Bijna-verdrinking: Oorzaken, symptomen en behandeling

Bijna-verdrinking: Oorzaken, symptomen en behandeling Een bijna-verdrinking is een ademhalingsstoornis die optreedt wanneer een patiënt zich in of onder vloeistof (meestal water) bevindt. De normale gasuitwisselingen in de longen kan hierdoor niet plaatsvinden. Dit resulteert in onder andere een blauwachtige huid, naar adem happen en hoesten. Als een patiënt in een bijna-verdrinkingssituatie terechtkomt, zijn snelle eerste hulp en medische hulp erg belangrijk om de dood te voorkomen. Drenkelingen moet altijd naar het ziekenhuis voor verdere onderzoeken en een nauwlettende opvolging omdat sommige complicaties (zoals aan de longen) pas later tot uiting komen. Dankzij enkele tips is het tot slot mogelijk om het risico op een bijna-verdrinking te verkleinen.

Oorzaken

Bij bijna-verdrinking is een patiënt bijna overleden doordat hij niet onder water kon ademen en dus bijna gestikt was. Door de ademhalingsstoornis kan een normale luchtuitwisseling namelijk niet plaatsvinden doordat de neus en mond van een patiënt zich onder het oppervlak van een vloeistof (meestal water) bevinden of doordat het gezicht van een patiënt in contact komt met vloeistof. In eerste instantie zal de patiënt zijn adem inhouden wanneer hij bijna verdrinkt. Uiteindelijk kan hij dit niet langer vasthouden. De vloeistof zal dan in de longen stromen. Door deze vloeistof kan de normale gasuitwisseling in de longen niet plaatsvinden.

Risicofactoren

Een bijna-verdrinking treedt op in zowel diep als ondiep water. Te water raken komt mogelijk voor in de volgende situaties:
  • alcohol drinken of andere drugs gebruiken tijdens het varen of zwemmen
  • een slag op het hoofd of epileptische aanvallen in het water
  • een zelfmoordpoging
  • kleine kinderen die zonder toezicht rond industriële emmers, wasmachines, badkuipen of zwembaden achtergelaten worden
  • niet kunnen zwemmen of in paniek raken tijdens het zwemmen
  • te ver zwemmen
  • vallen door dun ijs
  • zich in of vlakbij het water bevinden en lijden aan een epilepsie, flauwvallen, een hartaandoening of hypoglykemie (verlaagde bloedsuikerspiegel)
  • zwemmen in water dat te diep, ruw of turbulent is

Pijn op de borst komt af en toe tot stand bij een bijna-verdrinking / Bron: Pexels, PixabayPijn op de borst komt af en toe tot stand bij een bijna-verdrinking / Bron: Pexels, Pixabay

Symptomen: Problemen met ademhaling

Een patiënt die aan het verdrinken is, gaat meestal niet om hulp schreeuwen. Daarom moeten mensen uit de onmiddellijke omgeving steeds alert zijn op tekenen van verdrinking. De verdrinkende patiënt maakt mogelijk ongelijke zwembewegingen, wat duidt op vermoeidheid. Vaak zinkt het lichaam en blijft enkel het hoofd boven water.

Andere mogelijke tekenen omvatten:

Bij sommige patiënten treden de ademhalingsproblemen pas enkele uren na een bijna-verdrinkingsongeval op.

Behandeling

Eerste hulp

Patiënt op het droge halen
Wanneer een patiënt verdrinkt, is het belangrijk om zichzelf als hulpverlener niet in gevaar te brengen. De hulpverlener mag dus niet in het water gaan en ook niet op ijs gaan tenzij hij absoluut zeker weet dat het veilig is. Enkel wanneer hulpverleners getraind zijn om patiënten te redden van de verdrinkingsdood, mogen ze de patiënt meteen redden maar ze moeten er ook zeker van zijn dat het veilig is. Het is mogelijk om een lange stok of tak aan de patiënt te geven, of een werptouw te gebruiken dat bevestigd is aan een drijvend object, zoals een reddingsring of reddingsvest. Het is dan mogelijk om de patiënt weer op het droge te trekken. Wanneer patiënten die door ijs zijn gevallen, kunnen ze mogelijk geen objecten binnen hun bereik pakken of vasthouden terwijl ze in veiligheid worden getrokken. Hij moet wel voorzichtig zijn want nekletsels komen vaak voor bij patiënten die bijna verdrinken.

Patiënt EHBO toedienen
EHBO is nodig wanneer een hulpverlener bemerkt dat een patiënt aan het verdrinken is. Als de ademhaling van de patiënt is gestopt, moet hij zo snel mogelijk beademd worden. Dit betekent vaak dat het beademingsproces moet worden gestart zodra de hulpverlener bij een boot, vlot of surfplank kan komen of water bereikt waar het ondiep genoeg is om te staan. De hulpverlener moet om de paar seconden ademen voor de patiënt terwijl hij de patiënt naar het droge verplaatst. Eenmaal aan land moet de patiënt die bewusteloos is of waarbij geen polsslag voelbaar is, gereanimeerd worden. De hulpverlener verwijdert koude, natte kleding van de patiënt en bedekt de patiënt indien mogelijk met iets warms. Dit helpt onderkoeling te voorkomen. Het is wel belangrijk om bij dit proces de nek van de patiënt hierbij te ondersteunen. De patiënt gaat mogelijk hoesten en krijgt mogelijk ademhalingsproblemen zodra de ademhaling opnieuw is gestart. De hulpverlener stelt de patiënt in dat geval gerust totdat professionele medische hulp beschikbaar is.

