Gezwollen borsten: Oorzaken van zwelling van borst(en)

Gezwollen borsten komen bij veel vrouwen voor, maar ook mannen krijgen met een borstzwelling te maken. Een borstzwelling is mogelijk het gevolg van hormonale veranderingen zoals de menstruatieperiode, de puberteit en een zwangerschap en dan vormt dit symptoom geen reden tot bezorgdheid. Ook medische aandoeningen veroorzaken de zwelling van de borst(en) en dan is vaak wel medisch advies en een behandeling vaak noodzakelijk. Meestal kampen vrouwen met een borstzwelling, maar mannen krijgen af en toe ook te maken met gezwollen borsten. Bij een aanhoudende of erger wordende zwelling, pijn, een knobbeltje in de borst en/of een onverklaarbare zwelling is het raadzaam om een arts te raadplegen.

• Geassocieerde symptomen
• Cyste en borstzwelling
• Gynaecomastie en gezwollen borsten
• Hormonale veranderingen en grotere borsten
• Nakende menstruatie en grotere borsten
• Puberteit en zwelling van de borsten
• Zwangerschap
• Inflammatoire borstkanker en grotere borst
• Mastitis en gezwollen borst bij vrouwen
• Subareolair abces

Geassocieerde symptomen

Eén of beide borsten zijn dan groter dan de normale grootte. De zwelling van de borst of borsten gaat vaak gepaard met één of meer van volgende symptomen:

• een knobbeltje in de borst
• een tepelafscheiding
• een warm gebied
• een zwaar gevoel in de borst(en)
• gevoeligheid van de borst(en)
• gezwollen lymfeklieren in de oksel
• huidveranderingen rond de borst
• jeukende borsten
• koorts
• pijn aan de borst(en)
• tepelveranderingen

Cyste en borstzwelling

Een cyste in de borst veroorzaakt mogelijk een zwelling. Een cyste is een abnormaal gevormde omsloten weefselzakje dat vaak met vloeistof of ander materiaal is gevuld. Een grote cyste doet de borst zwellen en maakt de borst gevoelig. De borstknobbel voelt meestal aan als een zachte druif.

Gynaecomastie en gezwollen borsten

Meer dan vijftig procent van de jongens ontwikkelt gynaecomastie in de puberteit. Gynaecomastie is een mannelijke aandoening waarbij de borsten abnormaal groot worden en een opgezwollen uiterlijk krijgen. De toename in borstgrootte is te wijten aan de groei van borstweefsel in plaats van vetweefsel. Deze aandoening treft één of beide borsten. Onder de tepel bevindt zich mogelijk een klein knobbeltje. De borstvoeding is het gevolg van:

• chemotherapie (medicatie voor de behandeling van kanker)
• de blootstelling aan anabole steroïde hormonen of oestrogeenhormonen
• een bijwerking van bepaalde medicijnen
• een chronische leverziekte
• een tekort aan testosteron (het mannelijke hormoon)
• het gebruik van marihuana (drugsmisbruik)
• hormonale schommelingen tijdens de puberteit (vaakst voorkomende oorzaak)
• nierfalen
• radiotherapie voor de behandeling van zaadbalkanker

Andere symptomen die optreden bij gynaecomastie zijn:

• een beweegbare borstwand
• een verminderd libido (minder zin in seks)
• pijn op het puntje van de neus
• pijnlijke borstwandknobbels
• ribpijn

Hormonale veranderingen en grotere borsten

Nakende menstruatie en grotere borsten

Vrouwen ervaren gevoelige borsten en een borstzwelling wanneer de menstruatie nadert. De borsten van een vrouw zwellen kort voor elke menstruatie op, en verkleinen direct na de menstruatie. Vrouwen die een zwelling van de borsten krijgen, hebben kort voor het begin van de menstruatie ook een vol en zwaar gevoel in de borsten die tevens gevoelig aanvoelen. Vrouwen ervaren een borstzwelling wanneer de borstkanalen uitzetten als gevolg van een snelle stijging van het hormoon oestrogeen. Op de eenentwintigste dag vóór de menstruatie heeft een vrouw ook een aanzienlijke toename van het hormoon progesteron, wat leidt tot de groei van melkklieren.

