Digoxinevergiftiging (digoxinetoxiciteit): Symptomen
Digoxinetoxiciteit (digoxinevergiftiging) is een soort vergiftiging die optreedt bij patiënten die te veel van het medicijn digoxine nemen of die overmatig veel planten eten zoals vingerhoedskruid die een vergelijkbare stof bevatten. De symptomen bestaan uit onder andere misselijkheid, verwardheid en een abnormaal hartritme. Af en toe is een afwachtend beleid voldoende, maar vaak is een medicamenteuze en ondersteunende behandeling nodig bij patiënten met digoxinevergiftiging.
Oorzaken van digoxinetoxiciteit
Digoxine is een medicijn dat de arts gebruikt voor de behandeling van
hartfalen of
atriumfibrilleren (hartritmestoornis met snelle hartslag). Verder bevat vingerhoedskruid vergelijkbare stoffen. Vooral kinderen of patiënten met een beperking nemen soms per toeval een overdosis digoxine in. Voorts willen sommige patiënten zelfmoord plegen en nemen ze daarom een opzettelijke dosis van het middel in. De tolerantie voor digoxine verandert mogelijk ook als gevolg van andere medische problemen of een medische behandeling
Risicofactoren van vergiftiging met digoxine
Digoxinevergiftiging komt vaker voor bij ouderen. Andere factoren die het risico op toxiciteit verhogen, zijn onder meer:
Symptomen
De vergiftigingsverschijnselen treden op gedurende een korte periode na een overdosis of verschijnen geleidelijk tijdens een langdurige behandeling. Acute digoxinetoxiciteit verschilt aanzienlijk van chronische digoxine-toxiciteit
Acuut
Acute digoxinetoxiciteit veroorzaakt meestal gastro-intestinale symptomen, zoals
een verlies aan eetlust,
misselijkheid,
braken,
diarree,
buikpijn en
gewichtsverlies.
Oogproblemen, waaronder
wazig zien,
halo’s zien,
scotomen zien (blinde vlekken),
veranderingen in de kleurwaarneming en
knipperende lichten zien (fotopsie) zijn goed beschreven.
Hyperkaliëmie (een verhoogd kaliumgehalte in het bloed) komt verder vaak tot stand.
Chronisch
Chronische
vergiftiging van digoxine is daarentegen moeilijker te diagnosticeren en heeft een meer sluipend begin van de symptomen. De gastro-intestinale symptomen zijn minder uitgesproken dan bij acute toxiciteit.
Neurologische symptomen, zoals
hoofdpijn,
angst,
duizeligheid,
lethargie,
vermoeidheid,
verwardheid, neerslachtigheid, rusteloosheid en zwakte, komen hierbij wel vaak voor. Hyperkaliëmie of
hypokaliëmie (verlaagd kaliumgehalte in het bloed) komen soms ook voor.
Hartproblemen
Bij zowel de acute als chronische vorm komen hartproblemen voor zoals een
snelle hartslag bij chronische toxiciteit of een
langzame hartslag bij acute toxiciteit, een
onregelmatige hartslag of
hartkloppingen (snelle, krachtige hartslagen in een onregelmatig ritme).

Een bloedonderzoek is nodig /
Bron: Frolicsomepl, PixabayDiagnose en onderzoeken
De patiënt meldt zijn symptomen en geeft ook informatie mee over zijn gezondheid in het verleden (
medische geschiedenis). Daarna volgt een lichamelijk onderzoek en een
bloedonderzoek. De arts test bij het bloedonderzoek de digoxineniveaus, de elektrolyteniveaus (zoeken naar elektrolytenstoornissen) en de nierfunctie (nierschade opsporen). Digoxinevergiftiging tast soms het hart aan. Daarom is ook een
elektrocardiografie (ECG: hartfilmpje) nodig. De arts kan hiermee bijvoorbeeld een abnormaal hartritme opsporen.
Behandeling
De behandeling hangt af van het toxiciteitsniveau:
Toezicht houden
Patiënten met een milde digoxinetoxiciteit hoeven misschien alleen maar op problemen te letten. Wanneer ze plots symptomen ervaren of wanneer de klachten verergeren, zet de arts mogelijk een andere behandeling in.

Medicamenteuze wijzigingen zijn soms nodig /
Bron: Stevepb, PixabayMedicatie
Huidige medicatie aanpassen
Soms moet de patiënt op advies van de arts stoppen met het gebruik van digoxine, al moet de patiënt mogelijk later wel terug dit medicijn opstarten maar dan met een lagere dosis. De arts beoordeelt de behoefte aan digoxine en zet op basis hiervan een passende behandeling in.
Werking digoxine remmen
Sommige behandelingen stoppen de werking van digoxine in het lichaam zoals:
- geactiveerde houtskool: Dit middel is zeer nuttig binnen twee uur na een overdosis. Het voorkomt dat digoxine in de maag in het bloed terechtkomt. Het heeft echter geen invloed op de digoxine die zich al in het bloed bevindt.
- digoxine immuun fab: Dit is een tegengif voor digoxinevergiftiging. Hoe eerder de patiënt dit toegediend krijgt, hoe beter de uitkomst.
Verder corrigeert de arts de elektrolytenstoornissen, zoals een te hoog of te laag kalium- of magnesiumgehalte in het bloed. Ook behandelt de arts abnormale hartritmes.
Prognose van digoxinevergiftiging
De prognose voor acute digoxinevergiftiging hangt rechtstreeks samen met de mortaliteit. Zonder een tegengif is een kaliumgehalte hoger dan 5 mEq / L geassocieerd met een mortaliteit van 50%, terwijl een kaliumgehalte hoger dan 5,5 mEq / L geassocieerd wordt met een mortaliteit van 100%.
Preventie van digoxinetoxiciteit
Het risico op digoxinevergiftiging verlagen is mogelijk door dit medicijn te nemen zoals voorgeschreven door de arts. Het is bijgevolg niet verstandig om zelf de dosis of het schema te gaan veranderen. Verder moeten patiënten steeds aan hun arts of apotheker melden welke vrij verkrijgbare en op voorschrift verkrijgbare medicijnen, supplementen en kruidenmiddelen ze gebruiken.
Lees verder