Pijn in borsten (borstpijn): Oorzaken van gevoelige borsten

Pijn in de borsten, ook wel mastodynie of mastalgie genoemd, kan verschillende oorzaken hebben, variërend van normale fysiologische veranderingen tot ernstige aandoeningen. Vrouwen ervaren vaak gevoelige borsten net voor en tijdens de menstruatiecyclus en tijdens de zwangerschap. Dit soort pijn is doorgaans tijdelijk en hoeft geen reden tot bezorgdheid te zijn. Echter, pijnlijke borsten kunnen soms wijzen op een onderliggende aandoening, vooral als de pijn aanhoudt, verergert of gepaard gaat met andere symptomen. De pijn kan variëren van kortstondig tot langdurig en kan beide borsten of slechts één borst treffen. Hoewel de meeste oorzaken van borstpijn goedaardig en onschadelijk zijn, kan het soms noodzakelijk zijn om een medische behandeling te ondergaan, afhankelijk van de onderliggende oorzaak.

• Normale fysiologische processen en pijn in de borst
• Aandoeningen en borstpijn
• Omgevingsfactoren en pijn in de borst(en)
• Pijn door structuren rond de borst
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van gevoelige borsten

Normale fysiologische processen en pijn in de borst

Cyclische borstpijn

Door hormonale veranderingen ervaren veel vrouwen gevoelige borsten rondom hun menstruatiecyclus. Deze pijn, ook bekend als 'cyclische borstpijn' of 'cyclische mastalgie', komt bij niet alle vrouwen voor. Sommige vrouwen ondervinden cyclische borstpijn gedurende een paar opeenvolgende maanden, waarna deze symptomen kunnen verdwijnen. Anderen ervaren bij elke menstruatiecyclus pijn in de borsten. Deze pijn kan zich voordoen in één borst of beide borsten.

Menopauze

Bij vrouwen rond de menopauze is borstpijn eveneens een veelvoorkomend symptoom. Dit is vaak het gevolg van de hormonale schommelingen die optreden tijdens de overgangsfase naar de menopauze.

Zwangerschap

Tijdens de zwangerschap ervaren veel vrouwen ook gevoelige borsten, wat wordt veroorzaakt door hormonale veranderingen die de borstweefsels voorbereiden op de borstvoeding.

Aandoeningen en borstpijn

Wanneer borstpijn het gevolg is van een ziekte of een ander medisch probleem, wordt dit 'pathologische borstpijn' genoemd. Diverse aandoeningen en medicijnen kunnen gevoelige borsten veroorzaken.

Borstabces

Een abces in de borst leidt tot een zeer pijnlijke, gezwollen knobbeltje in de borst. Dit abces wordt vaak veroorzaakt door de stafylokokkenbacterie (Staphylococcus aureus). Symptomen kunnen koorts, griepachtige klachten, een warme en pijnlijke plek op de borst, en een rode huid rond het abces omvatten. De arts zal het abces moeten draineren (pus afvoeren) en een antibioticakuur voorschrijven.

Borstcyste

Borstcysten zijn met vloeistof gevulde zakjes die zich in de borst vormen. Ze komen vaak voor bij vrouwen in de menopauze, maar kunnen op elke leeftijd voorkomen. Borstcysten variëren in grootte en textuur en kunnen pijnlijk zijn. Ze verdwijnen vaak vanzelf, maar indien nodig kan de arts het vocht uit de cyste draineren.

Borstinfectie

Mastitis, een ontsteking van het borstweefsel, komt vaak voor bij vrouwen die borstvoeding geven. Deze aandoening kan leiden tot pijn, zwelling en roodheid van de borst.

Borstkanker

Hoewel borstpijn kan voorkomen bij een mammacarcinoom (borstkanker), is het meestal geen teken van kanker. De meeste gevallen van borstpijn zijn goedaardig.

Borstletsel

Pijn in de borst kan ook het gevolg zijn van een trauma of letsel. Overmatig wrijven of krabben aan de borsten kan eveneens pijn veroorzaken. Onjuiste behandeling van de borsten kan ook leiden tot pijn.

Fibrocystische borsten

Bij fibrocystische veranderingen in de borsten kunnen vrouwen last krijgen van gevoelige borsten, vooral voor de menstruatie. Deze veranderingen kunnen leiden tot de vorming van cysten, overgroei van cellen en littekenweefsel. Meestal zijn de symptomen mild en is behandeling niet nodig.

