Jeukende scheenbenen: Oorzaken van jeuk aan scheenbeen

Het scheenbeen bevindt zich aan de voorkant van het been onder de knie. Diverse aandoeningen leiden tot jeuk aan het scheenbeen of beide scheenbenen, al is een droge huid ook vaak de oorzaak van de jeuk. Jeukende scheenbenen zijn meestal goed en gemakkelijk te behandelen met kleine levensstijlaanpassingen en huishoudmiddeltjes. Bij bijkomende of ernstige symptomen, of klachten die niet verdwijnen met zelfzorgmaatregelen is het belangrijk om een arts te raadplegen.

• Atopisch eczeem en jeukende scheenbenen
• Dermatofibroom en jeuk aan scheenbeen
• Diabetes mellitus (suikerziekte) en scheenbeenjeuk
• Droge huid
• Folliculitis
• Molluscum contagiosum
• Oogstmijten en andere insectenbeten
• Rustelozebenensyndroom
• Zonnebrand

Atopisch eczeem en jeukende scheenbenen

Atopisch eczeem is een vorm van een huidontsteking (dermatitis) die vaak optreedt bij patiënten met een allergie, astma (chronisch ontsteking van de luchtwegen in de longen) en hooikoorts. Irriterende stoffen (zoals detergenten, chemicaliën of rubber) verergeren mogelijk de tekenen van jeuk aan het scheenbeen. De huid is hierbij droog, jeukend, rood en geïrriteerd. De gebruikelijke behandeling voor atopisch eczeem bestaat uit het vermijden van irriterende stoffen en andere uitlokkende factoren, het gebruik van vochtinbrengende crèmes om ontstekingen te voorkomen, evenals steroïde crèmes en zalven om de ontsteking te verminderen.

Dermatofibroom en jeuk aan scheenbeen

Een dermatofibroom (oppervlakkig goedaardig fibreus histiocytoom) is een veel voorkomende huidknobbel. Vrouwen kampen het vaakst met deze huidaandoening met onbekende oorzaak (oktober 2020). Meestal komen meerdere dermatofibromen tot uiting op de ledematen (meestal de onderbenen). Symptomen komen vrijwel niet voor, maar sommige patiënten ervaren wel jeuk of een anders is het gebied gevoelig. Een behandeling is in principe niet nodig voor deze goedaardige knobbel, maar bij wijzigingen van het letsel is wel advies van een arts noodzakelijk. De arts verwijdert eventueel het letsel (wegsnijden, bevriezen of wegbranden).

Diabetes mellitus (suikerziekte) en scheenbeenjeuk

Jeukende scheenbenen wijzen soms op een prediabetes (alarmsignaal van suikerziekte) of nog niet gediagnosticeerde diabetes mellitus. Patiënten met suikerziekte die kampen met jeuk aan de scheenbenen zoeken best de arts op omdat mogelijk een aanpassing in de behandeling nodig is. De patiënt moet de bloedsuikerspiegel onder controle houden en daarnaast volgende adviezen volgen:

• baden in warm (maar niet te heet) of koud water, een milde zeep gebruiken en minder vaak baden als de luchtvochtigheid laag is
• medicijnen gebruiken om de jeuk te verlichten, zoals orale (via de mond ingenomen) antihistaminica of milde steroïde crèmes
• regelmatige lichaamsbeweging uitvoeren om de bloedcirculatie te stimuleren
• stoppen met roken en het gebruik van tabaksproducten
• vochtinbrengende lotion aanbrengen op de scheenbenen

Droge huid

Een droge huid, bijvoorbeeld veroorzaakt door veranderingen in de luchtvochtigheid en temperatuur, draagt bij aan de totstandkoming van jeuk aan het scheenbeen. Ook de menopauze doet de huid uitdrogen. Verder veroorzaakt de veroudering van de huid sneller een droge huid met jeuk als gevolg, bijvoorbeeld aan het scheenbeen. Baden met harde zepen en/of erg warm water, uitdroging en de blootstelling aan zout water zijn tot slot andere risicofactoren van een droge huid. Tal van aandoeningen veroorzaken ook een droge huid, zoals bijvoorbeeld een te traag werkende schildklier (hypothyreoïdie). De patiënt moet minder lang in niet al te warm water baden en steeds een milde zeep gebruiken. Na het baden brengt hij een vochtinbrengende crème aan aan het scheenbeen. Een luchtbevochtiger zorgt voor voldoende vocht in de kamer, wat belangrijk is in de winter. Bij blootstelling aan zonlicht moeten de scheenbenen steeds goed ingesmeerd zijn met zonnebrandcrème. Uitdroging voorkomen is tot slot mogelijk door voldoende water te drinken.

Folliculitis

Jeukende scheenbenen ontstaan soms door een ontsteking van de haarzakjes (folliculitis). Dit ontstaat door het fout scheren waardoor de haarzakjes geïrriteerd raken en vervolgens zwellen. Het gebruik van schone scheermessen en het bevochtigen van de huid met een goede lotion of crème zijn nuttige adviezen.

Molluscum contagiosum

Molluscum contagiosum is een veel voorkomende virale infectie van de huid die meestal jonge kinderen, seksueel actieve jongvolwassenen en patiënten met een verzwakt immuunsysteem treft. De patiënt heeft jeuk aan het scheenbeen, een huiduitslag met parelwitte letsels en blaren, een verandering van de huid van het been, de arm, het hoofd, de nek of de genitaliën. De behandeling bestaat uit cryotherapie (bevriezing van het letsel) of het toepassen van zalf. Meestal verdwijnt de huidinfectie echter spontaan.

Oogstmijten en andere insectenbeten

Een oogstmijt is een kleine mijt waarvan de parasitaire larven leven op of onder de huid van warmbloedige dieren, waar ze irritatie en dermatitis (huidontsteking met jeuk) veroorzaken. Mensen krijgen te maken met een beet van een oogstmijt wanneer ze contact maken met geïnfecteerd gras. Oogsmijten voeden zich drie tot vier dagen op een stuk huid en scheiden een vloeistof af die intense jeuk veroorzaakt. Het besmette gebied moet schoon worden gehouden met water en zeep. Een hydrocortisoncrème of lokaal anestheticum is nuttig om jeuk te verminderen. Krabben aan de wonden is niet aanbevolen omdat hierdoor een secundaire bacteriële infectie ontstaat. Ook andere insectenbeten- en steken veroorzaken scheenbeenjeuk zoals: vlooien, muggen, bedwantsen.

Rustelozebenensyndroom

Het rustelozebenensyndroom is een veel voorkomende aandoening waarbij een patiënt de benen beweegt om vervelende gewaarwordingen te doen stoppen. Slaperigheid overdag, slaapproblemen en pijn in het been (beenpijn) komen ook nog voor. Advies van een arts is nodig bij aanhoudende symptomen of tekenen die verergeren.

Zonnebrand

Te lang zonder zonnebescherming doorbrengen in de zon (langdurige blootstelling aan de schadelijke UV-stralen van zonlicht) leidt mogelijk tot zonnebrand. De patiënt krijgt dan te maken met een pijnlijke, jeukende, rode, geïrriteerde en verbrande huid.

Lees verder

• Jeukende benen: Oorzaken van jeuk aan been of benen