Fibrocystische veranderingen in de borsten bij vrouwen

Veel vrouwen ervaren fibrocystische borsten, een aandoening waarbij gezond borstweefsel knobbelachtig aanvoelt en soms pijn veroorzaakt. Hoewel de precieze oorzaak van deze veranderingen in borstweefsel nog niet volledig begrepen is, wordt vermoed dat hormonale schommelingen een belangrijke rol spelen. Symptomen zoals pijn, zwelling van de borsten en pijn onder de oksel komen vaak voor. Er zijn verschillende huismiddeltjes die verlichting kunnen bieden, zoals het aanbrengen van warmte, voedingsaanpassingen en het dragen van een ondersteunende beha. De symptomen van fibrocystische veranderingen verdwijnen doorgaans na de menopauze. Het is belangrijk te weten dat deze goedaardige veranderingen niet gepaard gaan met een verhoogd risico op borstkanker.

• Epidemiologie
• Oorzaken van fibrocystische veranderingen in borstweefsel
• Risicofactoren van fibrocystische veranderingen in borsten
• Symptomen: Pijn en zwelling
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van fibrocystische borsten
• Hormonen
• Medicatie
• Ondersteunende beha
• Supplementen
• Voedingsaanpassingen
• Warmte
• Prognose
• Complicaties

Epidemiologie

Fibrocystische borsten komen veel voor. Ongeveer de helft van de vrouwen tussen de twintig en vijftig jaar ondervindt op een bepaald moment fibrocystische veranderingen in de borsten.

Oorzaken van fibrocystische veranderingen in borstweefsel

Hoewel de precieze oorzaak van fibrocystische borsten nog niet volledig is opgehelderd, wordt er momenteel onderzoek gedaan naar de rol van hormonen en andere factoren. De volgende veranderingen in het borstweefsel worden vaak waargenomen:

• De vorming van cysten (borstcysten)
• Een overmatige groei van cellen langs de melkkanalen
• Een toename van fibreus weefsel

Risicofactoren van fibrocystische veranderingen in borsten

Er lijkt een verband te bestaan tussen hormonale schommelingen en fibrocystische veranderingen. Borstweefsel reageert op hormonale fluctuaties, met name op oestrogeen. Vrouwen die fibrocystische veranderingen ontwikkelen, kunnen gevoeliger zijn voor hormonale schommelingen tijdens hun menstruatiecyclus. Deze aandoening komt vooral voor bij premenopauzale vrouwen van twintig tot vijftig jaar. Ook vrouwen die oestrogeenvervangende therapie gebruiken na de menopauze, kunnen fibrocystische veranderingen ervaren.

Symptomen: Pijn en zwelling

Niet alle vrouwen met fibrocystische borsten ervaren symptomen. Wanneer symptomen optreden, kunnen ze variëren gedurende de menstruatiecyclus en van maand tot maand. Meestal zijn de veranderingen aanwezig in beide borsten, hoewel de knobbels en pijn bij de ene borst ernstiger kunnen zijn dan bij de andere. Pijn en ongemak worden vaak waargenomen aan de onderkant van de borsten of in de bovenste gebieden, waar zich de meeste melkklieren bevinden.

Typische symptomen zijn:

• Borsten die klonterig of knobbelachtig aanvoelen, met touwachtige bultjes
• Borsten die zwaar aanvoelen
• Een groenachtige of donkerbruine tepelafscheiding
• Zwelling van de borst(en)
• Gevoeligheid en pijn in de borst(en)
• Pijn onder de oksel
• Veranderingen in de menstruatiecyclus, indien de menopauze nog niet is begonnen

Alarmsymptomen

Hoewel fibrocystische veranderingen in de borsten vaak voorkomen, is het cruciaal om medische hulp in te roepen bij de ontdekking van nieuwe knobbeltjes, rimpelingen, of als de pijn verergert.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek
Een arts diagnoseert fibrocystische veranderingen door middel van een klinisch borstonderzoek en een evaluatie van de symptomen. Tijdens het onderzoek wordt elke borst betast om te controleren op borstknobbels of andere abnormale gebieden. Fibrocystische borstveranderingen voelen vaak anders aan dan knobbeltjes die geassocieerd worden met borstkanker. Bij fibrocystische veranderingen zijn de knobbeltjes vaak niet vastgehecht aan het omliggende weefsel en meestal beweegbaar.

