Brandende voorhuid en eikel: oorzaken branderige penis

Een brandende voorhuid en eikel is een vervelende klacht waar veel jongens of mannen wel eens mee te kampen hebben (gehad). Een brandende penis kan komen door wrijving als gevolg van masturbatie of seksuele gemeenschap terwijl de vagina te droog is. Als alleen het puntje van je penis branderig aanvoelt (tijdens het plassen), kan er sprake zijn van een urineweginfectie als een blaasontsteking. Een geïrriteerde voorhuid en eikel kan duiden op balanitis, een ontsteking van de voorhuid en eikel of glanspenis met soms vlekkerige en schilferachtige roodheid van de eikel en een toegenomen vochtigheid.

• Oorzaken brandende voorhuid en eikel
• Wrijving
• Balanitis
• Urineweginfectie
• Symptomen
• Pijn en roodheid door wrijving
• Roodheid en jeuk door balanitis
• Brandend gevoel door blaasontsteking
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling van een branderige penis
• Complicaties
• Prognose
• Preventie

Oorzaken brandende voorhuid en eikel

Wrijving

Zeer hard wrijven tegen de penis tijdens seksuele gemeenschap (als de vagina onvoldoende vochtig is) of masturbatie, kan zoveel warmte voortbrengen dat de huid verbrandt. Dit wordt een schaafwond genoemd. Het veroorzaakt intense roodheid en ongemak. Als alleen het uiteinde van je penis ontstoken is en pijn doet, is de kans groter dat je balanitis hebt.

Balanitis

Balanitis duidt op verschillende soorten ontstekingen van de voorhuid en de eikel of glanspenis. Als je dat gebied niet goed schoonhoudt, bestaat het risico op een ontsteking. Gebruik een milde zeep, omdat agressieve chemicaliën de huid van je penis kunnen irriteren en ook balanitis kunnen veroorzaken. Balantitis kan ook optreden als je diabetes niet onder controle is, of als een bijwerking van bepaalde medicijnen die worden voorgeschreven voor de behandeling van diabetes type 2. Als je bijvoorbeeld dapagliflozine (Farxiga) gebruikt, heb je meer kans op balanitis, omdat het medicijn werkt door suiker (glucose) uit je lichaam te spoelen via de urine. Suiker creëert een broedplaats voor schimmel om te groeien.

Bacteriën kunnen ook de infectie veroorzaken. Zorg ervoor dat je je penis dagelijks schoonhoudt met lauw water. Balanitis kan ook worden veroorzaakt door een soort artritis die bekend staat als reactieve artritis of het syndroom van Reiter, die ook de gewrichten en de ogen kan aantasten. Sommige medicijnen kunnen allergische reacties veroorzaken die ook tot balanitis kunnen leiden, waaronder geneesmiddelen op basis van tetracycline (een antibioticum) en aspirine. Je hebt ook meer kans op een ontsteking van de eikel en de voorhuid als je overgewicht hebt of een aandoening waardoor je lichaam water vasthoudt, zoals hart-, lever- of nieraandoeningen.

Urineweginfectie

Een urineweginfectie treedt op wanneer bacteriën (meestal E. choli) de urethra of plasbuis binnendringen en zich richting de blaas begeven, waardoor de immuunrespons van het lichaam wordt gestimuleerd. Vrouwen zijn meer vatbaar voor infecties van de urinewegen, simpelweg omdat hun urinebuis korter is dan die van een man, maar mannen kunnen er ook door worden getroffen. Een urineweginfectie bij mannen is vaak gerelateerd aan slechte hygiëne of onbeschermde anale seks. Aandoeningen die mogelijk verband houden met een verhoogd risico op blaasontsteking bij mannen zijn:

• een vergrote prostaat (goedaardige prostaathyperplasie of BPH)
• nierstenen
• abnormale vernauwing van de urethra (plasbuisvernauwing)
• een recent onderzoek en/of behandeling van de urinewegen door het inbrengen van instrumenten, zoals katheterisatie of cystoscopie

Symptomen

Pijn en roodheid door wrijving

Door wrijving kan de penis rood worden en geïrriteerd en branderig aanvoelen.

Roodheid en jeuk door balanitis

Bij balanitis krijg je mogelijk van roodheid, zwelling, pijn, jeuk of afscheiding uit de penis. Huidplooien kunnen dode cellen, afscheiding en vetten vasthouden. Als je je niet regelmatig wast, kan dit vuil zich ophopen en smegma vormen, wat stinkt. Als het erger wordt, kan het pijn doen als je plast of problemen met je seksleven veroorzaakt. Je kunt misschien geen erectie meer krijgen.

