Inspanningshoofdpijn: Hoofdpijn tijdens of na beweging

Inspanningshoofdpijn is een zeldzame vorm van hoofdpijn waarbij patiënten hoofdpijn ervaren tijdens of na een zware training of fysieke inspanning. Deze primaire vorm van hoofdpijn resulteert niet uit een andere aandoening, maar een patiënt met tekenen van inspanningshoofdpijn mag de klachten niet zomaar toewijzen aan de overmatige lichaamsbeweging. Diverse andere aandoeningen veroorzaken namelijk mogelijk hoofdpijn na een inspanning, en daarom moet de arts de diagnose stellen. De activiteit aanpassen, diverse andere zelfzorgmaatregelen en medicijnen verlichten de symptomen van inspanningshoofdpijn. De vooruitzichten zijn bij de meeste patiënten goed al verdwijnen de hoofdpijnaanvallen bij een aantal patiënten niet.

• Oorzaken van inspanningshoofdpijn
• Risicofactoren: Zware lichamelijke activiteit
• Aandoeningen
• Omgevingsfactoren
• Symptomen tijdens of na fysieke beweging
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling: Minder maar beter bewegen
• Activiteiten aanpassen
• Beter ademen
• Goede gezondheid
• Medicatie
• Prognose

Oorzaken van inspanningshoofdpijn

Tijdens het uitvoeren vaneen lichamelijke activiteit hebben de spieren van het hoofd, de nek en de hoofdhuid meer bloed nodig om te circuleren. Hierdoor verwijden de bloedvaten zich, wat mogelijk resulteert in de tekenen van inspanningshoofdpijn.

Risicofactoren: Zware lichamelijke activiteit

De hoofdpijnvorm komt vaak geïsoleerd voor; bij de patiënt zijn dan geen bekende risicofactoren aanwezig. Sommige patiënten krijgen echter vaker te maken met inspanningshoofdpijn dan anderen door een aandoening of omdat één of meer omgevingsfactoren aanwezig zijn.

Aandoeningen

Chronische nekpijn of een hoofdletsel komen zijn eveneens in verband gebracht met inspanningshoofdpijn. Patiënten met migraine (aanvallen van een aura en/of eenzijdige hoofdpijn) en een lage bloedsuikerspiegel (hypoglykemie) kampen ook vaker met inspanningshoofdpijn.

Omgevingsfactoren

Bepaalde sporten zoals hardlopen, fietsen, gewichtheffen, zwemmen, roeien, tennis en vele contactsporten zijn gerelateerd met inspanningshoofdpijn. Ook het uitvoeren van seksuele activiteiten vormt een bekende risicofactor voor hoofdpijn als gevolg van overmatige inspanning. Verder treedt inspanningshoofdpijn sneller op bij het trainen bij hoge temperaturen, in fel licht of op hogere hoogten, of bij het dragen van een te strakke bril.

Symptomen tijdens of na fysieke beweging

Inspanningshoofdpijn treedt op tijdens of na elke vorm van zware inspanning. De hoofdpijnaanvallen duren meestal enkele seconden tot vijf minuten en houden maximaal 48 uur aan. Sommige patiënten kampen met ernstige pijn die kloppend aanvoelt. De hoofdpijn voelt voor sommige patiënten mogelijk aan als een migraineaanval, maar primaire inspanningshoofdpijn is niet hetzelfde is als een migraineaanval veroorzaakt door inspanning. Meestal zijn beide kanten van het hoofd getroffen.

Diagnose en onderzoeken

Een patiënt met tekenen van inspanningshoofdpijn na het uitvoeren van overmatige lichaamsbeweging mag zeker niet zelf aannemen dat hij lijdt aan inspanningshoofdpijn. Enkel een arts is namelijk in staat om alle medische oorzaken van dit type hoofdpijn uit te sluiten, zoals een vaataandoening en een subarachnoïdale bloeding (bloeding tussen de hersenvliezen). Daarnaast veroorzaken sommige ernstige ziekten ook hoofdpijn en dan is het belangrijk dat een arts dit tijdig diagnosticeert en behandeling.

Behandeling: Minder maar beter bewegen

Activiteiten aanpassen

Door te stoppen met de zware lichamelijke beweging, stopt de inspanningshoofdpijn. Dit is niet voor alle patiënten haalbaar of wenselijk, maar de hoofdpijn komt mogelijk ook minder tot stand door het trainingsschema te verlagen en de impact van de oefeningen te verminderen (bijvoorbeeld minder explosief springen). Bovendien is een goede opwarming vereist. Tevens moet de patiënt voldoende hersteltijd inlassen. Een sportcoach helpt bij het samenstellen van en geschikt trainingsschema.

Beter ademen

In sommige gevallen resulteert de inspanningshoofdpijn door een stijging van de bloeddruk tijdens het zwaar gewichtheffen. De patiënt houdt dan namelijk meer de adem in dan dat hij eigenlijk kan. Krachtig uitademen bij elke inspanning is essentieel om inspanningshoofdpijn te voorkomen.

Goede gezondheid

De patiënt moet eveneens zorgen voor een zo optimaal mogelijke gezondheid: een gezonde en evenwichtige voeding eten, voldoende slapen, alcohol en cafeïne beperken en stress verminderen. vooral vlak voor en training is het belangrijk om voldoende te eten en drinken. Gaat de patiënt langdurig sporten, dan moet hij ook eten en drinken gedurende de training.

Medicatie

Sommige vormen van inspanningshoofdpijn reageren bijzonder goed op indocine (indomethacine) en ergotaminetartraat, ontstekingsremmende geneesmiddelen (NSAID’s) die verkrijgbaar is op doktersvoorschrift. Deze medicijnen mag de patiënt dertig tot zestig minuten voor het uitvoeren van een fysieke inspanning innemen.

Prognose

Voor veel patiënten keren de hoofdpijnaanvallen tijdens of na een inspanning terug over weken tot maanden om uiteindelijk te verdwijnen binnen drie tot zes maanden. In zeldzamere gevallen verdwijnt deze hoofdpijn echter nooit. Inspanningshoofdpijn is op zich niet gevaarlijk, maar het is belangrijk om de hoofdpijn goed te laten diagnosticeren door de arts.

Lees verder

• Overmatige lichaamsbeweging: Symptomen van te veel sporten