Draadvormige wratten (filiforme wratjes): Behandelingen

Filiforme (draadvormige) wratten zijn meestal huidkleurige, vlezige, dunne, goedaardige wratten die draadvormige uitsteeksels bezitten. De lange wratjes treffen patiënten die geïnfecteerd zijn door het humaan papillomavirus (HPV). Filiforme wratjes ontwikkelen zich vooral op het gezicht. De wratten veroorzaken geen pijn of ongemak en zijn meestal onschadelijk. De lelijke wratjes zijn echter zeer besmettelijk. Het laten verwijderen van de wratten voorkomt de verspreiding en verbetert het cosmetisch resultaat. Thuis wratjes verwijderen veroorzaakt mogelijk complicaties, dus patiënten gaan best steeds naar een arts om de gezwelletjes te laten verwijderen.

• Synoniem van filiforme wrat
• Epidemiologie
• Oorzaken van draadvormige wratten
• Risicofactoren
• Alarmsymptomen
• Symptomen: Jeuk en bloedingen aan gezicht
• Diagnose en onderzoeken
• Behandelingen van draadvormige wratten
• Cantharidine
• Cryotherapie
• Excisie
• Salicylzuur
• Topische crèmes
• Wegbranden
• Andere behandelingen
• Prognose van draadvormige wratjes
• Complicaties
• Preventie

Synoniem van filiforme wrat

Een andere benaming voor een draadvormige / filiforme wrat is ‘verruca filiformis’. Mensen bestempelen de wratten soms ook als ‘stengelvormige wratten’ omdat de lange wrat met een zichtbare basis en een slanke structuur vrij lang kan groeien.

Epidemiologie

Filiforme wratten komen voor bij mensen van alle leeftijden, maar ze worden vaker gezien bij kinderen, tieners en jongvolwassenen. Ze zijn vooral aanwezig in landen met een vochtig en warm klimaat. Volgens recente statistieken anno september 2024 worden filiforme wratten wereldwijd steeds meer gemeld, voornamelijk door de toegenomen verspreiding van HPV-infecties via oppervlakken en direct contact. De exacte incidentie varieert sterk per regio, afhankelijk van de toegang tot gezondheidszorg en preventieve maatregelen zoals vaccinaties.

Oorzaken van draadvormige wratten

Filiforme wratten zijn het gevolg van een infectie door een stam van het humaan papillomavirus (HPV). De infectie veroorzaakt een snelle rijping van de bovenste huidlaag, wat de ontwikkeling van de wratjes veroorzaakt. De verschillende stammen van HPV die verantwoordelijk zijn voor de wratten zijn 1, 2, 4, 27 en 29. Ze groeien en vermenigvuldigen zich meestal in vochtige huidgebieden. Filiforme wratten zijn uiterst besmettelijk. De verspreiding van het virus is mogelijk via diverse manieren:

• contact met of blootstelling aan besmette oppervlakken (bijvoorbeeld deurknoppen, gebieden rond een zwembad, douchevloeren, …)
• het aanraken of dragen van kleding van een patiënt met draadvormige wratten
• het aanraken van een wrat
• het delen van besmette handdoeken of andere persoonlijke hygiëne-objecten

Risicofactoren

Patiënten met een verzwakt immuunsysteem zijn gevoeliger voor HPV-infecties. Een vochtige en warme huid vormt eveneens een risicofactor. Elke snijwonde, breuk of kneuzing in de huid verhoogt tot slot het risico op een HPV-infectie omdat het virus dan gemakkelijker in de huid kan binnendringen.

Alarmsymptomen

In de meeste gevallen zijn filiforme wratten onschuldig, maar bepaalde symptomen kunnen wijzen op complicaties of onderliggende gezondheidsproblemen. Patiënten moeten een arts raadplegen als de wratten:

• plotseling groter worden of van kleur veranderen
• aanhoudend bloeden zonder duidelijke reden pijn of ernstige jeuk veroorzaken, vooral in combinatie met zwelling
• terugkeren na eerdere behandeling

Symptomen: Jeuk en bloedingen aan gezicht

Het gezicht is het vaakst aangetast door de filiforme wratjes, waardoor vaak sprake is van ‘gezichtswratten”. Vooral de lippen, de oogleden, de neus en de nek zijn aangetast, maar soms zijn ook de benen of andere gebieden aangetast. Het huidgezwel en de bijbehorende infectie migreren zich vaak naar andere lichaamsdelen. De wratjes komen ook vaak voor in huidplooien of gebieden waar huidwrijving is. Tot slot komen de gezwelletjes meestal geïsoleerd voor en niet in clusters (groepjes).

