Gezwollen scrotum (balzak): Oorzaken van scrotale zwelling

Een man met een gezwollen scrotum heeft een abnormale vergroting van de balzak (scrotum: het zakje rond de teelballen/testikels/zaadballen). Dit symptoom kan op elke leeftijd voorkomen. Naast pijn kunnen er, afhankelijk van de oorzaak, nog andere symptomen optreden. Mogelijke oorzaken van een scrotumzwelling zijn onder andere een verdraaiing van de teelbal, een liesbreuk en een operatie aan het genitale gebied. De arts onderzoekt de oorzaak en stelt vervolgens een passende behandeling voor, die meestal bestaat uit medicatie en/of chirurgie.

• Epidemiologie
• Mechanisme
• Oorzaken van gezwollen balzak
• Epididymitis en orchitis
• Henoch-Schönlein purpura
• Hydrocèle (verzameling van vloeistof in scrotum)
• Spermatocèle
• Teelbalkanker
• Testikeltorsie (teelbalverdraaiing)
• Varicocèle
• Risicofactoren
• Risicogroepen
• Geassocieerde symptomen
• Alarmsymptomen bij scrotale zwelling
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van scrotumzwelling bij mannen
• Preventie van scrotumzwelling
• Praktische tips voor het omgaan met een gezwollen scrotum (balzak)
• Wanneer je medische hulp inroepen
• Zorg en verlichting bij zwelling
• Wanneer chirurgie nodig is
• Opvolging en controleafspraken
• Emotionele en psychologische steun
• Langdurige zorg en preventie
• Misvattingen rond gezwollen scrotum
• Een gezwollen scrotum wijst altijd op kanker
• Een gezwollen scrotum is altijd pijnlijk
• Een scrotumzwelling verdwijnt vanzelf
• Een zwelling in het scrotum wordt altijd veroorzaakt door een infectie
• Een gezwollen scrotum heeft geen invloed op de vruchtbaarheid
• Beeldvormende onderzoeken zijn niet nodig om een diagnose te stellen
• Medicatie kan een gezwollen scrotum altijd genezen

Epidemiologie

Gezwollen scrotum is een symptoom dat in verschillende populaties kan voorkomen, maar het wordt vaak gezien bij volwassen mannen, meestal in de midden- en oudere leeftijdsgroepen. Het komt voor als gevolg van een breed scala aan onderliggende aandoeningen, variërend van infecties tot meer ernstige pathologische aandoeningen zoals tumoren. Gezwollen scrotum kan optreden als een geïsoleerd symptoom of samen met andere tekenen, zoals pijn of roodheid. In sommige gevallen kan het zich ontwikkelen als gevolg van een trauma of fysieke activiteit. De incidentie van scrotale zwelling varieert afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Veel voorkomende oorzaken zijn hydrocele, epididymitis, testiculaire torsie en varicocèle. Gezwollen scrotum kan leiden tot aanzienlijke bezorgdheid bij patiënten, aangezien het vaak wordt geassocieerd met aandoeningen die onmiddellijke medische aandacht vereisen.

Leeftijd en geslacht
Gezwollen scrotum komt voor bij mannen van alle leeftijden, maar het is vaker een probleem bij volwassen mannen. Het risico op scrotale zwelling neemt toe naarmate mannen ouder worden, vooral door aandoeningen zoals varicocèle en hydrocele die vaak bij oudere mannen voorkomen. Bij jongere mannen kan scrotale zwelling vaker gerelateerd zijn aan infecties of trauma. Hoewel het een veelvoorkomend symptoom is, kan de oorzaak van de zwelling sterk variëren afhankelijk van de leeftijd van de patiënt.

Risicofactoren
Bepaalde risicofactoren verhogen de kans op het ontwikkelen van een gezwollen scrotum, waaronder eerdere scrotale aandoeningen, infecties, anatomische afwijkingen, en familiale geschiedenis van scrotale aandoeningen. Mannen die betrokken zijn bij fysieke activiteiten waarbij het scrotum wordt blootgesteld aan trauma, zoals intensieve sporten, lopen een verhoogd risico.

Mechanisme

Scrotale zwelling ontstaat meestal door een ophoping van vloeistof, bloed of lucht, of door een verandering in de grootte van de testikels zelf. De onderliggende oorzaak van de zwelling kan variëren, en het mechanisme van de zwelling is afhankelijk van de specifieke aandoening die de oorzaak is.

