen of een medische aandoening, moeten contact opnemen met hun arts.

Lees verder

• Neutropenie: Laag aantal neutrofielen (witte bloedcellen)