Jeuk op onderbenen: Oorzaken van jeukende huid op onderbeen
Jeuk op het onderbeen of op de onderbenen is een heel vervelend symptoom. De jeukende huid kent veel mogelijke oorzaken, zoals een insectenbeet of een aandoening. Meestal willen patiënten de jeuk verlichten door te gaan krabben, maar dit is geen goed idee en verergert juist vaak de jeukklachten. Is de oorzaak van de jeuk onbekend, is de jeuk zeer ernstig of treden er ook nog andere symptomen op, dan is het altijd verstandig om een arts te raadplegen om mogelijke oorzaken uit te sluiten en de juiste diagnose en behandeling te krijgen.
Oorzaken
Wanneer sommige patiënten in contact komen met een bepaalde onschadelijke uitlokkende stof (allergeen), dan ontstaat een
huidontsteking, irritatie en jeuk. Allergenen die mogelijk leiden tot
allergische contactdermatitis zijn bijvoorbeeld bepaalde geuren, metalen, planten, schoonheidsmiddelen en zepen.
Behandeling
De patiënt vermijdt best het contact met de stof die de
allergische reactie veroorzaakt. Verder mag de patiënt een vochtinbrengende crème op het ontstoken gebied toepassen of anders vrij verkrijgbare anti-jeukmedicijnen zoals calaminelotion gebruiken om de jeuk te verlichten.
Dermatofibroom
Een
dermatofibroom (oppervlakkig goedaardig fibreus histiocytoom) is een veel voorkomende goedaardige
huidknobbel van onbekende oorzaak anno oktober 2020 die vaker voorkomt bij vrouwen. Een dermatofibroom ontwikkelt zich vaak op de ledematen (meestal de onderbenen) en is meestal asymptomatisch, maar sommige patiënten ontwikkelen wel jeuk en gevoeligheid of pijn.
Diabetes mellitus (suikerziekte)
Oorzaken
Jeuk is een veel voorkomend symptoom van
diabetes mellitus. Een jeukende huid aan de onderbenen is mogelijk het resultaat van langdurige te hoge bloedsuikerspiegels (
hyperglykemie). Soms is de jeuk aan de onderbenen het gevolg van complicaties van diabetes mellitus, zoals een slechte bloedcirculatie, nieraandoeningen (
diabetische nefropathie) of zenuwbeschadiging (
diabetische neuropathie).
Behandeling
Bij jeuk aan de onderbenen als gevolg van diabetes mellitus, is advies van een arts nodig. Verder is het verstandig om een
milde zeep te gebruiken tijdens het baden en een goede vochtinbrengende crème toe te passen.

Vochtinbrengende middelen zijn nodig bij de behandeling van een droge huid /
Bron: Kiyok, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Droge huid
Oorzaken en symptomen
Één van de meest voorkomende oorzaken van jeuk op de onderbenen is een zeer
droge huid. Dit komt vaker voor als mensen verouderen omdat de huid dan uitdroogt. Mogelijk ziet de patiënt geen tekenen van een droog aanvoelende huid, maar hij voelt de droogheid van de huid wel aan. Een droge huid veroorzaakt geen
huiduitslag voordat de jeuk start. Pas door te krabben, ontstaat een uitslag die zich kenmerkt door rode bultjes, lijnen en irritatie. Een droge huid (op de onderbenen) komt vaker voor in de winterperiode, wanneer de hitte in huis de lucht droger maakt. Ook na het nemen van een warm bad verergeren de jeukklachten op de onderbenen. Verder kampt de patiënt naast de jeukende onderbenen mogelijk ook met pijn, ook door het krabben. Het is voor veel patiënten moeilijk om de jeuk te weerstaan, maar door te krabben, verergeren de huidletsels en jeuk.
Behandeling
Het drie à vier keer per dag aanbrengen van
vochtinbrengende middelen of crèmes met lactaat, menthol en/of fenol vermindert de droge en jeukende huid. Het is voorts aanbevolen om kortere baden of douches te nemen en warm in plaats van heet water te gebruiken. De patiënt moet voorts een zachte huidreiniger gebruiken in plaats van zeep om te voorkomen dat de oliën van de huid worden verwijderd. Tot slot moet de patiënt de aangetaste huidgebieden zeer voorzichtig behandelen.
Insectenbeten
Oorzaken
Ook de zijn de onderbenen vaak getroffen door
insectenbeten, hetgeen jeuk met zich meebrengt. Vooral
vlooien liggen op de loer in huis en veroorzaken deze vervelende jeukklachten. Rode bultjes, netelroos en intense jeuk treden op zodra de patiënt overgevoelig is geworden voor vlooienbeten. Als andere familieleden en huisdieren jeuk ervaren en krabben, wijst dit mogelijk op de aanwezigheid van vlooien in huis.
Behandeling
Het is belangrijk de vlooien op te sporen, het huis vlooivrij te maken en huisdieren te behandelen zodat de symptomen verdwijnen.
Sjögren-syndroom
Als een patiënt lijdt aan het
syndroom van Sjögren, ervaart hij niet alleen een
droge mond, een
droge keel en
droge ogen, maar ook een droge huid. De onderbenen zijn vaak aangetast door de
auto-immuunaandoening, hetgeen jeuk met zich meebrengt. Bij het syndroom van Sjögren valt het lichaam de eigen exocriene klieren aan. Deze klieren zijn verantwoordelijk voor de smering van de huid en voor de productie van tranen en
speeksel. Auto-immuunziekten komen en gaan, dus de patiënt ervaart één of alle symptomen en is dan vaak een tijdje vrij van deze symptomen.
Slechte hygiëne en jeuk aan onderbenen
Oorzaken
Als een patiënt zich niet regelmatig en niet goed wast, hopen vuil, zweet en dode huidcellen zich op op de (onder)benen, waardoor irritatie en jeuk tot stand komt. Dit verergert door hitte, droge lucht en contact met de kleding.
Behandeling
Het is belangrijk om regelmatig te baden of douchen in warm water met milde zeep en daarna een vochtinbrengende crème aan te brengen. De huid wordt hierdoor gereinigd en droogt hierdoor niet uit.
Stasis dermatitis
Oorzaken
Patiënten met vaataandoeningen zoals
spataderen of
diep veneuze trombose (
pijn en
zwelling aan been of bekken), kampen vaak met
stasis dermatitis (zwaartekrachteczeem). Bij deze
huidaandoening ontstaan jeukende, gezwollen roodachtig paarse vlekken op de onderbenen.
Behandeling
De arts behandelt de onderliggende aandoening en schrijft verder
corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers die het immuunsysteem onderdrukken) voor die de patiënt mag toepassen op de getroffen gebieden. Verder moet de patiënt het getroffen onderbeen of de getroffen onderbenen hoog te houden. Soms schrijft de arts ook
compressiekousen voor.
Andere ziekten en jeukklachten aan onderbeen
Jeukende onderbenen zijn soms ook te wijten aan andere aandoeningen zoals:
Lees verder