Knobbeltje (gezwel) in borst door infectie, letsel of tumor

Knobbeltje (gezwel) in borst door infectie, letsel of tumor Een knobbeltje in de borst is zowel bij mannen als vrouwen mogelijk. Mensen denken meteen aan ‘borstkanker’ wanneer ze dit knobbeltje voelen. Een borstgezwel is echter vijftien keer vaker goedaardig dan kwaadaardig. Borstknobbeltjes zijn het gevolg van infecties, verwondingen, goedaardige en ook kwaadaardige tumoren. Afhankelijk van de oorzaak is hierbij pijn mogelijk, en ook andere klachten behoren tot de mogelijkheden, zoals een (bloederige) tepelafscheiding. Wanneer een vrouw (of man) een bultje in de borst detecteert, verdient het de aanbeveling om dergelijke knobbeltjes te laten nakijken door een arts. De meeste bultjes zijn namelijk goedaardig maar wanneer deze langdurig onbehandeld blijven, ontaarden ze mogelijk in kanker.

Abces

Melkcysten en mastitis (ontsteking van het borstweefsel) veroorzaken soms een abces in de borst. Dit is vaak geassocieerd met borstvoeding of een recente geboorte, maar ook bij een piercing komt dergelijke infectie tot stand. Wanneer de huid van de tepel (areola) schade oploopt, dringen bacteriën het beschadigde gebied binnen en veroorzaken ze een bacteriële infectie. Door de ontsteking geraken soms klieren onder de tepel verstopt, hetgeen een infectie onder de huid veroorzaakt. Wanneer de behandeling hierbij onjuist is of uitblijft, ontstaat een soms pijnlijk abces. De omgeving van de borst is soms rood en het gebied voelt warm aan. Het abces zelf is vaak een harde substantie. Een arts moet dit abces draineren (pus afvoeren).

Borstkanker

De medische term voor borstkanker luidt ‘mammacarcinoom’. Deze vorm van kanker ontstaat in het borstweefsel en ontstaat door genetische factoren en omgevingsfactoren, al zijn ook diverse aandoeningen bekend die het risico op borstkanker verhogen. Een voelbare knobbel in de borst (en de oksel), en wijzigingen in de grootte, het gevoel en de vorm van de borst of tepel komen hierbij tot stand. Pijn komt niet altijd voor, en sommige vrouwen hebben ook helemaal geen andere symptomen. Bij inflammatoire borstkanker, een zeldzame vorm van een mammacarcinoom, lijken de symptomen aanvankelijk op een borstontsteking omdat de huid hierbij eveneens rood kleur en warm aanvoelt.

Cysten

Mammacysten (borstcysten) zijn met vocht gevulde holtes die lijken op zachte druiven. Deze soms gevoelige maar goedaardige gezwellen van variabele grootte ontstaan vlak voor de menstruatieperiode. De cysten (abnormaal gevormde holten in lichaam) voelen glad aan, zijn beweeglijk en zijn meestal goed begrensd. Ze zijn verder al dan niet pijnlijk. Bij ongeveer 60-90% van de vrouwen zijn meerdere cysten in de borst (multicysten) aanwezig en dan vooral bij vrouwen boven de 35 jaar maar ze zijn zeldzaam bij vrouwen ouder dan 50 jaar. De oorzaak van borstcysten is niet gekend, maar deze ontwikkelen zich wellicht als reactie op hormonen die verband houden met menstruatie. De grootte van de cysten varieert van zeer klein (alleen zichtbaar op een echografie) tot vijf centimeter in diameter. Grote cysten zetten soms druk op ander weefsel wat ongemakkelijk is voor de patiënt.

Fibroadenomen

Fibroadenomen zijn goedaardige knobbeltjes bestaan uit klierweefsel en verschijnen vooral bij vrouwen jonger dan dertig jaar, al komen ze ook bij oudere vrouwen tot uiting. Ze verplaatsen zich gemakkelijk in het borstweefsel. Deze goedaardige, ronde, rubberachtig aanvoelende en meestal vrij harde gezwelletjes met gladde begrenzing verschijnen veelal voor de start van de menstruatie bij meisjes. Bij een lichamelijk onderzoek is de arts meestal goed in staat om de aanwezigheid van een fibroadenoom te bevestigen, maar om zeker te zijn van de diagnose, moet hij een biopsie uitvoeren van het bultje (stukje weefsel wegnemen en microscopisch laten onderzoeken) of anders het gezwelletje verwijderen. Normaal gesproken zijn fibroadenomen goedaardig maar in zeldzame gevallen ontstaat hierdoor borstkanker.

