Overmatige blootstelling aan chloor: Symptomen & behandeling

Chloor is een van nature voorkomend element; symbool Cl, atoomnummer 17 op het periodiek systeem. Het is een zeer gevaarlijke gifstof die veel toepassingen kent, zoals voorwerpen ontsmetten en bleken. In kleine hoeveelheden ontstaan mogelijk giftige vloeistoffen en gassen. In zijn gasvorm heeft chloor een lichtgroene kleur en heeft het een stinkende geur waardoor na langdurige blootstelling of blootstelling aan hoge concentraties ademhalingsproblemen ontstaan. In zijn vaste vorm heeft het meer een geelgroene kleur. Mensen hebben chloor nodig. De (overmatige) blootstelling aan chloor leidt mogelijk tot diverse gezondheidsproblemen, zoals huid- en oogirritatie en ademhalingsproblemen. De behandeling van de gezondheidseffecten van een overmatige blootstelling aan chloor verdwijnen meestal na de behandeling waardoor de prognose goed is.

• Toepassingen
• Oorzaken van contact met chloor
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• EHBO bij extreme chloorafgifte
• Behandeling van blootstelling aan chloor

Toepassingen

De chemische stof chloor wordt gebruikt om drink- en zwembadwater te desinfecteren en maakt deel uit van het saneringsproces voor afvalwater en industrieel afval. Tijdens de productie van papier en textiel wordt chloor als bleekmiddel gebruikt. Het wordt ook gebruikt in reinigingsproducten, waaronder huishoudelijk bleekmiddel. Chloor wordt tevens gebruikt bij de bereiding van chloriden, gechloreerde oplosmiddelen, pesticiden, polymeren, synthetische rubbers en koelmiddelen. Chloorgas kan onder druk worden gezet en gekoeld om het in een vloeistof te veranderen, zodat het kan worden getransporteerd en opgeslagen. Chloor zelf is niet ontvlambaar, maar het reageert soms wel explosief of vormt mogelijk explosieve verbindingen met andere chemicaliën zoals terpentijn en ammoniak.

Oorzaken van contact met chloor

Door het wijdverspreide gebruik op industriële en commerciële locaties, treedt de blootstelling aan chloor op door een accidentele lozing of vrijlating, of door een opzettelijke terroristische aanslag. De schadelijkste manier van blootstelling is chloorgasinademing. Blootstelling aan chloor is soms ook het gevolg van contact met de huid of oogcontact met chloorgas of door het inslikken van met chloor besmet voedsel of water. Chloorgas is zwaarder dan lucht en zal in eerste instantie in laaggelegen gebieden blijven tenzij wind of andere omstandigheden voor luchtbeweging zorgen.

Symptomen

Wanneer chloor het lichaam binnendringt als gevolg van ademhalen, inslikken of contact met de huid, reageert het met water om zuren te produceren. De zuren zijn bijtend en beschadigen de cellen in het lichaam bij contact. De meeste schadelijke chloorblootstellingen zijn het gevolg van inademing. De symptomen beginnen meestal binnen enkele seconden tot minuten.

Na blootstelling aan chloor zijn de meest voorkomende symptomen:

• huid: brandende pijn, roodheid en blaren op de huid indien blootgesteld aan gas en een huiduitslag die bestaat uit jeuk en een rode huid
• keel: een brandende keel, keelpijn
• longen: ademhalingsproblemen, kortademigheid en een beklemmend gevoel op de borst, hoesten, luchtwegirritatie, vocht in de longen (longoedeem), wheezing (piepend geluid bij uitademing)
• maag: misselijkheid en overgeven
• neus: een brandend gevoel in de neus
• ogen: oogirritatie, waterige ogen, wazig zien en brandende ogen

De ernst van klachten hangt af van de manier, de dosis en de duur van de blootstelling aan chloor. Wanneer patiënten hoge niveaus van chloor inademen (overmatige blootstelling aan chloor), veroorzaakt dit een vochtophoping in de longen (longoedeem). De ontwikkeling van longoedeem start meestal enkele uren na blootstelling aan chloor. Door contact met gecomprimeerd vloeibaar chloor kampt de patiënt met bevriezing van de huid en ogen.

Diagnose en onderzoeken

Een patiënt die is blootgesteld aan schadelijke hoeveelheden chloor zal dit onmiddellijk opmerken door de onaangename geur en de geassocieerde symptomen zoals irritatie van huid, de ogen, de neus en/of de keel. Daarom is de diagnose en behandeling van chloorvergiftiging voornamelijk gebaseerd op de geschiedenis van de patiënt en de aanwezige klachten.

EHBO bij extreme chloorafgifte

Als een patiënt is blootgesteld aan een extreme afgifte van chloor, zijn volgende stappen belangrijk:

• Ga snel weg van het gebied waarin zich chloor bevindt, bijvoorbeeld naar buiten gaan als de chloor zich binnen bevindt
• Verwijder zo snel mogelijk kleding die mogelijk chloor bevat. Indien mogelijk moet kleding die normaal over het hoofd wordt verwijderd (zoals T-shirts en sweaters) van het lichaam worden afgesneden om bijkomend contact met het middel te voorkomen.
• Plaats de kleding in een plastic zak en sluit de zak goed af.
• Raak de plastic zak niet aan en wacht op instructies voor een correcte verwijdering.
• Als de patiënt de kleding in een afgesloten zak weggooit, voorkomt hij extra blootstelling van zichzelf en anderen.
• Bewaar de in zakken opgebouwde kleding op een veilige plaats uit de buurt van mensen, vooral kinderen.
• Was snel chloor uit de huid met grote hoeveelheden zeep en water en spoel de ogen met grote hoeveelheden water.
• Verwijder contactlenzen uit de ogen.
• Was een bril met zeep en water vlak voor het dragen van de bril.
• Zoek zo nodig onmiddellijk medische hulp.

Behandeling van blootstelling aan chloor

Om de gezondheidseffecten door blootstelling aan chloor te beperken, wast de patiënt de ogen en de huid zo snel mogelijk met grote hoeveelheden water. Er is geen tegengif voor chloorvergiftiging, maar de effecten van chloor zijn behandelbaar en de meeste patiënten herstellen. Patiënten die ernstige gezondheidseffecten ervaren (zoals ernstige irritatie aan de ogen of luchtwegen, ernstig hoesten, moeilijk ademen, longoedeem), moeten mogelijk in het ziekenhuis worden verzorgd.

Lees verder

• Huiduitslag na blootstelling aan chloor met jeuk & rode huid
• Chloorvergiftiging: Overmatige blootstelling aan chloor
• Inademingsletsels: Inademing van giftige stoffen