Speekselklierinfectie: Parotitis en sialoadenitis

Speekselklierinfectie: Parotitis en sialoadenitis Speekselklieren zijn speekselproducerende weefsels in de wangen, onder de kaak en onder de tong. Bacteriën of virussen veroorzaken een speekselklierinfectie die mogelijk de oorspeekselklieren, de onderkaakspeekselspieren of de ondertongspeekselklieren aantasten. Een speekselklierinfectie van de wang (parotis) heet in medische termen een parotitis. Wanneer de speekselklieren in de mond geïnfecteerd zijn, is sprake van een sialoadenitis. Deze infecties resulteren in zwelling van het gezicht, koorts en gezichtspijn. Deze ontsteking verdwijnt meestal vanzelf maar is indien nodig ook vrij gemakkelijk te behandelen.

Synoniemen van een speekselklierinfectie

Een speekselklierinfectie is eveneens gekend onder deze synoniemen:
  • Parotitis
  • Sialoadenitis

Epidemiologie infectie

Een speekselklierinfectie komt vooral voor bij patiënten ouder dan 65 jaar. Ook patiënten die een onvoldoende mondhygiëne hanteren, hebben een verhoogd risico op deze infectie. Voorts zijn mensen die niet ingeënt zijn tegen de mazelen (virale infectieziekte die gepaard gaat met symptomen aan de ogen (oogbindvliesontsteking) en een huiduitslag), ook vaker getroffen door de infectie.

Oorzaken infectie

Een speekselklierinfectie komt vrij frequent voor. De infectie recidiveert tevens bij sommige patiënten. Zowel onderliggende (chronische) aandoeningen, bacteriën, virussen als nog andere bronnen veroorzaken mogelijk een speekselklierinfectie.

Aandoening

Een onderliggende aandoening vermindert de speekselproductie waarop een infectie volgt. Volgende aandoeningen zijn mogelijk: een door slijm verstopte speekselafvoerbuis, een bestralingsbehandeling (radiotherapie) van kanker van het hoofd-halsgebied, een tumor, een verstopping van speekselstenen, het syndroom van Sjögren (een auto-immuunaandoening die een droge mond veroorzaakt), kleine hoeveelheden vocht in het lichaam (meestal tijdens een ziekenhuisopname) en sarcoïdose.

Bacteriën

Staphylococcus aureus, een stafylokokkenbacterie, is de meest voorkomende oorzaak van een bacteriële speekselklierinfectie. Andere veroorzakers van een speekselklierinfectie zijn onder meer Escherichia coli, Haemophilus influenzae, Streptococcus pyogenes en Streptococcus viridans.

Virussen

Virale infecties zoals de mazelen (bof, parotitis epidemica) tasten vaak de oorspeekselklieren aan. Heden presenteren zich echter weinig patiënten met mazelen dankzij vaccinaties. Herpes, een hiv-infectie, influenza A (griep) en parainfluenza (virale infectie met symptomen aan luchtwegen) en types I en II leiden mogelijk ook tot een speekselklierinfectie.

Andere oorzaken

Andere oorzaken van een speekselklierinfectie zijn een slechte mondhygiëne, ondervoeding, roken en uitdroging (medische term is "dehydratie").

Symptomen parotitis (gezicht) en sialoadenitis (mond)

Mond

De patiënt ervaart een abnormale, slechte smaak in de mond (zoals een zoutachtige smaak) waar soms zelfs pus inzit. De mond is droog en pijnlijk. Bijgevolg is de patiënt niet meer goed in staat om zijn mond te openen. Het voelt pijnlijk aan, vooral tijdens het eten.^p

Gezicht

Het gezicht is opgezwollen (zwelling van het gezicht), vooral voor de oren, onder de kaak of op de mondholte. Verder ziet de zijkant van het gezicht of de bovenkant van de nek er rood en gezwollen uit. Mogelijk is een bultje in de nek zichtbaar. Aangezichtspijn is een ander kenmerk van deze infectie.

