Verbrande tong: symptomen, oorzaken & behandeling/zelfzorg
Je kunt je tong flink verbranden aan hete thee, hete soep of bepaalde gerechten, zoals hete pizza-toppings of lasagne. Geen wonder, de tong is erg gevoelig. De gevolgen van een verbrande tong zijn geen pretje en je raakt geïrriteerd dat je niet eerst de pizzapunt hebt laten afkoelen. Heet of gekruid voedsel of dranken hebben het weefsel van de tong beschadigd. Pijnreceptoren zenden de prikkel door naar het centrale zenuwstelsel en je voelt de pijn. Dit is ter bescherming, daarom stop je met het eten van de hete of pittige substantie. Als gevolg hiervan kunnen zelfs de smaakpapillen opzwellen. Er kunnen zich ook blaasjes of blaren op de tong vormen. Je tong kan er tevens rood of rauw uitzien. Het gevoel in de tong kan tijdelijk verminderd zijn. Als je je tong verbrand hebt, is het meestal niet gevaarlijk. Eerste hulpmaatregelen zijn echter wel nodig en je kunt daardoor snel verlichting van de klachten krijgen. Je kunt bijvoorbeeld je tong koelen met koud water of met een ijsklontje.
Een verbrande tong
Even snel een hap van de lasagne of je neemt onnadenkend een slokje van je vers gemaakte koffie of warme chocolademelk, en je wordt afgestraft. Je loopt relatief snel brandwonden op op je
tong of gehemelte. Dit is niet alleen pijnlijk, maar ook vervelend. Een verbrande tong geeft niet alleen een naar gevoel, maar is ook simpelweg vervelend omdat eten en drinken de komende dagen onaangenaam kan zijn.
Symptomen van een verbrande tong
Een verbrande tong ziet er anders uit en voelt anders aan, afhankelijk van de mate en ernst van de verbranding.
Graad | Kenmerken |
Graad 1 | Deze oppervlakkige verbranding betreft de buitenste laag van de tong. Je hebt een pijnlijk tong en en je tong kan rood worden en opgezwollen raken. |
Graad 2 | Een tweedegraads brandwond is pijnlijker omdat zowel de buitenste laag als de onderlaag van de tong zijn getroffen. Er kunnen zich blaren op de tong vormen en de tong is rood en opgezwollen. |
Graad 3 | Een derdegraads verbranding tast het diepste weefsel van de tong aan, met als gevolg een witte of zwartgeblakerde, verbrande huid. Je kunt ook gevoelloosheid of ernstige pijn ervaren. |
De papillen kunnen verdwijnen als je je tong verbrandt. Een verbrande tong kan ook je smaakvermogen (tijdelijk) verminderen.
Een verbrande tong door het eten van een te hete pizza /
Bron: Free Photos, PixabayOorzaken
We hebben het allemaal wel eens meegemaakt: je neemt vol enthousiasme een hap van dat heerlijke stuk pizza, en voordat je het weet, heb je een brandend gevoel op je tong of gehemelte. Au! Het gebeurt sneller dan je denkt, vooral met gerechten zoals pizza of lasagne waar gesmolten kaas in het spel is. Maar er zijn nog veel meer boosdoeners die je mond kunnen verrassen met een brandwond. Hier zijn een paar veelvoorkomende oorzaken:
Pizza of lasagna
Gelukkig gaat het in de meeste gevallen slechts om kleine brandwonden. Vooral bij gerechten met gesmolten kaas (zoals pizza of lasagne) kan dit snel gebeuren. Terwijl andere warme gerechten of dranken gewoonlijk dampen, ontbreekt dit zichtbare waarschuwingssignaal bij hete kaas. Als de te hete pizza-topping aan het gehemelte kleeft, kan het snel tot de typische 'pizzabrandwond' komen.
Heet drinken
We kennen het allemaal: je neemt een slok van die dampende kop thee of koffie, zonder even te blazen, en je voelt meteen die pijnlijke steek op je tong of gehemelte. Heet water, soep of een vers getapte kop cappuccino kan je mond flink verrassen.
