Pustuleuze psoriasis: Huidziekte met witte bultjes met pus

Pustuleuze psoriasis (pustulaire psoriasis) is een zeldzaam type van psoriasis, een chronische huidziekte waarbij een schilferige, rode en jeukende huid optreedt. Bij deze vorm van de huidaandoening heeft de patiënt witte bultjes die gevuld zijn met pus in of nabij rode vlekken op de huid. Deze ‘puisten’ zijn pijnlijk, schilferig en/of jeukend. Meestal zijn de handpalmen, de voetzolen en de vingers en tenen aangetast. De huidziekte kent diverse soorten, gebaseerd op de locatie van de uitbraken en ook op de snelheid van het verschijnen van de symptomen. De behandeling is sterk variabel en gaat van gewone medicinale crèmes tot een ziekenhuisopname. Af en toe treden complicaties op door de met pus gevulde puisten op de huid. Tot slot zijn enkele risicofactoren in verband gebracht met de huidaandoening; deze vermijden voorkomt opflakkeringen of vermindert de ernst hiervan.

• Epidemiologie van pustuleuze psoriasis
• Oorzaken van pustuleuze psoriasis
• Risicofactoren van pustuleuze psoriasis
• Symptomen van pustuleuze psoriasis
• Acropustulose
• Gegeneraliseerde of Von Zumbusch pustulose
• Palmoplantaiare pustulose
• Diagnose en onderzoeken van pustuleuze psoriasis
• Behandeling van pustuleuze psoriasis
• Plaatselijke medicijnen
• Behandeling via licht
• Medicatie
• Ziekenhuisopname
• Prognose van pustuleuze psoriasis
• Complicaties van pustuleuze psoriasis
• Preventie van pustuleuze psoriasis
• Praktische tips voor het leven met / omgaan met pustuleuze psoriasis
• Huidverzorging en comfort
• Omgaan met opflakkeringen
• Misvattingen rond pustuleuze psoriasis
• Pustuleuze psoriasis is een infectie
• Pustuleuze psoriasis wordt altijd veroorzaakt door stress
• Pustuleuze psoriasis kan worden genezen met de juiste medicatie
• Pustuleuze psoriasis is alleen een huidaandoening
• Alle vormen van psoriasis veroorzaken pustels
• Pustuleuze psoriasis kan alleen worden behandeld met topische behandelingen
• Pustuleuze psoriasis is altijd erfelijk
• Pustuleuze psoriasis is alleen een probleem voor volwassenen

Epidemiologie van pustuleuze psoriasis

Volwassenen zijn het vaakst aangetast door pustuleuze psoriasis. Mannen en vrouwen zijn in gelijke aantallen getroffen. De gemiddelde leeftijd van mensen met pustuleuze psoriasis is vijftig jaar. Zelden zijn kinderen aangetast. Jongens zijn dan wel iets vaker dan meisjes getroffen door de vorm van psoriasis. Als kinderen aangetast zijn, zijn ze meestal tussen de twee en tien jaar oud.

Oorzaken van pustuleuze psoriasis

Psoriasis is een niet-besmettelijke auto-immuunaandoening. Is er een indringer in het lichaam, dan zendt het immuunsysteem daar meestal witte bloedcellen naartoe. Bij de auto-immuunziekte pustuleuze psoriasis gebeurt er een foutje en valt het lichaam per toeval de eigen huid aan. De aandoening is geen infectie en is dus niet besmettelijk.

Risicofactoren van pustuleuze psoriasis

Soms komt de ziekte voor in families. Een mutatie (verandering) in één van de twee specifieke genen (IL36RN of CARD14) zorgt ervoor dat de patiënt meer kans maakt om pustuleuze psoriasis te krijgen. Als de patiënt één van deze genmutaties heeft, veroorzaakt één van de uitlokkende factoren een uitbarsting.

Uitlokkende factoren voor pustuleuze psoriasis zijn:

• alcoholmisbruik
• de plotselinge intrekking van systemische medicijnen of krachtige lokale steroïden
• een huidletsel
• een infectie zoals een hiv-infectie
• een zwangerschap
• hormonen
• huidirritatie door bijvoorbeeld een op de huid aangebrachte crème of een agressief huidverzorgingsproduct
• medicijnen, zoals steroïden
• overmatige blootstelling aan de schadelijke UV-stralen van zonlicht en UV-stralen
• roken
• stress
• zwaarlijvigheid

De patiënt krijgt spontaan pustuleuze psoriasis maar soms treedt dit ook op naast een ander soort psoriasis, met name plaque psoriasis.

