Katten: Ziekten die een kat kan overdragen op mensen

Zoönotische ziekten (zoönosen) zijn aandoeningen die kunnen worden overgedragen van dieren op mensen. Deze ziekten zijn vrij zeldzaam. Sporadisch is een huiskat in staat om een infectie over te dragen op mensen. De meeste van deze infecties komen tot stand wanneer katten buiten het huis zwerven of door een onjuiste hygiëne. Enkele bekende ziekten die katten op mensen kunnen overdragen, zijn de kattenkrabziekten en toxoplasmose. De symptomen van deze infecties zijn erg variabel, bijvoorbeeld huidproblemen, diarree, misselijkheid en koorts. Patiënten met een onontwikkeld of verzwakt immuunsysteem zijn doorgaans gevoeliger voor deze ziekten. Een goede hygiëne hanteren bij het omgaan met katten en al hun secreties, is erg belangrijk.

• Zoönotische infecties door katten: Risicogroepen en epidemiologie
• Risicogroepen voor zoönotische ziekten van katten
• Epidemiologie van kat-overgedragen ziekten
• Bacteriële infecties veroorzaakt door katten
• Campylobacterinfectie
• Kattenkrabziekte
• MRSA (methicilline-resistente Staphylococcus aureus)
• Pasteurella multocida
• Salmonella
• Parasitaire infecties
• Cryptosporidiose
• Toxocariase
• Toxoplasmose
• Diagnose en behandeling van zoönotische ziekten
• Diagnose van bacteriële infecties veroorzaakt door katten
• Behandeling van parasitaire infecties die door katten worden overgedragen
• Behandeling
• Prognose
• Complicaties
• Preventie van zoönotische infecties: Hygiëne en voorzorgsmaatregelen
• Goede hygiënepraktijken voor kattenbezitters
• Vaccinatie en ontworming van katten
• Beperk de blootstelling aan risicogroepen
• Praktische tips voor het leven met / omgaan met ziekten die een kat kan overdragen op mensen
• Houd je kat gezond
• Beperk contact bij ziekte
• Bescherm jezelf tegen infecties
• Let op gedragsveranderingen
• Zorg voor een schone omgeving
• Raadpleeg een arts bij symptomen bij jezelf
• Gebruik preventieve maatregelen tegen parasieten
• Misvattingen rond katten: ziekten die een kat kan overdragen op mensen
• Katten kunnen altijd toxoplasmose overdragen op mensen
• Katten kunnen altijd de ziekte van Lyme overdragen
• Katten kunnen altijd schurft overdragen op mensen
• Alle katten kunnen ringworm overdragen
• Katten kunnen altijd leptospirose overdragen op mensen
• Katten kunnen altijd besmet raken met de hondenziekte en deze op mensen overdragen
• Katten kunnen altijd besmet raken met infecties door insectenbeten en deze op mensen overdragen

Zoönotische infecties door katten: Risicogroepen en epidemiologie

Zoönosen zijn infectieziekten die van dieren naar mensen kunnen worden overgedragen. Katten kunnen, hoewel het relatief zeldzaam is, bepaalde infecties overdragen die variëren van milde symptomen tot ernstigere aandoeningen. Het risico op het oplopen van een infectie is hoger bij bepaalde risicogroepen, waaronder mensen met een verzwakt immuunsysteem of jonge kinderen.

Risicogroepen voor zoönotische ziekten van katten

Mensen met een verzwakt immuunsysteem, zoals patiënten die immuunsuppressiva gebruiken of die hiv of kankerbehandelingen ondergaan, lopen een verhoogd risico om zoönotische ziekten van katten te ontwikkelen. Ook zwangere vrouwen moeten extra voorzichtig zijn, aangezien sommige infecties, zoals toxoplasmose, schadelijk kunnen zijn voor de ongeboren baby.

Epidemiologie van kat-overgedragen ziekten

Hoewel de kans op het oplopen van een zoönose van een kat relatief laag is, kunnen huiskatten in contact komen met andere dieren die dragers zijn van ziektes. Het aantal gevallen van ziekteoverdracht is sterk afhankelijk van de omgeving waarin de kat leeft (bijvoorbeeld of de kat buiten rondzwerft) en van de hygiënepraktijken van de eigenaar.

