Trillende benen: Oorzaken van beentremoren

Sommige patiënten ervaren tremoren in de benen, wat zich uit in trillingen of bevingen van de onderste ledematen. Trillende benen kunnen het gevolg zijn van verschillende oorzaken, variërend van medische aandoeningen tot omgevingsfactoren. Het is vaak moeilijk voor artsen om de exacte oorzaak van deze beentremoren te achterhalen. Pijn, krampen en ongebruikelijke sensaties kunnen optreden samen met de tremoren. De behandeling richt zich meestal op het onderliggende probleem en kan variëren van eenvoudige maatregelen tot uitgebreide medische ingrepen.

• Aandoeningen en trillende benen
• Orthostatische tremor
• Rustelozebenensyndroom (RLS)
• Ziekte van Parkinson
• Omgevingsfactoren en beenbevingen
• Oorzaken van verergering van beentremoren
• Symptomen
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling voor trillingen aan benen
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Aandoeningen en trillende benen

Diverse aandoeningen kunnen trillingen in de benen veroorzaken, waaronder:

• ADHD (aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit): Hoewel ADHD voornamelijk bekend staat om problemen met aandacht en impulsiviteit, kunnen sommige patiënten ook motorische symptomen ervaren, zoals beentremoren.
• Angststoornissen en psychogene factoren: Angst en stress kunnen leiden tot spierspanning en onrust, wat kan resulteren in trillingen in de benen.
• Schildklieraandoeningen: Problemen met de schildklier, zoals hyperthyreoïdie (overactieve schildklier), kunnen metabole veranderingen veroorzaken die de zenuwen en spieren beïnvloeden.
• Essentiële tremor: Deze aandoening veroorzaakt meestal tremoren in de handen of armen, maar kan in sommige gevallen ook de benen beïnvloeden.
• Rustelozebenensyndroom (RLS): Een aandoening gekenmerkt door een onweerstaanbare drang om de benen te bewegen, vaak vergezeld van een onaangenaam gevoel.
• Tourette-syndroom: Een neurologische aandoening die wordt gekenmerkt door vocale en motorische tics, waaronder beentremoren.
• Neurologische aandoeningen: Aandoeningen zoals multiple sclerose, de ziekte van Parkinson en beroerte kunnen trillingen in de benen veroorzaken door schade aan de zenuwen of hersenen.
• Orthostatische tremor: Dit type tremor treedt op bij rechtstaan en kan moeilijk zichtbaar zijn, maar voelbaar door de patiënt.
• Zenuwschade: Schade aan de zenuwen door diabetes, tumoren of trauma kan ook leiden tot trillingen in de benen.

Orthostatische tremor

Orthostatische tremor is een invaliderende aandoening waarbij de benen beginnen te trillen bij het rechtstaan. Deze tremoren zijn vaak niet zichtbaar voor het blote oog, maar kunnen worden geregistreerd door een elektromyografie (EMG), die de elektrische activiteit van de spieren meet. Patiënten ervaren deze tremoren meestal als ze abrupt rechtstaan, wat kan leiden tot een ongemakkelijk gevoel of beenkrampen. Het ongemak vermindert vaak als de patiënt weer gaat zitten of liggen.

Rustelozebenensyndroom (RLS)

Het rustelozebenensyndroom (RLS) wordt gekenmerkt door een onbedwingbare drang om de benen te bewegen, vooral tijdens het slapen. Deze aandoening kan erfelijk zijn of optreden als een complicatie van de ziekte van Parkinson en andere perifere neuropathieën (schade aan de zenuwen met pijn en zwakte). RLS tast meestal de benen aan, maar kan ook andere lichaamsdelen beïnvloeden. Symptomen omvatten rusteloosheid, kruipende, bonzende of jeukende gevoelens en sensaties van pinnen en naalden in de benen (paresthesieën). Deze symptomen treden voornamelijk 's nachts op, maar kunnen ook overdag aanwezig zijn, wat het moeilijk maakt om stil te zitten tijdens lange ritten. Bijna alle patiënten met RLS ervaren ook periodieke ledemaatbewegingen in de slaap, zoals schoppende bewegingen die één tot vier keer per seconde optreden. Tijdelijke verlichting kan worden bereikt door de spieren te masseren of uit te rekken, te lopen of andere beenoefeningen te doen. Geneesmiddelen zoals Levodopa, dopamine-agonisten, benzodiazepinen en narcotische analgetica kunnen de symptomen van RLS verlichten.

Ziekte van Parkinson

Patiënten met een vroege aanvang van de ziekte van Parkinson kunnen ook last hebben van tremoren in de benen. Deze tremoren komen voor bij het zitten of liggen en worden vaak vergezeld door andere symptomen van Parkinson, zoals bradykinesie (vertraagde bewegingen en reflexen), spierstijfheid en problemen met gang en houding.

Omgevingsfactoren en beenbevingen

Omgevingsfactoren die mogelijk bijdragen aan trillingen in de benen zijn onder andere:

• Bepaalde medicijnen, zoals astmamedicatie, lithium, sommige antidepressiva en anti-epileptica.
• Overmatige inname van koffie of alcohol: Te veel cafeïne of alcohol kan tremoren veroorzaken of verergeren.
• Concentratie op een taak: Langdurige concentratie kan leiden tot spierspanning en tremoren.
• Patiënten van middelbare leeftijd en ouder: Beentremoren komen vaker voor bij oudere volwassenen, hoewel ze op elke leeftijd kunnen optreden.
• Verveling en gebrek aan stimulatie: Onvoldoende mentale of fysieke stimulatie kan bijdragen aan de ontwikkeling van tremoren.