Professionele medische behandeling

Belang van medisch onderzoek
Alle patiënten die een bijna-verdrinking hebben meegemaakt, moeten worden gecontroleerd door een professionele zorgverlener. Hoewel de patiënt ter plekke snel in orde lijkt te zijn, zijn longcomplicaties gebruikelijk. Verder komen mogelijk ook elektrolytenstoornissen tot uiting. Andere traumatische verwondingen zijn soms aanwezig en daarnaast komen af en toe onregelmatige hartritmes tot stand.

Een bloedonderzoek is vaak nodig / Bron: Frolicsomepl, PixabayEen bloedonderzoek is vaak nodig / Bron: Frolicsomepl, Pixabay
Onderzoeken
Nadat de arts een lichamelijk onderzoek heeft uitgevoerd, bestelt hij beeldvormende onderzoeken om de lichaamsstructuren beter te beoordelen, zoals een röntgenfoto, een CT-scan en MRI-scan. De arts moet voorts mogelijk de zuurstofniveaus van het lichaam testen via een bloedonderzoek of pulsoximetrie (meting van het zuurstofgehalte in het bloed met een klein apparaatje aan de vinger).

Ondersteunende zorgen
Verwarmende behandelingen zijn nodig als de lichaamstemperatuur daalt na in koud water te zijn geweest (onderkoeling). De arts bouwt de warmte geleidelijk op om verder letsel aan het lichaam te voorkomen. Om de luchtwegen open te houden, is soms een endotracheale intubatie nodig. Hierbij plaatst de arts een smalle buis in de trachea (luchtpijp). Is het zuurstofniveau te laag, dan krijgt de patiënt zuurstof toegediend via een masker dat over de neus en mond wordt geplaatst of anders via een smal slangetje in de neusgaten. Tot slot zet de arts mogelijk medicatie in om een bacteriële longinfectie te voorkomen of te behandelen. Bij een te lage bloedsuikerspiegel dient de arts glucose toe aan de patiënt.

Prognose van bijna-verdrinking

Het is mogelijk om een patiënt die verdronken is, weer tot leven te wekken, zelfs als hij al een lange periode onder water heeft gelegen. De kans op slagen is hierbij het grootst wanneer de patiënt jong is en in zeer koud water heeft gelegen.

Complicaties aan longen en hersenen

Een bijna-verdrinking veroorzaakt mogelijk vertraagde complicaties door het incident of de behandeling. Volgende complicaties komen mogelijk tot uiting:

Preventie

Enkele tips om bijna-verdrinking te voorkomen zijn:
  • alle obstakels uit het zicht verwijderen om een volledig zicht over het zwembad in de tuin te hebben
  • alle deuren naar buiten beveiligen en zwembad- en deuralarmen installeren
  • de waterveiligheidsregels in acht nemen
  • deksels van de toiletbril vastzetten met een kinderbeveiliging
  • een cursus waterveiligheid volgen
  • geen alcohol drinken of andere medicijnen gebruiken tijdens het zwemmen of varen
  • geen stilstaand water achterlaten in bassins, emmers, kinderbaden of badkuipen, of op andere plaatsen waar een jong kind bij kan komen
  • het zwembad meteen controleren wanneer een kind vermist wordt
  • in open gebieden enkel zwemmen op toegelaten plaatsen waar een badmeester / redder aanwezig is
  • kinderen nooit alleen laten of zonder toezicht laten zwemmen, ongeacht hun vermogen om te zwemmen
  • kinderen zwemlessen laten nemen
  • rond alle zwembaden en spa’s een hek plaatsen

Lees verder

© 2019 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Droge verdrinking en late verdrinkingDroge verdrinking en late verdrinkingWe onderscheiden de natte verdrinking, de droge verdrinking en de late verdrinking. De natte verdrinking kennen de meest…
Verdrinking van een kindVerdrinking is de dood die optreedt door een langdurige onderdompeling in water. Kinderen krijgen vaker te maken met ver…
Verdrinken: mythes, risico's en oorzaakVerdrinken: mythes, risico's en oorzaakWereldwijd verdrinken er elke dag meer dan 15 personen. We brengen zeker in de zomerperiode met zijn allen meer tijd doo…

Gebroken middenvoetsbeentje: symptomen en behandelingGebroken middenvoetsbeentje: symptomen en behandelingHet middenvoetsbeen bestaat uit vijf botten, de middenvoetsbeenderen of middenvoetsbeentjes, die in de voet de verbindin…
Niet-alcoholische leververvetting: Opbouw van vet in leverNiet-alcoholische leververvetting: Opbouw van vet in leverNiet-alcoholische leververvetting (NAFLD, niet-alcoholische vetlever) is een leveraandoening waarbij een opbouw van vet…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Free-Photos, Pixabay
  • Geraadpleegd op 29 december 2019:
  • Coëlho, medisch zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • Near drowning, https://medlineplus.gov/ency/article/000046.htm
  • Near-Drowning Injuries, https://www.drugs.com/cg/near-drowning-injuries.html
  • Near-drowning, http://www.healthofchildren.com/N-O/Near-Drowning.html
  • Near-Drowning, https://www.healthline.com/health/near-drowning
  • Near-Drowning, https://www.winchesterhospital.org/health-library/article?id=99745
  • Afbeelding bron 1: Pexels, Pixabay
  • Afbeelding bron 2: Frolicsomepl, Pixabay
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 04-05-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 10
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.