Bacteriële infecties veroorzaakt door katten

Campylobacterinfectie

Een campylobacterinfectie (campylobacteriosis) is een bacteriële infectie die ontstaat door contact met uitwerpselen van geïnfecteerde dieren, waaronder katten, of door consumptie van besmet voedsel of water. De verspreiding van Campylobacter-bacteriën gebeurt meestal door het niet wassen van de handen na het aanraken van dieren of hun voedsel, ontlasting, speelgoed of bedden (goede handhygiëne), maar af en toe verspreiden de bacteriën zich ook via een open wonde. Katten raken vaak besmet door het eten van besmet rauw vlees en werpen de bacteriën af via de ontlasting. Bekende symptomen zijn diarree (vaak bloederig) (gepaard met misselijkheid en braken), koorts en buikkrampen. De symptomen beginnen meestal binnen twee à vijf dagen nadat de bacteriën in het lichaam zijn binnengedrongen. De meeste patiënten ervaren een verbetering van de symptomen binnen één week.

Kattenkrabziekte

De kattenkrabziekte is één van de meest voorkomende zoönotische ziekten waarvoor katten verantwoordelijk zijn. Deze zoönose is meestal veroorzaakt door een krab van een kat. Het is ook mogelijk om besmet te raken wanneer een kat aan een open wonde of aan een reeds bestaand krabletsel likt. De symptomen komen één à drie weken na de lik of krab tot stand. De meest prominente symptomen van deze ziekte zijn blaarvorming, een kleine, verhoogde, stevige bult op het bekraste gebied en een zwelling van de lymfeknoop nabij de plaats van de kras. Het letsel raakt mogelijk geïnfecteerd. In ernstige gevallen gaat de pijn gepaard met intense koorts en misselijkheid.

MRSA (methicilline-resistente Staphylococcus aureus)

Staphylococcus aureus is een veel voorkomend type bacterie die normaal op de huid van mensen en dieren voorkomt. MRSA duidt op de Staphylococcus aureus-bacterie die resistent is geworden tegen sommige antibiotica (antibioticaresistentie). MRSA veroorzaakt onder andere huidinfecties, een longontsteking (longinfectie) en andere problemen. MRSA verspreidt zich tussen mensen en dieren door direct contact (aanraken). Zelfs katten die niet ziek zijn, kunnen MRSA dragen en verspreiden onder mensen. Meestal vertonen patiënten geen tekenen, maar soms is een huidinfectie aanwezig. Onbehandeld verspreiden de bacteriën zich sporadisch naar de longen of bloedbaan (sepsis) hetgeen levensbedreigende complicaties met zich meebrengt.

Pasteurella multocida

Pasteurella multocida is een bacterie die vaak in de mond van katten aanwezig is. Besmette kattenbeten veroorzaken binnen 24 tot 48 uur pijn, zwelling en roodheid op de wonde. Met pasteurella geïnfecteerde bijtwonden zijn meestal succesvol te behandelen met antibiotica, maar af en toe ontstaan ernstigere complicaties, zoals de verspreiding van bacteriën door de bloedbaan en een infectie van hartkleppen.

Salmonella

Salmonella is een bacteriële infectie die meestal geassocieerd is met het consumeren van rauw, niet gaar of slecht vlees. Ook is het mogelijk om salmonella op te lopen door een kat. Salmonella komt veel voor bij katten die buiten rondzwerven en besmet voedsel eten zoals muizen, dode vogels en eten uit vuilnisbakken. Veel voorkomende symptomen van deze ziekte bij mensen zijn maagklachten, wat meestal gepaard gaat met diarree, koorts, buikkrampen en ernstige buikpijn. Deze tekenen ontstaan binnen de zes uur tot vier dagen nadat de bacteriën in het lichaam zijn binnengedrongen. Bij de meeste patiënten zijn de klachten verdwenen binnen de zeven dagen. De kat binnen houden en hem voedsel van goede kwaliteit voeren voorkomt dit probleem.