Oorzaken van verergering van beentremoren

Bepaalde omstandigheden kunnen bestaande beentremoren verergeren, zoals:

• Overmatige inname van alcohol of plotselinge alcoholonttrekking.
• Overmatige inname van cafeïne of plotselinge cafeïneontwenning.
• Spanning en stress.
• Vermoeidheid.

Symptomen

Bij trillingen van de benen beginnen de benen ongecontroleerd te beven of te schudden. Dit kan één of beide benen aantasten. Naast de tremoren kunnen patiënten ook vreemde sensaties ervaren, zoals vermoeide of zware benen, pijn, krampen en andere ongemakken. De aard en ernst van de symptomen kunnen variëren afhankelijk van de onderliggende oorzaak.

Alarmsymptomen

Wanneer een of meer van de volgende symptomen optreden, is het belangrijk om medische hulp in te roepen:

• Duizeligheid.
• Verlies van het gezichtsvermogen.
• Fecale incontinentie (ongewild verlies van stoelgang) of urine-incontinentie.
• Moeite met staan of lopen.
• Plotseling en onverklaard gewichtsverlies.
• Verwardheid.

Diagnose en onderzoeken

Om de oorzaak van beentrillingen te diagnosticeren, kan de arts verschillende onderzoeken uitvoeren:

• Een bloedonderzoek om mogelijke onderliggende aandoeningen te identificeren.
• Een CT-scan voor het visualiseren van interne structuren.
• Een EMG (elektromyografie): Dit meet de elektrische activiteit van de spieren.
• Een MRI-scan voor gedetailleerde beelden van zachte weefsels.
• Een neurologisch onderzoek om de functie van het zenuwstelsel te evalueren.

Behandeling voor trillingen aan benen

De behandeling van beentrillingen hangt af van de onderliggende oorzaak. Mogelijke behandelingsopties zijn:

• Mentale afleiding: Het veranderen van de focus of het vermijden van stressvolle situaties kan helpen.
• Diepe hersenstimulatie of chirurgische ingrepen kunnen nodig zijn bij ernstige gevallen van beentremoren.
• Aanpassing van de houding: Het regelmatig veranderen van houding kan de symptomen verlichten.
• Medicamenteuze behandeling: Het aanpassen of starten van medicatie om beentremoren te verlichten, of het stoppen van medicatie die tremoren

• Prognose

• De prognose voor patiënten met beentrillingen varieert sterk afhankelijk van de onderliggende oorzaak. In gevallen waarbij de tremoren veroorzaakt worden door een behandelbare aandoening, zoals een vitamine- of mineraaltekort, kan de prognose goed zijn na correctieve behandeling. Voor aandoeningen zoals de ziekte van Parkinson of het rustelozebenensyndroom kan de prognose variëren; sommige patiënten ervaren verlichting van symptomen met medicatie en therapieën, terwijl anderen een progressieve verslechtering kunnen ondervinden. Vroegtijdige diagnose en behandeling zijn cruciaal om de kwaliteit van leven te verbeteren en de symptomen onder controle te houden.

• Complicaties

• Beentrillingen kunnen leiden tot verschillende complicaties, zoals:
• Verhoogd risico op vallen: Door de oncontroleerbare bewegingen kunnen patiënten moeite hebben met het behouden van balans, wat het risico op vallen vergroot.
• Slaapstoornissen: Vooral bij het rustelozebenensyndroom kunnen de symptomen de slaapkwaliteit ernstig beïnvloeden, wat kan leiden tot chronische vermoeidheid en verminderde functioneren gedurende de dag.
• Psychologische impact: Langdurige tremoren kunnen leiden tot angst, depressie of sociale isolatie door het ongemak en de beperkingen die ze veroorzaken.
• Beperkte mobiliteit: Ernstige tremoren kunnen de mogelijkheid om dagelijkse activiteiten uit te voeren beïnvloeden, wat kan leiden tot een afname van zelfstandigheid en kwaliteit van leven.



Preventie

Preventie van beentrillingen is afhankelijk van de oorzaak, maar enkele algemene strategieën kunnen helpen om het risico te verminderen of de symptomen te verlichten:

• Gezonde levensstijl: Een uitgebalanceerd dieet, regelmatige lichaamsbeweging en het vermijden van overmatige alcohol- en cafeïne-inname kunnen bijdragen aan een betere zenuw- en spiergezondheid.
• Stressmanagement: Technieken zoals meditatie, yoga en ademhalingsoefeningen kunnen helpen om stress te verminderen, wat een factor kan zijn bij het ontstaan van tremoren.
• Regelmatige medische controles: Voor mensen met bekende risicofactoren of bestaande aandoeningen, kunnen regelmatige controles en vroegtijdige behandeling van symptomen helpen om ernstigere problemen te voorkomen.
• Correcte medicatie: Indien medicatie de oorzaak van de tremoren is, kan het aanpassen van de dosis of overstappen op alternatieve medicijnen onder begeleiding van een arts de symptomen verlichten.



Lees verder

• Essentiële tremor: Bevingen aan hand en andere lichaamsdelen
• Beenkrampen: Oorzaken en tips bij pijnlijke krampen in been
• Rusteloze benen syndroom: Vervelende gevoelens in onderbenen
• Zware, vermoeide benen: Oorzaken van zwaar aanvoelende benen
• Tremoren (bevingen): Typen en behandeling van trillingen