Symptomen van pustuleuze psoriasis

Er zijn drie soorten psoriasis pustulosa, gebaseerd op de locatie van de uitbraken en ook op de snelheid van het verschijnen van de symptomen. Pustuleuze psoriasis kenmerkt zich in het algemeen door witte puisten (blaren van niet-infectieus pus) omgeven door een rode huid. Het pus bestaat uit witte bloedcellen en is niet-infectieus.

Acropustulose

De patiënt ervaart bij acropustulose (acrodermatitis continua van Hallopeau) kleine, zeer pijnlijke letsels op de vingertoppen of tenen. De patiënt heeft het door de pijn lastig om gebruik te maken van de vingers of tenen. Sporadisch kampt een patiënt schade aan de nagels of het bot.

Gegeneraliseerde of Von Zumbusch pustulose

Gegeneraliseerde pustulose is bijzonder ernstig en vereist altijd medische aandacht. De patiënt heeft rode, pijnlijke, gevoelige huidvlekken die verspreid zijn over een groot deel van het lichaam. Kort daarna verschijnen met pus gevulde blaren. Een erg jeukende huid komt ook tot stand. Andere symptomen zijn vermoeidheid, koorts, koude rillingen, uitdroging, misselijkheid, bloedarmoede, spierzwakte, hoofdpijn, gewrichtspijn, een snelle pols of gewichtsverlies.

Palmoplantaiare pustulose

Op kleine delen van het lichaam, meestal de handpalmen of de voetzolen, vormen zich blaren. Deze met pus gevulde blaren hebben vaak een bruine kleur. Mogelijk schilferen of brokkelen ze ook af. Een gebarsten huid behoort eveneens tot de mogelijkheden bij palmoplantaire pustulose. Dit type psoriasis treedt op met opflakkeringen en rustigere periodes. Rokers hebben meer kans om deze vorm van psoriasis te krijgen.

Diagnose en onderzoeken van pustuleuze psoriasis

De dermatoloog (huidarts) bevraagt de patiënt naar de symptomen, de medische geschiedenis en de familiegeschiedenis van psoriasis. Mogelijk verwijdert hij een klein stukje van de ontstoken huid om dit onder een microscoop te bekijken. Deze kleine procedure staat in medische termen bekend als een biopsie. Als de patiënt een ernstige psoriasisaanval heeft, voert de arts een bloedonderzoek uit. Hij telt het aantal witte bloedcellen, test de lever- en nierfunctie en kijkt ook of de patiënt gezonde waarden van elektrolyten, calcium en fosfaat heeft.

Behandeling van pustuleuze psoriasis

De arts wil de symptomen verlichten en uitbraken van psoriasis bestrijden. De behandeling is afhankelijk van het type pustuleuze psoriasis. Niet altijd werkt een behandeling. Soms moet de patiënt meerdere behandelingen proberen of een combinatie van behandelingen uitproberen alvorens de symptomen verminderen of verdwijnen.

Plaatselijke medicijnen

De arts schrijft eerst een plaatselijke steroïdecrème voor om de letsels te behandelen. Koolteer- of salicylzuurcrèmes verlichten de schilferige huid. Lotions kalmeren of voorkomen een gebarsten huid. Katoenen handschoenen of sokken houden het vocht van deze middelen vast.

Behandeling via licht

Palmoplantaiare pustulose en acropustulose zijn soms lastig te behandelen. De arts adviseert fototherapie (behandeling via licht) op de ontstoken huid.

Medicatie

Via de mond ingenomen geneesmiddelen kalmeren het immuunsysteem. Ook andere medicijnen zijn inzetbaar om de huiduitbraken te vertragen. Al deze geneesmiddelen veroorzaken mogelijk ernstige bijwerkingen, dus de patiënt moet regelmatig terug naar de arts voor een opvolging van de behandeling.

