Lymphocytic Choriomeningitis Virus (LCMV): Virale infectie

Het Lymphocytic Choriomeningitis Virus (LCMV, lymfocytaire choriomeningitis virus) is een virale infectie. Mensen verwerven LCMV wanneer ze in contact komen met de secreties van geïnfecteerde knaagdieren. Ook worden foetussen van geïnfecteerde zwangere moeders mogelijk getroffen. De meeste patiënten die de infectie verwerven, ervaren geen klachten, maar sommige patiënten ervaren wel milde tekenen zoals braken en een algemeen ziek gevoel. Geïnfecteerde baby’s ervaren echter ernstigere neurologische afwijkingen en problemen met het gezichtsvermogen. Een bloedonderzoek bevestigt de aanwezigheid van het virus in het lichaam. Een ondersteunende en symptomatische behandeling is nodig. De vooruitzichten zijn bij volwassenen tot slot meestal goed maar de prognose is minder goed voor baby’s met de infectie.

• Epidemiologie
• Oorzaken van virale infectie
• Knaagdieren
• Overdracht
• Risicofactoren
• Symptomen
• Verworven
• Aangeboren
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van Lymphocytic Choriomeningitis Virus
• Prognose
• Complicaties
• Preventie van LCMV-infectie door knaagdieren

Epidemiologie

Lymphocytic Choriomeningitis Virus (LCMV) is een zeldzame virale infectie die wereldwijd voorkomt, maar vooral wordt aangetroffen in stedelijke gebieden waar de huismuis voorkomt. De prevalentie van LCMV is relatief laag in vergelijking met andere virale infecties, maar het kan ernstige gevolgen hebben voor kwetsbare groepen zoals zwangere vrouwen en mensen met een verzwakt immuunsysteem. De meeste gevallen worden veroorzaakt door contact met besmette knaagdieren of hun urine en uitwerpselen. Hoewel het ziektebeeld vaak mild is, kunnen er in sommige gevallen ernstige neurologische complicaties optreden.

Oorzaken van virale infectie

Knaagdieren

Hamsters, huisdiermuizen, cavia's en wilde knaagdieren zoals veldmuizen, ratten en ander ongedierte dragen het Lymphocytic Choriomeningitis Virus, een lid van de familie Arenaviridae. Huisdierknaagdieren raken mogelijk besmet met LCMV nadat ze in contact zijn geweest met wilde knaagdieren in een fokkerij, dierenwinkel of thuis.

Overdracht

Het virus is mogelijk overal ter wereld aanwezig, maar mensen zijn uiterst zelden aangetast. Patiënten krijgen te maken met LCMV door blootstelling aan knaagdierurine, uitwerpselen, speeksel of het nestmateriaal van besmette knaagdieren (die meestal zelf niet ziek zijn). De blootstelling aan het virus treedt ook op wanneer deze materialen rechtstreeks worden ingebracht in een gebarsten huid of in de neus, de ogen of de mond of door een beet van een besmet dier. Het risico op een infectie door een huisdier is echter uiterst zeldzaam. Mensen raken tijdens elk seizoen mogelijk besmet met LCMV, maar de meeste LCMV-infecties komen voor in de late herfst- en vroege wintermaanden, als gevolg van de seizoensgebonden verplaatsing van muizen naar menselijke huizen tijdens het koude seizoen

Risicofactoren

De belangrijkste risicofactor voor LCMV-infectie is blootstelling aan knaagdieren, vooral huismuizen. Mensen die in gebieden wonen waar knaagdieren veel voorkomen, zoals in stedelijke omgevingen of op boerderijen, lopen een hoger risico. Andere risicofactoren zijn het werken met knaagdieren in laboratoria of het onderhouden van muizen als huisdieren. Personen met een verzwakt immuunsysteem, zoals HIV-positieve mensen of patiënten die immuunonderdrukkende medicatie gebruiken, hebben een verhoogd risico op ernstige complicaties.

Symptomen

Circa één op de drie patiënten met LCMV ervaart geen symptomen. Wanneer toch tekenen optreden, verschijnen deze 2 tot 21 dagen nadat het virus het lichaam is binnengedrongen.

Verworven

De symptomen van een LCMV-infectie tijdens de kindertijd en volwassenheid zijn meestal relatief mild. De infectie bestaat bij de meeste patiënten uit een korte ziekte met een volledig herstel.

Fase 1
Verworven LCMV-infectie is meestal een bifasische ziekte waarbij de eerste symptomen bestaan uit koorts, hoofdpijn, een algemeen ziek gevoel, spierpijn, een verlies van eetlust, misselijkheid en braken. Minder vaak voorkomende symptomen zijn keelpijn, hoesten, gewrichtspijn, pijn op de borst en parotispijn.

