Draadvormige wratten (filiforme wratjes): Behandelingen

Filiforme (draadvormige) wratten zijn meestal huidkleurige, vlezige, dunne, goedaardige wratten die draadvormige uitsteeksels bezitten. De lange wratjes treffen patiënten die geïnfecteerd zijn door het humaan papillomavirus (HPV). Filiforme wratjes ontwikkelen zich vooral op het gezicht. De wratten veroorzaken geen pijn of ongemak en zijn meestal onschadelijk. De lelijke wratjes zijn echter zeer besmettelijk. Het laten verwijderen van de wratten voorkomt de verspreiding en verbetert het cosmetisch resultaat. Thuis wratjes verwijderen veroorzaakt mogelijk complicaties, dus patiënten gaan best steeds naar een arts om de gezwelletjes te laten verwijderen.

• Synoniem van filiforme wrat
• Epidemiologie
• Oorzaken van draadvormige wratten
• Risicofactoren
• Alarmsymptomen
• Symptomen: Jeuk en bloedingen aan gezicht
• Diagnose en onderzoeken
• Behandelingen van draadvormige wratten
• Cantharidine
• Cryotherapie
• Excisie
• Salicylzuur
• Topische crèmes
• Wegbranden
• Andere behandelingen
• Prognose van draadvormige wratjes
• Complicaties
• Preventie
• Praktische omgangstips bij draadvormige wratten (filiforme wratjes)
• Hygiëne om verdere verspreiding te voorkomen
• Behandeling en verzorging thuis
• Misvattingen rond draadvormige wratten
• Draadvormige wratten zijn altijd besmettelijk
• Draadvormige wratten komen alleen voor bij mensen met een zwak immuunsysteem
• Draadvormige wratten zijn altijd een teken van een onderliggende ziekte
• Je kunt draadvormige wratten zelf veilig verwijderen
• Draadvormige wratten verdwijnen altijd vanzelf
• Bevriezen is de enige effectieve behandeling voor draadvormige wratten
• Als je eenmaal een draadvormige wrat hebt gehad, krijg je er altijd meer

Synoniem van filiforme wrat

Een andere benaming voor een draadvormige / filiforme wrat is ‘verruca filiformis’. Mensen bestempelen de wratten soms ook als ‘stengelvormige wratten’ omdat de lange wrat met een zichtbare basis en een slanke structuur vrij lang kan groeien.

Epidemiologie

Filiforme wratten komen voor bij mensen van alle leeftijden, maar ze worden vaker gezien bij kinderen, tieners en jongvolwassenen. Ze zijn vooral aanwezig in landen met een vochtig en warm klimaat. Volgens recente statistieken anno september 2024 worden filiforme wratten wereldwijd steeds meer gemeld, voornamelijk door de toegenomen verspreiding van HPV-infecties via oppervlakken en direct contact. De exacte incidentie varieert sterk per regio, afhankelijk van de toegang tot gezondheidszorg en preventieve maatregelen zoals vaccinaties.

Oorzaken van draadvormige wratten

Filiforme wratten zijn het gevolg van een infectie door een stam van het humaan papillomavirus (HPV). De infectie veroorzaakt een snelle rijping van de bovenste huidlaag, wat de ontwikkeling van de wratjes veroorzaakt. De verschillende stammen van HPV die verantwoordelijk zijn voor de wratten zijn 1, 2, 4, 27 en 29. Ze groeien en vermenigvuldigen zich meestal in vochtige huidgebieden. Filiforme wratten zijn uiterst besmettelijk. De verspreiding van het virus is mogelijk via diverse manieren:

• contact met of blootstelling aan besmette oppervlakken (bijvoorbeeld deurknoppen, gebieden rond een zwembad, douchevloeren, …)
• het aanraken of dragen van kleding van een patiënt met draadvormige wratten
• het aanraken van een wrat
• het delen van besmette handdoeken of andere persoonlijke hygiëne-objecten

Risicofactoren

Patiënten met een verzwakt immuunsysteem zijn gevoeliger voor HPV-infecties. Een vochtige en warme huid vormt eveneens een risicofactor. Elke snijwonde, breuk of kneuzing in de huid verhoogt tot slot het risico op een HPV-infectie omdat het virus dan gemakkelijker in de huid kan binnendringen.

Alarmsymptomen

In de meeste gevallen zijn filiforme wratten onschuldig, maar bepaalde symptomen kunnen wijzen op complicaties of onderliggende gezondheidsproblemen. Patiënten moeten een arts raadplegen als de wratten:

• plotseling groter worden of van kleur veranderen
• aanhoudend bloeden zonder duidelijke reden pijn of ernstige jeuk veroorzaken, vooral in combinatie met zwelling
• terugkeren na eerdere behandeling

Symptomen: Jeuk en bloedingen aan gezicht

Het gezicht is het vaakst aangetast door de filiforme wratjes, waardoor vaak sprake is van ‘gezichtswratten”. Vooral de lippen, de oogleden, de neus en de nek zijn aangetast, maar soms zijn ook de benen of andere gebieden aangetast. Het huidgezwel en de bijbehorende infectie migreren zich vaak naar andere lichaamsdelen. De wratjes komen ook vaak voor in huidplooien of gebieden waar huidwrijving is. Tot slot komen de gezwelletjes meestal geïsoleerd voor en niet in clusters (groepjes).

