Iliotibiale band syndroom: Aandoening met laterale kniepijn

De iliotibiale band is een soort peesblad dat van het bekken langs de zijkant van de dij naar de knie loopt. Het iliotibiale band syndroom (iliotibiaal frictiesyndroom, lopersknie) is een veel voorkomende knieblessure, meestal geassocieerd met het duursporten waarbij herhaalde bewegingen optreden. De aandoening treedt meestal acuut op en veroorzaakt pijn en/of zwelling aan de buitenkant van de knie. Een conservatieve behandeling verlicht in de meeste gevallen de symptomen.

• Oorzaken van iliotibiale band syndroom
• Risicofactoren
• Afwijkingen in de anatomie van de benen / voeten
• Spieronbalans
• Trainingsgewoonten
• Symptomen: Laterale kniepijn
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van knie-aandoening

Oorzaken van iliotibiale band syndroom

Het iliotibiale band syndroom is één van de belangrijkste oorzaken van laterale kniepijn bij hardlopers en bij andere duursporten waarbij veel herhaalde bewegingen optreden. De iliotibiale band is een peesblad aan de zijkant van de knie, die zich uitstrekt van de buitenkant van het bekken, over de heup en knie. De aanhechting van de iliotibiale band gebeurt net onder de knie. De band is cruciaal voor het stabiliseren van de knie tijdens het hardlopen of bij duursporten, omdat deze tijdens activiteit van achter het dijbeen naar de voorkant van het dijbeen beweegt. De voortdurende wrijving van de band over een beenderig uitsteeksel aan de laterale zijde (buitenkant)van het dijbeen gecombineerd met het herhaalde buiten en strekken van de knie tijdens de training, leidt mogelijk tot een ontsteking van het gebied.

Risicofactoren

Het iliotibiale band syndroom kent meerdere risicofactoren zoals anatomische afwijkingen, spieronevenwichtigheden en/of trainingsgewoonten.

Afwijkingen in de anatomie van de benen / voeten

Enkele voorbeelden van anatomische afwijkingen aan de benen en voeten resulteren mogelijk tot het iliotibiale syndroom zoals ongelijke beenlengtes of O-benen.

Spieronbalans

De aandoening komt mogelijk ook tot stand door een onbalans of zwakte in de heupspieren, bijvoorbeeld veroorzaakt door langdurig in kleermakerszit te zitten.

Trainingsgewoonten

Volgende mogelijke trainingsgewoonten leiden tot het iliotibiale syndroom.

• grote afstanden wandelen
• herhaalde bewegingen zoals op en af trappen lopen, overmatig bergopwaarts en heuvelafwaarts rennen, roeien, schoolslag zwemmen, ...
• lange periodes van tijd doorbrengen / regelmatig zitten in lotushouding in yoga.
• onvoldoende of slecht opwarmen of afkoelen
• verandering van loopondergrond
• verandering van loopschoenen

Symptomen: Laterale kniepijn

De symptomen van het iliotibiale band syndroom zijn variabel. Sommige patiënten ervaren een branderig, prikkelend gevoel net boven de knie en aan de buitenzijde de knie (laterale kant van de knie). Anderen kampen met een zwelling of verdikking van het weefsel in het gebied waar de band over het dijbeen wrijft. Het prikkende gevoel net boven het kniegewricht is voelbaar aan de buitenzijde van de knie of over de gehele lengte van de iliotibiale band. De pijn treedt niet onmiddellijk op tijdens de activiteit, maar neemt mogelijk toe na verloop van tijd. De pijn is meestal voelbaar wanneer de voet op de grond wordt neergezet. De pijn houdt na de activiteit mogelijk aan. Soms ervaart de patiënt ook pijn boven en onder de knie, waar de iliotibiale band zich hecht aan het scheenbeen.

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van het iliotibiale band syndroom is gebaseerd op voorgeschiedenis en de bevindingen van lichamelijk onderzoek. De arts betast hierbij de knie.

Behandeling van knie-aandoening

Rust, ijs toepassen, druk toepassen en de knie verhogen zijn inzetbaar om de kniepijn en ontsteking te verminderen. Daarna moet de patiënt de knie stretchen. Fysiotherapie biedt verlichting als zich symptomen voordoen. Verder is het belangrijk om de risicofactoren aan te pakken, bijvoorbeeld door tijdelijk minder te sporten. Helpen deze conservatieve maatregelen niet, dan is een chirurgische behandeling nodig. De patiënt draagt tot tien dagen na de operatie een gipsverband of brace waarna aangepaste revalidatie nodig is om een terugval of andere blessures te voorkomen. De patiënt mag met goedkeuring van de arts of fysiotherapeut zeer geleidelijk de training hervatten.

Lees verder

• Kniepijn: Oorzaken pijnlijke knie (pijn aan kniegewricht)