Fase 2
Vervolgens volgt een tijdelijke verbetering van de symptomen, waarna dan een tweede fase met symptomen optreedt. Het centrale zenuwstelsel is dan aangetast. De symptomen in deze tweede fase zijn meestal deze van klassieke aseptische meningitis en omvatten hoofdpijn, fotofobie (een overgevoeligheid van licht), koorts, braken en stijfheid van de nek

Aangeboren

Congenitale (prenatale) infecties zijn ernstiger. Een infectie van de foetus met LCMV resulteert soms in een spontane abortus en foetale sterfte. De overlevende foetussen komen ter wereld met problemen met het gezichtsvermogen (meestal chorioretinitis: ontsteking van vaatvlies en netvlies van het oog). De visuele beperking is vaak ernstig en tast bij de meeste patiënten het perifere gezichtsvermogen (zicht aan de zijkant) aan. Verder treedt ook hersenschade op. Een congenitale LCMV-infectie leidt vaak tot macrocefalie (te groot hoofd) of tot microcefalie (te klein hoofd). Enkele veel voorkomende neurologische symptomen van congenitale LCMV-infecties omvatten een verstandelijke beperking, zwakte of verlamming van de vier ledematen en epilepsie.

Alarmsymptomen

Symptomen van LCMV-infectie kunnen variëren van mild tot ernstig en kunnen onder andere koorts, hoofdpijn, spierpijn en vermoeidheid omvatten. Alarmsymptomen die wijzen op een ernstige infectie zijn onder andere ernstige hoofdpijn, nekstijfheid, overgevoeligheid voor licht, en neurologische symptomen zoals toevallen of verlamming. Zwangere vrouwen moeten bijzonder alert zijn op symptomen, omdat de infectie ernstige gevolgen kan hebben voor de foetus.

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van LCMV-infectie wordt meestal gesteld door het identificeren van het virus in lichaamsvloeistoffen zoals bloed of hersenvocht. Serologische tests kunnen ook worden gebruikt om antistoffen tegen LCMV te detecteren. In sommige gevallen kunnen beeldvormende technieken zoals MRI worden ingezet om eventuele neurologische complicaties te evalueren.

Behandeling van Lymphocytic Choriomeningitis Virus

Voor LCMV-infecties bestaan anno oktober 2020 nog geen effectieve behandelingen. Diverse antivirale medicijnen worden anno oktober 2020 onderzocht. De behandeling gebeurt daarom nu enkel symptomatisch en ondersteunend. Baby’s met de infectie lijden vaak aan hydrocefalie (waterhoofd: te veel hersen- en ruggenmergvocht in de schedel) en hebben bijgevolg vaak een ventriculoperitoneale shunt nodig.

Prognose

De meeste patiënten die tijdens de kindertijd of volwassenheid een LCMV-infectie oplopen, kampen gedurende één tot drie weken met milde tot matige symptomen, maar ze herstellen volledig. Wel duurt het soms enkele maanden voordat alle symptomen volledig verdwenen zijn. Wanneer de infectie rond de geboorte ontstaat, zijn de vooruitzichten doorgaans minder gunstig. Wanneer baby’s overleven, hebben ze meestal ernstige neurologische problemen. Sommige van deze kinderen hebben echter slechts matige neurologische en mentale beperkingen

Complicaties

De virale infectie is veel ernstiger wanneer deze rond de geboorte van een baby optreedt. LCMV infecteert mogelijk de foetale hersenen en het netvlies van het oog, waar een baby kampt met aanzienlijke hersenschade en permanente beperkingen.

Preventie van LCMV-infectie door knaagdieren

Er is anno september 2024 geen vaccin beschikbaar om een infectie met het Lymphocytic Choriomeningitis Virus te voorkomen. Het is belangrijk om de handen te wassen met water en zeep na het hanteren van knaagdieren om het risico op blootstelling te verminderen en ook om de algemene veiligheid na te leven. De kooien van de knaagdieren moeten voorts schoon en vrij van vervuild beddengoed blijven. Wanneer mensen de kooi schoonmaken, doen ze dit in een goed geventileerde ruimte of buiten. Het is voorts verstandig om geen knaagdieren te kussen, ook al zien ze er zo schattig en donzig uit. Ook houden mensen knaagdieren best weg van het gezicht. Voorts moeten mensen knaagdieren als huisdier steeds bij gerenommeerde winkels of fokkers aankopen.

Lees verder

• Chorioretinitis: Ontsteking vaatvlies en netvlies in het oog
• Meningitis: Hersenvliesontsteking met hoofdpijn & stijve nek