Blauwebabysyndroom: Blauwe huidskleur van baby

Het blauwebabysyndroom (blue baby syndrome, blauwe baby syndroom) is een aandoening waarbij de huid van een baby blauw of paars kleurt. Dit resulteert uit een verminderde hoeveelheid hemoglobine in het bloed van de baby. Hemoglobine is een bloedeiwit dat verantwoordelijk is voor het transporteren van zuurstof door het lichaam naar verschillende cellen en weefsels. Bij het blauwebabysyndroom is er onvoldoende zuurstof in het bloed waardoor de baby cyanotisch wordt (blauw kleurt).

• Epidemiologie van blauwe baby syndroom
• Oorzaken van blue baby syndrome
• Methemoglobinemie veroorzaakt door nitraatvergiftiging
• Slecht behandelde suikerziekte
• Syndroom van Down
• Tetralogie van Fallot
• Transpositie van de grote vaten
• Andere ziekten
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van blauwebabysyndroom
• Prognose van blauwe huidskleur
• Preventie
• Geen bronwater gebruiken
• Voedsel dat rijk is aan nitraten verminderen
• Omgevingsfactoren
• Suikerziekte onder controle houden
• Prognose

Epidemiologie van blauwe baby syndroom

Het blue baby syndrome is een zeldzame aandoening, maar op veel plaatsen over de hele wereld komt de ziekte nog regelmatig voor. Dit is vooral het geval op plaatsen waar mensen afhankelijk zijn van ondergronds drinkwater, en dan vooral in landelijke gebieden.

Oorzaken van blue baby syndrome

Een baby komt mogelijk ter wereld met een blauwachtige of paarse huid, wat bekend staat als ‘cyanose’. De blauwe tint is het gevolg van een gebrek aan zuurstof waardoor zuurstofloos bloed door het lichaam stroomt. De blauwheid start ongeveer twee à drie maanden na de geboorte. Aanvankelijk is de blauwachtige tint zichtbaar wanneer de baby prikkelbaar is of wanneer hij ontlasting maakt. In een later stadium heeft de baby altijd een blauw uiterlijk. Meestal ontstaat het blauwebabysyndroom als gevolg van een hartprobleem, maar ook andere oorzaken zijn bekend.

Methemoglobinemie veroorzaakt door nitraatvergiftiging

Methemoglobinemie treedt op wanneer de baby formulemelk met nitraatrijk bronwater krijgt, wanneer het voedsel gemengd is met nitraatrijk bronwater of wanneer de baby zelfgemaakte babyvoeding rijk aan nitraat consumeert (spinazie, biet enzovoort geteeld op landbouwgrond waarbij regenputwater wordt gebruikt). Baby’s jonger dan zes maanden zijn niet in staat om methemoglobine, een enzym dat geen zuurstof kan vervoeren, om te zetten in hemoglobine dat zuurstof door het lichaam transporteert. De blauwachtige tint treedt op als gevolg van onvoldoende zuurstof in het bloed. Deze baby’s houden nitraat vast. Nitraat verlaagt de zuurstofdragende capaciteit van het bloed en geeft baby het blauwe pigment. Soms is methemoglobinemie aangeboren en is het een ernstige aandoening die onmiddellijk een behandeling vereist.

Slecht behandelde suikerziekte

Diabetes mellitus (suikerziekte) type 2 dat bij de moeder niet goed onder controle is, leidt mogelijk tot de blauwheid van de baby.

Syndroom van Down

Het syndroom van Down is een afwijking in één chromosoom die meestal leidt tot vertragingen in de fysieke en mentale ontwikkeling. Mogelijk ontwikkelt een kind hierbij ook een blauwe verkleuring van de huid.

Tetralogie van Fallot

Tetralogie van Fallot is een belangrijke oorzaak van het blauwebabysyndroom. Bij de aangeboren aandoening zijn er vier hartafwijkingen. Deze defecten tasten de bloedcirculatie in de longen aan. Dit resulteert op zijn beurt in een zuurstofarme doorbloeding in het hele lichaam.

Transpositie van de grote vaten

Bij transpositie van de grote vaten is er een defect aanwezig in de twee belangrijkste slagaders van het lichaam die voortkomen uit het hart. Hierdoor stroomt zuurstofarm bloed in het lichaam terwijl zuurstofrijk bloed niet uit de longen kan komen. Een spoedbehandeling is nodig.