Warme soepen en sauzen
Een heerlijke kom soep of een dampende saus over je pasta klinkt verleidelijk, maar pas op. Voedsel dat langzaam opwarmt, zoals soepen en sauzen, kan veel heter zijn dan je denkt. En voordat je het weet, heb je je mond verbrand terwijl je dat niet eens zag aankomen.
Vers uit de oven gebakken brood of gebak
Er is niets zo verleidelijk als een vers uit de oven gehaalde broodje, croissant of brownie. Maar pas op! Het ziet er misschien niet heet uit, maar de binnenkant kan nog gloeiend zijn. Voor je het weet, heb je een pijnlijke brandwond te pakken.
Magnetronmaaltijden
Kijk uit met maaltijden die je opwarmt in de magnetron! Ze kunnen van buiten koel aanvoelen, terwijl de binnenkant nog gloeiend heet is. Vooral gerechten met een dikke vulling of saus kunnen verraderlijk zijn, omdat de hitte zich opstapelt zonder dat je het meteen doorhebt.
Heet vet of olie
Gerechten die gebakken of gefrituurd worden, zoals loempia’s, bitterballen of frietjes, zijn berucht om hun vermogen je mond te verbranden. Het vet of de olie waarin ze zijn bereid, kan veel langer heet blijven dan je denkt. Dus een hap van die knapperige bitterbal op een feestje? Even geduld voordat je een hap neemt!
Heet eten dat je haastig probeert te eten
We hebben allemaal wel eens een situatie waarin we te snel willen eten – misschien heb je haast of ben je gewoon te hongerig om te wachten. Maar te snel een hap nemen van voedsel dat net uit de oven of pan komt, kan je mond direct in vuur en vlam zetten.
Zelfzorg
Eerste hulp
Als je je tong of gehemelte hebt verbrand, is het meestal voldoende om de gebieden te koelen, bijvoorbeeld:
- Spoel de mond een paar minuten met koud water. Gebruik wel steeds vers water en spuug het oude water uit.
- Zuigen op een waterijsje of ijsklontje.
- Houd koel voedsel (zoals yoghurt) een tijdje in je mond.
- Gorgelen met zout en water is ook een aanrader.
Bij ernstige brandwonden aan de tong of het verhemelte (dat wil zeggen tweede- of derdegraads), ernstige pijn of open delen van de huid in de mond, dien je een arts te raadplegen. Dit geldt ook als de verbranding niet lijkt te genezen of als de klachten erger worden.
Herstel
Als je je tong of gehemelte hebt verbrand, moet je je de eerste paar dagen onthouden van warme dranken en eten evenals pittige gerechten, aangezien deze de verbranding kunnen irriteren. Krokante gerechten of snacks kun je ook het beste niet eten, omdat ze tijdens het eten pijn kunnen veroorzaken en het slijmvlies kunnen beschadigen. Eet liever zacht en gekoeld voedsel.
Zelf je verbrande tong verhelpen
Er zijn een aantal maatregelen die je kunt nemen om een verbrande tong te verhelpen. Wat te doen bij een verbrande tong? Wat zijn de belangrijkste tips?
Met koud water spoelen
Als je je tong heb verbrand, is het belangrijk je tong zo snel als mogelijk af te koelen. Spoel je mond een paar minuten met koud water en spuug tussentijds het water uit om weer opnieuw koud water in je mond te doen. Je kunt ook op een ijslolly of op ijssnippers zuigen, hoewel het geen goed idee is om een gigantisch ijsblokje in je mond te stoppen, omdat je tong er aan kan blijven plakken en meer schade kan veroorzaken als gevolg van de vrieskou.
Blijven koelen gedurende da dag
Na het incident kun je het beste gedurende de dag zachte en koude voedingsmiddelen consumeren om het stekende gevoel op natuurlijke wijze te verdoven. Kies voedsel dat gemakkelijk te eten is, zoals een fruitbeker, yoghurt of koude appelmoes, die allemaal kunnen helpen het brandende gevoel te kalmeren.
