Overmatig knipperen met ogen: Oorzaken frequent oogknipperen
Knipperen is een normaal en fysiologisch belangrijk fenomeen. Oogknipperen komt niet vaak voor bij pasgeboren baby's. De frequentie van het knipperen neemt langzaam toe naarmate het zenuwstelsel rijpt. Volwassenen knipperen ongeveer 14-17 keer per minuut. Door bepaalde aandoeningen, oogziekten en omgevingsfactoren gaan mensen vaker knipperen, bijvoorbeeld bij droge ogen, fel licht en glaucoom. Treden andere symptomen op naast het frequent oogknipperen, dan is het altijd verstandig om een oogarts te raadplegen. Indien nodig kan dan een snelle behandeling van een onderliggende oorzaak opgestart worden. Sommige oorzaken van vaak met de ogen knipperen zijn namelijk ernstig en leiden mogelijk onbehandeld tot een verlies van het gezichtsvermogen of andere gezondheidsproblemen.
Functies van knipperen met de ogen
Knipperen heeft een beschermende functie. Dit voorkomt namelijk dat stof of een voorwerp in het oog komt. Ook wordt hierdoor fel licht van het onvoorbereide oog afgewend. Verder speelt het knipperen ook een essentiële rol bij het vochtig en gezond houden van het oog, want de traanfilm wordt hierdoor over het hele blootgestelde oogoppervlak verspreid. De knippersnelheid neemt toe bij het praten, bij nervositeit, bij
pijn of bij blootstelling aan zeer fel licht. Frequent knipperen is soms ook een vorm van een nerveuze tic.
Oorzaken en risicofactoren van oogknipperen
Aandacht vragen
Bij veel
kinderen, vooral jongens die rond de vijf jaar oud zijn, is onophoudelijk knipperen een gewoonte. Dit is soms een vorm van aandacht vragen, maar stopt meestal vanzelf na een paar maanden.

Sommige patiënten reageren allergisch op make-up waardoor ze vaker gaan knipperen met de ogen /
Bron: Manuel Marín, Wikimedia Commons (CC BY-2.0)Allergische reactie
Overmatig knipperen is soms ook het resultaat van
allergische reacties. Een
oogallergie komt bijvoorbeeld tot stand na contact met
chloor, huisdieren,
make-up,
luchtvervuiling,
medicijnen en andere stoffen en chemicaliën.
Allergische conjunctivitis (oogbindvliesontsteking) leidt tot tal van symptomen, zoals onder andere vaker dan normaal oogknipperen,
tranende ogen,
rode ogen,
brandende ogen, een
oogafscheiding en een
zanderig gevoel in de ogen.
Blefarospasme
Oorzaken
Blefarospasme is een aandoening waarbij een patiënt snel en onvrijwillig knippert met de ogen. De aandoening ontstaat als gevolg van een abnormale zenuwstimulatie, hetgeen resulteert in krampachtige samentrekkingen van de oogspieren. Blefarospasme is een vorm van
dystonie, een abnormale spierspanning.
Symptomen
Oogdystonie komt vaak tot stand bij patiënten tussen de vijftig en zeventig jaar en is variabel in ernst. Blefarospasme als gevolg van dystonie gaat soms gepaard met andere gezichtsbewegingen zoals plotselinge grimassen en het rollen van de ogen. Dit staat bekend als het Meige-syndroom.
Andere symptomen van deze aandoening zijn onder andere:
Al deze symptomen zijn soms meer duidelijk bij
vermoeidheid,
angst, fel licht, wind of stof, of tijdens het autorijden.
Behandeling
Blefarospasme behandelt de arts met
botox-injecties om de betrokken spieren te ontspannen of te verlammen. Dit geeft een aanzienlijke verlichting bij meer dan 90% van de patiënten. De aandoening zelf blijft op de lange termijn bij 75% van de patiënten bestaan, maar tast dan meestal de normale levensactiviteiten niet aan, tenzij de patiënt een zeer ernstige vorm van de aandoening heeft.

Bijziendheid behandelt de arts mogelijk met contactlenzen /
Bron: Fifikins, Flickr (CC BY-2.0)Bijziendheid
Bijziende patiënten kunnen objecten in de buurt duidelijk zien, maar ze moeten zich inspannen om dingen te zien die zich verder weg bevinden. Naast een onscherp zicht op afstand kampt een patiënt met volgende tekenen: loensen, overmatig knipperen, in de
ogen wrijven,
hoofdpijn en vermoeidheid van de ogen. Bijziendheid begint meestal in de kindertijd. Een typische klacht van bijziende schoolkinderen is dat ze moeite hebben met het lezen van wat er op het schoolbord of het schoolbord is geschreven. Kinderen die bijziend zijn, moeten jaarlijks een
oogonderzoeken ondergaan om tijdens de schooljaren een uitstekend zicht te behouden. Bijziendheid vormt meestal geen risico voor de
ooggezondheid, maar het is belangrijk om een vroege diagnose en behandeling te krijgen om ervoor te zorgen dat het geen degeneratieve aandoening wordt. Bijziendheid corrigeert de oogarts met een bril of contactlenzen. Wanneer de
refractieafwijking stabiliseert, is
refractiechirurgie zoals
LASIK en PRK inzetbaar om bijziendheid permanent te corrigeren.
Blefaritis (ontsteking van de ooglidranden)
Oorzaken
Blefaritis is een
ontsteking langs de rand van de
oogleden waar wimpers groeien. De aandoening is gerelateerd aan
roos, maar houdt ook verband met de volgende aandoeningen:
Symptomen
Verstopte klieren raken geïrriteerd en zijn vaak rood, waterig en jeukend. Daarnaast merken patiënten mogelijk kleverige,
droge korsten aan de wimpers op. De oogleden voelen daarnaast
vettiger aan. Patiënten zijn gevoeliger voor licht waardoor ze vaker knipperen met de ogen. Blefaritis treft de hoeveelheid vocht (smering) in de ogen, die voor iedereen problematisch kan zijn, maar vooral voor patiënten die contactlenzen dragen.
Behandeling
Stoppen met het dragen van contactlenzen is nodig totdat de symptomen verbeteren. Wanneer het toepassen van warme kompressen op een gesloten oog niet (voldoende)helpt, zet de arts mogelijk
antibiotische oogzalven, oogcrèmes en orale (via de mond ingenomen) medicatie in. Verder verminderen ontstekingsremmende
oogdruppels (meestal steroïden) de ontsteking. De patiënt gebruikt deze oogdruppels via correcte
oogdruppelrichtlijnen.

