Niergezondheid: Tips voor gezonde nieren & goede nierfunctie

De nieren spelen een belangrijke rol in de dagelijkse werking van het lichaam. Het is bijgevolg essentieel om goed te zorgen voor het welzijn van de nieren. Een actieve, gezonde levensstijl leiden en een gezond gewicht behouden zijn enkele goede adviezen voor het behoud van een goede niergezondheid. De meeste van deze adviezen zijn niet enkel goed voor gezonde nieren, maar ook voor alle andere lichaamsstructuren.

• Alcohol beperken
• Bloeddruk onder controle houden
• Genieten van het leven
• Gezond, gevarieerd en evenwichtig eten
• Nierfunctie laten controleren
• Nierstenen snel behandelen
• Symptomen
• Preventie
• Regelmatige lichaamsbeweging uitvoeren
• Risico op urineweginfecties verminderen
• Symptomen bij volwassenen
• Symptomen bij baby's en kinderen
• Stoppen met roken
• Tijdig arts bezoeken bij tekenen van verminderde nierfunctie
• Veel water drinken voor goede werking van nieren
• Voorzichtig zijn met medicijnen
• Voorzichtig zijn met supplementen

Alcohol beperken

Het drinken van overmatige hoeveelheden alcohol leidt mogelijk tot hartaandoeningen en een hoge bloeddruk, waardoor het risico op nieraandoeningen toeneemt. Een beperking van de alcoholinname is dan ook nodig voor een goede niergezondheid (maximaal twee standaarddranken per dag).

Bloeddruk onder controle houden

Een te hoge bloeddruk belast de nieren. De arts is in staat om de bloeddruk te controleren. Soms weten patiënten niet dat ze lijden aan een hoge bloeddruk, omdat deze medische toestand geen symptomen met zich meebrengt. Een hoge bloeddruk is één van de belangrijkste oorzaken van nierproblemen.

Genieten van het leven

Een goede gezondheid en welzijn betekent dat de persoon in goede conditie is in alle delen van de leven en dit op fysiek, mentaal, sociaal en spiritueel vlak.

Enkele tips voor een aangenaam leven:

• leuke dingen ondernemen
• meer tijd besteden aan sterke, mooie mensen om meer te kunnen genieten
• minder stress in het leven toelaten of stress verminderen
• voor een goed evenwicht zorgen tussen belastende activiteiten

Gezond, gevarieerd en evenwichtig eten

Het is belangrijk om een gezond gewicht te behouden voor de lengte. Dit is mogelijk door gezond, gevarieerd en evenwichtig te eten.

Tips voor gezond eten zijn onder andere:

• beperkt fastfoodmaaltijden eten
• minstens één keer per week wat mager vlees zoals kip en vis eten
• naar het voedseletiket kijken en voedsel kiezen met een laag suiker- en zoutpercentage en weinig verzadigde vetten
• veel fruit, groenten, peulvruchten en volkoren brood en rijst eten

Nierfunctie laten controleren

Patiënten met suikerziekte of een hoge bloeddruk, moeten regelmatig de nierfunctie laten testen door de arts als onderdeel van de standaard zorg voor deze aandoeningen, De bloedsuikerspiegel moet onder controle gehouden worden omdat anders na verloop van tijd nierproblemen ontstaan zoals diabetische nefropathie (nierziekte door suikerziekte) of nierhypertensie (aandoening waarbij de bloedvaten vernauwen die bloed aan de nieren leveren).

Nierstenen snel behandelen

De nieren filteren het bloed en verwijderen het extra afval en water als urine. Veel afvalchemicaliën bevinden zich in de urine. Soms vormen ze kristallen die samenklonteren en nierstenen maken. Nierstenen zijn harde, rotsachtige kristallen van verschillende grootte en vorm. Ze variëren van zo klein als een zandkorrel tot zo groot als een golfbal. Nierstenen zijn één van de meest voorkomende aandoeningen van de urinewegen. Na één niersteen krijgt ongeveer dertig tot vijftig procent van de patiënten een tweede niersteen binnen de vijf jaar. Na vijf jaar neemt het risico op het krijgen van een andere steen voor de meeste patiënten wel af.

Symptomen

Pijn (nierkoliek) is meestal het eerste teken van een niersteen. De pijn begint meestal wanneer een steen zich verplaatst van de plek waar hij zich in de urinewegen heeft gevormd. Dit veroorzaakt een pijn in de rug, net onder de ribben. De pijn verspreidt zich soms naar de voorkant van het lichaam en soms ook naar de lies.

Andere symptomen van een niersteen zijn onder andere:

• bloed in de urine
• een dringend gevoel om te moeten plassen.
• kleine urinezuurstenen, die eruit zien als grind, in de urine
• misselijkheid en overgeven
• rillingen, zweten en koorts, met troebele urine of stinkende urine als er ook een infectie is

Preventie

Patiënten die reeds een niersteen hebben gehad, voorkomen via volgende tips de ontwikkeling van nieuwe stenen:
dranken beperken die fosforzuur bevatten (dat is nodig om cola en bier te aromatiseren)

• speciale medicijnen nemen die zijn voorgeschreven door een arts
• urineweginfecties vermijden
• veel water drinken

Regelmatige lichaamsbeweging uitvoeren

Het is aanbevolen om op de meeste dagen van de week minstens dertig minuten lichaamsbeweging uit te voeren. Hierdoor krijgen mensen meer kracht, uithoudingsvermogen en energie. Mensen moeten wel langzaam beginnen en geleidelijk de tijd en intensiteit van de lichaamsbeweging verhogen.

