Pijnlijke aders: oorzaken, symptomen, behandeling & zelfzorg

Pijnlijke aders zijn vaak een symptoom dat voortkomt uit aderwanden. Een ader of vene is een bloedvat dat zorgt voor de terugvoer van het bloed naar het hart en de longen om opnieuw zuurstofrijk bloed op te nemen en te vervoeren door het lichaam naar alle weefsels en organen. Sommige aderen zijn zichtbaar onder het huidoppervlak, terwijl diepere aderen niet zichtbaar zijn. Net als pijn elders in het lichaam, wordt pijn in de aderen overgedragen via pijnreceptoren, die door een aantal verschillende factoren kunnen worden geactiveerd. Wanneer aderpijn wordt ervaren in diepere aderen die moeilijk te zien zijn, is de oorzaak vaak moeilijker vast te stellen. Pijnlijke aders kunnen optreden in armen, benen, voeten en andere delen van het lichaam. Zodra de oorzaak is vastgesteld door een arts, kan behandeling ingezet worden.

• Wat zijn pijnlijke aders?
• Oorzaken van pijnlijke aders
• Spataderen
• Diep-veneuze trombose (DVT)
• Tromboflebitis
• Veneuze insufficiëntie
• Aderontsteking
• Infuusnaald
• Cellulitis
• Bijkomende symptomen
• Behandeling van pijn in de aderen
• Meer bewegen
• Zachte massage
• Steunkousen
• Dieetondersteuning
• Geneesmiddelen
• Antibiotica
• Chirurgie
• Zelfzorg
• Natuurlijke behandelingen
• Paardekastanje
• Toverhazelaar
• Calendula of goudsbloem

Wat zijn pijnlijke aders?

Pijnlijke aders vertegenwoordigen een symptoom van verschillende aandoeningen die variëren in ernst. Pijn in de aderen is een veel voorkomend symptoom in de benen dat soms optreedt samen met spataderen. De pijn kan zich aandienen als een doffe of zeurende pijn en een enkele keer als een stekende pijn. Het kan zich ook voordoen als jeuk rond een of meer aderen. De pijn kan constant aanwezig zijn maar ook wisselend (intermitterend) en het kan erger worden na langdurig zitten of staan.

Oorzaken van pijnlijke aders

Er zijn meerdere mogelijke oorzaken van pijnlijke aders.

Spataderen

Spataderen zijn verwijde aderen die eruitzien als kronkelende, blauw-paarse bloedvaten. Spataderen ontstaan als de kleppen in de aders niet goed sluiten en er bloed terugstroomt, waardoor de vaten gestuwd raken; ze worden wijder, voller en kronkelig. Risicofactoren voor spataderen zijn onder meer geslacht (vrouwen hebben meer kans op spataderen dan mannen), gevorderde leeftijd, familiegeschiedenis van spataderen en overgewicht/obesitas. Spataderen kunnen een pijnlijk gevoel in de benen geven, waarbij de pijn verergert na lange perioden van staan ​​of zitten.

Diep-veneuze trombose (DVT)

Diep-veneuze trombose of DVT, ook bekend als trombosebeen, ontstaat vanwege een bloedstolsel dat zich vormt in de diepere aders van het been. Deze ader raakt verstopt door een bloedstolsel. Een DVT wordt als een ernstige aandoening beschouwd, omdat het bloedstolsel de potentie heeft om los te komen en verderop in een orgaan een bloedvat (gedeeltelijk) kan afsluiten, een zogeheten embolie. Het slechtste scenario is dat het stolsel de longen bereikt en een longembolie veroorzaakt. Symptomen van DVT zijn pijn in de kuit en zwelling van het been. Het is echter mogelijk dat DVT helemaal geen symptomen veroorzaakt.

Tromboflebitis

Er wordt van tromboflebitis (oppervlakkige veneuze trombose) gesproken wanneer een bloedstolsel dat zich vormt in het been ontstoken raakt. Dit kan DVT veroorzaken, maar wanneer het voorkomt in de meer zichtbare aderen nabij het oppervlak van de huid, wordt dit oppervlakkige tromboflebitis genoemd. Deze aandoening wordt vaak gezien bij mensen met spataderen en treedt op als gevolg van zeer vergelijkbare risicofactoren: langdurige inactiviteit en zitten. Tromboflebitis gaat vaak gepaard met algemene ontstekingssymptomen gaan vaak gepaard met roodheid, zwelling en warmte in het getroffen gebied. Wanneer het in diepe aderen voorkomt, kunnen symptomen optreden die vergelijkbaar zijn met DVT.

