Craniofaryngioom: Goedaardige hersentumor bij hypofyse

Craniofaryngioom: Goedaardige hersentumor bij hypofyse Een craniofaryngioom is een goedaardige tumor die zich aan de hersenbasis nabij de hypofyse ontwikkelt. Vooral kinderen zijn getroffen door dit soort hersentumor. De traag groeiende tumor veroorzaakt vooral symptomen door problemen aan de oogzenuw, een verhoogde druk op de hersenen en hormonale onevenwichtigheden. Verwardheid, slaapstoornissen, hoofdpijn en braken zijn enkele tekenen van de tumor. Voor craniofaryngiomen zijn diverse (combinaties van) behandelingen mogelijk. De schade is vaak permanent en verergert vaak door de behandelingen. De tumor keert soms ook terug.

Epidemiologie van craniofaryngioom

Een craniofaryngioom treft meestal kinderen tussen vijf tot tien jaar oud. Volwassenen krijgen soms ook te maken met dit type hersentumor. Jongens en meisjes hebben dezelfde kans om deze tumor te ontwikkelen. Craniofaryngiomen zijn goed voor circa 1-5% van de primaire hersentumoren.

Oorzaken van goedaardige hersentumor

Een craniofaryngioom is een traag groeiende, goedaardige hersentumor die zich ontwikkelt in de buurt van de hypofyse (een kleine endocriene klier aan de basis van de hersenen die verschillende belangrijke hormonen produceert) en de hypothalamus (een endocrien orgaan dat de afgifte van hormonen door de hypofyse regelt). De exacte oorzaak van de tumor is onbekend anno oktober 2020. Onderzoekers vermoeden dat de tumoren zich beginnen te vormen tijdens de vroege stadia van de embryonale ontwikkeling tijdens de zwangerschap (embryogenese) en deze het gevolg zijn van metaplasie (abnormale wijziging van cellen).

Symptomen

Omdat een craniofaryngioom meestal een langzaam groeiende tumor is, ontwikkelen de symptomen zich vaak heel langzaam. Het tijdsinterval tussen het begin van de symptomen en de diagnose varieert meestal van één tot twee jaar.

Een craniofaryngioom veroorzaakt symptomen door:
  • druk of schade aan de oogzenuw
  • een verhoogde druk op de hersenen, meestal door hydrocefalie (waterhoofd)
  • een verstoorde hormoonproductie door de hypofyse

Wazig zien komt voor wanneer door de tumor schade aan de oogzenuw ontstaat / Bron: Nufkin, Flickr (CC BY-2.0)Wazig zien komt voor wanneer door de tumor schade aan de oogzenuw ontstaat / Bron: Nufkin, Flickr (CC BY-2.0)

Druk of schade aan oogzenuw

Wanneer de oogzenuw door de tumor schade oploopt, ontstaan problemen met het gezichtsvermogen zoals wazig zien of het verlies van het gezichtsvermogen in één oog (oogproblemen bij hersentumor). Deze defecten zijn vaak permanent. Ze verergeren na een operatie om de tumor te verwijderen.

Verhoogde druk op hersenen

Een verhoogde druk op de hersenen leidt tot volgende symptomen:

Verstoorde hormoonproductie

Schade aan de hypofyse veroorzaakt hormonale onevenwichtigheden die leiden tot volgende symptomen:

Diagnose en onderzoeken

De arts voert een lichamelijk onderzoek uit. Verdere onderzoeken zijn nodig om de diagnose te bevestigen:

Behandeling van tumor bij hypofyse en hypothalamus

De behandeling voor een craniofaryngioom bestaat uit een operatie om de tumor te verwijderen, radiotherapie, chemotherapie, biologische therapie en/of hormoontherapie ter vervanging van verschillende hormonen die niet langer worden geproduceerd of uitgescheiden vanwege de tumor of de behandeling.

Prognose van gezwel in hersenen

Als de tumor terugkeert, komt deze meestal binnen de eerste twee jaar na de operatie terug. De vooruitzichten zijn afhankelijk van verschillende factoren, waaronder:
  • of de tumor volledig te verwijderen is
  • welke neurologische problemen en hormonale onevenwichtigheden de tumor en de behandeling veroorzaken

Over het algemeen zijn de vooruitzichten goed. Er bestaat een kans van 80% tot 90% op genezing als de arts de tumor volledig verwijderd heeft met een operatie of behandeld heeft met hoge doses radiotherapie.

Complicaties van craniofaryngiomen

Hormonale problemen, problemen met het gezichtsvermogen en neurologische tekenen treden mogelijk op nadat de arts het craniofaryngioom heeft behandeld. De meeste hormonale problemen en problemen met het gezichtsvermogen verbeteren niet met de behandeling. Soms verergert de behandeling zelfs deze problemen. Wanneer de tumor niet volledig is verwijderd, keert de aandoening mogelijk terug. Patiënten met een craniofaryngioom hebben vaak een verminderde psychosociale gezondheid naast een verminderede lichamelijke gezondheid, die beiden bijdragen aan een verminderde kwaliteit van leven.

Lees verder

© 2018 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Een hersentumorEen hersentumorEen hersentumor kan goedaardig maar ook kwaadaardig zijn. De tumor kan groter worden waardoor het erg gevaarlijk wordt.…
Goedaardige hersentumor: symptomen, oorzaak en behandelingGoedaardige hersentumor: symptomen, oorzaak en behandelingEen goedaardige hersentumor is een cluster van abnormale cellen in de hersenen. Goedaardig houdt in dat de tumor beperkt…
Hemangioblastoom: Tumor in hersenen of ruggenmergHemangioblastoom: Tumor in hersenen of ruggenmergEen hemangioblastoom is een zeldzame, langzaam groeiende tumor die ontstaat in de bloedvaten van de hersenen, het ruggen…
Glioom, hersentumorGlioom, hersentumorEen glioom is een hersentumor die uitgaat van de gliacellen. De gliacellen zijn de ondersteunende cellen in het hersenwe…

Gloeiend gezicht: oorzaken warme, gloeiende wangen en orenGloeiend gezicht: oorzaken warme, gloeiende wangen en orenEen gloeiend gezicht, een warm hoofd of warme en rode wangen, is een veel voorkomende klacht. Vanwege het grote aantal m…
Rood gezicht: oorzaken en behandeling rode huid in gezichtRood gezicht: oorzaken en behandeling rode huid in gezichtSommige mensen hebben van nature een rood gezicht of een roodachtig gezicht. Als je veel buiten werkt, kun je een verwee…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Geralt, Pixabay
  • Geraadpleegd op 3 november 2018:
  • All About Craniopharyngioma, https://www.oncolink.org/cancers/pediatric/information/brain-tumors-in-pediatric-patients/all-about-craniopharyngioma
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • Craniopharyngioma, https://medlineplus.gov/ency/article/000345.htm
  • Craniopharyngioma, https://radiopaedia.org/articles/craniopharyngioma
  • Craniopharyngioma, https://rarediseases.info.nih.gov/diseases/10486/craniopharyngioma
  • What is Childhood Craniopharyngioma?, https://www.webmd.com/cancer/brain-cancer/childhood-craniopharyngioma#1
  • Afbeelding bron 1: Nufkin, Flickr (CC BY-2.0)
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 08-10-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 9
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.