Verhoogde eetlust: Medische oorzaken van toegenomen honger

Sommige patiënten ervaren een verhoogde eetlust, wat zich uit in een sterke en vaak onbedwingbare hunkering naar voedsel. Deze toegenomen eetlust kan variëren van tijdelijke periodes tot langdurige episodes. Het is belangrijk om te begrijpen dat overmatige honger niet altijd leidt tot gewichtstoename. Wanneer mensen onverklaarbare en aanhoudende veranderingen in hun eetlust of andere symptomen ervaren, is het cruciaal om medische hulp te zoeken.

• Medische oorzaken van verhoogde eetlust
• Angst en stress
• Diabetes mellitus (suikerziekte)
• Hyperthyreoïdie (overactieve schildklier)
• Hypoglykemie (verlaagde bloedsuikerspiegel)
• Medicatie
• Slaapgebrek
• Uitdroging
• Zwangerschap
• Andere oorzaken van een verhoogde eetlust
• Diagnose en onderzoeken bij verhoogde eetlust
• Vraaggesprek
• Diagnostisch onderzoek
• Behandeling van verhoogde eetlust

Medische oorzaken van verhoogde eetlust

Angst en stress

Wanneer mensen angstig of gestresseerd zijn, produceert het lichaam het stresshormoon cortisol. Dit hormoon kan het hongergevoel verhogen. Mensen die onder stress staan, hebben vaak de neiging om te verlangen naar voedsel dat rijk is aan suiker en/of vet.

Andere symptomen van angst en stress kunnen zijn:

• boze uitbarstingen
• hoofdpijn
• maagklachten
• slaapproblemen
• vermoeidheid

Diabetes mellitus (suikerziekte)

Bij diabetes mellitus kan het lichaam de suiker uit voedsel niet efficiënt omzetten in glucose, wat leidt tot een verhoogde eetlust omdat het lichaam glucose niet kan gebruiken. Bij diabetes mellitus type 1 hebben patiënten vaak een grote eetlust en kunnen ze aanzienlijke hoeveelheden voedsel consumeren zonder gewichtstoename, wat kan leiden tot onbedoeld gewichtsverlies. Naast verhoogde eetlust kunnen andere symptomen van diabetes zijn:

• de noodzaak om vaker te plassen
• wazig zicht
• extreme dorst
• onverklaarbaar gewichtsverlies
• tintelingen of pijn in de handen of voeten (diabetische neuropathie)
• vermoeidheid
• wondjes en blauwe plekken die lang duren om te genezen

Hyperthyreoïdie (overactieve schildklier)

De schildklier is een vlindervormige klier in de hals die hormonen produceert die de snelheid bepalen waarmee elk orgaan in het lichaam werkt. Bij hyperthyreoïdie (overactieve schildklier) werkt de schildklier te snel, wat leidt tot symptomen zoals:

• dorst, zelfs na het drinken
• een versnelde hartslag
• vergrote schildklier
• overmatig zweten
• nervositeit
• spierzwakte

Hypoglykemie (verlaagde bloedsuikerspiegel)

Hypoglykemie is een aandoening waarbij de bloedsuikerspiegel tot gevaarlijk lage niveaus daalt. Dit komt vaak voor bij diabetespatiënten, maar kan ook worden veroorzaakt door andere aandoeningen zoals hepatitis (leverontsteking), nieraandoeningen, bijnieraandoeningen, of problemen met de hypofyse. Symptomen van hypoglykemie kunnen lijken op dronkenschap, en omvatten:

• angst
• bleke huid
• hartkloppingen
• beven
• zweten

Medicatie

Sommige medicijnen kunnen de eetlust verhogen. Dit geldt onder andere voor:

• antihistaminica (medicijnen voor allergische reacties)
• antipsychotica
• bepaalde antidepressiva
• corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers die het immuunsysteem onderdrukken)
• sommige geneesmiddelen voor diabetes mellitus

Als een patiënt sinds het starten van een medicijn in gewicht is toegenomen, kan het medicijn de oorzaak zijn. De arts kan dan andere opties overwegen of de dosis aanpassen.