Veneuze insufficiëntie

Veneuze insufficiëntie duidt op het tekortschieten van het veneuze systeem, de aders. Het gaat om verminderde bloedtoevoer die vaak in de benen wordt aangetroffen, maar overal in het lichaam kan optreden, vooral in aderen die het verst van het hart verwijderd zijn. De twee meest voorkomende soorten zijn spataderen en diepe veneuze trombose. Symptomen van veneuze insufficiëntie aan de benen zijn onder meer:

• oedeem (oedeem is een overmatige ophoping van vocht)
• zichtbare spataderen;
• corona phlebectatica ('ankle flare'): een krans van zichtbare blauwe vaatjes aan de zijkant van de voeten
• hypostatisch eczeem
• vermoeide benen bij lang staan
• veneuze claudicatie, oftewel een gespannen gevoel in het been of zelfs heftige pijn optredend na enige tijd lopen
• nachtelijke spierkrampen in de benen en rusteloze benen

Aderontsteking

Aderontsteking (flebitis) is een aandoening waarbij een ader ontstoken raakt.. De ontsteking kan pijn en zwelling veroorzaken. Wanneer de ontsteking wordt veroorzaakt door een bloedstolsel of trombus, wordt dit tromboflebitis genoemd. Tromboflebitis komt meestal voor in de aderen van de benen, maar het kan ook de aderen in de armen aantasten.

Infuusnaald

Een pijnlijke ader kan ook worden veroorzaakt door een infuusnaald. Een infuus bestaat uit een klein kunststof slangetje (canule), dat met een naald in de bloedbaan gebracht wordt. Via het infuus kunnen gemakkelijk vloeistoffen, medicijnen of bijvoorbeeld een bloedtransfusie toegediend worden. Een ader waarin een infuuscanule is aangebracht gaat vaak na enige tijd ontsteken als gevolg van de irritatie van de inlopende oplossingen. Het infuus wordt dan overgezet op een andere ader.

Cellulitis

Cellulitis is een bacteriële infectie van het onderhuidse bindweefsel, het weefsel net onder de huid. Het kan zich naar de bloedvaten verspreiden, zoals de aderen. Cellulitis moet niet verward worden met cellulite (sinaasappelhuid). Cellulitis wordt voornamelijk veroorzaakt door bacteriën die het lichaam binnendringen vanaf een porte d'entrée, zoals van een snee of wond. De benen zijn veel voorkomende plaatsen voor cellulitis, vooral in omstandigheden die slechte wondgenezing bevorderen en het immuunsysteem (zoals diabetes) schaden. Cellulitis presenteert zich vaak met roodheid, zwelling, warmte en gevoeligheid in het getroffen gebied. Naarmate de infectie zich verspreidt, kunnen rode strepen verschijnen wanneer de aders en lymfevaten worden geïnfecteerd.

Bijkomende symptomen

Pijnlijke aders kunnen voorkomen bij een aantal verschillende aandoeningen, die zich allemaal kunnen presenteren met hun eigen unieke waaier van symptomen. In de meeste gevallen van aderpijn kunnen echter enkele algemene kenmerken worden onderscheiden, waaronder:

• vergrote, zichtbare aderen
• zwaar gevoel in de benen
• hard weefsel onder de huid
• pijn aan een been en zwelling
• huiduitslag
• huidverkleuring
• kloppend of kampend gevoel in de benen

Behandeling van pijn in de aderen

Pijnlijke aders kan zowel in lichamelijk als cosmetisch opzicht zeer vervelend zijn. Omdat pijnlijke aders meerdere onderliggende oorzaken kent, wordt het ten zeerste aanbevolen om een afspraak te maken met je huisarts om uit te zoeken wat de oorzaak is van de pijn. Met de juiste behandeling is een succesvolle oplossing mogelijk. Behandeling van pijn in de aders hangt af van de onderliggende oorzaak.

Meer bewegen

De samentrekking van spieren helpt bij de beweging van het bloed via de aders terug naar het hart. Vooral tijdens hardlopen of joggen werken de kuitspieren hard, wat de doorbloeding bevordert. Dit verklaart waarom stilstand en een sedentaire levensstijl bijdragen aan de ontwikkeling van spataderen en pijnlijke aders.

Zachte massage

Middels olijfolie of kokosolie als smeermiddel of eventueel met een speciale crème, kan met een zachte opwaartse massage verdraaide aderen gladgestreken en de bloedstroom verbeterd worden. Het is echter belangrijk om nooit rechtstreekse druk uit te oefenen op kronkelige aders. Massage is een actieve manier om de bloedstroom te verbeteren, waardoor klachten als pijnlijke aders wordt verminderd.

Steunkousen

Steunkousen en compressiekousen worden veel gebruikt om de kans op complicaties als gevolg van DVT te verkleinen. Ook verlaagt het dragen van steunkousen het risico van een terugkerend DVT. Ook bij spataderen kunnen de aderwanden worden ontlast door het dragen van steunkousen of spataderkousen.

Dieetondersteuning

Een tekort aan één of meerdere van de B-vitamines uit het vitamine B-complex, zoals B6 (pyridoxine), B9 (foliumzuur) en B12 (cobalamine), kan het homocysteïnegehalte verhogen. Homocysteïne is tussenproduct in de omzetting van het aminozuur methionine tot het aminozuur cysteïne en staat erom bekend dat het de bekleding van de bloedvaten kan beschadigen en dat het tevens het risico op trombose en spataderen verhoogt. Alcohol staat ook bekend om het verhogen van het homocysteïnegehalte. Deze vitaminen kun je gemakkelijk binnenkrijgen door gezond en gevarieerd te eten; je treft deze vitaminen aan in tonijn, zalm, kip, kalkoen en eieren, om er maar een paar te noemen.

