Niet-alcoholische leververvetting: Opbouw van vet in lever
Niet-alcoholische leververvetting (NAFLD, niet-alcoholische vetlever) is een leveraandoening waarbij een opbouw van vet in de lever ontstaat bij patiënten die weinig of geen alcohol drinken. Patiënten met milde symptomen ervaren mogelijk nauwelijks tekenen, maar in ernstige gevallen treedt niet-alcoholische steatohepatitis op, hetgeen leidt tot onder andere geelzucht, een jeukende huid, gewichtsverlies en spierzwakte. Het is belangrijk om een behandeling te krijgen omdat de leverziekte anders leidt tot levercirrose en leverfalen met mogelijk ernstige complicaties tot gevolg. De patiënt moet een gezonde levensstijl hanteren en de aandoeningen en andere mogelijke risicofactoren aanpakken van niet-alcoholische leververvetting. De prognose is tot slot goed wanneer nog geen ernstige leverschade is opgetreden.
Oorzaken: Opbouw van vet in lever
Het is normaal dat de lever wat vet bevat. Als echter meer dan 5% - 10% procent van het gewicht van de lever vet is, wordt dit een leververvetting genoemd (steatose). Bij niet-alcoholische leververvetting treedt een vetophoping op in de lever bij patiënten die weinig of geen
alcohol consumeren. Wanneer de lever geen vetten kan afbreken, hopen ze zich op in leverweefsel. De meer ernstige vorm van niet-alcoholische leververvetting staat bekend als ‘niet-alcoholische steatohepatitis’. Bij niet-alcoholische steatohepatitis gaat de lever opzwellen en ontstaat leverschade.
Risicofactoren van niet-alcoholische leververvetting
Aandoeningen
Veel aandoeningen zorgen ervoor dat de lever moeilijk vetten kan afbreken.
Omgevingsfactoren
Omgevingsfactoren die het risico op niet-alcoholische leververvetting vergroten zijn:
de blootstelling aan bepaalde chemicaliën en gifstoffen zoals
arseen
een zittende levensstijl
ernstig gewichtsverlies
genetische factoren
leeftijd: ouderen
sommige
medicijnen zoals
corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers) en sommige medicijnen voor de
behandeling van kanker
zwaarlijvigheid (vooral wanneer veel buikvet aanwezig is)
Symptomen
Niet-alcoholische leververvetting
Deze
leverziekte veroorzaakt vaak geen symptomen wanneer een patiënt slechts een milde opbouw van vet in de lever heeft. Komen er echter toch tekenen tot uiting, dan kampt de patiënt met
pijn in de rechterbovenhoek van de buik en/of
vermoeidheid.
Niet-alcoholische steatohepatitis
Sommige patiënten met niet-alcoholische leververvetting ontwikkelen niet-alcoholische steatohepatitis, een agressieve vorm van leververvetting die zich kenmerkt door een
leverontsteking, geavanceerde
littekens (
levercirrose) en
leverfalen. Deze schade is vergelijkbaar met de schade veroorzaakt door
zwaar alcoholgebruik (
alcoholische leverziekte). Wanneer de leverfunctie aangetast is, treden volgende mogelijke klachten op:
Diagnose en onderzoeken
De arts stelt eerst vragen over de symptomen,
medische geschiedenis en de aanwezigheid van mogelijke risicofactoren. Vervolgens is een lichamelijk onderzoek nodig. Om niet-alcoholische leververvetting op te sporen en de oorzaak hiervan te achterhalen, zet de arts meerdere onderzoeken in. Een
bloedonderzoek onthult verhoogde leverenzymen. Verder zijn
beeldvormende onderzoeken nuttig. Een
CT-scan en
MRI-scan van de buik maakt beelden van de buikstructuren. Ook een
echografie is een mogelijke test; dit toestel gebruikt geluidsgolven gebruikt om de lever te onderzoeken. Een transiente
elastografie (FibroScan: stijfheid van lever opsporen) is voorts aanbevolen voor de eerste beoordeling van leverfibrose en cirrose en het helpt bij het voorspellen van complicaties en de prognose. Tot slot voert de arts mogelijk een
leverbiopsie uit. Hierbij verwijdert hij een klein stukje van de lever en laat hij dit microscopisch onderzoeken in een laboratorium.
Behandeling
De behandeling van niet-alcoholische leververvetting is gebaseerd op de factoren die een vetlever veroorzaken. Wanneer medicijnen, chemicaliën of levensstijlfactoren de lever beschadigd hebben, moet een patiënt deze mogelijk vermijden. Gewicht verliezen is ook nodig. Een gewichtsverlies van 10% van het lichaamsgewicht vermindert de hoeveelheid vet in de lever en verbetert de leverfunctie. Als een patiënt te zwaar is, krijgt de patiënt het advies om gezonder te eten, lichaamsbeweging uit te oefenen, medicatie te nemen, gedragstherapie te volgen en/of in ernstige gevallen een operatie te laten uitvoeren met als doel om gewicht te verliezen (bariatrische chirurgie). Verder zet de arts soms medicijnen in om de aandoening te behandelen die niet-alcoholische leververvetting veroorzaakt. Voor patiënten met niet-alcoholische steatohepatitis en met chronisch leverfalen of
leverkanker, is een
levertransplantatie soms noodzakelijk.
Prognose van niet-alcoholische vetlever
Patiënten met niet-alcoholische leververvetting vertonen verhoogde sterftecijfers in vergelijking met de algemene bevolking als gevolg van diverse mogelijke complicaties. Niet-alcoholische leververvetting is een langzaam voortschrijdende ziekte. Wanneer de symptomen mild zijn, is de leverziekte nog omkeerbaar en niet-progressief, maar wanneer niet-alcoholische steatohepatitis is opgetreden, evolueert dit verder naar cirrose en vervolgens naar leverfalen.
Complicaties van steatohepatitis
Niet-alcoholische leververvetting moet zo snel mogelijk worden behandeld. Onbehandelde niet-alcoholische leververvetting leidt namelijk mogelijk tot levercirrose (reactie op leverschade). Levercirrose leidt op zijn beurt mogelijk tot ascites (
vochtophoping in de buik),
hepatische encefalopathie (
hersenaandoening door leverziekte),
slokdarmspataders (verwijde bloedvaten in de
slokdarm), leverkanker en leverfalen. Daarnaast verhoogt het risico op een
chronische nierziekte bij patiënten met een niet-alcoholische leververvetting die nog geen behandeling gekregen hebben. Tot slot hebben patiënten met niet-alcoholische leververvetting een verhoogd risico op het krijgen van een
hepatocellulair carcinoom (vorm van leverkanker) en hart- en vaatziekten.

Een gezonde, evenwichtige voeding is belangrijk /
Bron: Jill111, PixabayPreventie
Om de kansen op niet-alcoholische leververvetting te verkleinen, is het belangrijk om een gezond gewicht te behouden door een
gezonde, evenwichtige voeding te consumeren dat veel fruit en groenten, volle granen en onverzadigde vetten bevat. Verder is het voor een goede
levergezondheid essentieel om regelmatig te bewegen (minstens dertig minuten per dag). Lijdt een patiënt tot slot aan een andere ziekte die bijdraagt aan niet-alcoholische leververvetting, dan is het essentieel dat hij deze aandoening aanpakt, de adviezen van de arts opvolgt en zich goed laat opvolgen door de arts.
Lees verder