Gehemelte verbrand: symptomen, oorzaken en behandeling
Een verbrand gehemelte wordt meestal veroorzaakt door de inname van voedsel of dranken die te warm zijn. Vooral het genot van een pizzapunt of een stuk lasagne moet soms pijnlijk worden betaald, als je er te snel aan hap van neemt. Een verbrand gehemelte is meestal onschadelijk, maar het kan flink pijn doen en het de eerste dagen lastig maken om te eten. Daarom moet je direct nadat je je gehemelte hebt verbrand eerste hulp toepassen om de pijn te verlichten en genezing te bevorderen.
Symptomen van een verbrand gehemelte
Eerstegraads brandwonden
Eerstegraads brandwonden veroorzaken vaak weinig schade aan de huid. Deze brandwonden staan ook bekend als '
oppervlakkige brandwonden' omdat ze de buitenste laag van de huid aantasten. Symptomen zijn roodheid, lichte ontsteking, een enigszins
gezwollen gehemelte en een
pijnlijk gehemelte.
Ernstige brandwond
Bij een ernstige brandwond kunnen de volgende symptomen optreden:
- ernstige pijn
- blaarvorming / brandblaren
- ernstige zwelling
- roodheid
Een derdegraads brandwond kan de zenuwen in de mond beschadigen evenals andere structuren. De getroffen zenuwen kunnen mogelijk geen pijnsignalen meer doorgeven aan je hersenen.
Verbrande gehemelte door een hete loempia /
Bron: Kbmars, PixabayOorzaken
Heb je niet lang genoeg gewacht om dat stukje pizza of lasagne af te laten koelen? De huid van je gehemelte is vrij dun en overgevoelig, zodat heet voedsel of hete dranken vrij snel het weefsel kunnen aantasten. In de meeste gevallen is het een kortstondig gevoel en gaat het nare gevoel binnen enkele uren over. Maar een ernstiger verbranding kan dagen duren voordat het is genezen. Veel voorkomende boosdoeners zijn:
- Pizza
- Lasagne
- Kroket
- Loempia
- Soep
- Thee
- Koffie
- Instant noedels
- Ovenschotels
- Gebakken aardappelen
- Gegratineerde gerechten
- Chocoladefondue
- Hete sauzen
- Geroosterde groenten
- Gegrilde kaas sandwiches
Behandeling en eerste hulp
Als je je smaakpapillen verbrand hebt, is een bezoek aan de dokter niet nodig. Deze verwondingen genezen vanzelf. Om pijn te bestrijden en genezing te bevorderen kun je de volgende maatregelen toepassen:
- Neem onmiddellijk een ijsklontje in je mond en laat het smelten op de verbrande plaats. Dit verlicht niet alleen de pijn, maar voorkomt ook de vorming van blaren.
- Nog effectiever zijn ijsblokjes die je maakt van kamillethee. Zorg dat je deze altijd klaar hebt liggen in de vriezer.
- Als je niets anders bij de hand hebt, kun je ook koud kraanwater in je mond doen om te koelen.
- Drink koude melk of karnemelk. De melkzuurbacteriën helpen snel je pijn te verzachten en ontstekingen te voorkomen.
- Yoghurt kan ook als alternatief worden gebruikt. Houd de koude yoghurt een tijdje in je mond.
- Na een paar uur kun je gorgelen met lauw zout water om een infectie te voorkomen.
- Breng 's avonds kamille-extract aan op de aangetaste plekken om genezing te bevorderen.
Voorzorgsmaatregelen voor de komende dagen
Je moet een brandwond in je mond direct behandelen, zodat de pijn beperkt blijft. In de komende paar dagen kun je het beste wat voorzichtig zijn totdat de brandplek volledig is genezen. Als je het op de verkeerde manier doet, zul je de pijn verergeren en het genezingsproces negatief beïnvloeden. Neem daarbij de volgende maatregelen in acht:
- Gebruik de komende dagen geen pittig voedsel. Je moet gekruide sauzen, snacks en specerijen volledig vermijden. De kruiden kunnen bovendien het slijmvlies irriteren en het probleem verergeren.
- Gebruik geen knapperig voedsel zoals chips of brood (met korsten). De scherpe randen kunnen de aangedane gebieden irriteren, kapot maken en infecties veroorzaken.
- Consumeer alle maaltijden alleen lauw zodat er geen nieuwe brandwonden in het gehemelte ontstaan.
- Drink veel kamillethee, omdat het een ontstekingsremmend effect heeft.
Huisarts raadplegen
Je hebt een hap genomen van die hete pizza of een slok van dat stomend hete drankje, en bam—je gehemelte is verbrand. Dit vervelende, maar veelvoorkomende ongemak zorgt vaak voor pijn en irritatie. Maar wanneer is het slim om er iets aan te laten doen en een afspraak te maken met je huisarts?
Check de aangedane plek regelmatig en handel snel wanneer verdachte symptomen verschijnen. Als er geen verbetering optreedt, raadpleeg dan je huisarts. Je moet zeker de smaakpapillen in de gaten houden. Als de huisremedies geen effect hebben, is het raadzaam om een arts te raadplegen. Doe dit als er zich pijnlijke blaren ontwikkelen of als er een ontsteking op het aangetaste gebied ontstaat. De arts kan zo nodig medicatie voorschrijven en adviezen geven.