Geneesmiddelen

Het gebruik van bloedverdunners kan de vorming van bloedstolsels helpen voorkomen die tot tromboflebitis of DVT leiden. De bloedverdunners lossen het bestaande stolsel dus niet op, maar voorkomen dat zich nieuwe stolsels vormen. In ernstige gevallen is trombolyse nodig. Dis is een behandeling waarbij een stolsel in een bloedvat, ontstaan door trombose of embolie, met krachtige middelen wordt opgelost. Als je een beroerte krijgt, moet je zo snel mogelijk een infuus met medicatie krijgen om het stolsel in de hersenen op te lossen.

Antibiotica

Antibiotica wordt gebruikt wanneer de bron van aderpijn te wijten is aan cellulitis veroorzaakt door bacteriële infectie. Afhankelijk van de omvang van de infectie en het specifieke bacteriële organisme dat dit veroorzaakt, zal de arts de juiste antibiotische medicatie voorschrijven. De behandeling duurt meestal vijf tot tien dagen, maar kan ook wel 14 dagen duren.

Chirurgie

Chirurgie kan worden toegepast in ernstige gevallen van veneuze insufficiëntie of bij spataderen. Mogelijke chirurgische behandelingen kunnen bestaan uit:

• Sclerotherapie of sclerocompressietherapie is het wegspuiten van spataderen door er een irriterende stof in te spuiten.
• Laserbehandeling kan worden gebruikt om kleinere spataderen die niet te dicht onder de huid liggen te behandelen.
• Strippen van spataderen: hierbij worden aderen in het oppervlakkige vaatstelsel via kleine incisies (insnijdingen) in de huid verwijderd (gestript).
• Ambulante flebectomie (de Mullertechniek): hierbij wordt de spatader onderhuids verwijderd.
• Bloedvatoperatie aan een been: als een afsluiting of vernauwing van één of meerdere beenslagaders is vastgesteld, kan met behulp van een eigen ader of met een kunststof bloedvat een omleiding (bypass) worden gemaakt.

Zelfzorg

Verschillende leefstijlveranderingen kunnen pijnlijke aders verminderen en voorkomen dat ze verslechteren. Het gaat hierbij om een gezonde leefstijl met afvallen bij overgewicht, een gezond dieet volgen, regelmatig bewegen en sporten, vermijden dat je langdurig stilzit of staat, niet roken en matig of geen alcohol drinken.

Natuurlijke behandelingen

Er zijn ook natuurlijke behandelingen mogelijk bij pijnlijke aders. Wel is het belangrijk om bij klachten eerst je huisarts te raadplegen en medisch advies in te winnen over hoe je het beste met de klachten kunt omgaan.

Paardekastanje

Een eeuwenoude behandeling voor spataderen, paardenkastanjezaden, staat bekend om zijn ontstekingsremmende en anti-zwellende eigenschappen. Het gebruik van paardenkastanje kan het uiterlijk van spataderen verminderen doordat het een positieve werking heeft als regelende factor die vaatvernauwing tegengaat. Deze kruidenremedie kan uitwendig op de huid worden gebruikt of in supplementvorm worden geconsumeerd. Het is belangrijk op te merken dat onbewerkte paardenkastanje toxisch kan zijn en dit wordt dan ook niet aanbevolen, vooral niet bij zwangere vrouwen of vrouwen die borstvoeding geven.

Toverhazelaar

Toverhazelaar is zeer effectief voor het versterken van de bloedvaten en goed voor het verminderen van de symptomen van spataderen. Het bevat ook galluszuur en andere essentiële oliën die zwelling en pijn helpen verminderen. Toverhazelaar kan worden gebruikt door een doek in de oplossing te weken en op het aangetaste gebied te plaatsen. Herhaal dit twee tot drie keer per dag gedurende één of twee maanden.

Calendula of goudsbloem

Deze esthetisch aangename bloem heeft ontstekingsremmende en pijnstillende eigenschappen. Calendula of goudsbloem staat ook bekend voor het bevorderen van de vorming van collageen in de huid, waardoor de natuurlijke textuur wordt hersteld. Dit kruid heeft ook antimicrobiële eigenschappen en bevordert de bloedsomloop. Je kunt een kop calendula in vijf kopjes water koken gedurende vijf minuten, dan een katoenen doek in de oplossing laten weken en het over het aangetaste gebied plaatsen. Herhaal dit meerdere keren per dag gedurende een paar maanden om zichtbare verbetering te zien.

Lees verder

• Aderontsteking: oorzaken en symptomen van een ontstoken ader
• Atherosclerose (aderverkalking): symptomen en behandeling
• Flebitis (ontstoken ader): symptomen, oorzaak en behandeling