Speekselklierbiopsie: Weefsel van speekselklier wegnemen

Een speekselklierbiopsie is een medische procedure waarbij de arts cellen of een stuk weefsel uit een speekselklier verwijdert en dit microscopisch laat onderzoeken in een laboratorium. Dit is nodig om de oorzaak van een knobbeltje in de speekselklier op te sporen of het Sjögren-syndroom te diagnosticeren. De meeste patiënten ervaren slechts mild ongemak bij het onderzoek. Er zijn weinig risico’s verbonden aan deze medische procedure, maar af en toe ontstaan wel complicaties zoals een infectie of bloeding.

• Locatie van speekselklieren
• Indicatie van verwijdering van cellen uit speekselklier
• Voor de speekselklierbiopsie
• Tijdens het wegnemen van weefsel uit speekselklier
• Naaldbiopsie
• Open chirurgische biopsie
• Na de test
• Resultaten
• Normale resultaten
• Abnormale resultaten
• Risico's

Locatie van speekselklieren

Mensen hebben verschillende paren speekselklieren die in de mond terechtkomen: een groot paar speekselklieren bevindt zich voor de oren (parotisklieren). Een ander belangrijk paar speekselklieren bevindt zich onder de kaak (submandibulaire klieren). Voorts zijn er nog twee hoofdparen speekselklieren op de mondbodem (sublinguale klieren). Honderden tot duizenden minder belangrijke speekselklieren zijn aanwezig in de lippen, de wangen en de tong.

Indicatie van verwijdering van cellen uit speekselklier

De arts voert dit onderzoek uit om de oorzaak van abnormale knobbeltjes of gezwellen van de speekselklieren te identificeren; deze zijn namelijk afkomstig van een tumor of obstructie (verstopping). De speekselklierbiopsie onthult eveneens een tumor en ook welk type gezwel dit is. Verder zet de arts een biopsie van de speekselklier ook in om het syndroom van Sjögren (chronische auto-immuunaandoening met droge ogen, droge keel en droge mond) te diagnosticeren.

Voor de speekselklierbiopsie

Soms mag de patiënt een paar uur voor het onderzoek niets eten. Ook moet de patiënt soms enkele dagen voor het onderzoek stoppen met het nemen van bloedverdunnende medicijnen zoals aspirine of warfarine (Coumadin). De arts deelt hierover op voorhand informatie mee aan de patiënt.

Tijdens het wegnemen van weefsel uit speekselklier

Naaldbiopsie

Eén type speekselklierbiopsie is een naaldbiopsie. De arts reinigt de huid of het slijmvlies boven de klier met ontsmettingsalcohol. Hij injecteert vervolgens een lokaal pijnstillend medicijn (verdovingsmiddel). Dit bezorgt de patiënt een prikkelend of brandend gevoel. Wanneer het gebied gevoelloos is, plaatst de arts een naald in de klier, hetgeen voor de patiënt soms zorgt voor een licht ongemakkelijk of drukkend gevoel. Het inbrengen van de naald duurt slechts één à twee minuten en dan verdwijnen deze symptomen. Vervolgens verwijdert de arts voorzichtig een stukje weefsel of cellen, en stuurt hij deze naar een laboratorium voor verder onderzoek.

Open chirurgische biopsie

Soms voert de arts ook een open chirurgische biopsie van de klieren in de lippen of de parotisklier uit. Dit is dan nodig om ziekten zoals het Sjögren-syndroom te diagnosticeren. Wil de arts weefselstukjes voor de diagnose van het syndroom van Sjögren verwijderen, dan is een injectie van het verdovingsmiddel in de lip of in de voorkant van het oor vereist. De arts verwijdert hiervoor meestal meerdere weefselmonsters. Na de wegname van het weefsel, hecht de arts de gebieden.

Na de test

Het gebied waaruit weefsel is weggenomen, is soms nog een paar dagen na de biopsie gevoelig of gekneusd.

Resultaten

Normale resultaten

Het speekselklierweefsel is normaal wanneer de resultaten normaal zijn.

Abnormale resultaten

Abnormale resultaten wijzen mogelijk op:

• een speekselklierinfectie
• een speekselkliertumor
• het Sjögren-syndroom
• sarcoïdose (aandoening met symptomen aan ogen, huid, longen en zenuwstelsel)
• sommige vormen van kanker
• speekselklierstenen

Risico's

Aan een speekselklierbiopsie zijn enkele risico’s verbonden, met name:

• allergische reactie op de verdoving
• bloedingen
• een infectie (met tekenen van koorts, zwelling en drainage van vloeistof op de biopsie)
• een verwonding aan de aangezichtszenuw (nervus trigeminus)
• gevoelloosheid van de lip

Lees verder

• Speekselklierinfectie: Parotitis en sialoadenitis
• Speekselklierkanker: Kanker in speekselklier met pijn
• Speekselklierstenen: Pijn en zwelling in mond en gezicht
• Sjögren-syndroom: Aandoening met droge ogen, mond en keel
• Kwaadaardige of goedaardige speekselkliertumoren