Fibrocystische veranderingen

Bij fibrocystische veranderingen ontstaan vooral voor de menstruatieperiode pijnlijke borsten, terwijl de klachten weer verdwijnen na de menstruatieperiode. Deze aandoening verhoogt het risico op borstkanker niet.

Hormonale veranderingen

Zowel mannen als vrouwen hebben borstweefsel. Dit weefsel reageert op hormonale veranderingen. Hierdoor komen en gaan soms borstknobbeltjes op elke mogelijke leeftijd.

Baby’s

Het oestrogeenhormoon van de moeder zorgt er voor dat zowel jongens als meisjes bij de geboorte borstknobbeltjes hebben. Dit knobbeltje verdwijnt meestal spontaan wanneer het oestrogeen uit het lichaam van de baby verdwijnt.

Jonge meisjes

Jonge meisjes ontwikkelen vaak (gevoelige) ‘borstknobbeltjes’, die net voor het begin van de puberteit verschijnen. Soms komen ze al vroeg tot uiting, namelijk tussen zes- en negenjarige leeftijd.

Tienerjongens

Hormoonveranderingen in het midden van de puberteit leiden soms tot borstvergroting (gynaecomastie) en knobbeltjes in de borst bij tienerjongens. Dit is soms storend voor jongens, maar de knobbeltjes of gezwellen gaan bijna altijd binnen enkele maanden weer vanzelf weg.

Intraductaal papilloom

Intraductale papillomen is een wratachtig gezwel dat zich ontwikkelt in melkafvoergangen in de borst. Ze ontwikkelen zich vaak onder de tepel. Soms is er een bloederige tepelafscheiding bij een intraductaal papilloom. Jonge vrouwen hebben soms meerdere gezwellen, terwijl vrouwen die de menopauze naderen, gewoonlijk slechts één intraductaal papilloom hebben.

Letsel / Lipoom

Bij een kneuzing (contusie) aan de borst hoopt bloed zich op (hematoom (bloed buiten bloedvaten) waardoor een knobbeltje voelbaar is. Een trauma aan de borst brengt schade toe aan de vetcellen in het borstweefsel, hetgeen gekend is als ‘vetnecrose’ (lipoom: goedaardig vetgezwel). Vetnecrose verschijnt bij een aantal patiënten eveneens op de plaats van een eerdere borstbiopsie. Soms vormt zich ook een knobbeltje in de borst door het letsel. Deze soorten bultjes zijn goedaardig. Normaalgesproken verdwijnen deze gezwelletjes spontaan binnen enkele dagen tot weken. Gebeurt dit niet, dan is een bloedonderzoek bij de arts geïndiceerd.

Diagnose en onderzoeken

Bij eventuele borstveranderingen of knobbeltjes in de borst, is het steeds raadzaam om een arts te raadplegen.

Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek

De arts bevraagt vooreerst de patiënt over het knobbeltje zoals:
  • Heeft de patiënt andere symptomen zoals pijn, een tepelafscheiding of koorts?
  • Is het knobbeltje gewijzigd (te voelen via een borstzelfonderzoek)?
  • Is recent een letsel aan de borst opgetreden?
  • Neemt de patiënt hormonen, medicijnen of supplementen?
  • Waar ligt het knobbeltje?
  • Wanneer is het bultje tot stand gekomen?

Daarna betast hij de borst om het knobbeltje op te zoeken.