Ziekenhuisopname

Bij gegeneraliseerde of Von Zumbusch psoriasis is meteen medische zorg vereist. De patiënt heeft wellicht intravenieuze steroïden of andere injecties nodig. De arts start meestal met een ziekenhuisopname om de symptomen te verlichten, de temperatuur te verlagen en uitdroging te voorkomen.

Prognose van pustuleuze psoriasis

Pustuleuze psoriasis is een chronische aandoening. De patiënt kan de symptomen tijdelijk verlichten, maar de ziekte verdwijnt meestal niet. Soms zijn langdurige of frequente behandelingen nodig. De symptomen verbeteren vaak naarmate de patiënt ouder wordt. Pustuleuze psoriasis kan soms verergeren, vooral bij stress, infecties of het gebruik van bepaalde geneesmiddelen.

Complicaties van pustuleuze psoriasis

• Gegeneraliseerde pustulose kan leiden tot infecties of een ernstige toestand zoals sepsis (bloedvergiftiging).
• Oververhitting en ontregeling van de elektrolyten kunnen optreden bij ernstige gevallen van pustuleuze psoriasis.
• De arts moet mogelijk extra medicijnen voorschrijven om deze complicaties te behandelen en moet ook aanvullende maatregelen nemen om infecties en andere ernstige complicaties te voorkomen.

Preventie van pustuleuze psoriasis

• Vermijden van risicofactoren zoals roken, alcoholgebruik en stress kan helpen om opflakkeringen van pustuleuze psoriasis te verminderen of te voorkomen.
• Het handhaven van een gezond gewicht kan ook helpen om de symptomen te verminderen, vooral bij palmoplantaire pustulose.
• Een goede huidverzorging en het vermijden van agressieve huidproducten kunnen helpen om de huid te kalmeren en te beschermen tegen verdere irritatie.

Praktische tips voor het leven met / omgaan met pustuleuze psoriasis

Huidverzorging en comfort

Pustuleuze psoriasis kan pijnlijk en ongemakkelijk zijn, maar een goede huidverzorging kan de symptomen verlichten. Het dagelijks hydrateren van de huid met een zachte, niet-irriterende crème helpt bij het verminderen van uitdroging en jeuk. Vermijd het gebruik van producten die de huid kunnen irriteren, zoals geparfumeerde zepen of lotions. Het dragen van loszittende kleding van natuurlijke materialen, zoals katoen, kan verdere irritatie voorkomen.

Omgaan met opflakkeringen

Tijdens een opflakkering is het belangrijk om triggers, zoals stress, bepaalde voedingsmiddelen of extreme temperaturen, zoveel mogelijk te vermijden. Het opvolgen van de behandelingen voorgeschreven door de dermatoloog, zoals het gebruik van medicinale crèmes of fototherapie, kan helpen om de symptomen onder controle te houden. Het bijhouden van een dagboek kan inzicht geven in de factoren die opflakkeringen uitlokken, zodat deze in de toekomst beter kunnen worden vermeden.

Misvattingen rond pustuleuze psoriasis

Pustuleuze psoriasis is een zeldzame en ernstige vorm van psoriasis die gekarakteriseerd wordt door pustels (puisten) op de huid. Dit type psoriasis kan zowel lokaal als verspreid optreden en gaat vaak gepaard met veel ongemak. Er zijn echter veel misvattingen over pustuleuze psoriasis die het begrip van deze aandoening verwarren.

Pustuleuze psoriasis is een infectie

Een veelvoorkomende misvatting is dat pustuleuze psoriasis wordt veroorzaakt door een infectie. Hoewel pustuleuze psoriasis zichtbare pustels (puisten) op de huid veroorzaakt, is het geen infectie, maar een auto-immuunziekte. Bij psoriasis wordt het immuunsysteem geactiveerd, waardoor huidcellen sneller delen dan normaal, wat leidt tot de ophoping van dode huidcellen die de pustels vormen. Het is belangrijk om te begrijpen dat pustuleuze psoriasis niet besmettelijk is en dus geen infectie betreft.

Pustuleuze psoriasis wordt altijd veroorzaakt door stress

Hoewel stress een factor kan zijn die pustuleuze psoriasis kan verergeren, is het niet de enige oorzaak. De aandoening wordt vaak geassocieerd met genetische factoren en kan ook verergeren door bepaalde omgevingsfactoren, zoals infecties of het gebruik van bepaalde medicijnen. Er is geen direct bewijs dat stress de primaire oorzaak van pustuleuze psoriasis is, maar het kan wel een rol spelen bij het uitlokken van opvlammingen.