Vloeistofophoping (hydrocele)
Hydrocele is een van de meest voorkomende oorzaken van een gezwollen scrotum, waarbij er zich vloeistof ophoopt in de tunica vaginalis, het vliezen van de testikel. Dit kan leiden tot een pijnloze zwelling van het scrotum. De exacte oorzaak van de hydrocele kan variëren, maar het komt vaak voor na een trauma of infectie. In sommige gevallen kan het idiopathisch zijn, zonder duidelijke onderliggende oorzaak.

Verhoogde bloedtoevoer of bloeding (varicocèle)
Varicocèle, een aandoening waarbij de aderen van de zaadstreng verwijden, is een andere veelvoorkomende oorzaak van een gezwollen scrotum. Deze aandoening komt vaker voor aan de linkerzijde van het scrotum en kan de zwelling van het scrotum veroorzaken door verhoogde bloedtoevoer en stagnatie in de aderen. Dit kan leiden tot een gevoel van zwaarte en pijn in het scrotum.

Infecties en ontstekingen (epididymitis en orchitis)
Infecties van de epididymis (epididymitis) of testikels (orchitis) kunnen ook leiden tot een gezwollen scrotum. Infecties veroorzaakt door bacteriën of virussen, zoals urineweginfecties of seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA’s) zoals gonorroe, kunnen ontstekingen in de bijbal of de testikel veroorzaken, wat leidt tot pijn en zwelling. Bij een orchitis is de testikel zelf gezwollen, terwijl bij epididymitis de bijbal aangetast is.

Torsie van de testikels
Testiculaire torsie, waarbij de zaadstreng die de testikel van bloed voorziet, verdraaid raakt, is een acute aandoening die onmiddellijk medische behandeling vereist. Het vermindert de bloedtoevoer naar de testikel, wat leidt tot ernstige pijn, zwelling en mogelijk weefselschade. Dit vereist onmiddellijke behandeling om schade aan de testikel te voorkomen.

Oorzaken van gezwollen balzak

Epididymitis en orchitis

Een virale infectie van de zaadbal (orchitis) komt voor bij jonge jongens die de bof hebben. Epididymitis is meestal een bacteriële infectie van de bijbal, de kanalen vlakbij de zaadbal waarin sperma wordt opgeslagen. Bekende symptomen zijn onder andere een gevoel van zwaarte, pijn en zwelling in het scrotum. Seksueel overdraagbare aandoeningen zoals chlamydia en gonorroe kunnen epididymitis veroorzaken. Bij oudere jongens kan de aandoening soms optreden door onbeschermde seks. Bij jonge jongens kan er een probleem in de urinewegen zijn.

Henoch-Schönlein purpura

Bij Henoch-Schönlein purpura ontstaat er een pijnlijke scrotumzwelling bij jonge jongens. Andere symptomen zijn onder andere een huiduitslag, gewrichtspijn, maagpijn en bloed in de urine.

Hydrocèle (verzameling van vloeistof in scrotum)

Een hydrocèle ontstaat wanneer vocht zich ophoopt in de weefsellagen rond de teelbal (tunica vaginalis). Hydrocèles beginnen klein en vergroten geleidelijk. Ze zijn meestal onschadelijk en veroorzaken alleen een pijnloze zwelling. Soms zijn hydrocèles groot en gespannen, wat leidt tot ongemak. De behandeling van een symptomatische hydrocèle bestaat uit een chirurgische verwijdering van de tunica vaginalis. Het legen van de hydrocèle is niet effectief, omdat deze zich snel opnieuw zal vullen.

Spermatocèle

Een spermatocèle is een met vocht gevulde uitstulping (cyste) die zich vormt in een weefselgebied aan de bovenkant van de teelbal dat sperma opslaat en transporteert (bijbal). Chirurgische verwijdering van de cyste is niet nodig tenzij deze problemen veroorzaakt.

Teelbalkanker

Af en toe komt teelbalkanker voor bij oudere mannen. Meestal heeft de man een pijnloos knobbeltje op de zaadbal, wat gepaard gaat met doffe pijn of een gevoel van zwaarte.