Spoelen met zout water
Zodra je mond is afgekoeld, is het raadzaam om je mond te spoelen met een mengsel van water met zout (of
zuiveringszout). Spoel je mond ermee gedurende 30 seconden en spuug het dan uit. Zout is een natuurlijk antisepticum dat zwelling en pijn kan verminderen en uiteindelijk je brandwonden kan verlichten.
Suiker op de verbrande tong aanbrengen
Suiker is een weinig bekende pijnstiller die bijna iedereen wel in de voorraadkast heeft staan. Een lepeltje suiker over de aangedane tong strooien kan de pijn verzachten als je je tong hebt verbrand. Besprenkel wat suiker over je tong, laat het oplossen en ervaar de werking ervan. Het toepassen van honing op de tong is ook te overwegen vanwege de antibacteriële eigenschappen van honing en het versnelt het genezingsproces.
Pijnstillers nemen
Neem de aanbevolen dosering
paracetamol om pijn aan je tong te verlichten.
Huisarts raadplegen
In de meeste gevallen geneest een verbrande tong vanzelf, maar je moet zeker een arts raadplegen als:
- De pijn niet vermindert na een paar dagen
- Je tong blaren heeft of gezwollen blijft
- Je problemen hebt met slikken of ademen
- Je tong een witte, leerachtige laag krijgt
- Er tekenen zijn van infectie, zoals pus, een vieze geur of koorts
Het is altijd beter om op safe te spelen als je denkt dat er iets niet in orde is. Je tong is een gevoelig deel van je lichaam, en hoewel kleine verbrandingen snel genezen, verdient een ernstige verbranding alle aandacht en zorg die het nodig heeft. Dus, als je vermoedt dat het erger is dan normaal, aarzel dan niet om naar de huisarts te gaan en laat je tong in goede handen herstellen!
Onderzoek en diagnose
Je hebt net vol enthousiasme die eerste hap van een dampende pizza genomen, en plots voel je het: een brandende pijn op je tong. Oeps, je hebt je tong verbrand! Meestal is dit geen groot probleem en geneest het vanzelf binnen een paar dagen, maar wat als de pijn blijft hangen of het erger wordt? Dan is het misschien tijd om een dokter te raadplegen. Laten we eens kijken hoe een huisarts zo'n verbranding van je tong onderzoekt en wat de volgende stappen zijn in ernstige gevallen.
Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek
Als je met een verbrande tong naar de huisarts gaat, zal hij of zij eerst goed naar je tong kijken. Ze willen zien hoe groot de schade is en of er tekenen zijn van een ernstige verbranding. In erge gevallen kunnen er blaren ontstaan of kan de tong erg rood en opgezwollen zijn. Het kan zelfs voorkomen dat je tong een witte, leerachtige laag ontwikkelt, wat kan duiden op een derdegraads verbranding.
De huisarts zal ook vragen hoe de verbranding is ontstaan, of je problemen hebt met eten of praten, en of je andere symptomen hebt zoals koorts of zwelling in je keel. Dit helpt hen te bepalen of er verdere zorg nodig is. Als je bijvoorbeeld moeite hebt met slikken of ademhalen, kan dit wijzen op een ernstiger probleem dat onmiddellijke behandeling vereist.
Als de huisarts vaststelt dat het om een lichte brandwond gaat, krijg je waarschijnlijk het advies om het rust te geven. Je kunt wat verzachtende middelen gebruiken, zoals een speciale mondspoeling of gel die de pijn verzacht en het herstel bevordert. IJsblokjes of koud water kunnen ook helpen om de pijn te verlichten. Vermijd scherpe of hete voedingsmiddelen tot je tong weer is hersteld.
Verwijzing naar een specialist
Maar als je tong ernstig verbrand is, kan de huisarts je doorverwijzen naar een specialist, zoals een kaakchirurg of een KNO-arts, voor verdere behandeling. Bij ernstige verbrandingen kan het nodig zijn om medicatie te krijgen om infecties te voorkomen, of in sommige gevallen zelfs een kleine chirurgische ingreep om beschadigd weefsel te verwijderen.