De wratten zijn meestal bruin, roze of geelachtig, maar wratten op het gezicht hebben vaak dezelfde kleur als het gezicht (huidkleurig). De wratjes zijn niet pijnlijk op het gezicht, maar op gebieden waar huidwrijving is, ontstaat wel irritatie en pijn. De huid rondom de gezwellen is vaak extreem jeukend. Jeuk komt vaker voor als de infectie verergert en zich langzaam verspreid. Soms bereiken de wratten een abnormaal lange lengte. Filiforme wratten in een vergevorderd stadium gaan soms bloeden. Door de gebarsten huid en gebroken huid ontstaat tevens een langzamere wondgenezing.

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van filiforme wratten gebeurt meestal op basis van het klinisch beeld en de locatie van de wratten. Een arts kan de wratten visueel inspecteren en vaak is verdere diagnostiek niet nodig. Indien er twijfel bestaat, kan een biopsie van de huid uitgevoerd worden om andere huidafwijkingen uit te sluiten, zoals huidkanker. Een DNA-test op de aanwezigheid van het HPV-virus kan soms ook aangewezen zijn, vooral als de wratten snel terugkomen na verwijdering.

Behandelingen van draadvormige wratten

Filiforme wratten verdwijnen vaak na verloop van tijd vanzelf, maar door het cosmetische uiterlijk verkiezen veel patiënten een behandeling. Gezichtswratten zijn meestal moeilijker te behandelen dan draadvormige wratjes op andere lichaamsgebieden. Ook bij patiënten met een verzwakt immuunsysteem als gevolg van een chronische ziekte of aandoeningen zoals hiv of aids, is het lastiger om de draadvormige wratten te verwijderen.

Cantharidine

Cantharidine is vergelijkbaar met cryotherapie. Hierbij plaatst de arts een chemische stof op de huid waardoor een blaar ontstaat onder de wrat. Nadat de blaar is opgedroogd, verwijdert arts het dode weefsel van de wrat.

Cryotherapie

De draadvormige wratten bevriest de arts soms oor het gebruik van vloeibare stikstof (cryotherapie). Één tot vier cryotherapiesessies over een periode van een paar weken zijn nodig om zich te ontdoen van alle sporen van draadvormige wratten.

Excisie

De arts snijdt of scheert draadvormige wrat weg met behulp van een scalpel. De arts moet dit soms meermaals herhalen om de effectiviteit te vergroten.

Salicylzuur

De arts plaatst salicylzuur op het draadvormige wratje. Dit zuur irriteert de huid en activeert het immuunsysteem om witte bloedcellen naar het gebied te sturen om de irritatie te bestrijden. De witte bloedcellen gaan tijdens dit bestrijdingsproces ook het virus uit de weg ruimen.

Topische crèmes

Artsen schrijven vaak topische (op de huid aangebrachte) crèmes voor die 5-fluorouracil, imiquimod of benzoylperoxide bevatten, waardoor het gemakkelijk is om wratten van de huid te verwijderen.

Wegbranden

Sommige wratjes behandelt de arts met een kleine chirurgische ingreep. Hij gebruikt hierbij een laser of elektrische stroom (elektrocauterisatie) om de wrat weg te branden. Een litteken is mogelijk op de plaats waarop de wrat aanwezig was.

Andere behandelingen

Voor wratten die niet reageren op de bovenstaande methoden, zijn laserbehandelingen, chemische peelings of immunotherapie nog mogelijke behandelingsmogelijkheden.

Prognose van draadvormige wratjes

Filiforme wratten zijn goedaardig en veroorzaken zeer zelden complicaties. Ze verdwijnen soms vanzelf binnen enkele maanden tot jaren, afhankelijk van de immunologische respons van de patiënt. In sommige gevallen keren ze echter terug na verwijdering, vooral bij patiënten met een verzwakt immuunsysteem.

Complicaties

Complicaties zijn zeldzaam, maar kunnen optreden in de vorm van littekens, terugkerende wratten of infecties door beschadiging van de huid rondom de wrat. Bij verkeerd gebruik van thuisbehandelingsmethoden kunnen ernstige huidbeschadigingen optreden.

Preventie

Het voorkomen van filiforme wratten is mogelijk door:

• het vermijden van direct contact met wratten bij anderen
• geen handdoeken, scheermesjes of andere persoonlijke items te delen
• het regelmatig wassen van handen, vooral na het aanraken van besmette oppervlakken

Het dragen van slippers in openbare ruimtes zoals zwembaden en kleedkamers vermindert ook de kans op besmetting met HPV. Daarnaast kan vaccinatie tegen HPV helpen bij het voorkomen van sommige vormen van wratten, hoewel filiforme wratten meestal worden veroorzaakt door andere HPV-stammen dan die verantwoordelijk zijn voor genitale wratten of baarmoederhalskanker.

Lees verder

• Wratten: Soorten wratjes en behandelingen van wrat op huid
• Oogwratten: Wratjes aan of rond oog door virus