Testikeltorsie (teelbalverdraaiing)

Mannen met een testikeltorsie hebben een verdraaide teelbal in het scrotum, waardoor de bloedtoevoer wordt afgesneden. Deze aandoening vereist onmiddellijke medische hulp. Binnen enkele uren kan het weefsel al afsterven. Als de arts de verdraaiing niet snel opheft, verliest de man permanent de zaadbal.

Varicocèle

Een varicocèle is een vergroting van de aders die zuurstofarm bloed wegvoeren van scrotumweefsels. De meeste varicocèles komen voor aan de linkerkant van het scrotum. Minder vaak ontstaan ze aan beide kanten. Ze veroorzaken meestal geen symptomen waardoor een behandeling niet noodzakelijk is. Symptomatische mannen ervaren meestal doffe pijn in het scrotum die meer opvalt bij het rechtstaan en verdwijnt bij het gaan liggen. Een behandeling van symptomatische varicocèles bestaat uit het afsluiten van de vergrote aders met een minimaal invasieve chirurgische procedure. Onbehandeld kan de aandoening leiden tot onvruchtbaarheid.

Andere bekende oorzaken van een scrotumzwelling omvatten:

• bepaalde medische behandelingen
• bepaalde soorten kanker zoals een lymfoom (kanker van lymfocyten, een soort witte bloedcellen) en prostaatkanker
• chirurgie in het genitale gebied
• congestief hartfalen
• een allergische reactie
• een insectenbeet
• een letsel zoals de balzak die vast komt te zitten in een ritssluiting
• een liesbreuk (uitstulping of zwelling in lies of rectum)
• een ophoping van overtollig vocht in het lichaam (oedeem)
• een verzameling bloed in het scrotum (hematocèle)
• leverfalen

Risicofactoren

Er zijn verschillende risicofactoren die de kans vergroten dat een persoon last krijgt van scrotale zwelling. Het herkennen van deze risicofactoren is belangrijk voor preventie en vroege opsporing.

Infecties
Mensen die een verhoogd risico hebben op infecties, zoals mannen die onbeschermde seks hebben of die frequent urineweginfecties hebben, lopen een groter risico op epididymitis of orchitis, wat kan leiden tot scrotale zwelling. Het behandelen van onderliggende infecties kan helpen om verdere complicaties te voorkomen.

Trauma en fysieke activiteit
Mannen die intensieve fysieke activiteiten ondernemen waarbij de genitaliën in gevaar kunnen komen (zoals vechtsporten, fietsen, of intensieve lichamelijke arbeid), lopen een groter risico op letsel of trauma aan de testikels, wat kan leiden tot zwelling.

Bepaalde medische aandoeningen
Mannen met bepaalde medische aandoeningen, zoals nierziekte of hart- en vaatziekten, kunnen een verhoogd risico lopen op varicocèle en andere vormen van scrotale zwelling door circulatiestoornissen.

Risicogroepen

Gezwollen scrotum kan een symptoom zijn dat zich voordoet bij verschillende risicogroepen, afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Het herkennen van deze groepen kan helpen om risicopatiënten sneller te identificeren en adequate zorg te bieden. Diverse factoren zoals leeftijd, medische voorgeschiedenis, en levensstijl kunnen bijdragen aan een verhoogd risico op het ontwikkelen van scrotale zwelling.

Patiënten met een voorgeschiedenis van scrotale aandoeningen
Mannen die in het verleden een aandoening van het scrotum hebben gehad, zoals hydrocele, varicocèle, epididymitis of orchitis, lopen een verhoogd risico op herhaalde episodes van scrotale zwelling. Patiënten die een eerdere testiculaire torsie hebben gehad, kunnen ook een verhoogd risico lopen op toekomstige torsie of andere scrotale complicaties.

Patiënten met verhoogde blootstelling aan infecties
Mannen die een verhoogd risico op infecties hebben, zoals degenen met onbeschermde seks of een geschiedenis van seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA's), lopen een groter risico op het ontwikkelen van epididymitis en orchitis, wat kan leiden tot scrotale zwelling. Ook patiënten met diabetes of andere aandoeningen die het immuunsysteem verzwakken, kunnen kwetsbaarder zijn voor infecties die het scrotum aantasten.