Parasitaire infecties

Cryptosporidiose

Cryptosporidiose is een parasitaire infectie veroorzaakt door Cryptosporidium. De verspreiding gebeurt wanneer een persoon per toeval ontlasting van een geïnfecteerde persoon of dier inslikt, of door ontlasting in besmet voedsel of water. Explosieve, waterige diarree en krampen, buikpijn, braken en misselijkheid zijn de meest voorkomende symptomen die één à twee weken na blootstelling met de kiem tot uiting komen.

Toxocariase

Veel parasieten die katten treffen, kunnen ook mensen aantasten. Één van deze parasieten is Toxocara, beter bekend als rondworm of toxocariase. De patiënt loopt de besmetting van deze parasitaire infectie op door contact met het nest van een besmette kat. Bekende symptomen van een besmetting met rondwormen zijn ernstige buikpijn, misselijkheid, koorts en vermoeidheid. Wanneer de parasieten de ogen treffen, ontstaat oculaire toxocariasis. Patiënten met deze ziekte presenteren zich met een verlies van gezichtsvermogen, een oogontsteking of schade aan het netvlies. Meestal is slechts één oog aangetast. Het is belangrijk om kattenbakvulling hygiënisch te vullen en verwijderen. Verder moeten mensen er bij het tuinieren aan denken dat katten op de bodem kunnen poepen en deze kunnen besmetten.

Toxoplasmose

Toxoplasmose is een ernstige parasitaire infectie die meestal wordt overgedragen door katten die buitenshuis rondlopen. Een besmette kat kan de parasieten langer dan één week blijven afwerpen. Het is dus essentieel om deze besmette kat naar de dierenarts te brengen en hem in quarantaine te plaatsen. Mensen krijgen de ziekte door het aaien van een geïnfecteerde kat. Veel voorkomende symptomen zijn hoofdpijn, spierpijn en koorts. In sommige zeldzame gevallen krijgt een patiënt ook te maken met diarree. Ook de ogen zijn soms getroffen (oogproblemen zoals retinitis, ontsteking van het netvlies). Mensen met een onderdrukt immuunsysteem of zwangere vrouwen hebben een verhoogd risico op complicaties bij toxoplasmose, zoals een ernstige beschadiging van de hersenen en afwijkingen bij de baby.

Diagnose en behandeling van zoönotische ziekten

Het stellen van de juiste diagnose is essentieel voor het effectief behandelen van zoönotische infecties die van katten op mensen worden overgedragen. Behandeling kan variëren afhankelijk van de aard van de infectie, het type ziekteverwekker en de algemene gezondheid van de patiënt.

Diagnose van bacteriële infecties veroorzaakt door katten

Bacteriële infecties zoals kattenkrabziekte of MRSA worden meestal gediagnosticeerd door middel van bloedtesten, culturen of een lichamelijk onderzoek. Het nemen van monsters van de huid of de wonden van een patiënt kan helpen om de juiste bacterie te identificeren en te bepalen welke antibiotica effectief zullen zijn.

Behandeling van parasitaire infecties die door katten worden overgedragen

Parasitaire infecties, zoals toxoplasmose en toxocariase, kunnen effectief worden behandeld met antiparasitaire medicijnen. Bij toxoplasmose kunnen patiënten medicijnen zoals sulfadiazine en pyrimethamine krijgen, terwijl toxocariase wordt behandeld met albendazol of mebendazol.

Behandeling

De behandeling van zoönotische ziekten verschilt afhankelijk van het type ziekte en de ernst van de symptomen. Antibiotica kunnen vaak de symptomen verlichten en de bacteriën elimineren, vooral bij bacteriële infecties. Bij parasitaire infecties is vaak medicatie nodig die specifiek gericht is op het uitschakelen van de parasiet. Het is cruciaal om bij het vermoeden van een zoönotische ziekte een arts te raadplegen voor een juiste diagnose en behandeling.

