Gevoelloosheid billen: oorzaken van doof gevoel in de billen

Tintelingen of een doof gevoel in je billen dat slechts enkele minuten duurt nadat je langdurig op een (harde) stoel of bank hebt gezeten, is niet meteen iets om je ongerust over te maken. Je hebt dan waarschijnlijk het dode-billen-syndroom. Dit betekent simpelweg dat je bilspieren inactief zijn en doof aanvoelen. Als de gevoelloosheid aanhoudt of gepaard gaat met andere symptomen, zoals pijn in één of beide benen of rugpijn, rechtvaardigt echter een bezoek aan je huisarts. Gevoelloosheid in de billen kan worden veroorzaakt door een onderliggende aandoening, zoals het piriformis syndroom of een beknelde zenuw. Gevoelloosheid die plotseling optreedt of gepaard gaat met het verlies van blaas- of darmcontrole of ademhalingsmoeilijkheden kan wijzen op een ernstig medisch probleem. Bel in dat geval 112 of ga naar de dichtstbijzijnde afdeling spoedeisende hulp.

• Oorzaken van gevoelloosheid in de billen
• Dode-billen-syndroom
• Ischias
• Piriformis syndroom
• Cauda equina syndroom
• Ziekte van Bechterew
• Fibromyalgie
• Perifere neuropathie
• Andere mogelijke oorzaken
• Bijkomende symptomen gevoelloze billen
• Gevoelloosheid in billen, liezen en benen
• Gevoelloos bij zitten op de billen
• Gevoelloosheid in de billen na een ruggenprik
• Gevoelloosheid in billen, benen en voeten
• Behandeling van doof gevoel in billen
• Dode-billen-syndroom
• Piriformis syndroom, ischias en hernia
• Ziekte van Bechterew
• Fibromyalgie
• Perifere en diabetische neuropathie
• Behandeling van de overige oorzaken
• Slechte bloedcirculatie
• Zithouding
• Spierproblemen
• Trauma
• Multiple Sclerose
• Alarmsymptomen
• Prognose

Oorzaken van gevoelloosheid in de billen

Een doof gevoel in de billen wordt in de meeste gevallen veroorzaakt door het dode-billen-syndroom. Je hebt een hele tijd gezeten en bij het opstaan voelen je billen dan wat stijf en verdoofd aan. Maar er zijn ook een aantal aandoeningen die gevoelloosheid in de billen kunnen veroorzaken. Deze aandoeningen kunnen variëren van een beknelde zenuw of een breuk in de wervelkolom tot meer complexe aandoeningen zoals fibromyalgie of verschillende soorten artritis.

Dode-billen-syndroom

Het dode-billen-syndroom betekent simpelweg dat je bilspieren inactief zijn, waarbij te lang zitten de belangrijkste boosdoener is. In zithouding zijn de heupbuigers actief. Dat zorgt ervoor dat de spieren aan de achterkant worden geremd. Houdt dit te lang aan, zoals tijdens langdurig zitten, dan worden de bilspieren inactief. Het is dan alsof je billen in slaap vallen. Je billen voelen wat stijf en verdoofd aan. Dit gevoel wordt het dode-billen-syndroom genoemd.

Ischias

Ischias is een vorm van lage rugpijn / zenuwpijn die bij verschillende bewegingen kan worden opgewekt. Het betreft pijn in de grote beenzenuw of Nervus Ischiadicus. Het wordt meestal veroorzaakt door een beknelling van de zogenaamde lumbale zenuwen door bijvoorbeeld een hernia in de onderrug. Maar het kan ook komen door een verkeerde lichaamshouding of verkrampte bilspieren waarbij de beenzenuw wordt getriggerd. Gevoelloosheid en pijn zijn veel voorkomende symptomen. Ischiaspijn kan uitstralen naar elk deel van de zenuw, van de bil (bilpijn) langs de achterkant van je been en onder je knie. De pijn wordt meestal omschreven als brandend of stekend. Je kunt ook de volgende klachten ervaren:

• pijn in de onderrug
• zwakte of gevoelloosheid van een been of voet
• pijn die bij het hoesten erger wordt