Andere ziekten

Ook andere oorzaken zijn bekend voor het blauwebabysyndroom:

• dextro-transpositie van de hoofdslagaders
• hypoplastisch (onderontwikkeld) linkerhartsyndroom
• persistente truncus arteriosus
• totale abnormale pulmonale veneuze verbinding
• tricuspidalis artesie

Symptomen

Het meest voorkomende symptoom van het blauwe baby syndroom is een blauwe verkleuring van de huid rond de mond, de handen en de voeten. Dit staat ook bekend als ‘cyanose’ en is een teken dat de baby onvoldoende zuurstof krijgt. Buiten de blauwe tot paarse huidskleur komen volgende symptomen voor:

• ademhalingsproblemen
• bewustzijnsverlies
• braken
• clubbing (trommelstokvingers) / gezwollen vingertoppen en tenen
• diarree
• een koud aanvoelende baby
• een langzame groei
• een overmatige speekselvloed (kwijlen)
• een slechte polsslag
• een snelle ademhaling (tachycardie)
• flauwvallen in extreme gevallen.
• gewichtsverlies.
• gewrichtspijn
• hartgeruisen van de baby
• hartkloppingen
• hoofdpijn
• koorts
• loomheid
• prikkelbaarheid / huilen
• toevallen

Diagnose en onderzoeken

De arts detecteert het blue baby syndrome met behulp van volgende onderzoeken:

• een bloedonderzoek
• een echocardiografie (onderzoek van het hart door middel van geluidsgolven)
• een elektrocardiografie (hartfilmpje: meting van de elektrische activiteit van het hart)
• een hartkatheterisatie
• een pulsoximetrie (meten van het zuurstofgehalte in het bloed)
• een röntgenfoto van de longen

Naast het testen van de baby, is het mogelijk om de nitraatniveaus in het leidingwater te laten meten. De nitraatgehaltes in het water mogen namelijk niet hoger zijn dan 10 mg / L. Volgens de WHO veroorzaakt een nitraatwaarde vanaf 50 mg / liter methemoglobinemie.

Behandeling van blauwebabysyndroom

De behandeling van het blauwebabysyndroom hangt af van het onderliggende probleem. De arts geeft de baby een methyleenblauw-injectie zodat hij geneest van methemoglobinemie. Dit medicijn voegt zuurstof aan bloed toe. Soms is een hartoperatie nodig, hoewel dit mogelijk risicovol is bij een pasgeborene.

Prognose van blauwe huidskleur

De meeste baby’s met het blauwe baby syndroom hebben een normale prognose, al is de ziekte soms levensbedreigend. Oogt een baby blauw, dan is onmiddellijk medisch advies nodig.

Preventie

In veel gevallen zijn de oorzaken onbekend en is het lastig om het blue baby syndroom te voorkomen. Enkele tips zijn wel nuttig.

Geen bronwater gebruiken

Bronwater met te hoge hoeveelheden nitraat mag niet terecht komen in babyformulemelk of gekookte babyvoeding. Kokend water verwijdert geen nitraten.

Voedsel dat rijk is aan nitraten verminderen

Voedingsmiddelen die veel nitraten bevatten (die uit de grond komen) zijn broccoli, spinazie, bieten en wortelen. Kinderen tot zeven jaar mogen deze maar beperkt eten. Wil een ouder deze voedingsmiddelen toch geven, dan gebruikt hij het beste de bevroren in plaats van de verse vorm.

Omgevingsfactoren

Illegale drugs, roken en alcohol zijn risicofactoren voor aangeboren hartaandoeningen dus ook deze risicofactoren zijn afgeraden.

Suikerziekte onder controle houden

Het is belangrijk om de bloedsuikerspiegel bij diabetes mellitus onder controle te houden.

Prognose

Het blauwebabysyndroom is een zeldzame aandoening die het gevolg is van een onderliggende ziekte. De arts start onmiddellijk met medicatie of voert in extreme gevallen een operatie uit. Na een goede behandeling krijgen de blauwe baby’s een normaal roze uiterlijk en zijn ze gezond. De prognose is dan uitstekend.

Lees verder

• Cyanose: Blauwverkleuring van huid, nagels en lippen