Brandend gevoel door blaasontsteking

Symptomen van een blaasontsteking bij mannen zijn:

• frequent urineren
• sterke, aanhoudende drang om te urineren
• brandend of tintelend gevoel tijdens of vlak na het plassen
• lichte koorts
• troebele urine met een sterke geur (stinkende urine)
• bloed in de urine (hematurie)
• problemen met urineren, vooral bij prostaatklachten

Onderzoek en diagnose

In de meeste gevallen kan een arts balanitis of een urineweginfectie diagnosticeren op basis van de symptomen die je beschrijft en lichamelijk onderzoek. Aanvullend onderzoek kan nodig zijn in de vorm van:

• urineonderzoek (bij vermoeden van een bacteriële infectie)
• prostaatonderzoek
• glucosetest (om te screenen op diabetes)
• laboratoriumonderzoek van afscheiding om te checken op soa's

Behandeling van een branderige penis

Als je eenmaal balanitis hebt, kun je die niet gewoon wegwassen. Je huisarts zal een behandeling voorschrijven of aanbevelen om de infectie te behandelen. De behandeling hangt af van wat de balanitis veroorzaakt. Meestal komt het neer op een crème of zalf. De huisarts kan het volgende voorschrijven:

• antibiotica voor bacteriële balanitis (als een pil of een crème)
• antischimmelcrème als de boosdoener een schimmel is
• steroïde crèmes kunnen balanitis verlichten, die wordt veroorzaakt door huidaandoeningen

Een urineweginfectie bij mannen wordt behandeld met antibiotica om de bacteriën te bestrijden en pijn kan tegengegaan worden met paracetamol. Het is ook belangrijk om voldoende vocht te drinken. Je kunt in de verleiding komen om je vochtinname te verminderen als plassen pijn doet. Veel drinken is evenwel belangrijk om je urinewegen door te spoelen en te ontdoen van de ziekmakende micro-organismen. Plassen kan helpen de bacteriën uit je systeem te spoelen.

Complicaties

Als balanitis of een urineweginfectie niet behandeld wordt, kun je complicaties ontwikkelen.

Balanitis
Complicaties van balanitis zijn:

• erectiestoornissen
• een urethrale strictuur (een vernauwing van de plasbuis)
• urineretentie (het onvermogen om je blaas te ledigen)
• vesico-ureterale reflux (VUR): hierbij stroomt de urine terug vanuit de blaas naar de urineleiders of nieren

Als het erger wordt, is er een kans dat je besneden moet worden om balanitis te behandelen.

Blaasontsteking
Het vertragen van de behandeling kan leiden tot complicaties, zoals een nierbekkenontsteking (pyelonefritis) en bloedvergiftiging of sepsis.

Prognose

De klachten als gevolg van wrijving zijn vaak binnen enkele dagen verdwenen als je ervoor zorgt dat je penis niet opnieuw geblesseerd raakt door wrijving. Balanitis reageert goed op behandeling en binnen enkele dagen die je vaak al enorme verbetering. Een urineweginfectie bij mannen moet goed behandeld en gemonitord worden om complicaties te voorkomen.

Preventie

Wrijving
Kijk uit met wrijving bij het masturberen en geslachtsgemeenschap. Gebruik desnoods een glijmiddel.

Balanitis
Doe extra inspanningen om je penis (waaronder je eikel en voorhuid) schoon te houden. Trek voorzichtig de voorhuid terug en maak het gebied daaronder goed schoon met lauwwarm water. Droog het gebied daarna volledig. Laat dit een onderdeel van je dagelijkse routine worden, net zoals tandenpoetsen.

Blaasontsteking
Om een urineweginfectie te voorkomen, is het belangrijk om de kans te verkleinen dat bacteriën je urinewegen binnendringen. Je kunt de volgende maatregelen treffen:

• Ga plassen zodra je aandrang voelt. Houd je plas niet vast.
• Drink voldoende vocht. Zo'n 6-8 glazen water per dag.
• Veeg van voren naar achteren nadat je gepoept hebt.
• Houd je genitale gebied schoon en droog.

Lees verder

• Penis: aandoeningen, (pijn + jeuk) klachten en afwijkingen
• Droge penis: schrale plekken & schilfering penishuid/eikel
• Balanitis van Zoon: symptomen, oorzaak en behandeling
• Jeuk aan eikel en jeukende voorhuid: oorzaken van jeuk
• Peniskanker: symptomen en behandeling kanker aan de penis