Piriformis syndroom

Het piriformis syndroom wordt beschouwd als een zeldzame neuromusculaire aandoening. Bij het piriformis syndroom is er met name sprake van een stekende pijn in de bilregio. De musculus Piriformis is een diepe spier in de bilstreek. De zenuw in deze spier kan geïrriteerd raken. Dit geeft dan pijnklachten in de rug, bil en/of uitstralend naar het been. Het treedt op wanneer de piriformisspier, een smalle spier in de billen, de heupzenuw irriteert of samendrukt. De symptomen zijn onder meer:

• pijn in de bil, vaak diep van binnen, bij zitten
• drukpijn in het midden van de bil.
• pijn aan de heup of uitstralende pijn aan de achterkant van het been
• gevoelloosheid en tintelingen die zich over het been uitstrekken
• de pijn verergert na langdurig tijd zitten, lopen of rennen
• de pijn neemt af nadat je bent gaan liggen op de rug

Cauda equina syndroom

Het cauda equina syndroom treedt op wanneer een zenuwbundel in het onderste deel van de ruggenmerg, de zenuwen in de cauda equina, worden gecomprimeerd of samengeperst. De cauda equina is de bundel van uitlopers van de ruggenmergzenuwen, die lijkt op een paardenstaart. Bij een cauda equina syndroom treedt er schade op aan de zenuwen van de bundeluitlopers. Deze zenuwen zijn verantwoordelijk voor het verzenden en ontvangen van berichten van en naar je bekken, benen en voeten. Het cauda equina syndroom kan incontinentie en permanente verlamming veroorzaken.

Het wordt meestal veroorzaakt door een rughernia of wervelkanaalstenose, maar het kan ook gebeuren door een ontsteking of een bloeding in dit deel van de rug.

Andere symptomen van cauda equina zijn onder andere:

• gevoelloosheid in de billen, lies of binnenkant van de dijen
• een overgevoeligheid in (een deel van je) benen, uw schaamstreek en je zitvlak
• pijn of zwakte in een of beide benen
• problemen bij het bewegen van uw benen
• plotselinge problemen met de blaas, zoals incontinentie of onvermogen om te plassen
• problemen met de werking van je blaas en darmen
• problemen in het seksueel functioneren

Ziekte van Bechterew

De ziekte van Bechterew is een vorm van ontstekingsreuma. Het wordt gekenmerkt door ontstekingen in de gewrichten, in het bijzondere de gewrichten van rug, heupen en knieën. Naarmate de ziekte vordert, fuseren sommige wervels, waardoor de rug minder flexibel is. Deze progressieve benige fusie is gekend als 'ankylose'. Het kan ook de ribben aantasten en het ademen bemoeilijken. Symptomen ontstaan ​​meestal tussen de leeftijd van 18 en 45. Deze ziekte treft meer mannen dan vrouwen. Vroege symptomen kunnen zijn:

• doffe pijn in de onderrug en billen
• pijn en stijfheid
• lichte koorts
• verlies van eetlust

Fibromyalgie

Fibromyalgie is een aandoening die wordt gekenmerkt door langdurige (chronische) pijn in je spieren en bindweefsel. Deze pijn gaat vaak gepaard met stijfheid, vermoeidheid, slaapstoornissen en stemmingswisselingen. De oorzaak van de aandoening is anno 2024 onbekend. Er zijn geen afwijkingen in de spieren, het bindweefsel of de gewrichten te vinden. De aandoening komt vaker voor bij vrouwen. Een reumatische aandoening en posttraumatische stressstoornis (PTSS) zijn bekende risicofactoren. Andere veel voorkomende symptomen van fibromyalgie zijn onder andere:

• gevoelloosheid en tintelingen
• gewrichtsstijfheid (stijve gewrichten)
• extreme vermoeidheid
• moeite met slapen of slaapproblemen
• concentratieproblemen
• hoofdpijn
• depressie

Perifere neuropathie

Perifere neuropathie kan gevoelloosheid in verschillende delen van je lichaam veroorzaken, waaronder de billen. Perifere neuropathie ontstaat wanneer de perifere zenuwen beschadigd raken. Deze zenuwen zijn verantwoordelijk voor het doorgeven van informatie tussen het centrale zenuwstelsel (hersenen en ruggenmerg) en de rest van het lichaam.