Onderzoek en diagnose
Wat doet de arts precies bij een verbrande mond?
Gesprek over je klachten
De arts zal eerst vragen hoe en wanneer je het gehemelte hebt verbrand. Heb je last van pijn, zwelling, of zelfs blaren? Heb je moeite met eten of drinken? Dit geeft meteen een goed beeld van hoe ernstig de verbranding is.
Visuele inspectie
Een simpele blik in je mond is vaak genoeg. De arts kijkt naar de kleur en textuur van het gehemelte. Bij lichte verbranding is de huid vaak rood en gevoelig, maar bij ernstigere brandwonden zie je blaren of zelfs witte vlekken (weefselbeschadiging).
Vragen over je symptomen
Heb je alleen een verbrande mond, of merk je ook dat je smaak veranderd is? De arts wil weten of er andere delen van de mond betrokken zijn, zoals je tong of tandvlees, en of de brandwond al aan het genezen is. Dit helpt om te bepalen of verdere behandeling nodig is.
Aanvullende tests bij ernstige verbranding
Bij een ernstige verbranding (denk aan witte plekken of ernstige blaren) kan de arts besluiten verder onderzoek te doen, zoals een speekseltest of een biopt, om zeker te weten dat er geen infectie of diepere weefselschade is ontstaan.
Herstelplan bespreken
Op basis van het onderzoek stelt de arts een behandelplan op. Meestal is dat gewoon rust, koude dranken, en eventueel een pijnstiller of mondspoeling om de irritatie te verminderen. Bij ernstige verbranding kan de arts zalf of medicatie voorschrijven om het genezingsproces te versnellen.
Medische behandleing bij een verbrand gehemelte
Een verbrande mond is behoorlijk vervelend, maar gelukkig zijn er genoeg manieren om je gehemelte weer snel op de rit te krijgen. Hier zijn de meest voorkomende medische behandelingen die je pijn verlichten en het herstel versnellen:
Koelen met koude dranken
Als eerste hulp kun je meteen beginnen met het drinken van koude dranken, zoals water of melk. Dit kalmeert de verbrande plek en helpt de pijn te verminderen. Vermijd hete of pittige drankjes, want die irriteren de huid alleen maar meer.
Pijnstillers
Bij flinke pijn kan de arts je adviseren om een pijnstiller te nemen, zoals paracetamol of ibuprofen. Dit helpt niet alleen tegen de pijn, maar werkt ook ontstekingsremmend, waardoor je mond sneller herstelt.
Mondspoelingen
Als je veel last hebt van je verbrande gehemelte, kan een milde, zoutwater-mondspoeling verlichting bieden. Dit ontsmet en helpt de wond schoon te houden. Bij ernstigere verbrandingen kan de arts een antiseptische mondspoeling voorschrijven om infecties te voorkomen.
Zalf of gel
In geval van blaren of een ernstigere verbranding kan de arts een speciale mondgel voorschrijven, zoals lidocaïne-gel, die een beschermend laagje legt over het verbrande gebied. Dit verzacht de pijn en versnelt het herstel door de huid te beschermen tegen verdere irritatie.
Zachte voeding
Een praktische behandeling is het aanpassen van je dieet. Ga voor zachte, koele voedingsmiddelen zoals yoghurt, appelmoes of ijs. Zo voorkom je dat het gehemelte verder geïrriteerd raakt tijdens het eten, en kun je toch zonder pijn wat binnenkrijgen.
Antibiotica bij infecties
Als je verbranding leidt tot een infectie (bijvoorbeeld door blaren of wondjes die gaan ontsteken), kan de arts een antibioticakuur voorschrijven. Dit helpt de infectie onder controle te krijgen en voorkomt verdere schade aan het weefsel.
Prognose
Een milde verbranding van je gehemelte kan meestal thuis worden behandeld en binnen enkele dagen verdwijnen. Ernstige brandwonden in je gehemelte kunnen langdurige behandeling vereisen ter behoud van huidweefsel en om de zenuwen in je mond te helpen genezen. Raadpleeg je huisarts als je vermoedt dat je brandwonden ernstig zijn. Behandeling kan belangrijk zijn om blijvende schade, littekens, infecties en andere complicaties te voorkomen.
Preventie
Voorkomen is beter dan genezen. Er is bijvoorbeeld een groot risico op brandwonden door een hete pizza als je het met de hand eet. Gebruik daarom bestek en zorg ervoor dat de pizza goed is afgekoeld voordat je een hap neemt. Blazen helpt hierbij.
Een andere veelvoorkomende bron van gehemelteverbranding is het drinken van te hete vloeistoffen zoals thee, koffie of soep. Zorg ervoor dat je deze dranken laat afkoelen tot een geschikte temperatuur hebben, voordat je ze consumeert. Neem voorzichtige slokjes om onaangename brandwonden te voorkomen. Bovendien is het handig om te onthouden dat het gehemelte gevoeliger is voor hitte na het eten van pittig voedsel. Wees daarom extra voorzichtig na een kruidige maaltijd om onaangename verbrandingen te vermijden.
Lees verder