Patiënten met chronische aandoeningen die de circulatie beïnvloeden
Mannen met chronische aandoeningen zoals hart- en vaatziekten, leverziekte of nierziekte lopen een verhoogd risico op het ontwikkelen van varicocèle en hydrocele. Deze aandoeningen kunnen de bloedcirculatie in de zaadstreng en de testikels verstoren, wat kan leiden tot verhoogde druk in de aderen en een grotere kans op zwelling van het scrotum. Het beheersen van deze onderliggende aandoeningen is cruciaal voor het verminderen van het risico op scrotale zwelling.

Ouderen
Oudere mannen lopen een verhoogd risico op aandoeningen zoals varicocèle en hydrocele, die de zwelling van het scrotum kunnen veroorzaken. Het verouderingsproces kan leiden tot afname van de weefselelasticiteit en veranderingen in de circulatie, wat bijdraagt aan de ontwikkeling van deze aandoeningen. Ouderen die fysiek inactief zijn of die langdurig sedentair gedrag vertonen, hebben mogelijk een verhoogd risico op circulatieproblemen die het scrotum kunnen beïnvloeden.

Patiënten die betrokken zijn bij intensieve fysieke activiteiten
Mannen die regelmatig deelnemen aan sporten of activiteiten die het scrotum kunnen verwonden, zoals wielrennen, vechtsporten of contact-sporten, lopen een hoger risico op scrotale zwelling als gevolg van trauma. Dit geldt vooral voor patiënten die herhaaldelijk het scrotum of de testikels verwonden, wat kan leiden tot hematomen of andere traumatische zwellingen.

Patiënten met genetische aanleg
Er is een erfelijke component die de kans op scrotale aandoeningen zoals varicocèle en hydrocele kan verhogen. Patiënten met een familiegeschiedenis van dergelijke aandoeningen hebben mogelijk een verhoogd risico op het ontwikkelen van een gezwollen scrotum. Genetisch advies kan nuttig zijn voor patiënten die zich zorgen maken over hun verhoogde risico op erfelijke aandoeningen van het scrotum.

Patiënten met een ongezond voedingspatroon
Patiënten met een slecht voedingspatroon, rijk aan vetten en zout, kunnen een verhoogd risico lopen op aandoeningen die de circulatie beïnvloeden, zoals varicocèle. Ongezonde voedingskeuzes kunnen bijdragen aan gewichtstoename, wat op zijn beurt de druk op de aderen kan verhogen en de kans op scrotale zwelling vergroot. Het is belangrijk dat patiënten zich bewust zijn van het belang van een evenwichtig voedingspatroon voor het behoud van een goede circulatie en het verminderen van het risico op zwelling.

Patiënten met een verhoogd risico op trauma
Patiënten die in omgevingen werken waar ze zich blootstellen aan lichamelijk trauma, zoals in de bouw, of bij zware lichamelijke arbeid, kunnen een hoger risico hebben op het ontwikkelen van scrotale zwelling als gevolg van letsels. Regelmatige controles en voorzorgsmaatregelen zijn belangrijk voor het identificeren en verminderen van trauma-gerelateerde risico’s.

Patiënten met seksueel overdraagbare aandoeningen
Seksueel actieve patiënten, vooral degenen die onbeschermde seks hebben of die meerdere seksuele partners hebben, lopen een verhoogd risico op seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA's) die epididymitis en orchitis kunnen veroorzaken, wat kan leiden tot scrotale zwelling. Het gebruik van beschermende maatregelen, zoals condooms, en regelmatige medische controles zijn belangrijk voor deze risicogroep.

Geassocieerde symptomen

Gezwollen scrotum gaat vaak gepaard met verschillende andere symptomen, afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Het identificeren van deze geassocieerde symptomen is van cruciaal belang om de juiste diagnose te stellen en de meest geschikte behandeling voor de patiënt te bepalen. Er zijn verschillende aandoeningen en factoren die bijdragen aan de ontwikkeling van scrotale zwelling, en elk heeft zijn eigen specifieke symptomen die samenhangen met de zwelling.