Bij diabetes is perifere neuropathie een veelvoorkomende complicatie. In dat geval wordt het diabetische neuropathie genoemd. Hoge bloedsuikerspiegels bij diabetes kan zenuwschade veroorzaken, wat kan leiden tot symptomen zoals gevoelloosheid, tintelingen, pijn of zwakte in verschillende delen van het lichaam, waaronder dus de billen. Een deel van de diabeteici krijgt neuropathie, vaak eerst aan de voeten en handen.

Andere mogelijke oorzaken

Andere mogelijke oorzaken van gevoelloosheid in je billen, zijn:

• Slechte bloedcirculatie: Verminderde bloedtoevoer naar de billen kan gevoelloosheid veroorzaken.
• Zithouding: Langdurig zitten en dan met name op harde oppervlakken, oefent constante druk uit op de billen en dit kan leiden tot gevoelloosheid.
• Spierproblemen: Spieraandoeningen of spanning in de bilspieren kunnen ook deze klachten veroorzaken..
• Trauma: Een letsel aan het stuitje (staartbeen) of bekkengebied.
• Multiple sclerose (MS): Deze chronische aandoening aan het centrale zenuwstelsel kan ook gevoelloosheid in verschillende delen van het lichaam veroorzaken, waaronder je zitvlak.

Bijkomende symptomen gevoelloze billen

Gevoelloze billen gaan vaak gepaard met andere symptomen.

Gevoelloosheid in billen, liezen en benen

Deze combinatie van symptomen wordt 'zadelparesthesie' genoemd en kan een teken zijn van het cauda equina syndroom, dat een spoedbehandeling vereist omdat het verlamming kan veroorzaken.

Gevoelloos bij zitten op de billen

Te lang in dezelfde houding zitten kan soms gevoelloosheid in de billen veroorzaken. Misschien heb je het dode-billen-syndroom. Dit zou maar een paar minuten kunnen duren en verbeteren zodra je opstaat en beweegt.

Het piriformis syndroom kan ook pijn of gevoelloosheid veroorzaken die erger is als je zit.

Gevoelloosheid in de billen na een ruggenprik

Gevoelloosheid in de billen nadat je een ruggenprik hebt gehad tijdens de bevalling is zeldzaam en treft minder dan 1 procent van de vrouwen. Dit komt door een epiduraal hematoom. Dit is een dreigende beknelling van het ruggenmerg door een
bloeduitstorting rond het ruggenmerg na een ruggenprik.

Gevoelloosheid in billen, benen en voeten

Ischias, piriformis syndroom en een rughernia kunnen gevoelloosheid in de billen, benen en voeten veroorzaken. De pijn straalt meestal uit langs de heupzenuw.

Behandeling van doof gevoel in billen

Behandeling van gevoelloosheid of een doof gevoel in de billen kan variëren en is afhankelijk van de oorzaak van de symptomen. Meestal is gevoelloosheid het resultaat van een samengedrukte zenuw wat verschillende oorzaken kan hebben.

Dode-billen-syndroom

Je kunt je heupspieren trainen. je kunt dit doen in overleg met een fysiotherapeut. Andere maatregelen zijn:

• sta regelmatig op, bij voorkeur elk half uur
• loop een stukje en ga (een beetje) door de knieën
• bij voorkeur niet meer dan 6 uur per dag zitten

Piriformis syndroom, ischias en hernia

Het doel van de behandeling van deze aandoeningen is om de bloedstroom te verbeteren en de ontsteking rondom de ingesloten zenuw te verminderen. De behandeling kan bestaan uit:

• niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID's), zoals ibuprofen of naproxen
• koude of warmte toepassen
• fysiotherapie
• orale of epidurale corticosteroïden

Een operatie kan nodig zijn als conservatieve behandelingsopties de symptomen en klachten niet verlichten of als de zenuwcompressie het cauda equine syndroom veroorzaakt. Hierbij is er schade aan de cauda equina, de bundel van uitlopers van de ruggenmergzenuwen.