Risico op urineweginfecties verminderen

Urineweginfecties komen zeer vaak voor, vooral bij vrouwen, baby's en ouderen. Ongeveer één op de twee vrouwen en één op de twintig mannen krijgt tijdens het leven een urineweginfectie. Sommige mensen lopen een groter risico dan anderen om urineweginfecties te ontwikkelen namelijk:

• mannen met prostaatproblemen
• ouderen
• patiënten met diabetes mellitus (suikerziekte)
• patiënten met urinekatheters
• vrouwen

Symptomen bij volwassenen

Veel voorkomende symptomen van een urineweginfectie zijn:

• een branderig gevoel bij het plassen
• pijn boven het schaambeen (suprapubische pijn)
• troebele urine, bloedige urine of zeer stinkende urine
• vaker willen plassen (pollakisurie), al is dit soms maar enkele druppels urine

Symptomen bij baby's en kinderen

Bij kinderen komen volgende symptomen sneller voor:

• in de broek of luier plassen terwijl het kind normaalgesproken zindelijk was
• lage koorts
• prikkelbaarheid
• voedingsproblemen bij baby's

Als de infectie zich verplaatst naar de nieren, ervaart de patiënt ook hoge koorts, rugpijn en braken. Als een nierinfectie aanwezig is, is het belangrijk om naar de arts te gaan, want onbehandeld leidt dit tot nierschade en zelfs nierfalen.

Hier zijn enkele tips om het risico op het krijgen van een urineweginfectie te verminderen:

• constipatie vermijden
• producten vermijden die een zaaddodend middel bevatten
• snel elke vaginale infectie behandelen zoals spruw
• veel vocht drinken (vooral water) om bacteriën uit de blaas en de urinewegen te elimineren

Stoppen met roken

Patiënten starten best niet met roken en anders moeten ze hiermee stoppen. Rokers hebben drie keer meer kans op een verminderde nierfunctie en hebben vier tot vijf keer meer kans op het krijgen van een hartaanval en een beroerte. Roken beschadigt de bloedvaten, waardoor de bloedstroom in de nieren afneemt. Wanneer de nieren onvoldoende bloeddoorstroming hebben, kunnen ze niet op een optimaal niveau functioneren. Roken verhoogt ook het risico op een hoge bloeddruk en het risico op nierkanker.

Tijdig arts bezoeken bij tekenen van verminderde nierfunctie

Een chronische nierziekte is een 'stille ziekte' omdat er vaak geen waarschuwingssignalen zijn. Het is niet ongebruikelijk dat patiënten tot negentig procent van hun nierfunctie verliezen voordat ze symptomen krijgen. Er zijn echter enkele tekenen die mogelijk wijzen op een verminderde nierfunctie. De symptomen zijn heel algemeen zijn soms ok het gevolg van andere ziekten. Soms houden ze echter verband met een nierziekte en verergeren ze langzaam naarmate de nierfunctie afneemt.

Volgende tekenen komen tot uiting bij nierproblemen:

• bloed in de urine
• braken
• concentratieproblemen
• een hoge bloeddruk
• een metaalachtige smaak in de mond
• een slechte adem (halitose)
• een verlies van eetlust
• het gevoel van pinnen en naalden in de vingers of tenen (paresthesieën)
• hoofdpijn
• jeuk
• kortademigheid
• misselijkheid
• pijn in het niergebied
• slaapproblemen
• spierkrampen
• veranderingen in de hoeveelheid en het aantal keren dat een patiënt moet plassen)
• veranderingen in het uiterlijk van de urine (bijvoorbeeld schuimende urine)
• vermoeidheid
• vocht in de benen of de enkels (zwelling)
• wallen rond de ogen

Veel water drinken voor goede werking van nieren

Het is belangrijk om te luisteren naar het lichaam bij dorst en dan veel water te drinken. Water heeft een enorme lijst met gezondheidsvoordelen: Het bevat geen kilojoules, is niet duur en het is gemakkelijk verkrijgbaar. Gesuikerde frisdranken zitten vol met 'lege kilojoules', wat betekent dat ze veel suiker bevatten maar geen voedingswaarde hebben. Sommige vruchtensappen bevatten veel suiker en bevatten niet de vezels die de hele vrucht aan boord heeft.

Voorzichtig zijn met medicijnen

Patiënten nemen best niet te veel zelfzorgmedicijnen en vrij verkrijgbare middelen. Veel gebruikte receptvrije pillen zoals ibuprofen en naproxen (NSAID's) veroorzaken namelijk nierschade als een patiënt deze te vaak gedurende een langere periode inneemt. Mensen met gezonde nieren die deze geneesmiddelen gebruiken voor occasionele pijn, hoeven zich geen zorgen te maken. Als patiënten echter lijden aan chronische pijn of artritis (gewrichtsontsteking), is het belangrijk om advies in te winnen van een arts. Hij controleert de nierfunctie of zoekt alternatieve manieren om de pijn onder controle te krijgen.

Voorzichtig zijn met supplementen

Mensen zijn best voorzichtig met supplementen en kruidenremedies. Overmatige hoeveelheden van bepaalde vitaminesupplementen en sommige kruidenextracten zijn namelijk schadelijk voor de nieren. Het is bijgevolg verstandig om eerst met een arts te praten over alle vitaminen en kruiden die een persoon wenst te nemen.

Lees verder

• Diabetische nefropathie: Nierziekte door diabetes
• Niercelcarcinoom (nierkanker): Tumor in nier met pijn in zij
• Nierfalen: Verminderde of afwezige nierfunctie
• Nierhypertensie: Hoge bloeddruk door slagader(s) van nieren
• Nierkoliek: Ondraaglijke pijn in flanken door niersteen