Pijn of ongemak in het scrotum
Veel patiënten met een gezwollen scrotum ervaren ook pijn of ongemak. De intensiteit van de pijn varieert afhankelijk van de oorzaak van de zwelling. Bij aandoeningen zoals orchitis of epididymitis, die vaak het gevolg zijn van infecties, kan de pijn scherp en plotseling zijn. In gevallen van varicocèle kan de pijn zeurend zijn, vaak erger aan het einde van de dag of na fysieke activiteit. Patiënten kunnen ook gevoeligheid ervaren wanneer ze het scrotum aanraken. Het management van pijn omvat meestal pijnstillers, ontstekingsremmers en, indien nodig, antibiotica bij infectie.

Roodheid of verharding van de huid
Bij infecties zoals epididymitis of orchitis kan de huid rond het scrotum rood en warm aanvoelen. Dit is een typisch teken van ontsteking. De huid kan ook een verhoogde gevoeligheid vertonen, en in ernstige gevallen kan er een abces of pusvorming optreden, wat wijst op een infectie die niet behandeld wordt. Het identificeren van roodheid en verharding is belangrijk voor het vroegtijdig detecteren van infecties en het starten van de juiste behandeling, zoals antibiotica.

Koorts
Koorts is een veelvoorkomend geassocieerd symptoom bij infecties die het scrotum beïnvloeden, zoals bij epididymitis of orchitis. Het kan een teken zijn van een bacteriële of virale infectie die zich in de testikels of bijbal heeft verspreid. Patiënten met een gezwollen scrotum en koorts moeten snel medische hulp zoeken, omdat onbehandelde infecties kunnen leiden tot ernstige complicaties. Het behandelen van de onderliggende infectie met antibiotica of antivirale middelen kan helpen de koorts te verlagen en verdere schade te voorkomen.

Misselijkheid en braken
In sommige gevallen, vooral bij ernstigere infecties of testiculaire torsie, kunnen patiënten last krijgen van misselijkheid en braken. Dit kan optreden als reactie op de hevige pijn die gepaard gaat met een ernstige aandoening, zoals testiculaire torsie. Patiënten kunnen ook het gevoel hebben dat hun maag van streek is door de stress van de aandoening en de pijn. Bij vermoeden van torsie is het belangrijk om snel medische hulp in te roepen, omdat dit een spoedeisende situatie is die onmiddellijke behandeling vereist om onomkeerbare schade aan de testikels te voorkomen.

Zwelling in andere delen van het lichaam
In sommige gevallen kan een gezwollen scrotum gepaard gaan met zwelling van andere delen van het lichaam. Bijvoorbeeld, bij hydrocele kan er extra vochtophoping zijn rond de testikels, wat kan leiden tot een gevoel van algemene zwelling. Ook bij lymfatische aandoeningen kunnen andere delen van het lichaam, zoals de benen of de buik, gezwollen zijn, wat kan duiden op een verstoring van de lymfecirculatie. Het onderzoeken van andere gebieden voor zwelling kan helpen bij het vaststellen van de ernst en het bereik van de aandoening.

Veranderingen in urineren
Bij infecties zoals epididymitis kunnen patiënten last krijgen van een verstoorde urinestroom, frequent urineren of pijn bij het urineren. Dit kan wijzen op een onderliggende infectie in de urinewegen die zich heeft verspreid naar de testikels of bijbal. Het is essentieel om het urinepatroon van patiënten te evalueren, aangezien dit kan helpen bij het diagnosticeren van de oorzaak van de scrotale zwelling. Het uitvoeren van urinemonsters en het testen op infecties kan helpen bij de identificatie van bacteriële of virale infecties.

Afgang van pus of afscheiding uit de penis
Bij een infectie die zich naar de bijbal heeft verspreid, zoals epididymitis, kan er afscheiding uit de penis optreden. Dit is vaak een teken van een bacteriële infectie die behandeling vereist. Het soort afscheiding kan variëren van helder of troebel tot geel of groen, afhankelijk van de aard van de infectie. Dit symptoom moet onmiddellijk worden geëvalueerd, omdat het kan duiden op een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) of andere ernstige infecties die antibiotica vereisen.

Veranderingen in seksuele functie
Sommige mannen met een gezwollen scrotum ervaren veranderingen in hun seksuele functie, zoals pijn tijdens de ejaculatie of erectiestoornissen. Dit kan een gevolg zijn van de pijn die gepaard gaat met de zwelling, of het kan een indicatie zijn van een ernstigere aandoening zoals een infectie of testiculaire torsie. Het is belangrijk om patiënten te vragen naar veranderingen in seksuele activiteit, aangezien dit aanvullende informatie kan geven over de onderliggende oorzaak van de scrotale zwelling.