Prognose

De prognose voor de meeste zoönotische ziekten is goed, vooral wanneer de infectie tijdig wordt behandeld. De symptomen kunnen variëren van mild tot ernstig, afhankelijk van de ziekte en de gezondheidstoestand van de patiënt. Voor personen met een verzwakt immuunsysteem kunnen sommige zoönotische ziekten ernstiger verlopen en extra medische aandacht vereisen.

Complicaties

Bij sommige zoönotische ziekten kunnen complicaties optreden, zoals ernstige infecties die zich verspreiden naar andere delen van het lichaam. Dit kan leiden tot levensbedreigende aandoeningen zoals sepsis, longontsteking of ernstige oogproblemen. Het is belangrijk om bij aanhoudende of ernstige symptomen onmiddellijk medische hulp te zoeken.

Preventie van zoönotische infecties: Hygiëne en voorzorgsmaatregelen

De kans op het oplopen van zoönotische ziekten kan aanzienlijk worden verminderd door het naleven van goede hygiënepraktijken en voorzorgsmaatregelen bij het omgaan met katten. Regelmatige dierenartsbezoeken en het vermijden van risicofactoren kunnen ook bijdragen aan het voorkomen van ziekteoverdracht.

Goede hygiënepraktijken voor kattenbezitters

Kattenbezitters moeten regelmatig hun handen wassen, vooral na het omgaan met katten, hun kattenbak schoonmaken of het verzorgen van verwondingen aan hun huisdier. Het vermijden van direct contact met de kattenbak of het dragen van handschoenen bij het reinigen kan helpen om het risico op infectie te verminderen.

Vaccinatie en ontworming van katten

Het vaccineren van katten tegen bepaalde ziekten kan helpen de kans op overdracht van ziekten naar mensen te verminderen. Daarnaast moet regelmatig ontwormen worden uitgevoerd om parasitaire infecties, zoals toxocariase, te voorkomen. Het in acht nemen van een zorgvuldige dierenverzorging is essentieel voor de bescherming van zowel katten als mensen.

Beperk de blootstelling aan risicogroepen

Mensen met een verzwakt immuunsysteem, zwangere vrouwen en jonge kinderen moeten voorzichtig zijn bij het omgaan met katten, vooral als deze buiten komen of in contact zijn geweest met andere dieren. Extra voorzorgsmaatregelen, zoals het vermijden van contact met kattenontlasting of gewonde katten, kunnen helpen het risico op infectie te verlagen.

Praktische tips voor het leven met / omgaan met ziekten die een kat kan overdragen op mensen

Houd je kat gezond

Een van de belangrijkste maatregelen die je kunt nemen om de kans op besmetting van ziekten van je kat naar jou te verminderen, is door goede hygiëne te handhaven. Was regelmatig je handen, vooral na het aanraken van je kat of het schoonmaken van de kattenbak. Dit voorkomt dat ziekteverwekkers die je kat mogelijk bij zich draagt, op jou worden overgedragen. Vergeet ook niet om je kat regelmatig te verzorgen en ervoor te zorgen dat haar vacht schoon en gezond blijft. Dit kan helpen om infecties zoals abces te voorkomen. Zorg ervoor dat je kat zijn vaccinaties krijgt en regelmatig naar de dierenarts gaat voor een gezondheidscontrole. Dit voorkomt dat je kat ziektes ontwikkelt die gevaarlijk kunnen zijn voor zowel haar als voor jou.

Beperk contact bij ziekte

Als je kat ziektesymptomen vertoont, zoals koorts, braken, diarree of veranderingen in haar gedrag, is het verstandig om het contact met je kat te beperken. Sommige ziekten, zoals bijnieren problemen of parasitaire infecties, kunnen via krabben of bijten worden overgedragen. Het is belangrijk om voorzichtig te zijn en contact met de zieke kat te vermijden om verdere verspreiding van infecties te voorkomen. Zorg ervoor dat je kat snel wordt behandeld door een dierenarts om ernstigere gezondheidsproblemen, zoals huidinfecties, te vermijden. Wees ook extra voorzichtig als je kat door een bloeddruk probleem kwetsbaarder is geworden voor ziektes.