Tot slot heeft de patiënt vaak koorts of rillingen, wat wijst op een infectie.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek

De diagnose van het syndroom gebeurt aan de hand van een grondig lichamelijk onderzoek op basis van de zichtbare symptomen. De arts onderzoekt vooral het hoofd en de nek. Meestal heeft de patiënt vergrote en pijnlijke speekselklieren en komt er pus uit de mond.

Diagnostisch onderzoek

Verschillende beeldvormende onderzoeken helpen bij de diagnose van een speekselklierinfectie. Zo voert een arts een echografie, een CT-scan of een MRI-scan uit als de arts vermoedt dat de patiënt een abces heeft.

Differentiële diagnoses

De arts verwart een speekselklierinfectie vaak met volgende aandoeningen of syndromen: het syndroom van Sjögren, sialadenosis en sarcoïdose.

Het is belangrijk om dagelijks voldoende water te drinken / Bron: Jarmoluk, PixabayHet is belangrijk om dagelijks voldoende water te drinken / Bron: Jarmoluk, Pixabay

Behandelingen

Antibiotica helpt bij bacteriële doch niet bij virale infecties. Bij een mogelijk abces is chirurgie of aspiratie vereist. Verder zorgt de patiënt voor een goede mondhygiëne. De mond spoelen met warm zout water houdt de mond vochtig. Verder moet de patiënt voldoende water drinken, en zeker stoppen met roken om de genezing te bevorderen. Tot slot is het goed om de klier met warmtekompressen te masseren.

Prognose van een speekselklierinfectie

De meeste speekselklierinfectie verdwijnen spontaan of anders met de door de arts voorgestelde behandeling. Soms komt een infectie wel terug.

Complicaties tumor

Slechts enkele complicaties zijn mogelijk. Deze omvatten een abces in de speekselklier (speekselklierabces), een terugkerende infectie en een verspreiding van de infectie (cellulitis (huidinfectie met pijnlijke, rode en gezwollen huid) en Ludwig’s angina (zwelling van luchtwegen door problemen aan mond of tanden).

Lees verder

© 2016 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Ludwig’s angina: Zwelling van luchtwegen door tandproblemenLudwig’s angina: Zwelling van luchtwegen door tandproblemenLudwig’s angina (angina van Ludwig) is een zeldzame agressieve bacteriële infectie op de mondoppervlakte onder de tong d…
Sialografie: Radiografisch onderzoek van de speekselklierenSialografie: Radiografisch onderzoek van de speekselklierenBij een sialografie voert een arts een radiografisch onderzoek uit van de afvoergang en de vertakkingen in de speekselkl…
Noma: Gangreen met misvormingen aan gezicht door infectieNoma: Gangreen met misvormingen aan gezicht door infectieNoma is een vorm van gangreen. Bij gangreen sterft weefsel af door een chronisch tekort van zuurstof met een zwarte kleu…
Zoute smaak in mond: Oorzaken van zoutachtige smaakZoute smaak in mond: Oorzaken van zoutachtige smaakSommige mensen hebben steeds een zoute smaak in de mond wanneer ze iets eten of drinken. Voor een deel van de patiënten…

De vele oorzaken van agranulocytose (neutropenie)De vele oorzaken van agranulocytose (neutropenie)Agranulocytose wil zeggen dat het aantal (neutrofiele) granulocyten in het perifere bloed extreem laag is. Granulocyten…
Wat is overprikkeling en hoe ga je er mee om?Wat is overprikkeling en hoe ga je er mee om?Het lijkt erop alsof mensen steeds vaker last hebben van overprikkeling of is het zo dat we meer alert zijn op de vele i…
Bronnen en referenties
  • Anatomie en fysiologie van de mens, Dr. L.L. Kirchmann, Zestiende druk, 2010, paginanummer onbekend (digitale versie), Elsevier gezondheidszorg, Amsterdam
  • http://radiopaedia.org/articles/sialadenitis
  • http://www.healthline.com/health/salivary-gland-infections#Behandeling7
  • http://www.ohniww.org/sialadenitis-salivary-gland-infections-children/
  • https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/001041.htm
  • Afbeelding bron 1: Jarmoluk, Pixabay
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 01-04-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 6
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.