Donker tandvlees: Oorzaken van zwarte of bruine verkleuring

Gezond tandvlees heeft een roze en soms bruine kleur, afhankelijk van de etniciteit of leeftijd van de persoon. Plots zwart of donker gekleurd tandvlees wijst mogelijk op het gebruik van bepaalde medicijnen of een overmatige blootstelling aan de zon, maar ook potentieel ernstige aandoeningen leiden mogelijk tot de donkere verkleuring van het tandvlees. Veranderingen aan het tandvlees vereisen steeds een professioneel medisch advies en grondig onderzoek, zodat de arts tijdig een behandeling kan voorstellen. Een goede mond- en tandhygiëne zijn standaard nodig want dit voorkomt sommige oorzaken van donker gekleurd tandvlees.

• Natuurlijk donkerder tandvlees
• Acute necrotiserende parodontitis
• Kanker
• Maligne melanoom van het mondslijmvlies
• Tandvleeskanker
• Medicijnen en zwarte of bruine tandvleeskleur
• Metaalpigmentatie en donkere verkleuring van tandvlees
• Overmatige blootstelling aan de zon
• Peutz-Jeghers-syndroom en tandvleesverkleuring
• Roken en zwart tandvlees
• Tandsteen en donker tandvlees
• Ziekte van Addison en donkere letsels in mond

Natuurlijk donkerder tandvlees

Voor sommige mensen is het tandvlees van nature donker. Dit geldt vooral bij mensen afkomstig uit Azië, het Midden-Oosten, de Mediterrane regio en Afrika. De donkere tandvleesverkleuring is te wijten aan de toename van de melanineproductie in het lichaam. Het donkerder tandvlees is net zo normaal als de huid van een persoon die donkerder is dan de huid van een andere persoon.

Acute necrotiserende parodontitis

Acute necrotiserende parodontitis is een gevaarlijke tandvleesaandoening waarbij het tandvlees afsterft (gingivale necrose). De belangrijkste vormen van deze ziekte, ulceratieve gingivitis en ulceratieve parodontitis, brengen zwart tandvlees met zich mee. Ulceratieve gingivitis heeft alleen effect op het tandvlees en ulceratieve parodontitis tast het weefsel rondom de tanden aan. Veelal veroorzaakt een slechte mondhygiëne deze tandvleesaandoening, dus een betere tand- en mondhygiëne hanteren is noodzakelijk.

Kanker

Maligne melanoom van het mondslijmvlies

Een maligne melanoom van het mondslijmvlies is zeldzame type kanker waarbij het mondslijmvlies aangetast is. Het vaakst komt de kwaadaardige tumor voor in het tandvleesgebied van de onder- en bovenkaak. Blauwzwarte gezwollen vlekken op het tandvlees is één van de belangrijkste kenmerken van een maligne melanoom van het mondslijmvlies. Het is belangrijk om bij dit teken meteen een arts te raadplegen omdat kanker mogelijk uitzaait (metastaseert) naar andere lichaamsdelen indien de arts de aandoening niet tijdig behandelt.

Tandvleeskanker

Tandvleeskanker is een zeldzame ziekte waarbij kankercellen om onbekende redenen ongecontroleerd op het tandvlees beginnen te groeien en zich gaan vermenigvuldigen. De symptomen van tandvleeskanker doen denken aan diverse letsels in de mondholte. Vaak negeren patiënten deze tekenen. Tandvleeskanker is gemakkelijk te behandelen als de arts de kanker in een vroege stadium diagnosticeert.

Medicijnen en zwarte of bruine tandvleeskleur

Het gebruik van medicijnen voor de behandeling van malaria (infectieziekte met koorts, geelzucht en zwakte) veroorzaakt soms meerdere bruinzwarte of bruine verkleuringen aan de lippen alsook aan het mondslijmvlies. Ook door het gebruik van minocycline, een soort antibioticum, komt tandvleesverkleuring voor. Verder is de inname van bepaalde tricyclische antidepressiva geassocieerd met een donker tandvlees.

Metaalpigmentatie en donkere verkleuring van tandvlees

Wanneer bepaalde metaaldeeltjes in het mondslijmvlies terechtkomen, veroorzaken ze mogelijk een blauwe tot zwarte verkleuring van het tandvlees. Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer de arts een tandartsboor gebruikt. Deze tandvleesverkleuring gaat niet gepaard met andere symptomen en behoeft geen medische behandeling. De verkleuring van het mondslijmvlies verdwijnt niet.

Overmatige blootstelling aan de zon

Een langdurige blootstelling aan de schadelijke UV-stralen van zonlicht verhoogt de productie van melanine. Daarom krijgen mensen die bijvoorbeeld vaak en langdurig buitenactiviteiten uitvoeren of in de buitenlucht werken, vaker te maken met donker tandvlees.

Peutz-Jeghers-syndroom en tandvleesverkleuring

Het Peutz-Jeghers-syndroom kenmerkt zich door de ontwikkeling van gepigmenteerde gebieden rond de mond en op de lippen. Deze donkere vlekken staan in medische termen bekend als ‘mucocutane hyperpigmentatie’. Die goedaardige poliepen verschijnen soms als zwarte vlekken op het tandvlees.

Roken en zwart tandvlees

Mensen die roken / tabak gebruiken krijgen vaak te maken met rokersmelanose. Hierbij ontstaat een zwarte pigmentatie van het tandvlees. Deze zwarte vlekken zijn soms ok aanwezig aan de binnenkant van de wangen, andere mondweefsels en in het strottenhoofd. Stoppen met roken is nodig; dit veroorzaakt bovendien tal van gezondheidscomplicaties.

Tandsteen en donker tandvlees

Wanneer de arts tandplak niet verwijdert, gaat dit uitharden en ontstaat tandsteen (calculus).. Na verloop van tijd bouwt de tandsteen zich op onder het tandvlees, waardoor zich donker tandvlees vormt. Het poetsen van de tanden helpt niet om tandsteen te verwijderen; dit is enkel mogelijk door een tandarts.

Ziekte van Addison en donkere letsels in mond

Bijnierinsufficiëntie (ziekte van Addison) is een zeldzame endocriene aandoening waarbij de patiënt buikpijn, spierzwakte, een lage bloeddruk (hypotensie) en gewichtsverlies ervaart. Bij sommige patiënten verdonkert het tandvlees als gevolg van een toename van de melaninepigmentatie.

Lees verder

• Tanden: Afwijkende kleuren (tandkleur) en vormen (tandvorm)