Omgevingsfactoren en pijn in de borst(en)

Implantaten

Vrouwen met borstimplantaten kunnen gevoelige borsten ervaren. Problemen zoals scheuren van de implantaten of een overmatige borstvergroting kunnen bijdragen aan deze symptomen.

Medicatie

Hormonale medicatie, zoals orale anticonceptiva (anticonceptiepil) en hormoonvervangende therapie, kan gevoelige borsten veroorzaken. Dit kan te maken hebben met een onjuiste afstemming van oestrogeen of progesteron, of met additieven in de medicatie. Andere medicijnen, zoals antidepressiva en cholesterolverlagende middelen, kunnen ook borstpijn veroorzaken. Als de arts op de hoogte is van de borstpijn en de gebruikte medicatie, kan hij eventueel alternatieve medicijnen voorschrijven.

Slechte beha

Een slecht passende beha kan borstpijn veroorzaken door wrijving of druk op de huid rond het borstweefsel. Een beha die te strak zit, kan irritatie veroorzaken, en sommige beha’s kunnen de lymfestroom belemmeren. Het is belangrijk om een beha te kiezen die goed past en voldoende ondersteuning biedt, vooral voor vrouwen met grote borsten.

Pijn door structuren rond de borst

Pijn in de borst kan ook afkomstig zijn van omliggende weefsels zoals spieren of huid. Hier zijn enkele aandoeningen die pijn in de borst kunnen veroorzaken zonder dat het borstweefsel zelf is aangetast:

• Costochondritis (ontsteking van het ribkraakbeen met pijn op de borst)
• Gebroken rib
• Fibromyalgie (chronische aandoening met pijn en vermoeidheid)
• Gordelroos (infectie met een huiduitslag en symptomen aan het gezicht)

Symptomen

Borstpijn die voortkomt uit een onderliggend probleem kan gepaard gaan met verschillende symptomen:

Afwijkingen aan de borst

• Een deuk in de borst, ongelijke borsten, of een wond aan de borst
• Zwelling van één of beide borsten
• Huiduitslag op de borst
• Een schilferige huid van de borst
• Gevoelige knobbeltjes op het borstoppervlak of in het borstweefsel
• Jeukende borsten
• Roodheid van de borst

Afwijkingen aan de tepel

• Een schilferige tepelhuid
• Een tepelafscheiding (vocht of bloed)
• Vervorming van de tepel, zoals een ingetrokken tepel

Spanning of stress kan de klachten verergeren. Als een of meer van deze symptomen optreden of als de pijn verergert, is het belangrijk om een arts te raadplegen. De arts kan de nodige onderzoeken uitvoeren om de onderliggende oorzaak vast te stellen.

Diagnose en onderzoeken

Een mammografie kan informatie verschaffen over de structuur van de borst en eventuele afwijkingen in het borstweefsel. Dit onderzoek kan echter pijnlijk zijn, waardoor de arts soms kiest voor een echografie, die minder belastend is.

Behandeling van gevoelige borsten

Bij pijn in de borsten door normale fysiologische processen kan geruststelling voldoende zijn. Zelfzorgmaatregelen en aanpassingen in levensstijl kunnen helpen de pijn te verminderen. Het is aan te raden om bij aanhoudende of verergerende klachten een arts te raadplegen. Het dragen van een goed passende beha en het in balans houden van hormonen kan helpen bij het verminderen van gevoelige borsten tijdens de menstruatiecyclus, zwangerschap, of menopauze. Dit kan worden ondersteund door voedingssupplementen zoals omega-3-vetzuren, vitamine E, en vitamine B. Beperk cafeïne, zout en vetten, aangezien deze de pijn kunnen verergeren. Regelmatige lichaamsbeweging en stressvermindering zijn ook belangrijk. Het aanbrengen van jodium op de huid, bijvoorbeeld voor het slapen, kan zwelling verminderen en subklinische infecties behandelen. Sommige vrouwen vinden verlichting door lymfemassage, wat de lymfestroom bevordert en pijn kan verminderen. De arts zal de onderliggende aandoening behandelen indien nodig.

Lees verder

• Gezwollen borsten: Oorzaken van zwelling van borst(en)
• Jeukende borsten: Oorzaken van jeuk aan borst bij vrouwen
• Huiduitslag op, rond of tussen borsten: Oorzaken van uitslag
• Borstabces: Oorzaken van pijnlijke knobbel met pus in borst
• Fibrocystische veranderingen in de borsten bij vrouwen