Abnormale uitstralende pijn
Patiënten met een gezwollen scrotum kunnen ook uitstralende pijn ervaren naar andere delen van het lichaam, zoals de onderbuik of de rug. Dit kan wijzen op een aandoening zoals testiculaire torsie, waarbij de pijn plotseling en hevig kan zijn. In andere gevallen kan de pijn uitstralen naar de liesstreek, wat typisch is voor aandoeningen zoals inguinale hernia's die geassocieerd kunnen zijn met scrotale zwelling.

Het grondig evalueren van deze geassocieerde symptomen helpt zorgverleners bij het snel vaststellen van de juiste diagnose en het opstellen van een behandelingsplan voor de patiënt. Het is van essentieel belang dat de patiënt goed wordt geïnformeerd over de mogelijke symptomen die samenhangen met hun aandoening, zodat ze tijdig medische hulp kunnen zoeken wanneer nodig.

Alarmsymptomen bij scrotale zwelling

Gezwollen scrotum kan gepaard gaan met verschillende alarmsymptomen die wijzen op een onderliggende aandoening die onmiddellijke medische aandacht vereist. Het herkennen van deze symptomen kan helpen om ernstigere complicaties te voorkomen.

Intense pijn
Als scrotale zwelling gepaard gaat met intense pijn, vooral aan de ene kant van het scrotum, kan dit wijzen op een testiculaire torsie, die onmiddellijke behandeling vereist om de testikel te redden.

Veranderingen in kleur of temperatuur
Veranderingen in de kleur van de huid van het scrotum, zoals roodheid of blauwe plekken, evenals verhoogde temperatuur (warmte) in het getroffen gebied, kunnen wijzen op een infectie of ontsteking, zoals orchitis of epididymitis.

Langdurige zwelling
Gezwollen scrotum dat niet afneemt of verergert in de loop van de tijd, kan wijzen op een ernstige aandoening, zoals een tumor, en vereist verder onderzoek om de oorzaak vast te stellen.

Diagnose en onderzoeken

Vraaggesprek
De arts stelt aan de man veel vragen, zoals:

• Wanneer ontwikkelde zich de zwelling? Is het plotseling gebeurd? Verergert de zwelling?
• Hoe groot is de zwelling (bijvoorbeeld twee keer de normale grootte of de grootte van een golfbal)?
• Lijkt de zwelling vochtig te zijn? Is er weefsel voelbaar in het gezwollen gebied?
• Is de zwelling in een deel van het scrotum aanwezig of is het hele scrotum gezwollen?
• Is de zwelling aan beide zijden gelijk?
• Is er in het verleden een operatie, verwonding of trauma in het genitale gebied geweest?
• Is er een recente genitale infectie aanwezig geweest?
• Vermindert de zwelling bij het in bed liggen?
• Zijn er andere symptomen aanwezig?
• Is er pijn aanwezig in het gebied rond het scrotum?

Lichamelijk en diagnostisch onderzoek
De arts onderzoekt het scrotum gedetailleerd. De zwelling kan klein en voelbaar zijn, of erg groot en gemakkelijk zichtbaar. Daarnaast bekijkt de arts ook de testikels en de penis. De arts gebruikt de bevindingen van een lichamelijk onderzoek en de informatie van de medische geschiedenis om eventuele verdere onderzoeken in te zetten, zoals een bloedonderzoek en een urineonderzoek. Een scrotale echografie bepaalt de locatie van de zwelling.

Behandeling van scrotumzwelling bij mannen

De beste manier om een scrotumzwelling te behandelen, is door de oorzaak van de zwelling aan te pakken. Soms proberen artsen een liesbreuk te verminderen door zachtjes tegen de uitstekende darm aan te duwen en deze weer op zijn plaats te duwen. Verder schrijft de arts antibiotica en pijnstillers voor, of is een operatie aanbevolen.

Preventie van scrotumzwelling

Hoewel niet alle oorzaken van scrotumzwelling kunnen worden voorkomen, zijn er enkele maatregelen die mannen kunnen nemen om hun risico te verminderen. Dit omvat het dragen van beschermende kleding tijdens sportactiviteiten, het vermijden van risicovol seksueel gedrag door het gebruik van condooms, en het onderhouden van een goede persoonlijke hygiëne. Regelmatige medische controles en het tijdig rapporteren van ongebruikelijke symptomen aan een arts kunnen ook helpen bij het vroegtijdig opsporen en behandelen van aandoeningen die zwelling van het scrotum kunnen veroorzaken.