De wratten zijn meestal bruin, roze of geelachtig, maar wratten op het gezicht hebben vaak dezelfde kleur als het gezicht (huidkleurig). De wratjes zijn niet pijnlijk op het gezicht, maar op gebieden waar huidwrijving is, ontstaat wel irritatie en pijn. De huid rondom de gezwellen is vaak extreem jeukend. Jeuk komt vaker voor als de infectie verergert en zich langzaam verspreid. Soms bereiken de wratten een abnormaal lange lengte. Filiforme wratten in een vergevorderd stadium gaan soms bloeden. Door de gebarsten huid en gebroken huid ontstaat tevens een langzamere wondgenezing.

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van filiforme wratten gebeurt meestal op basis van het klinisch beeld en de locatie van de wratten. Een arts kan de wratten visueel inspecteren en vaak is verdere diagnostiek niet nodig. Indien er twijfel bestaat, kan een biopsie van de huid uitgevoerd worden om andere huidafwijkingen uit te sluiten, zoals huidkanker. Een DNA-test op de aanwezigheid van het HPV-virus kan soms ook aangewezen zijn, vooral als de wratten snel terugkomen na verwijdering.

Behandelingen van draadvormige wratten

Filiforme wratten verdwijnen vaak na verloop van tijd vanzelf, maar door het cosmetische uiterlijk verkiezen veel patiënten een behandeling. Gezichtswratten zijn meestal moeilijker te behandelen dan draadvormige wratjes op andere lichaamsgebieden. Ook bij patiënten met een verzwakt immuunsysteem als gevolg van een chronische ziekte of aandoeningen zoals hiv of aids, is het lastiger om de draadvormige wratten te verwijderen.

Cantharidine

Cantharidine is vergelijkbaar met cryotherapie. Hierbij plaatst de arts een chemische stof op de huid waardoor een blaar ontstaat onder de wrat. Nadat de blaar is opgedroogd, verwijdert arts het dode weefsel van de wrat.

Cryotherapie

De draadvormige wratten bevriest de arts soms oor het gebruik van vloeibare stikstof (cryotherapie). Één tot vier cryotherapiesessies over een periode van een paar weken zijn nodig om zich te ontdoen van alle sporen van draadvormige wratten.

Excisie

De arts snijdt of scheert draadvormige wrat weg met behulp van een scalpel. De arts moet dit soms meermaals herhalen om de effectiviteit te vergroten.

Salicylzuur

De arts plaatst salicylzuur op het draadvormige wratje. Dit zuur irriteert de huid en activeert het immuunsysteem om witte bloedcellen naar het gebied te sturen om de irritatie te bestrijden. De witte bloedcellen gaan tijdens dit bestrijdingsproces ook het virus uit de weg ruimen.

Topische crèmes

Artsen schrijven vaak topische (op de huid aangebrachte) crèmes voor die 5-fluorouracil, imiquimod of benzoylperoxide bevatten, waardoor het gemakkelijk is om wratten van de huid te verwijderen.

Wegbranden

Sommige wratjes behandelt de arts met een kleine chirurgische ingreep. Hij gebruikt hierbij een laser of elektrische stroom (elektrocauterisatie) om de wrat weg te branden. Een litteken is mogelijk op de plaats waarop de wrat aanwezig was.

Andere behandelingen

Voor wratten die niet reageren op de bovenstaande methoden, zijn laserbehandelingen, chemische peelings of immunotherapie nog mogelijke behandelingsmogelijkheden.

Prognose van draadvormige wratjes

Filiforme wratten zijn goedaardig en veroorzaken zeer zelden complicaties. Ze verdwijnen soms vanzelf binnen enkele maanden tot jaren, afhankelijk van de immunologische respons van de patiënt. In sommige gevallen keren ze echter terug na verwijdering, vooral bij patiënten met een verzwakt immuunsysteem.

Complicaties

Complicaties zijn zeldzaam, maar kunnen optreden in de vorm van littekens, terugkerende wratten of infecties door beschadiging van de huid rondom de wrat. Bij verkeerd gebruik van thuisbehandelingsmethoden kunnen ernstige huidbeschadigingen optreden.

Preventie

Het voorkomen van filiforme wratten is mogelijk door:

• het vermijden van direct contact met wratten bij anderen
• geen handdoeken, scheermesjes of andere persoonlijke items te delen
• het regelmatig wassen van handen, vooral na het aanraken van besmette oppervlakken

Het dragen van slippers in openbare ruimtes zoals zwembaden en kleedkamers vermindert ook de kans op besmetting met HPV. Daarnaast kan vaccinatie tegen HPV helpen bij het voorkomen van sommige vormen van wratten, hoewel filiforme wratten meestal worden veroorzaakt door andere HPV-stammen dan die verantwoordelijk zijn voor genitale wratten of baarmoederhalskanker.

