Borstcyste: Goedaardige opeenhoping van vloeistof in borst

Een borstcyste is een opeenhoping van vocht in de borst. Dit resulteert afhankelijk van de grootte in een al dan niet voelbaar knobbeltje in de borst. Dit borstknobbeltje is goedaardig en bevat vocht, maar medisch advies is noodzakelijk om borstkanker (met een vaste tumorvorm) uit te sluiten. Soms is het knobbeltje in de borst storend of bevinden zich toch vaste elementen in de tumor en dan is het mogelijk het vocht uit het borstknobbeltje af te voeren of de cyste operatief te laten verwijderen. De prognose is meestal erg goed.

• Epidemiologie van borstcyste
• Oorzaken van een cyste in de borst
• Risicofactoren van goedaardige borstcysten
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van opeenhoping van vloeistof in borst
• Prognose van al dan niet voelbaar knobbeltje in borst

Epidemiologie van borstcyste

Borstcysten komen zeer vaak voor bij vrouwen die de menopauze nog niet bereikt hebben. Circa één op de drie van alle vrouwen in de leeftijd van 35 tot 50 jaar heeft goedaardige cysten in de borst. Bij vrouwen die hormoonvervangende therapie gebruiken na de menopauze ontstaan soms ook cysten. Sporadisch kampen ook mannen met cysten in de borst.

Oorzaken van een cyste in de borst

Een borst bevat kwabben van klierweefsel, gerangschikt als bloemblaadjes van een madeliefje. De kwabben zijn verdeeld in kleinere lobben die tijdens de zwangerschap en borstvoeding melk produceren. Het ondersteunende weefsel dat zorgt voor de goede vorm van de borst, bestaat uit vetweefsel en vezelig bindweefsel. Borstcysten ontwikkelen zich als gevolg van een vochtophoping in de borstklieren.

Risicofactoren van goedaardige borstcysten

De exacte oorzaak van een cyste in de borst is onbekend anno oktober 2020. Mogelijk ontwikkelen de cysten zich als gevolg van hormonale veranderingen door de maandelijkse menstruatie. Verder stimuleert overtollig oestrogeen in het lichaam mogelijk het borstweefsel hetgeen bijdraagt aan borstcysten.

Symptomen

Borstcyste

De meeste cysten zijn erg klein (microcysten) en zijn niet voelbaar, maar bij één op de vier vrouwen zijn de cysten groot genoeg om wel gevoeld te kunnen worden. Een cyste in de borst voelt aan als een knobbeltje in de borst. Dit is kleine, meestal goedaardig gevormde zakvormige holte die gevuld is met vocht. Een eenvoudige cyste in de borst heeft een uniforme ronde of ovale vorm, met dunne gladde wanden en een homogene vloeibare vulling. De cyste is gemakkelijk te verplaatsen. Mogelijk komen één cyste of meerdere cysten tot stand in de borst, en soms zijn ook cysten in beide borsten aanwezig. Voorts treedt een vergroting van de borstcyste op en is dit knobbeltje ook gevoeliger van aard vlak voor de menstruatie. Een verkleining van de borstcyste en een vermindering van de andere symptomen treedt op na de menstruatie.

Andere symptomen

Andere symptomen omvatten:

• borstpijn of gevoeligheid in het gebied van het borstknobbeltje
• een tepelafscheiding (helder, groen, geel, strokleurig of donkerbruin)

Diagnose en onderzoeken

Indeling

De indeling van cysten in de borst gebeurt aan de hand van de grootte van de cyste.

• Microcysten zijn niet voelbaar, maar ze zijn wel zichtbaar via beeldvormende onderzoeken, zoals een mammografie of een echografie.
• Macrocysten zijn voelbaar omdat ze groot zijn (2,5 centimeter tot 5 centimeter in diameter). Grotere borstcysten drukken soms op het nabijgelegen borstweefsel, wat leidt tot borstpijn of ongemak.

Diagnostisch onderzoek

Een arts bepaalt of een borstknobbel een cyste of een tumor is. Een mammografie van een borstcyste is niet mogelijk, daar dit radiografisch onderzoek geen betrouwbaar onderscheid kan maken tussen een vaste tumor (borstkanker) en een borstcyste. Met een eenvoudige echografie, weet de arts of de knobbel massief of hol is en al dan niet gevuld is met vloeistof. Hiervoor plaatst hij het echografietoestel tegen de huid van de borst. Als de arts merkwaardige kenmerken of tekenen van vaste deeltjes of knobbeltjes vindt tijdens de echografie, is een biopsie vereist (stukje borstweefsel wegnemen en microscopisch laten onderzoeken).

Behandeling van opeenhoping van vloeistof in borst

Als het knobbeltje vloeistof bevat, is een behandeling meestal niet vereist. Is de cyste erg storend, pijnlijk, groot of complex (dikkere wanden en mix van vloeibare en vaste elementen), dan is het mogelijk om het vocht eerst af te voeren (draineren). De arts brengt eerst lokale anesthesie (plaatselijk verdovende geneesmiddelen) aan op de huid. Met behulp van een echografie plaatst hij een naald in de cyste en verwijdert hij de vloeistof. Na drainage van de cyste is een opvolging op korte termijn noodzakelijk. Soms raken de gedraineerde cysten namelijk weer vol. De arts opteert dan vaak voor een operatie om de cyste volledig te verwijderen.

Prognose van al dan niet voelbaar knobbeltje in borst

De cyste komt en gaat bij de meeste vrouwen. Dit is namelijk afhankelijk van de hormooncyclus van de menstruatie. Bijna alle cysten zijn niet geassocieerd met een verhoogd risico op kanker. Heeft de vrouw bepaalde risicofactoren, zoals een familiale geschiedenis van borstkanker, dan is een borstcyste mogelijk wel een risicofactor voor borstkanker.

Lees verder

• Knobbeltje (gezwel) in borst door infectie, letsel of tumor
• Cyste: Abnormaal gevormde zakvormige holte in lichaam
• Borstabces: Oorzaken van pijnlijke knobbel met pus in borst