Pustuleuze psoriasis kan worden genezen met de juiste medicatie

Er is helaas geen genezing voor pustuleuze psoriasis. Hoewel er medicijnen bestaan die de symptomen kunnen beheersen, zoals medicatie die het immuunsysteem onderdrukt of ontstekingen vermindert, is de aandoening chronisch. Behandeling is gericht op het beheersen van de symptomen en het voorkomen van opvlammingen, maar het is mogelijk dat de aandoening op een later moment weer opkomt, zelfs bij effectieve therapieën. Er is momenteel geen wondermiddel dat pustuleuze psoriasis volledig kan genezen.

Pustuleuze psoriasis is alleen een huidaandoening

Hoewel pustuleuze psoriasis zichtbaar is op de huid, is het meer dan alleen een huidaandoening. Het heeft invloed op het gehele lichaam en kan leiden tot systemische ontstekingen die andere organen beïnvloeden, zoals de lever of de gewrichten. Pustuleuze psoriasis wordt vaak geassocieerd met andere aandoeningen, zoals diabetes mellitus, hartziekten en andere ontstekingsgerelateerde aandoeningen. Daarom is het belangrijk om de aandoening niet alleen vanuit een dermatologisch perspectief te benaderen, maar ook vanuit een bredere systemische benadering.

Alle vormen van psoriasis veroorzaken pustels

Niet alle vormen van psoriasis gaan gepaard met pustels. Pustuleuze psoriasis is slechts één type van psoriasis, en de meeste mensen met psoriasis ervaren schilferige plekken en rode vlekken op de huid, maar zonder de pustels die kenmerkend zijn voor pustuleuze psoriasis. De meest voorkomende vormen van psoriasis zijn de plaque-psoriasis, waarbij dikke, schilferige plekken op de huid ontstaan, en de guttate psoriasis, gekenmerkt door kleine, druppelvormige vlekken. Het is dus belangrijk om te weten dat pustuleuze psoriasis slechts een klein percentage van de gevallen uitmaakt.

Pustuleuze psoriasis kan alleen worden behandeld met topische behandelingen

Hoewel topische behandelingen, zoals medicatie in de vorm van zalven en crèmes, effectief kunnen zijn voor sommige mensen met pustuleuze psoriasis, zijn deze niet altijd voldoende. In ernstigere gevallen kunnen orale medicatie of verdoving nodig zijn om ontstekingen te verminderen en het immuunsysteem te reguleren. Ook beeldvormende onderzoeken kunnen nodig zijn om de ernst van de aandoening en de betrokkenheid van andere organen te beoordelen.

Pustuleuze psoriasis is altijd erfelijk

Hoewel genetische factoren een rol spelen bij het ontwikkelen van psoriasis, is het niet altijd het geval dat pustuleuze psoriasis erfelijk is. Het is waar dat mensen met een familiegeschiedenis van psoriasis meer kans hebben om de aandoening te ontwikkelen, maar er zijn ook gevallen van pustuleuze psoriasis bij mensen zonder genetische aanleg. Omgevingsfactoren, zoals infecties, bepaalde medicijnen of stress, kunnen ook een rol spelen bij het ontstaan van de aandoening. Het is dus niet noodzakelijk dat iedereen die pustuleuze psoriasis ontwikkelt, dit van hun familie heeft geërfd.

Pustuleuze psoriasis is alleen een probleem voor volwassenen

Hoewel pustuleuze psoriasis vaker voorkomt bij volwassenen, kunnen ook kinderen en jonge volwassenen ermee te maken krijgen. In sommige gevallen begint de aandoening op jonge leeftijd, en het kan zich ontwikkelen tot de pustuleuze vorm naarmate de ziekte vordert. Er zijn ook gevallen van pustuleuze psoriasis die optreden bij oudere mensen. Het is dus een aandoening die op verschillende leeftijden kan optreden, hoewel het inderdaad minder vaak voorkomt bij kinderen.

Lees verder

• Psoriasis: Chronische huidziekte met droge huid en schilfers
• Psoriasis: Uitlokkende factoren van opflakkering huidziekte