Diagnostisch onderzoek
Als een knobbel verdacht of ongebruikelijk stevig aanvoelt, of als er twijfels bestaan over de diagnose, kan een mammografie of borstechografie worden uitgevoerd. Deze beeldvormende onderzoeken geven meer inzicht in het borstweefsel en kunnen helpen bij het identificeren van borstcysten, evenals het bepalen of deze met vloeistof gevuld zijn of vast. Indien nodig kan een biopsie worden uitgevoerd om kanker uit te sluiten.

Behandeling van fibrocystische borsten

Vrouwen die milde pijn ervaren door fibrocystische borsten, hebben niet altijd een behandeling nodig.

Hormonen

Hormoontherapie kan helpen om de hormonale balans te herstellen en de pijn te verminderen. Artsen kunnen orale anticonceptiva voorschrijven die synthetische oestrogenen en/of progesteron bevatten. Het gebruik van progesterongel kan ook nuttig zijn voor het verlichten van de pijn en het verminderen van het aantal en de grootte van borstcysten.

Medicatie

Bij de behandeling van fibrocystische borsten kunnen verschillende medicijnen worden voorgeschreven. Vrij verkrijgbare pijnstillers, zoals ibuprofen of paracetamol, kunnen ongemak verminderen. Ook topische diclofenac-gel, een niet-steroïde anti-inflammatoir geneesmiddel, kan de borstpijn verlichten.

Ondersteunende beha

Hoewel een ondersteunende beha de fibrocystische veranderingen zelf niet behandelt, kan het wel het ongemak verminderen. Een goed passende beha moet voldoende ondersteuning bieden zonder te strak te zitten.

Supplementen

Sommige supplementen kunnen helpen bij het verlichten van pijn geassocieerd met fibrocystische borsten. Zowel teunisbloemolie als vitamine B6 worden vaak genoemd als nuttige supplementen.

Voedingsaanpassingen

Hoewel er [anno augustus 2024] nog onvoldoende onderzoek is naar het directe verband tussen voeding en fibrocystische borsten, melden sommige vrouwen verlichting van hun klachten door voedingsaanpassingen. Enkele nuttige tips zijn:

• Meer fruit, groenten en volle granen consumeren
• Vermijden van cafeïne (zoals koffie, thee, frisdrank, energiedrankjes en chocolade)
• Vermijden van toegevoegde suikers
• Beperken van vetinname
• Vermijden van overmatige zoutconsumptie
• Tot dertig gram vezels per dag consumeren

Warmte

Het aanbrengen van een warm kompres kan helpen bij het verlichten van pijn in de borsten. Let erop dat het kompres niet te heet is om huidverbranding te voorkomen.

Prognose

De vooruitzichten voor vrouwen met fibrocystische veranderingen zijn positief; deze veranderingen zijn goedaardig en verhogen het risico op borstkanker niet.

Complicaties

Fibrocystische borsten verhogen het risico op borstkanker niet. Het onderscheid maken tussen een nieuw borstknobbeltje en fibrocystische veranderingen kan echter soms moeilijk zijn. Regelmatig borstzelfonderzoek en het volgen van medische aanbevelingen voor klinische onderzoeken en mammografieën zijn essentieel om eventuele schadelijke veranderingen vroegtijdig te detecteren.

Lees verder

• Knobbeltje (gezwel) in borst door infectie, letsel of tumor
• Borstcyste: Goedaardige opeenhoping van vloeistof in borst
• Mammografie: Röntgenfoto borsten voor opsporen borstkanker
• Pijn in borsten (borstpijn): Oorzaken van gevoelige borsten