Puberteit en zwelling van de borsten

Jonge meisjes hebben als één van de eerste tekenen van de puberteit gezwollen borsten. Het lichaam van een meisje begint hierbij dan hoge niveaus van het vrouwelijke hormoon te produceren. Bij meisjes ontwikkelen de borsten zich tussen de leeftijd van zeven en dertien jaar oud, hoewel sommige meisjes eerder of later borsten krijgen. Wanneer meisjes de puberteit ingaan, vormt zich een weefsel achter de borsten, waardoor het vlakke gedeelte rond de tepels vergroot en de borsten groter of gezwollen lijken.

Zwangerschap

Borsten zwellen binnen één of twee weken van de zwangerschap op of anders worden ze gevoelig. Gezwollen borsten komen ook bij zwangere vrouwen voor wanneer de geboorte van een kind nadert. Het lichaam maakt zich dan immers klaar om melk te produceren voor de pasgeborene. Bekende symptomen van een zwangerschap omvatten vermoeidheid, misselijkheid of braken, maagklachten, een opgeblazen gevoel, een bloederige vaginale afscheiding en vaginale bloedingen.

Inflammatoire borstkanker en grotere borst

Circa één tot vijf procent van alle vrouwen met borstkanker kampt met inflammatoire borstkanker. Inflammatoire borstkanker veroorzaakt bij sommige vrouwen gezwollen borsten. Bij dit zeldzame type borstkanker blokkeren kankercellen de lymfevaten in de huid van de borst, waardoor de borst een gezwollen, rood en ‘ontstoken’ uiterlijk krijgt. Bij vrouwen met deze agressieve vorm van kanker in de borst is de huid van de borst roze tot roodpaars gekleurd. Ook bevat de aangetaste huid richels of putjes die lijken op de huid van een sinaasappel. Het ontpitte uiterlijk van de huid treedt op wanneer de borsten opzwellen als gevolg van een vochtophoping in de borsten. Enkele kenmerkende symptomen van inflammatoire borstkanker zijn zwaarte van de borst, een brandend gevoel in de borst, borstpijn, een gevoelige borst en een grotere borst. De arts verwijdert een deel van de borst of de gehele borst (mastectomie) bij inflammatoire borstkanker. Hormoonblokkerende therapie, chemotherapie en radiotherapie zijn andere inzetbare behandelingen.

Mastitis en gezwollen borst bij vrouwen

Vrouwen met een borstontsteking (mastitis) ervaren een zwelling van de borsten. Op de huid leven Staphylococcus aureus-bacteriën. Deze veroorzaken normaal gezien geen problemen. Wanneer echter schade ontstaat aan de huid van meestal de tepel, krijgen de stafylokokkenbacteriën de kans om binnen te dringen in de beschadigde huid. Geïnfecteerd borstweefsel duwt op de melkkanalen van een vrouw waardoor de borsten opzwellen en pijnlijke knobbels in de geïnfecteerde borsten ontstaan. Vrouwen die borstvoeding geven, krijgen mastitis door geblokkeerde melkkanalen. Andere symptomen omvatten koorts. De arts behandelt mastitis met antibiotica.

Subareolair abces

Wanneer zich een abces ontwikkelt onder het areolaire gebied, kampt een patiënt met een ophoping van pus in de borst onder het tepelhof. Het abces is tot stand gekomen als reactie op een infectie. Borstpijn, een knobbeltje in de borst, koorts en een tepelafscheiding zijn enkele symptomen van een subareolair abces. Antibiotica bestrijden de infectie en verder is een chirurgische ingreep nodig om het abces te verwijderen. Het gezwelletje keert soms wel terug en af en toe ervaart de patiënt ook complicaties.

Lees verder

• Pijn in borsten (borstpijn): Oorzaken van gevoelige borsten
• Jeukende borsten: Oorzaken van jeuk aan borst bij vrouwen