Medische behandeling van een verbrande tong
Je hebt het ongetwijfeld eens meegemaakt: die eerste hap van een gloeiend hete pizza of slok van een dampende kop koffie, en bam! Je tong staat in brand. Gelukkig genezen de meeste verbrandingen vanzelf, maar wat als je tong ernstig verbrand is? Hier zijn de behandelingen die je snel weer op weg helpen naar een gezonde en pijnvrije mond.
Eerste hulp: Koelen is key!
Voordat we over de medische kant praten, is het belangrijk om te weten dat je meteen moet koelen als je je tong hebt verbrand. Neem een slok koud water, sabbel op een ijsblokje of eet een verkoelend ijsje – het helpt om de hitte te verminderen en de pijn te verlichten. Deze eenvoudige stap kan al veel schade voorkomen.
Pijnstilling: kalmte op je tong
Als de pijn van de verbranding blijft aanhouden, kun je pijnstillers nemen zoals paracetamol of ibuprofen. Deze medicijnen helpen niet alleen tegen de pijn, maar verminderen ook de ontsteking, waardoor je tong sneller kan herstellen. Daarnaast kan je arts je een verzachtende gel of mondspoeling voorschrijven, speciaal ontworpen voor mondverbrandingen. Deze middeltjes vormen een beschermend laagje over je tong, waardoor je minder last hebt van pijn bij het eten of drinken.
Mondspoelingen: tegen infectie en sneller herstel
Als de verbranding wat serieuzer is, zal je arts waarschijnlijk een speciale mondspoeling aanraden. Dit kan helpen om infecties te voorkomen en de genezing te bevorderen. Soms worden er ook antibacteriële spoelingen voorgeschreven, vooral als er blaren of open wondjes op je tong zijn ontstaan. Hierdoor wordt de kans op complicaties, zoals een infectie, kleiner en geneest je tong sneller.
Zalven en gels: directe verlichting
Verzachtende gels of zalven kunnen echte lifesavers zijn bij een verbrande tong. Deze producten bevatten vaak ingrediënten zoals aloë vera of lidocaïne, die niet alleen verkoelen en verzachten, maar ook de pijn tijdelijk verdoven. Je kunt deze zalven of gels aanbrengen op de verbrande plek om direct verlichting te voelen, waardoor je comfortabeler kunt eten en praten.
Hydratatie is een must
Een verbrande tong kan uitdrogen, en een droge tong geneest minder snel. Zorg ervoor dat je genoeg water drinkt en kies voor voedingsmiddelen die hydrateren en niet te hard of scherp zijn voor je tong. Denk aan yoghurt, smoothies, en koude soepjes. Vermijd hete, pittige of zure gerechten die de verbranding kunnen verergeren.
Medicatie bij ernstige verbranding
Als de verbranding van je tong diep is en er bijvoorbeeld blaren zijn ontstaan, kan de huisarts zwaardere medicatie voorschrijven. Dit kan antibiotica zijn om infecties te voorkomen, of corticosteroïden om ontstekingen te verminderen. In zeer zeldzame gevallen, als de tong ernstig beschadigd is, kan er zelfs een chirurgische ingreep nodig zijn om het beschadigde weefsel te verwijderen en een sneller herstel te bevorderen.
Wat je vooral moet vermijden
Bij een verbrande tong is het verleidelijk om gewoon door te gaan met je normale eet- en drinkgewoontes, maar dat kan de genezing vertragen. Vermijd hete dranken, pittige gerechten, citrusvruchten en alles wat je tong verder kan irriteren. Probeer ook harde en scherpe voedingsmiddelen, zoals toast of chips, te vermijden, want die kunnen de verbranding verergeren.
Herstel in stijl: geef je tong de tijd!