Bescherm jezelf tegen infecties

Wanneer je met je kat in contact komt, vooral als je kat ziek is, is het belangrijk om jezelf te beschermen tegen mogelijke infecties. Draag handschoenen wanneer je de kattenbak schoonmaakt of als je kat verwondingen heeft. Dit voorkomt direct contact met eventueel besmette uitwerpselen of bloed, wat een mogelijke bron van besmetting kan zijn. Was daarna altijd grondig je handen en vermijd contact met je gezicht, vooral met je ogen, mond of neus. Als je kat door een parasitaire infectie zoals teken is besmet, gebruik dan een speciale vlooien- en tekenbehandeling voor je kat om besmetting te voorkomen.

Let op gedragsveranderingen

Let goed op gedragsveranderingen bij je kat. Als je merkt dat ze plotseling geïrriteerd is, minder eet of slaapt, kan dit wijzen op een onderliggende ziekte zoals huidziekte of een infectie die je niet direct kunt zien. Het is belangrijk om dergelijke veranderingen serieus te nemen en je dierenarts te raadplegen om snel een diagnose te stellen. Door vroegtijdige behandeling kunnen de meeste ziekten worden voorkomen of effectief worden behandeld voordat ze zich verder verspreiden en gevaarlijk worden voor zowel je kat als voor jou.

Zorg voor een schone omgeving

Een schone omgeving voor je kat kan helpen om ziekteverwekkers en parasieten te minimaliseren. Maak het beddengoed van je kat regelmatig schoon en was alle stoffen waar je kat vaak komt. Dit helpt om te voorkomen dat bacteriën zoals die van huidinfecties zich verspreiden. Zorg er ook voor dat je het huis goed ventileert, vooral als je kat vaak binnen is. Frisse lucht kan bijdragen aan een gezond binnenklimaat voor zowel jou als je kat. Vergeet niet de kattenbak regelmatig schoon te maken en gebruik hiervoor een desinfectiemiddel dat veilig is voor huisdieren.

Raadpleeg een arts bij symptomen bij jezelf

Als je symptomen van een infectie bij jezelf merkt, zoals koorts, huiduitslag, of onverklaarbare pijnen na contact met je kat, is het belangrijk om snel een arts te raadplegen. Sommige ziekten die van kat op mens worden overgedragen, zoals de psychische stoornissen die veroorzaakt kunnen worden door langdurige stress door huisdieren of bepaalde infecties, kunnen zich manifesteren op een manier die je misschien niet meteen herkent. Het is belangrijk om open te zijn over je contact met je kat en eventuele zorgen die je hebt, zodat de arts de juiste diagnose kan stellen.

Gebruik preventieve maatregelen tegen parasieten

Parasieten zoals vlooien, teken en mijten kunnen zowel bij je kat als bij jou voor gezondheidsproblemen zorgen. Gebruik preventieve maatregelen zoals vlooien- en tekenbehandelingen voor je kat en vermijd plekken waar parasieten zich vaak ophouden, zoals vochtige gebieden. Als je merkt dat je kat krabt of last heeft van beharingverlies, kan dit wijzen op een parasitaire infectie die ook voor jou gevaarlijk kan zijn. Neem contact op met je dierenarts voor de juiste behandeling en overleg met een arts als je jezelf onverklaarbare jeuk of huiduitslag opmerkt.

Misvattingen rond katten: ziekten die een kat kan overdragen op mensen

Er zijn veel misverstanden over de ziektes die katten kunnen overdragen op mensen. Deze misvattingen kunnen leiden tot onterechte angst of misinformatie. Hieronder worden enkele van de meest voorkomende misverstanden besproken.

Katten kunnen altijd toxoplasmose overdragen op mensen

Een veelvoorkomend misverstand is dat katten altijd toxoplasmose kunnen overdragen op mensen. Toxoplasmose wordt veroorzaakt door een parasiet die vooral in de ontlasting van katten voorkomt. Hoewel het mogelijk is dat mensen besmet raken door direct contact met kattenuitwerpselen, is het risico laag, vooral als goede hygiëne wordt gehanteerd. Het is belangrijk te begrijpen dat de meeste katten niet besmet zijn met deze parasiet, en zelfs als dat het geval is, is het vaak alleen een risico bij het hanteren van verschenen uitwerpselen.