Ziekte van Bechterew

De ziekte van bechterew kan niet worden genezen, doch met een goede behandeling wel worden afgeremd. Behandeling is afhankelijk van de ernst van de aandoening en eventuele complicaties en kan veranderen naarmate de ziekte voortschrijdt. De nadruk ligt op regelmatig oefeningen doen en bewegen. Behandeling bestaat verder uit:

• NSAID's
• biologische medicijnen, zoals secukinumab en adalimumab
• fysiotherapie
• chirurgie

Fibromyalgie

Er is anno 2024 geen behandeling die fibromyalgie geneest. Door voldoende in beweging te zijn, daarbij rekening houdende met je grenzen, kun je klachten in toom houden. Ook door beweging en rust af te wisselen. Behandeling van pijn en zelfzorg om stress te verminderen zijn ook belangrijke pijlers in de behandeling van fibromyalgie. Behandeling kan onder meer bestaan uit:

• vrij verkrijgbare en voorgeschreven pijnstillers
• geneesmiddelen tegen fibromyalgie, zoals pregabalin (Lyrica), duloxetine (Cymbalta)
• antidepressiva
• anti-angstmedicijnen
• fysiotherapie
• oefeningen uitvoeren
• voldoende slapen kan je helpen te voorkomen dat pijnklachten erger worden

Perifere en diabetische neuropathie

De behandeling van perifere neuropathie, waaronder diabetische neuropathie, bestaat uit het aanpakken van de onderliggende oorzaak. Bijvoorbeeld het reguleren van bloedsuikerspiegels bij diabetes. Symptomatische verlichting kan worden bereikt met pijnmedicatie, fysiotherapie en leefstijlaanpassingen.Medicijnen die specifiek gericht zijn op neuropathische pijn kunnen zo nodig ook worden overwogen.

Behandeling van de overige oorzaken

De overige oorzaken kunnen als volgt behandeld worden:

Slechte bloedcirculatie

Behandeling richt zich op het verbeteren van de bloedtoevoer. Je kan dit aanpakken door regelmatige lichaamsbeweging, het vermijden van tabaksgebruik (stoppen met roken), het handhaven van gezonde cholesterolwaarden en het goed regelen van je bloeddruk binnen de aanbevolen bloeddrukwaarden.

Zithouding

Zorg voor een goede zithouding. Pas je stoel altijd aan je lichaam aan en verander frewuent van zithouding. Maak elke 20 à 30 minuten even tijd om het zitten te onderbreken, recht te staan en te bewegen. Rek je af en toe flink uit. Zorg voor ene ergonomische werkstoel om druk op de billen te verminderen.

Spierproblemen

Fysiotherapie kan ingezet worden bij spierproblemen. De behandeling richt zich dan op het versterken en ontspannen van de bilspieren. Warmte- en ijsbehandelingen kunnen ook nuttig zijn om spierspanning te verminderen.

Trauma

Afhankelijk van de ernst kan de behandeling variëren van rust en fysiotherapie tot chirurgische ingrepen. Het doel is om de normale functie van het bekkengebied te herstellen.

Multiple Sclerose

De behandeling van MS bestaat vaak medicatie om ontstekingen te verminderen en symptomen te beheersen. Fysiotherapie en aanpassingen in levensstijl kunnen ook worden aanbevolen door de arts om de kwaliteit van leven te verbeteren.

Alarmsymptomen

Iedere vorm van gevoelloosheid die plotseling optreedt of niet verdwijnt na het opstaan ​​en bewegen, moet door een arts worden beoordeeld. Als je een verlies van de blaas- of darmcontrole ervaart of als je het gevoel in je gezicht, armen of benen verliest, moet je direct 112 bellen.

Prognose

Een korte periode van prikkelingen, tintelingen of gevoelloosheid in je billen na lang zitten, dat verdwijnt na het opstaan ​​en bewegen, duidt op het dode-billen-syndroom en is geen reden tot bezorgdheid. Gevoelloosheid die niet kan worden verklaard en niet wordt verlicht door van houding te veranderen, kan worden veroorzaakt door een samengedrukte zenuw in de wervelkolom of een andere onderliggende medische aandoening. Raadpleeg in dat geval een arts.

Lees verder

• Gevoelloze benen: oorzaken gevoelloosheid in been of benen
• Gevoelloze voeten: oorzaken en symptomen verdoofd gevoel
• Gevoelloze arm: oorzaken gevoelloosheid linkerarm/rechterarm