Diagnostisch onderzoek

Beeldvormende onderzoeken en andere diagnostische onderzoeken zijn nodig om zeker te zijn van de oorsprong van het gezwel.
  • aspiratie Een ander mogelijk onderzoek is een aspiratie. Hierbij gebruikt de arts een naald om vloeistuif uit een cyste te halen. Dit laat hij dan microscopisch onderzoeken om kankercellen op te sporen.
  • biopsie: Een biopsie van de borst (borstbiopsie) is een nuttig instrument om eventueel via het borstweefsel afwijkingen op te sporen die mogelijk wijzen op borstkanker.
  • mammografie: Soms krijgt de vrouw een mammografie in om borstkanker tijdig op te sporen. echografie: Ook een echografie van de borst is een mogelijk onderzoek. Hierdoor weet de arts zeker of het knobbeltje stevig is of dat sprake is van een cyste.
  • tepelafscheiding: De arts neemt soms wat tepelafscheiding weg en laat dit dan ook microscopisch onderzoeken.

Behandeling borstknobbeltje

Wanneer alle onderzoeken gebeurd zijn, weet de arts wat voor soort knobbeltje in de borst aanwezig is. De behandelingsopties zijn variabel, afhankelijk van de oorzaak.

Meestal verwijdert de arts vaste borstgezwellen via een operatie. Bij de aanwezigheid van cysten, moet de arts deze draineren (vocht afvoeren). Een verwijderde cyste met heldere of groene vloeistof verdwijnt meestal nadat dit gedraineerd is en dan is geen verdere behandeling nodig. Soms verdwijnt het knobbeltje niet of komt het terug, en dan is toch een chirurgische ingreep vereist. Een borstinfectie (mastitis) behandelt de arts met antibiotica. Bij borstkanker zijn heel veel verschillende kankerbehandelingen mogelijk zoals chemotherapie, chirurgie, gerichte therapie, hormonale therapie (hormoontherapie) en/of radiotherapie.

Lees verder

© 2017 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Knobbeltjes in de borstKnobbeltjes in de borstSommige vrouwen hebben van nature knobbelige borsten. Dit is te wijten aan de opbouw van hun borstweefsel en meestal gee…
Borstbesparende operatie zonder litteken bij borstkankerBorstbesparende operatie zonder litteken bij borstkankerAls bij het zelfonderzoek van de borsten door een vrouw het beruchte knobbeltje wordt ontdekt en na interpunctie kwaadaa…
Je hebt een knobbeltje gevoeld, een indicatie van kankerJe hebt een knobbeltje gevoeld, een indicatie van kankerEen knobbeltje onder de huid kan een indicatie van kanker zijn. Maar een knobbeltje hoeft niet perse kanker te zijn. Er…
Fibroadenoom: meest voorkomende goedaardige knobbel in borstFibroadenoom: meest voorkomende goedaardige knobbel in borstEen veel voorkomend knobbeltje in de borst is een fibroadenoom. Het is een goedaardig gezwel tussen een halve centimeter…

Vertexpijn: Hoofdpijn boven op het hoofd (pijn aan kruin)Vertexpijn: Hoofdpijn boven op het hoofd (pijn aan kruin)Vertex is de medische term voor ‘top van het hoofd / kruin’. Bij vertexpijn ontstaat met andere woorden hoofdpijn boven…
Galblaas, galstenen en het verwijderen van de galblaasGalblaas, galstenen en het verwijderen van de galblaasHet verwijderen van de galblaas door middel van een kijkoperatie is volgens een rapport uit 2014 van Zorgverzekeraars Ne…
Bronnen en referenties
  • Geraadpleegd op 7 augustus 2017:
  • What are breast lumps?, http://www.medicalnewstoday.com/articles/186084.php
  • Mastitis: Ontsteking van borstweefsel, vaak bij borstvoeding, http://mens-en-gezondheid.infonu.nl/aandoeningen/181005-mastitis-ontsteking-van-borstweefsel-vaak-bij-borstvoeding.html#complicaties-bij-vrouwen-abces-of-terugkeer
  • Breast lumps in women, http://www.medicinenet.com/breast_lumps_in_women/article.htm, http://www.medicinenet.com/breast_lumps_in_women/page2.htm,
  • Breast lump, https://medlineplus.gov/ency/article/003155.htm
  • Borstkanker (mammacarcinoom) bij vrouwen: Tumor in borst, http://mens-en-gezondheid.infonu.nl/aandoeningen/183183-borstkanker-mammacarcinoom-bij-vrouwen-tumor-in-borst.html
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 16-03-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 7
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.