Fibroadenoom: meest voorkomende goedaardige knobbel in borst

Een veel voorkomend knobbeltje in de borst is een fibroadenoom. Het is een goedaardig gezwel tussen een halve centimeter en 5 centimeter groot en komt met name voor bij vrouwen onder de 35 jaar. Tijdens een borstonderzoek op afwijkingen kun je een knobbeltje ontdekken. Meestal is het goedaardig, maar het is altijd verstandig om dit te laten controleren door de huisarts. Wanneer het een fibroadenoom is, wordt er soms besloten om het niet weg te halen en regelmatig terug te komen voor controle.

Wat het is

Een fibroadenoom is een knobbeltje in de borst en dit is het meest voorkomende goedaardige gezwel die het vaakst voorkomt bij vrouwen onder de 35 jaar. Het is meestal niet groter dan een 2 tot 3 centimeter en komt vooral voor in de buurt van de tepel. De grootte varieert tussen een halve centimeter tot 5 centimeter. Het is een glad, rond of ovaal knobbeltje dat zich in het borstweefsel bevindt. Het is te voelen als een knikkervormige bobbel, die gemakkelijk wegschiet als je het tussen je vingers neemt. Het is opgebouwd uit klier- en bindweefsel en omdat het geen kanker is, hoeft het in principe niet weggehaald te worden.

Hormoongebonden

Deze knobbel is gevoelig voor hormonen en daarom kan het tijdens de menstruatie van grootte veranderen en kan het ook gevoeliger worden. Sommige vrouwen ervaren tijdens de menstruatie gevoelige en pijnlijke borsten. De knobbel zelf doet geen pijn. Tijdens een zwangerschap kan een fibroadenoom groter worden onder invloed van hormonen. Het kan ook ontstaan bij vrouwen ouder dan 35 jaar, maar als een vrouw eenmaal de overgang heeft gehad komt het nauwelijks meer voor. Mocht er een fibroadenoom aanwezig zijn voor de overgang, zal deze daarna meestal wat kleiner worden.

Behandeling

Driekwart van alle knobbels in de leeftijd tot 35 jaar zijn fibroadenomen. Omdat het geen borstkanker is, wordt er soms besloten er niets aan te doen en regelmatig de borsten te laten controleren. Meestal wordt er alleen een echografie uitgevoerd om de diagnose te stellen. Dit geldt voor vrouwen onder de 25 jaar. Bij vrouwen die ouder zijn, wordt er soms nog een punctie gedaan, waar er met een dunne naald wat cellen worden afgenomen van de knobbel. In een zeldzaam aantal gevallen groeit het knobbeltje heel snel en wordt er besloten het te verwijderen. De kans dat het weer terug komt is aanwezig. Als de vrouw erg veel last heeft van de knobbel, kan ook besloten worden het te verwijderen.

Zelfonderzoek

Het is belangrijk dat elke vrouw af en toe haar borsten controleert op de aanwezigheid van afwijkingen. Mocht je een fibroadenoom hebben, is het raadzaam dit regelmatig te controleren. Het is normaal dat de borsten iets in grootte verschillen. Geen enkele vrouw heeft borsten die precies even groot zijn. Ook de ene tepel zit meestal iets hoger dan de andere. Eerst moet je weten hoe de borst is opgebouwd. Onder de gladde huid is de borst een beetje bobbelig. Dat zijn de melkklieren en voelen meestal erg zacht aan. Om de melkklieren ligt vet- en bindweefsel, samen ook wel het steunweefsel genoemd.

Kijken

Je kunt het beste ongeveer een week na je laatste menstruatiedag het onderzoek doen. Allereerst kijk je in de spiegel of je iets bijzonders ziet. Let hierbij op de kleur, vorm, plooien, deukjes, knobbeltjes op de huid. Kijk ook of er afwijkingen zijn aan de tepels zoals korstjes, ingetrokken tepel of dat het vochtig of erg droog is. Doe je handen in de nek en bekijk alles opnieuw.

Voelen

Dit kun je bijvoorbeeld uitvoeren tijdens het douchen omdat je dan lekker ontspannen bent. Leg je linkerhand in je nek en de rechterhand op je linkerborst. Onderzoek de borst in vier delen. Begin bijvoorbeeld eerst aan de kant van het borstbeen bovenaan en controleer daar de onderkant. Daarna voel je aan de onderste en bovenste deel aan de kant van je arm. Doe dit met een vlakke hand en draaiende beweging. Vergeet niet je oksel te controleren.

Naar de dokter

Als je een verandering merkt in je borsten, kun je eerst wachten wat er na de volgende menstruatie gebeurt. Als de verandering niet verdwijnt, er zijn afwijkingen in je menstruatie of je maakt je zorgen, ga dan naar de huisarts. De huisarts zal een borstonderzoek uitvoeren en eventueel een echo laten maken. Mocht borstkanker voorkomen in je familie, kan het een reden zijn om verder onderzoek te doen.

Lees verder

• Buisvormige borsten (tubulaire borsten): wanneer opereren?
• Menstruatie: afwijkingen van de duur cyclus
• Ongelijke borsten: oorzaken en behandeling
• Voorbereiding op bezoek huisarts
• Het ontstaan van kankercellen