Praktische omgangstips bij draadvormige wratten (filiforme wratjes)

Hygiëne om verdere verspreiding te voorkomen

Draadvormige wratten kunnen zich gemakkelijk verspreiden via direct contact of door aanraking van besmette oppervlakken. Het is daarom van groot belang om strikte hygiënemaatregelen in acht te nemen. Regelmatig je handen wassen met water en zeep, vooral na het aanraken van de wratten, helpt om verspreiding naar andere delen van het lichaam of naar anderen te voorkomen. Gebruik een aparte handdoek om het aangetaste gebied schoon te maken en zorg ervoor dat deze niet wordt gedeeld binnen het huishouden. Het kort en schoon houden van nagels voorkomt dat je per ongeluk de wratten beschadigt, wat de kans op infectie of verspreiding kan vergroten. Persoonlijke verzorgingsitems zoals scheerapparaten of pincetten mogen niet worden gedeeld om besmetting te voorkomen.

Behandeling en verzorging thuis

Het beschermen van draadvormige wratten tegen wrijving en beschadiging is essentieel voor een sneller herstel en om verdere irritatie te voorkomen. Bedek de wratten met een pleister of een verband om ze te beschermen tegen onbedoelde aanrakingen. Het gebruik van voorgeschreven behandelingen zoals crèmes met salicylzuur kan helpen om de wratten geleidelijk te verwijderen, maar dit moet altijd in overleg met een arts worden gedaan. Het is belangrijk om zelf knippen of verwijderen van de wratten te vermijden, aangezien dit kan leiden tot littekens of infecties.

Misvattingen rond draadvormige wratten

Draadvormige wratten, ook wel bekend als filiforme wratten, zijn een veelvoorkomend huidaandoening die meestal voorkomt in het gezicht, vooral rond de ogen, lippen en neus. Ondanks hun frequentie bestaan er veel misvattingen over deze wratten, die het belangrijk maken om goed geïnformeerd te zijn over hoe ze zich ontwikkelen en behandeld kunnen worden.

Draadvormige wratten zijn altijd besmettelijk

Hoewel draadvormige wratten veroorzaakt worden door het humaan papillomavirus (HPV), betekent dit niet altijd dat ze besmettelijk zijn. Niet iedereen die in contact komt met het virus ontwikkelt wratten. Het is dus mogelijk dat sommige mensen besmet raken zonder dat de wratten zich ontwikkelen.

Draadvormige wratten komen alleen voor bij mensen met een zwak immuunsysteem

Een andere misvatting is dat draadvormige wratten enkel optreden bij mensen met een verzwakt immuunsysteem. In werkelijkheid kan iedereen het virus oplopen, ongeacht de sterkte van hun immuunsysteem. Factoren zoals huidbeschadigingen kunnen het risico verhogen, maar het immuunsysteem speelt geen beslissende rol in het ontstaan van deze wratten.

Draadvormige wratten zijn altijd een teken van een onderliggende ziekte

Draadvormige wratten zijn doorgaans goedaardig en staan los van andere gezondheidsproblemen. Ze zijn geen indicatie van een ernstige onderliggende ziekte. Ze verschijnen simpelweg door een infectie met HPV en zijn meestal niet gevaarlijk.

Je kunt draadvormige wratten zelf veilig verwijderen

Er bestaat de verleiding om draadvormige wratten zelf te verwijderen door bijvoorbeeld te snijden of te branden. Dit kan echter gevaarlijk zijn, omdat het kan leiden tot infecties, littekens, of het verspreiden van het virus naar andere delen van het lichaam. Het is altijd raadzaam om een arts te raadplegen voor een veilige behandeling.

Draadvormige wratten verdwijnen altijd vanzelf

Hoewel sommige wratten inderdaad vanzelf kunnen verdwijnen, geldt dit niet altijd voor draadvormige wratten. Ze kunnen maanden of zelfs jaren blijven zitten als ze niet worden behandeld. Behandeling kan noodzakelijk zijn om ze te verwijderen, vooral als ze storend of cosmetisch ongewenst zijn.

Bevriezen is de enige effectieve behandeling voor draadvormige wratten

Er zijn verschillende behandelingen beschikbaar voor draadvormige wratten, en bevriezing is slechts één daarvan. Andere methoden zoals medicatie, laserbehandeling of chemische peeling kunnen ook effectief zijn, afhankelijk van de locatie en het aantal wratten.

Als je eenmaal een draadvormige wrat hebt gehad, krijg je er altijd meer

Het is een misvatting dat het krijgen van een draadvormige wrat betekent dat je altijd meer zult krijgen. Hoewel het mogelijk is om meerdere wratten te ontwikkelen, kan het ook zijn dat je na de behandeling van één wrat geen nieuwe meer krijgt. Preventieve maatregelen, zoals het vermijden van contact met het virus, kunnen ook helpen om herinfectie te voorkomen.

Lees verder

• Wratten: Soorten wratjes en behandelingen van wrat op huid
• Oogwratten: Wratjes aan of rond oog door virus