Sleutelbeenpijn: Oorzaken van pijn aan sleutelbeen

Het sleutelbeen loopt horizontaal over de bovenkant van de borst, net onder de nek en naar de schouder. Het bot houdt verschillende spieren samen, houdt de schouder op zijn plaats (waardoor de arm vrij kan bewegen) en beschermt de neurovasculaire bundel van de bovenarm. Veel aandoeningen en verwondingen resulteren mogelijk in milde tot ernstige pijn aan het sleutelbeen. Medische aandacht is vaak nodig bij sleutelbeenpijn; zeker bij onverklaarbare pijn, of ernstige of bijkomende symptomen. Na een grondig onderzoek is een snelle en ook juiste behandeling nodig om het pijnlijk sleutelbeen te verhelpen.

• Sleutelbeen
• Artrose
• Breuken
• Distale claviculaire osteolyse
• Fibromyalgie
• Gewrichtsletsel
• Kanker en pijnlijk sleutelbeen
• Ewing-sarcoom
• Neuroblastoom
• Osteomyelitis en sleutelbeenpijn
• Schoudergordelsyndroom
• Slaaphouding en pijn aan sleutelbeen

Sleutelbeen

Het sleutelbeen (clavicula) is ongeveer vijftien cm lang en verbindt de arm met het lichaam via twee gewrichten, met name:

• het sternoclaviculaire gewricht (gewricht dat borstbeen en sleutelbeen met elkaar verbindt)
• het acromioclaviculaire gewricht (gewricht dat de verbinding vormt tussen sleutelbeen en schouderblad)

Beide gewrichten zijn omgeven door sterke gewrichtsbanden om ze op hun plaats te houden. Een aantal nek- en schouderspieren hechten zich aan het sleutelbeen. Het sleutelbeen ligt vlakbij de huid waardoor dit gevoelig is voor een trauma, artritis (gewrichtsontsteking) of een infectie.

Artrose

Artrose is een reumatische aandoening van het gewrichtskraakbeen, waarbij het beschermende weefsel aan het einde van een bot verslijt. Dit type artritis (gewrichtsontsteking) is vaak het gevolg van een normale slijtage bij de veroudering. Af en toe resulteert dit uit een letsel.

Symptomen van artrose in het sleutelbeen zijn onder andere:

• pijn in het acromioclaviculaire gewricht
• pijn in het gebied dat zeer geleidelijk verergert
• stijfheid in het acromioclaviculaire gewricht

Diverse behandelingen zijn inzetbaar bij artrose:

• een operatie (zelden)
• injecties met corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers)
• niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID’s), zoals ibuprofen
• veranderingen in de levensstijl, zoals activiteiten vermijden die het gewricht irriteren

Breuken

Volgende activiteiten leiden vaak tot een gebroken sleutelbeen:

• een auto-ongeval
• een contactsport, zoals voetbal, vechtsport of basketbal
• een geboorte
• een valpartij

Sleutelbeenbreuken treden meestal op bij schouderblessures veroorzaakt door een ongeluk. De sleutelbeenpijn start plots en verergert bij het maken van schouderbewegingen. Patiënten met een breuk in het sleutelbeen ervaren eveneens een knarsend gevoel of horen een klikgeluid. Blauwe plekken rond het gebied, een stijve arm, gevoeligheid en zwelling zijn andere symptomen. Pasgeborenen bewegen slechts één arm. De diagnose van een sleutelbeenfractuur gebeurt met behulp van een röntgenfoto en een lichamelijk onderzoek waarbij de arts het sleutelbeengebied controleert op blauwe plekken of een zwelling. De ernst van de verwonding bepaalt het behandelingstype. Een brace in combinatie met rust is nodig wanneer het bot nog op dezelfde plaats is gebleven. Bij een ernstige fractuur is een operatie vereist, waarbij de arts materiaal (pennen, staafjes, plaatjes) aanbrengt. Op deze manier blijven het bot en de fragmenten tijdens het genezingsproces op hun plaats. De meeste patiënten herstellen volledig van een gebroken sleutelbeen, vooral als de arts het letsel vroegtijdig behandelt. Wel neemt de hersteltijd van een gebroken sleutelbeen gemiddeld zes tot zestien weken in beslag.

Distale claviculaire osteolyse

Distale claviculaire osteolyse wijst op kleine fracturen aan het uiteinde van het sleutelbeen wat het dichtst bij de schouder is (distale uiteinde). Symptomen van distale claviculaire osteolyse omvatten:

• pijn bij het bewegen van de arm boven het lichaam
• pijn bij het optillen van objecten boven het hoofd
• pijn in het getroffen gebied

De behandeling bestaat meestal uit rusten en het vermijden van activiteiten die de symptomen verergeren. Andere behandelingen omvatten chirurgie, fysiotherapie, medicijnen voor het verminderen van pijn en zwelling en steroïde injecties. Het is belangrijk dat de patiënt de tijd neemt om het letsel te laten herstellen omdat anders snel meer pijn en zwelling tot stand komen.

