Speekselklierkanker: Kanker in speekselklier met pijn

Speekselklierkanker: Kanker in speekselklier met pijn Speekselklieren zorgen er voor dat speeksel de mond en keel vochtig houdt. Deze vloeistof bevat enzymen die helpen om het voedsel af te breken. Het speelt ook een grote rol bij het voorkomen van infecties in de mond en keel. In en rond de mond bevinden zich honderden speekselklieren. Deze bevatten ook diverse soorten cellen. Af en toe ontstaat ook kanker in deze speekselklieren. Door de grote variëteit aan soorten cellen, zijn ook honderden soorten speekselklierkanker mogelijk. De meeste vormen zijn uiterst zeldzaam en meer dan de helft van de speekselkliertumoren is goedaardig. Pijn in de mond, slikproblemen en een bultje in de mond zijn enkele symptomen van speekselklierkanker. Na een uitgebreide diagnose volgt een behandeling via chirurgie, radiotherapie en/of chemotherapie. De prognose hangt tot slot af van onder andere het type kanker en het kankerstadium.

Oorzaken van speekselklierkanker

Speekselklierkanker is een vorm van hoofd- en halskanker. Hierbij groeien abnormale cellen in de speekselklieren. Normale speekselklieren zijn gemaakt van veel verschillende soorten cellen. Tumoren kunnen in elk van deze cellen groeien. Er zijn twee hoofdsoorten speekselklieren: major en minor. Grote (major) speekselklieren zijn met het blote oog zichtbaar. De kleinere (minor; dit zijn er honderden) zijn alleen zichtbaar met een microscoop. Er zijn drie sets van belangrijke speekselklieren aan elke kant van het gezicht. De meeste speekselklierkankervormen beginnen in deze gebieden.

Grote speekselklieren
De grootste sets van klieren zijn:
  • Parotisklieren: Dit zijn de grootste speekselklieren. Ongeveer 70% van de speekselkliertumoren begint in de parotisklieren en dan is meestal geen sprake van speekselklierkanker.
  • Submandibulaire klieren: Deze bevinden zich onder de kaak. Ongeveer 15% van de speekselkliertumoren begint hier en deze zijn dan bijna steeds kwaadaardig.
  • Sublinguale klieren: Deze bevinden zich onder de tong. Zelden ontstaat hier een tumor.

Kleine speekselklieren
Meestal beginnen kankers van de kleine speekselklieren in het gehemelte.

Artsen weten anno oktober 2020 niet zeker wat de oorzaak is van speekselklierkanker. Meestal is deze vorm van kanker niet familiaal bepaald.

Risicofactoren van kanker in speekselklieren

Het risico op speekselklierkanker is hoger naarmate mensen verouderen. Vooral ouderen zijn bijgevolg getroffen al komt speekselklierkanker op elke mogelijke leeftijd tot stand. Ook radiotherapie op het hoofd of in de nek vormt een risicofactor. Mannen krijgen dit type kanker vaker dan vrouwen. Speekselklierkanker komt ook meer tot stand bij patiënten die in loodgieterij, rubberproductie en asbestmijnbouw hebben gewerkt. Zij zijn namelijk blootgesteld aan kankerverwekkende stoffen. Voorts spelen genetische factoren ook een rol bij de ontwikkeling van kanker in de speekselklier.

Symptomen: Pijn en zwakte aan het gezicht

Kanker in de speekselklier gaat gepaard met één of meer van volgende symptomen:

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek
Elke pijnloze knobbel die niet aan een infectie is gekoppeld, moet een arts onderzoeken. Een arts bevraagt de medische geschiedenis van de patiënt. Vervolgens voert hij een lichamelijk onderzoek uit waarbij hij de symptomen bemerkt.

Diagnostisch onderzoek
Vervolgens bestelt hij een MRI-scan, CT-scan, PET-scan en/of echografie en neemt hij een weefselmonster (biopsie) om de aanwezigheid van speekselklierkanker te bevestigen. De arts bepaalt op basis van de grootte en locatie van de tumor het exacte tumorstadium hetgeen nuttig is voor het opstellen van een behandelplan.

Kankerstadium (Stadiëring)
De arts geeft een stadium aan de kwaadaardige speekselkliertumor:
  • Stadium I-tumoren zijn erg klein (minder dan 2 centimeter breed) en verspreiden zich niet naar andere lichaamsdelen.
  • Stadium II-tumoren zijn iets groter (tussen 2 en 4 cm) maar ze bevinden nog steeds in de oorspronkelijke klier.
  • Stadium III-tumoren zijn niet meer in de klier aanwezig; ze bevinden zich mogelijk in de lymfeklieren aan dezelfde kant van de nek.
  • Stadium IV-tumoren hebben zich verspreid naar de lymfeklieren (lymfekliermetastasen) en misschien ook naar andere lichaamsdelen.

Artsen geven ook speekselkliertumoren een graad van 1 tot 3 die meten hoe snel de kankercellen groeien:
  • Graad 1 (laaggradige) tumoren hebben de meeste kans om te genezen. Ze groeien langzaam en zien er niet veel anders uit dan normale cellen.
  • Graad 2 tumoren groeien matig snel
  • Graad 3 tumoren groeien snel

Behandeling

De behandeling van speekselklierkanker is afhankelijk van de grootte, het stadium, de graad, het type en de locatie van de kanker. De arts houdt eveneens rekening met de leeftijd en algemene gezondheidstoestand. Chirurgie is de meest voorkomende behandeling voor speekselklierkanker, vooral bij vroege en langzaam groeiende tumoren. De chirurg sluit mogelijk een deel van een speekselklier of de hele klier af. Het is ook mogelijk dat hij de lymfeklieren verwijdert. Misschien voert hij reconstructieve chirurgie uit voor het gezicht en de hals. Radiotherapie en chemotherapie zijn niet de eerste behandelingsoptie voor speekselklierkanker, behalve wanneer de kanker reeds in een gevorderd stadium zit. De patiënt heeft na de operatie radiotherapie nodig om eventuele resterende kankercellen te vernietigen.