Praktische tips voor het omgaan met een gezwollen scrotum (balzak)

Een gezwollen scrotum kan verschillende oorzaken hebben, zoals een infectie, een verwonding, een hernia of een aandoening zoals hydrocoele of epididymitis. Afhankelijk van de oorzaak van de zwelling is het belangrijk om de juiste behandeling te zoeken en aandacht te besteden aan de verzorging van het getroffen gebied.

Wanneer je medische hulp inroepen

Een gezwollen scrotum kan soms het gevolg zijn van een ernstige aandoening, dus het is belangrijk om medische hulp in te roepen als de zwelling plotseling optreedt, gepaard gaat met hevige pijn, of als er andere symptomen zoals koorts, misselijkheid of braken optreden. In dergelijke gevallen kan het nodig zijn om snel behandeld te worden om complicaties te voorkomen.

Als de zwelling mild is en er geen andere verontrustende symptomen zijn, kan het helpen om het gebied te monitoren en voorzorgsmaatregelen te nemen, maar een bezoek aan de arts is altijd aanbevolen om de oorzaak vast te stellen en een juiste behandeling te krijgen.

Zorg en verlichting bij zwelling

Wanneer je te maken hebt met een gezwollen scrotum, is het belangrijk om het gebied goed te verzorgen. Vermijd het dragen van strakke kleding die druk op het scrotum kan uitoefenen. Kies in plaats daarvan voor losse, ademende kleding die het gebied niet irriteert.

Het aanbrengen van koude kompressen op de zwelling kan helpen om de pijn en zwelling te verlichten. Zorg ervoor dat de koude kompres niet direct op de huid komt, maar gebruik een doek of handdoek om bevriezing van de huid te voorkomen. Breng dit in korte periodes van 15-20 minuten aan en herhaal dit meerdere keren per dag.

Soms wordt het aangeraden om rust te nemen en de benen omhoog te leggen om de zwelling te verminderen. Het helpen van de bloedcirculatie kan de afvoer van vocht uit het gebied bevorderen en de zwelling verminderen.

Wanneer chirurgie nodig is

Als de zwelling wordt veroorzaakt door een aandoening zoals een hydrocoele (waterophoping in het scrotum) of een liesbreuk, kan een operatie nodig zijn om het probleem op te lossen. In sommige gevallen wordt een operatie uitgevoerd om de hernia of het vloeistofzakje te verwijderen.

Het is belangrijk om vooraf goed geïnformeerd te zijn over de ingreep en wat je kunt verwachten tijdens het herstel. Zorg ervoor dat je alle instructies van de arts opvolgt, zoals het vermijden van intensieve fysieke activiteit na de operatie en het dragen van een ondersteunend ondergoed om de genezing te bevorderen.

Opvolging en controleafspraken

Na een behandeling, zoals chirurgie of het voorschrijven van medicatie, is het belangrijk om de controleafspraken bij je arts niet te missen. De arts zal mogelijk herhaalde onderzoeken uitvoeren, zoals een echografie, om ervoor te zorgen dat er geen herhaling van de zwelling is en dat je herstel goed verloopt.

In de gevallen waarin de zwelling aanhoudt of terugkeert, kan de arts andere behandelingsopties voorstellen, zoals drainage van het vocht of een herhaalde chirurgische ingreep.

Emotionele en psychologische steun

Het omgaan met een gezwollen scrotum kan naast fysieke ongemakken ook psychologische gevolgen hebben, vooral als het gepaard gaat met pijn of ongerustheid over een mogelijke ernstige aandoening. Het kan helpen om openlijk te praten over je zorgen met je arts of een vertrouwenspersoon.

Als je merkt dat de situatie je dagelijks leven beïnvloedt, bijvoorbeeld door angst of vermijding van sociale situaties, kan het nuttig zijn om psychologische steun te zoeken. Het bespreekbaar maken van je zorgen kan je helpen om beter om te gaan met de aandoening en het herstelproces.