Katten kunnen altijd de ziekte van Lyme overdragen

Er wordt vaak gedacht dat katten de ziekte van Lyme kunnen overdragen door tekenbeten, net als honden. Dit is echter niet het geval. Katten kunnen teken dragen, maar de teken zelf moeten eerst besmet raken door een dier, zoals een hert of een muis, voordat ze de ziekte kunnen overdragen. Dit betekent niet dat katten zelf de ziekte van Lyme kunnen overdragen op mensen. Dit misverstand leidt tot onterecht bezorgd zijn over katten die direct verantwoordelijk worden gehouden voor het verspreiden van de ziekte.

Katten kunnen altijd schurft overdragen op mensen

Katten kunnen wel schurft krijgen van de sarcoptesmijt, maar het komt zelden voor dat deze vorm van schurft op mensen wordt overgedragen. Schurft bij katten wordt meestal veroorzaakt door een andere soort mijt dan bij mensen. Dit misverstand kan leiden tot overmatige zorgen bij kattenbezitters, maar het risico op overdracht van kat naar mens is zeer laag. Dit is vooral het geval als een kat geen symptomen vertoont die wijzen op schurft.

Alle katten kunnen ringworm overdragen

Hoewel ringworm een schimmelinfectie is die door katten kan worden overgedragen, gebeurt dit niet altijd. Het komt vooral voor bij katten met een verzwakt immuunsysteem of bij kittens. Ringworm wordt via direct contact met de huid of vacht van een besmet dier overgedragen, maar niet elke kat heeft deze infectie. Het is belangrijk om te begrijpen dat ringworm geen constant risico vormt voor alle katten, en dat het goed behandeld kan worden als het zich voordoet.

Katten kunnen altijd leptospirose overdragen op mensen

Leptospirose is een bacteriële infectie die vaak wordt geassocieerd met honden, maar sommige mensen denken ten onrechte dat katten deze ziekte kunnen overdragen. Katten zijn echter zelden besmet met leptospirose. De bacterie komt vaak voor in zoet water of in urine van besmette dieren. Aangezien katten minder vatbaar zijn voor leptospirose dan andere dieren, is de kans dat ze deze ziekte op mensen overdragen minimaal. Dit misverstand kan leiden tot overmatige bezorgdheid, vooral bij kattenbezitters die bang zijn voor een gevaar dat in werkelijkheid zeer zeldzaam is.

Katten kunnen altijd besmet raken met de hondenziekte en deze op mensen overdragen

Er bestaat een misverstand dat katten de hondenziekte, oftewel parvovirus, kunnen oplopen en deze aan mensen kunnen doorgeven. Dit is echter niet het geval. Parvovirus is een virus dat specifiek honden treft en niet mensen of katten. Katten kunnen wel andere virussen en ziekten krijgen, zoals het kattenvirus, maar deze kunnen niet worden overgedragen op mensen. Het idee dat katten hondenziekte kunnen overdragen is dus een misverstand dat onterecht bezorgdheid creëert.

Katten kunnen altijd besmet raken met infecties door insectenbeten en deze op mensen overdragen

Er wordt vaak gedacht dat katten altijd infecties zoals insectenbeeten kunnen overdragen op mensen. Hoewel katten geïnfecteerd kunnen raken door insectenbeten, is het niet gebruikelijk dat deze infecties rechtstreeks naar mensen worden overgedragen. Het is wel mogelijk dat een kat besmet wordt met bacteriën door een insectenbeet, maar de overdracht van infecties van kat naar mens is zeldzaam. Dit misverstand kan leiden tot onterecht veel angst voor insecten en hun mogelijke effecten op mensen via katten.

Lees verder

• Katten: Voordelen voor gezondheid van kat houden
• Toxoplasmose: Infectie met symptomen aan hersenen en ogen
• Toxocariase: Infectie met symptomen aan ogen of organen
• Sporotrichose: Huidinfectie door schimmel
• Kattenkrabziekte: Huidletsels en gezwollen lymfeklieren