Prognose van kwaadaardige speekselkliertumoren

De prognose voor speekselklierkanker is variabel en hangt af van de grootte van de tumor, het type kanker, het type speekselklierweefsel dat daarbij is betrokken, en de leeftijd en algemene gezondheid van de patiënt. Stadium 1 speekselklierkanker heeft een vijfjaarsoverleving van meer dan negentig procent. Dit daalt tot bijna veertig procent als de arts de kanker diagnosticeert in stadium 4.

Complicaties

Chirurgie

Complicaties van de operatie omvatten een infectie, een langzame wondgenezing, grote bloedingen en reacties op de verdoving. Door zenuwbeschadiging ontstaat een afhangend gezicht aan één kant hetgeen leidt tot slikproblemen en problemen met praten. Reconstructieve chirurgie is soms mogelijk. Een logopedist helpt met het herstellen van enkele verloren functies. Het Frey-syndroom ontstaat wanneer zenuwen op een ongebruikelijke manier teruggroeien, wat resulteert in zweten over sommige delen van het gezicht tijdens het kauwen. Dit behandelt de arts opnieuw met chirurgie of anders met medicatie.

Radiotherapie

Bijwerkingen van radiotherapie zijn: een verbrande huid, braken, misselijkheid en vermoeidheid / kankervermoeidheid. Deze bijwerkingen verdwijnen meestal na de behandeling. Radiotherapie voor speekselklierkanker tast soms ook andere delen van het hoofd en de nek aan. Hierdoor kampt de patiënt mogelijk met volgende symptomen:

Chemotherapie

Chemotherapie doodt kankercellen, maar tast ook enkele gezonde cellen aan, zoals haarzakjes en cellen in de bekleding van de mond. Vaak voorkomende bijwerkingen van chemotherapie zijn:

Na de behandeling volgt een nauwlettende opvolging door een arts. Dit is belangrijk om tijdig bijwerkingen te behandelen en recidieven ook snel op te sporen en te behandelen.

Het consumeren van een gezonde voeding is belangrijk / Bron: Jill111, PixabayHet consumeren van een gezonde voeding is belangrijk / Bron: Jill111, Pixabay

Preventie van tumor in speekselklieren

De preventie van kanker in de speekselklieren is moeilijk, omdat de exacte oorzaak van deze zeldzame kankervorm onbekend is. Een gezonde en evenwichtige voeding, regelmatige lichaamsbeweging en het vermijden van tabak en alcohol minimaliseren het risico. Een verhoogde consumptie van fruit en groenten, met name die rijk aan vitamine C, en het vermijden van voedsel met een hoog cholesterolgehalte is mogelijk gunstig. Tot slot krijgen mensen die in een omgeving werken met nikkellegeringsstof, silicastof of radioactieve stoffen het advies om passende bescherming te gebruiken.

Lees verder

© 2018 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Speekselklierkanker: symptomen, behandeling, prognoseSpeekselklierkanker: symptomen, behandeling, prognoseHoofd-halskanker is een verzamelnaam voor verschillende typen kanker, waaronder speekselklierkanker. Het is van groot be…
Speekselklierkanker: symptomen, oorzaak en behandelingSpeekselklierkanker: symptomen, oorzaak en behandelingSpeekselklierkanker is een zeldzame vorm van kanker waarbij kwaadaardige (kanker) cellen worden gevormd in de weefsels v…
Aandoeningen aan de speekselklierenAandoeningen aan de speekselklierenDe mens heeft drie grote speekselklieren: opzij van de mond onder de oren, onder de kaak en in de mondbodem onder de ton…
Tumoren, oftewel kankerTumoren, oftewel kankerTegenwoordig hoor je veel om je heen over mensen die kanker hebben (gehad). Het woord ‘kanker’ heeft dezelfde werking al…

Vliegtuigreis: Gezondheidsrisico's door reizen met vliegtuigVliegtuigreis: Gezondheidsrisico's door reizen met vliegtuigVliegtuigen zijn een geweldige manier om van de ene plaats naar de andere te komen in een relatief korte tijd. Mensen wo…
Tongpiercing: Gevaren, zorg en tips bij tongpiercingsTongpiercing: Gevaren, zorg en tips bij tongpiercingsEen tongpiercing gebeurt direct in het midden van de tong. Deze populaire trend is heel bekend bij tieners en jongeren.…
Bronnen en referenties
  • Geraadpleegd op 12 september 2018:
  • ABOUT SALIVARY GLAND CANCER, https://healthcare.utah.edu/huntsmancancerinstitute/head-neck-cancer/salivary-gland-cancer.php
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • Salivary Gland Cancer Treatment (Adult), https://www.vicc.org/cancer-info/adult-salivary-gland-cancer-treatment-adult
  • Salivary Gland Cancer, https://medlineplus.gov/salivaryglandcancer.html
  • Salivary Gland Cancer, https://www.medicinenet.com/salivary_gland_cancer/article.htm
  • Salivary Gland Cancer: What are the Symptoms?, https://blog.dana-farber.org/insight/2017/12/symptoms-salivary-gland-cancer/
  • Salivary gland cancer: What you need to know, https://www.medicalnewstoday.com/articles/216164.php
  • What Is Salivary Gland Cancer?, https://www.webmd.com/cancer/salivary-gland-cancer#1
  • Afbeelding bron 1: Jill111, Pixabay
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 08-10-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 10
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.