Slaapgebrek

Onvoldoende slaap beïnvloedt de hormonen die het hongergevoel reguleren. Personen die lijden aan slaapgebrek ervaren vaak een verhoogde eetlust en moeite om een verzadigd gevoel te krijgen.

Andere symptomen van slaaptekort zijn:

• concentratieproblemen
• gewichtstoename
• stemmmingswisselingen
• verhoogd risico op ongelukken
• moeite om alert te blijven gedurende de dag
• onhandigheid

Uitdroging

Soms ervaren mensen wat lijkt op honger, terwijl ze eigenlijk dorstig zijn door uitdroging. Voldoende water drinken tussen de maaltijden kan helpen om het hongergevoel te verminderen. Het is echter belangrijk om niet te veel water te drinken direct voor, tijdens, of na een maaltijd, omdat dit de spijsverteringssappen kan verdunnen en de spijsvertering kan belemmeren.

Zwangerschap

Veel aanstaande moeders ervaren een verhoogde eetlust, wat het lichaam helpt om voldoende voedingsstoffen voor de groei van de baby binnen te krijgen.

Andere tekenen van zwangerschap zijn:

• de noodzaak om vaak te plassen
• gemiste menstruatie
• misselijkheid
• pijnlijke borsten of grotere borsten

Andere oorzaken van een verhoogde eetlust

Naast de eerder genoemde oorzaken kunnen andere factoren ook bijdragen aan een toegenomen eetlust, zoals:

• boulimie (eetstoornis: oncontroleerbare vreetbuien en compenserend gedrag, vaak voorkomend bij vrouwen van 18 tot 30 jaar oud)
• de ziekte van Graves (aandoening met overproductie van schildklierhormonen)
• pre-menstrueel syndroom (PMS)

Diagnose en onderzoeken bij verhoogde eetlust

Vraaggesprek

De arts begint met een gedetailleerd vraaggesprek over de eetgewoonten van de patiënt. Belangrijke informatie omvat eventuele recente veranderingen in dieet, zorgen over gewicht, en medicijngebruik. Het is cruciaal om te vermelden of de patiënt recentelijk nieuwe medicatie is begonnen of een verandering in dosis heeft ondergaan. Vrouwen moeten ook aangeven of hun eetlust varieert gedurende de menstruatiecyclus. De arts vraagt verder naar eventuele andere symptomen zoals angst, hartkloppingen, verhoogde dorst, braken, frequent urineren of onbedoelde gewichtstoename. Op basis van deze informatie volgt een lichamelijk onderzoek.

Diagnostisch onderzoek

Afhankelijk van de symptomen en medische geschiedenis kan de arts aanvullende diagnostische tests aanvragen. Dit kan een bloedonderzoek (inclusief chemieprofiel) en/of een schildklierfunctieonderzoek omvatten om de onderliggende oorzaak van de verhoogde eetlust te identificeren.

Behandeling van verhoogde eetlust

Zelfzorgmaatregelen zoals het verhogen van de waterinname en het eten van een gezonde, gevarieerde voeding kunnen helpen om de eetlust te reguleren. Veel oorzaken van verhoogde eetlust, zoals zwangerschap of stress, kunnen vanzelf verbeteren. Onderliggende aandoeningen worden behandeld met geschikte medicatie of medische procedures. In sommige gevallen kan psychotherapie of emotionele ondersteuning nodig zijn. Als een medicijn de oorzaak van de verhoogde eetlust is, kan de arts overwegen om de dosis te verlagen of een alternatief medicijn voor te schrijven. Het is belangrijk dat patiënten niet stoppen met hun medicatie zonder eerst overleg met hun arts.

Lees verder

• Gewichtstoename: Oorzaken van verdikken (zwaarder worden)
• Polyfagie: Overmatig hongergevoel bij aandoeningen