Fibromyalgie

Fibromyalgie is een aandoening die wijdverspreide musculoskeletale pijn veroorzaakt, waarbij de patiënt mogelijk ook pijn ervaart in het sleutelbeen. Andere symptomen zijn vermoeidheid, slaapstoornissen, stemmingswisselingen en geheugenproblemen. Een gezonde levensstijl (gezonde en evenwichtige voeding, voldoende slapen), ergonomische aanpassingen op het werk, fysiotherapie, medicatie en ontspanningstechnieken zijn mogelijke behandelingen voor fibromyalgiepatiënten.

Gewrichtsletsel

Soms ontstaat een letsel aan het acromioclaviculaire gewricht door bijvoorbeeld botte kracht of een val. Bij dit gewrichtsletsel presenteert de patiënt zich vervolgens met pijn, een zwelling en gevoeligheid aan het sleutelbeen. Daarnaast is een uitstulping boven de schouder aanwezig en is het sleutelbeen verplaatst. Een breuk is hierbij niet altijd aanwezig. Afhankelijk van de ernst van de verwonding, is het aanbrengen van ijs in combinatie met rust, een ondersteunende brace of chirurgie vereist.

Kanker en pijnlijk sleutelbeen

Kanker is slechts sporadisch de oorzaak van sleutelbeenpijn. De pijn is dan meestal het gevolg van metastasen (uitzaaiingen van kanker naar een ander lichaamsdeel). Bij lymfekliermetastasen ontstaat vaak pijn in de aangrenzende gebieden, zoals het sleutelbeen.

Ewing-sarcoom

Een Ewing-sarcoom is een type botkanker (osteosarcoom) dat vaak de benen, het bekken, de ribben, de armen of de wervelkolom aantast. Dit type sarcoom (kanker in bindweefsel) verschijnt vooral tijdens de kindertijd en de jongvolwassenheid en komt zelden voor bij volwassenen.

Neuroblastoom

Een neuroblastoom is een vorm van kanker die vaak jonge kinderen maar ook volwassenen treft. De kanker ontwikkelt zich meestal in botten en lymfeklieren, waardoor sleutelbeenpijn mogelijk ook optreedt.

Belangrijke symptomen zijn onder meer:

• botpijn
• diarree
• een hoge bloeddruk (hypertensie)
• een hoge hartslag (tachycardie)
• koorts
• zweten

Wanneer kanker zich verspreidt naar het sleutelbeen, zijn chirurgie of radiotherapie gebruikelijke behandelingen.

Osteomyelitis en sleutelbeenpijn

Osteomyelitis, een botontsteking, komt niet vaak voor. Veel voorkomende oorzaken van osteomyelitis zijn:

• bacteriële infecties, zoals sepsis (bloedvergiftiging) of pneumonie (een longontsteking)
• een infectie die optreedt na een open sleutelbeenbreuk (breuk doorprikt de huid)
• een infectie die zich verspreidt van een wonde nabij het sleutelbeen

Volgende symptomen wijzen mogelijk op osteomyelitis van het sleutelbeen:

• een zwelling
• gevoeligheid
• koorts
• misselijkheid
• pus lekt uit de huid
• warmte rond de infectieplaats

Meestal krijgt de patiënt in het ziekenhuis intraveneus (via een ader) antibiotica toegediend. Verder draineert de arts pus uit de infectieplaats (pus afvoeren) en stabiliseert hij het bot. De patiënt moet na het ontslag uit het ziekenhuis nog enkele weken tot maanden antibiotica innemen.

Schoudergordelsyndroom

Het schoudergordelsyndroom treedt op wanneer het sleutelbeen van zijn normale positie verschuift en druk uitoefent op de bloedvaten en zenuwen tussen het bot en de bovenste rib. Mogelijke oorzaken van het schoudergordelsyndroom zijn:

• een aangeboren handicap
• een letsel
• een slechte houding
• herhaald tillen of herhaalde druk
• zwaarlijvigheid
• zwakke schouderspieren

Volgende symptomen wijzen mogelijk op deze aandoening:

• een pijnlijke bult onder het sleutelbeen
• pijn en zwelling of gevoelloosheid in één arm
• pijn in de nek (nekpijn)
• pijn in de schouder (schouderpijn)
• pijn in het sleutelbeen
• veranderingen in de kleur van de handen of vingers
• zwakte in de arm

Fysiotherapie is een veel voorkomende behandeling. Hierbij is het mogelijk om de spieren rond het sleutelbeen te versterken. In ernstigere gevallen is een operatie noodzakelijk.

Slaaphouding en pijn aan sleutelbeen

Door in een bepaalde positie te slapen, ontstaat mogelijk pijn in de nek, de rug of het sleutelbeen. Langdurig aan dezelfde kant slapen is veroorzaakt pijn die vaak wel mindert tijdens de dag. Vrij verkrijgbare medicijnen verlichten deze pijn. Daarnaast zijn sommige patiënten gebaat met een nieuw kussen of matras. Regelmatig van houding veranderen tijdens de slaap is verstandig.

Lees verder

• Knobbel op sleutelbeen: Oorzaken van bultje aan clavicula