Langdurig werk achter de computer leidt mogelijk tot computerogen /
Bron: Concord90, PixabayComputer Vision Syndrome
Wanneer mensen lange uren voor een flikkerend beeldscherm zitten, kampen ze sneller met
droge ogen. Dit leidt tot overmatig knipperen met de ogen omdat mensen op deze manier proberen ogen voldoende vochtig te houden. Patiënten met het
Computer Vision Syndrome (computerogen) nemen eens in de 20 minuten een pauze en kijken dan ongeveer 20 seconden lang naar iets dat zich 20 meter verderop bevindt om de ogen voldoende rust te geven, zodat droge ogen,
oogvermoeidheid en frequent oogknipperen niet tot stand komen.
Glaucoom
Oorzaken
Glaucoom is een ernstige oogaandoening waarbij de
oogzenuw beschadigd raakt, meestal als gevolg van een verhoogde druk in het oog. Soms echter treedt ook
normale druk-glaucoom op. De precieze oorzaak is niet bekend, maar wel zijn meerdere
risicofactoren voor glaucoom gedefinieerd, zoals bijvoorbeeld
het langdurig gebruik van corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers),
roken en een
slechte bloedsomloop.
Symptomen
Hoewel glaucoom in het begin meestal geen duidelijke symptomen veroorzaakt, ervaren patiënten soms wel vroege waarschuwingssignalen. De symptomen kunnen in eerste instantie komen en gaan, of na verloop van tijd verergeren.
Volgende tekenen komen mogelijk tot uiting bij glaucoom:
Behandeling
Er zijn verschillende soorten glaucoombehandelingen zoals medicinale oogdruppels, microchirurgie,
laserbehandelingen en andere vormen van oogchirurgie. Met een snelle behandeling van glaucoom is het mogelijk om het
verlies van het perifere gezichtsvermogen (zijdelingse zicht) mogelijk te
voorkomen of vertragen.
Vreemd voorwerp in oog
Overmatig knipperen is het gevolg van een overmatige stimulatie van de knipperreflex. Dit komt meestal tot stand door een
vreemd voorwerp in het oog, zoals een ingegroeide
wimper die tegen de voorkant van de oogbal wrijft of een ernstiger
oogletsel. Alles dat tegen het
hoornvlies komt, veroorzaakt overmatig knipperen, waardoor water vrijkomt in een poging om het vreemde lichaam weg te spoelen.
Andere oorzaken
Andere oorzaken zijn:
Geassocieerde symptomen bij frequent knipperen van ogen
Niet altijd treden bijkomende symptomen op wanneer patiënten erg frequent met de ogen knipperen.

Wazig zien komt mogelijk voor naast oogknipperen /
Bron: Nufkin, Flickr (CC BY-2.0)Ogen
Af en toe treden echter andere ooggerelateerde problemen op zoals:
- droge ogen
- een gevoel van zwaarte rond de ogen
- een oogafscheiding
- een wazig gezichtsvermogen
- een zanderig gevoel in de ogen
- fotofobie (lichtschuwheid)
- gezwollen ogen
- hangende oogleden
- jeukende ogen
- oogpijn
- oogstress
- oogwrijven
- rode ogen
- tranende ogen
- trillende oogleden
- vermoeide ogen
Andere symptomen
Ook andere symptomen zijn mogelijk aanwezig naast het oogknipperen zoals bijvoorbeeld:
Alarmsymptomen
Overmatig knipperen is abnormaal wanneer:
- dit geassocieerd is met andere symptomen
- dit het normale leven aantast
- dit interfereert met het normaal gezichtsvermogen, bijvoorbeeld tijdens het autorijden
- dit niet binnen een paar uur stopt
- ook nog volgende symptomen optreden: rode ogen, tranende ogen, oogpijn of gezwollen ogen
Bij deze alarmsymptomen is een snel bezoek aan de oogarts en een behandeling vereist om de onderliggende oorzaak op te sporen en te corrigeren.
Diagnose en onderzoeken
De arts zet diverse onderzoeken in om de oorzaak van het overmatig oogknipperen op te sporen:
Lees verder