Borstcyste: Goedaardige opeenhoping van vloeistof in borst

Een borstcyste is een vochtophoping in de borst die kan resulteren in een voelbaar knobbeltje, afhankelijk van de grootte van de cyste. Deze knobbeltjes zijn meestal goedaardig en bevatten vloeistof. Het is echter belangrijk om medisch advies in te winnen om borstkanker, dat zich kan presenteren als een vaste tumor, uit te sluiten. Indien nodig kan het vocht uit de cyste worden afgevoerd of kan de cyste operatief worden verwijderd. Over het algemeen is de prognose voor borstcysten erg goed.

• Epidemiologie van borstcysten
• Oorzaken van borstcysten
• Risicofactoren voor borstcysten
• Symptomen van borstcysten
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van borstcysten
• Prognose van borstcysten
• Complicaties
• Preventie

Epidemiologie van borstcysten

Borstcysten komen zeer vaak voor bij vrouwen vóór de menopauze. Ongeveer één op de drie vrouwen tussen de 35 en 50 jaar heeft goedaardige cysten in de borst. Bij vrouwen die hormoonvervangende therapie (HRT) gebruiken na de menopauze kunnen ook borstcysten ontstaan. Hoewel het zeldzaam is, kunnen ook mannen borstcysten ontwikkelen.

Oorzaken van borstcysten

De borst bestaat uit kwabben van klierweefsel, gestructureerd als bloemblaadjes. Deze kwabben zijn verdeeld in kleinere lobben die tijdens zwangerschap en borstvoeding melk produceren. Het ondersteunende weefsel, dat zorgt voor de vorm van de borst, bestaat uit vetweefsel en vezelig bindweefsel. Borstcysten ontstaan door een ophoping van vocht in de borstklieren.

Risicofactoren voor borstcysten

De exacte oorzaak van borstcysten is nog niet volledig begrepen (anno augustus 2024). Hormonale veranderingen, zoals die tijdens de menstruatiecyclus, worden vaak genoemd als mogelijke oorzaak. Overtollig oestrogeen kan bijdragen aan de ontwikkeling van borstcysten. Andere factoren die het risico kunnen verhogen zijn genetische aanleg en een familiegeschiedenis van borstproblemen.

Symptomen van borstcysten

Typische symptomen van borstcysten

De meeste cysten zijn klein (microcysten) en niet voelbaar. Bij ongeveer één op de vier vrouwen zijn cysten groot genoeg om voelbaar te zijn. Een borstcyste voelt aan als een knobbeltje dat gevuld is met vloeistof. Eenvoudige borstcysten hebben een ronde of ovale vorm, met dunne, gladde wanden en een uniforme vloeibare inhoud. Ze zijn vaak beweeglijk en kunnen in één of beide borsten voorkomen. Cysten kunnen groter worden en gevoeliger zijn, vooral vlak voor de menstruatie. Na de menstruatie kan de cyste verkleinen en kunnen symptomen afnemen.

Andere symptomen

Andere mogelijke symptomen van borstcysten zijn:

• Borstpijn of gevoeligheid rondom het knobbeltje
• Een tepelafscheiding, die helder, groen, geel, strokleurig of donkerbruin kan zijn

Diagnose en onderzoeken

Classificatie van borstcysten

Borstcysten worden ingedeeld op basis van hun grootte:

• Microcysten zijn te klein om voelbaar te zijn, maar kunnen zichtbaar zijn met beeldvormende onderzoeken, zoals een mammografie of echografie.
• Macrocysten zijn groter (2,5 tot 5 centimeter in diameter) en vaak voelbaar. Ze kunnen druk uitoefenen op het omliggende borstweefsel, wat kan leiden tot pijn of ongemak.

Diagnostisch onderzoek

Om te bepalen of een borstknobbel een cyste of een tumor is, wordt meestal een mammografie of echografie uitgevoerd. Mammografieën kunnen geen betrouwbaar onderscheid maken tussen cysten en vaste tumoren zoals borstkanker. Echografie is nuttiger omdat het kan aantonen of de knobbel hol is en gevuld met vloeistof. Bij verdachte kenmerken of de aanwezigheid van vaste deeltjes kan een biopsie nodig zijn. Dit houdt in dat een stukje borstweefsel wordt verwijderd en microscopisch wordt onderzocht.

Behandeling van borstcysten

Wanneer een borstcyste vloeistof bevat en geen ongemak of pijn veroorzaakt, is behandeling vaak niet nodig. Als een cyste echter storend, pijnlijk, groot of complex is (met dikkere wanden en een mengsel van vloeibare en vaste elementen), kan het noodzakelijk zijn om het vocht af te voeren. Dit gebeurt meestal door middel van een procedure waarbij een naald wordt ingebracht onder lokale anesthesie, vaak onder begeleiding van echografie. Na de drainage is monitoring op korte termijn vereist, omdat cysten soms weer kunnen vullen. Als een cyste regelmatig terugkomt of problemen blijft veroorzaken, kan een operatie worden overwogen om de cyste volledig te verwijderen.

Prognose van borstcysten

Bij de meeste vrouwen komen borstcysten en verdwijnen ze in lijn met hun hormonale cyclus. Bijna alle borstcysten zijn goedaardig en vormen geen verhoogd risico voor borstkanker. Echter, vrouwen met bepaalde risicofactoren, zoals een familiale geschiedenis van borstkanker, moeten extra aandacht besteden aan eventuele veranderingen in borstknobbeltjes en regelmatig medisch onderzoek laten uitvoeren.

Complicaties

Hoewel borstcysten meestal goedaardig zijn, kunnen ze in sommige gevallen leiden tot complicaties zoals:

• Infectie van de cyste
• Abcesvorming
• Pijn of ongemak door druk op omliggend weefsel
• Terugkerende cysten, wat kan leiden tot herhaalde behandelingen of operaties

Preventie

Er zijn geen bewezen manieren om borstcysten te voorkomen, maar regelmatige borstonderzoeken en een gezonde levensstijl kunnen bijdragen aan de algehele gezondheid van de borsten. Voor vrouwen met een verhoogd risico is het belangrijk om regelmatige screenings te ondergaan en wijzigingen in borstweefsel onmiddellijk met een arts te bespreken.

Lees verder

• Knobbeltje (gezwel) in borst door infectie, letsel of tumor
• Cyste: Abnormaal gevormde zakvormige holte in lichaam
• Borstabces: Oorzaken van pijnlijke knobbel met pus in borst