Hoe graag je ook wilt dat je tong direct geneest, je moet het een beetje tijd geven. Met de juiste zorg, pijnstilling en rust geneest een verbrande tong meestal binnen enkele dagen tot een week. Als je de bovenstaande behandelingen volgt, geef je je tong de beste kans om snel weer helemaal gezond te worden. En het beste nieuws? Binnen de kortste keren kun je weer zorgeloos genieten van je favoriete hete pizza – dit keer misschien iets minder gloeiend!
Prognose
Hoe lang heb je last van een verbrande tong? De klachten van
oppervlakkige brandwonden gaan meestal na een paar dagen over zonder behandeling en genezen meestal binnen ongeveer een week. Een grotere verbranding geneest vaak binnen twee weken. Je kunt nog enige tijd last hebben van een verminderde smaakbeleving totdat de smaakpapillen hersteld zijn.
Preventie
Hoe voorkom je een verbrande tong? Het is makkelijker dan je denkt! Voordat je je tong weer in vuur en vlam zet door een te snelle hap of slok, zijn er een paar simpele preventietips om te zorgen dat je mond heel blijft. Hier zijn de beste manieren om die vervelende brandwond op je tong te vermijden:
- Laat je eten en drinken altijd even afkoelen: Het lijkt een open deur, maar die eerste hap of slok van gloeiend heet voedsel kan je tong echt beschadigen. Geef je eten en drinken een paar minuten de tijd om af te koelen voordat je eraan begint.
- Blazen voordat je een slok neemt: Heb je net thee of koffie gezet? Blazen is je beste vriend! Door een paar seconden te blazen, verminder je de kans op een hete verrassing in je mond.
- Wees voorzichtig met gesmolten kaas: Gerechten zoals pizza en lasagne zijn berucht om hun hete kaas die je mond kan verbranden. Test eerst een klein stukje voordat je een grote hap neemt – je tong zal je dankbaar zijn!
- Roer je soep of drank goed door: Hete dranken en soepen kunnen ongelijk opwarmen, vooral als ze in de magnetron zijn gezet. Roer goed, zodat de hitte zich gelijkmatig verspreidt en je geen te hete slok neemt.
- Pas op met voedsel direct uit de oven of magnetron: Gebakken of opgewarmd voedsel kan van buiten koel aanvoelen, terwijl de binnenkant nog loeiheet is. Snijd het open en controleer eerst de temperatuur voordat je gaat eten.
- Houd ijskoud water of een ijsblokje bij de hand: Mocht je toch te enthousiast een hap nemen van iets te warms, dan kun je snel een slok koud water nemen of op een ijsblokje zuigen om de schade te beperken.
Een prikkende tong door ananas /
Bron: MSPT/Shutterstock.comEen prikkelende tong door het eten van ananas
Je kunt door het eten van
ananas last krijgen van een prikkelende tong, wat wel wat wegheeft van een licht verbrande tong. Hoe komt dit? Ananas is rijk aan bromelaïne, een enzym dat helpt bij het verteren van voedsel en dat in een hoog tempo eiwitten afbreekt. Wanneer je in een stuk ananas bijt, vangt dit proces meteen aan. Door die afbraak van eiwitten voelt het tere vlees van je gehemelte en tong al vrij snel ruw en pijnlijk aan. Deze klachten zijn binnen enkele uren vaak weer verdwenen.
Een continu verbrande tong
Als je continu last hebt van een brandende tong, dan heb je mogelijk last van
mondbranden of brandende mond syndroom (BMS), een aandoening die een gevoel van verbranding in de mond veroorzaakt. Mensen met deze aandoening beschrijven het gevoel vaak alsof ze hun tong verbrand hebben aan een hete drank zoals thee.Er zijn verschillende bekende oorzaken van BMS, maar de reden voor het ontstaan ervan is niet altijd duidelijk. De behandeling hangt af van de oorzaak. Het kan de volgende delen van de mond beïnvloeden:
- tong
- gehemelte
- binnenkant van de wangen
- tandvlees
- lippen
Lees verder