Langdurige zorg en preventie

Na de behandeling van een gezwollen scrotum is het belangrijk om te zorgen voor een goede hygiëne en preventieve maatregelen te nemen. Zorg ervoor dat je het scrotum schoon en droog houdt om infecties te voorkomen. Het dragen van ademende, niet-beperkende onderkleding kan helpen bij het voorkomen van zwellingen.

Als je herhaalde episodes van zwelling ervaart, bespreek dan met je arts of er onderliggende oorzaken zijn die aangepakt moeten worden. Regelmatige controle van je gezondheid en het vroegtijdig behandelen van mogelijke oorzaken kan helpen om langdurige complicaties te voorkomen.

Misvattingen rond gezwollen scrotum

Een gezwollen scrotum kan verschillende oorzaken hebben, variërend van onschuldige vochtophopingen tot ernstigere onderliggende aandoeningen. Er bestaan echter veel misvattingen over dit probleem, wat kan leiden tot onnodige angst of juist onderschatting van de situatie.

Een gezwollen scrotum wijst altijd op kanker

Veel mensen vrezen dat een zwelling in het scrotum een teken is van kanker, maar dit is zelden het geval. In de meeste gevallen wordt de zwelling veroorzaakt door een goedaardige aandoening zoals een hydrocele, varicocele of spermatocèle. Toch is het belangrijk om elke ongewone zwelling te laten onderzoeken door een arts om ernstigere oorzaken uit te sluiten.

Een gezwollen scrotum is altijd pijnlijk

Hoewel een zwelling in het scrotum soms gepaard kan gaan met pijn, is dit lang niet altijd het geval. Aandoeningen zoals een hydrocele of varicocele veroorzaken vaak geen pijn, terwijl infecties of torsies juist wel voor hevige pijnklachten kunnen zorgen. De aanwezigheid of afwezigheid van pijn zegt dus weinig over de ernst van het probleem.

Een scrotumzwelling verdwijnt vanzelf

Niet alle scrotale zwellingen verdwijnen vanzelf. Terwijl kleine vochtophopingen soms kunnen afnemen, blijven andere aandoeningen, zoals een liesbreuk of varicocele, vaak aanwezig zonder behandeling. Bij twijfel is een medische controle nodig om te bepalen of er een behandeling nodig is.

Een zwelling in het scrotum wordt altijd veroorzaakt door een infectie

Hoewel een infectie zoals epididymitis of orchitis een zwelling kan veroorzaken, zijn er veel andere mogelijke oorzaken. Niet-infectieuze aandoeningen, zoals een torsio testis, hydrocele of zelfs problemen met de nieren, kunnen eveneens leiden tot een gezwollen scrotum. Een juiste diagnose is dus essentieel.

Een gezwollen scrotum heeft geen invloed op de vruchtbaarheid

Afhankelijk van de oorzaak kan een scrotale zwelling wel degelijk invloed hebben op de vruchtbaarheid. Een varicocele bijvoorbeeld kan de temperatuur in de testikels verhogen en de spermaproductie verminderen. Daarnaast kunnen ontstekingen of operatieve ingrepen littekenvorming veroorzaken, wat de vruchtbaarheid kan beïnvloeden.

Beeldvormende onderzoeken zijn niet nodig om een diagnose te stellen

Fysiek onderzoek door een arts is belangrijk, maar in veel gevallen zijn beeldvormende onderzoeken, zoals een echografie, nodig om de exacte oorzaak van de zwelling vast te stellen. Dit helpt bij het onderscheiden van goedaardige en ernstigere aandoeningen en het plannen van een passende behandeling.

Medicatie kan een gezwollen scrotum altijd genezen

Hoewel sommige oorzaken, zoals infecties, met medicatie behandeld kunnen worden, geldt dit niet voor alle gevallen. Een hydrocele of varicocele vereist bijvoorbeeld vaak een chirurgische ingreep als de klachten ernstig zijn. De juiste behandeling hangt af van de oorzaak en moet door een arts bepaald worden.

Lees verder

• Varicocèle (zakaderbreuk): Gezwollen ader in balzak
• Testikeltorsie: Verdraaiing van teelbal met pijn en zwelling
• Epididymitis: Pijnlijke ontsteking van de bijbal
• Orchitis: Ontsteking van de teelbal (teelbalontsteking)