EHBO bij verdrinking: Uit het water redden en reanimeren

EHBO bij verdrinking: Uit het water redden en reanimeren Verdrinking gebeurt snel bij een ongeval bij bijvoorbeeld patiënten die de zwemkunsten nog niet goed beheersen, maar ook bij patiënten die plots ziek worden in het water. Bij verdrinking is snelle hulp nodig om het leven van de patiënt te redden. Het is belangrijk om de patiënt zo snel mogelijk op een veilige manier op het droge te krijgen en hem dan zo nodig te reanimeren of hem in een stabiele zijligging te plaatsen. Doorgaans kost reanimatie bij drenkelingen veel tijd. De kans op succes stijgt wel naarmate het water kouder is, tenzij onderkoeling, die ook optreedt bij verdrinking, onomkeerbare complicaties veroorzaakt en hierdoor de dood optreedt. Een drenkeling heeft steevast professionele medische opvolging door de arts nodig in verband met de kans op latere complicaties, ook wanneer hij na de redding reeds of kort daarna weer bij bewustzijn is.

Oorzaken

Verdrinking gebeurt bij bijvoorbeeld mensen die nog niet goed kunnen zwemmen. Ook een trauma veroorzaakt mogelijk verdrinking. Zo duiken soms patiënten in ondiep, troebel water. Af en toe krijgt een patiënt in het water plots een beroerte (onvoldoende bloedtoevoer naar de hersenen met mentale en lichamelijke symptomen), een hartinfarct, een epileptische aanval, een syncope (flauwvallen) of anders is hij in het water snel uitgeput. Hierdoor dringt dan plots water binnen in de mond- of neusholte. Deze medische aandoeningen komen tot stand door bijvoorbeeld een temperatuurverandering, een allergische reactie door contact met planten of zeedieren, …

Soorten: Droge en natte verdrinking

Droge verdrinking

Bij de droge verdrinking blijft de stemspleet aanvankelijk gesloten waardoor er geen water in de longen terechtkomt. De patiënt doet wel diverse inspanningen om boven te blijven, wat zorgt voor een hoger zuurstofgebruik. Door een tekort aan zuurstofaanvoer ontstaat bewustzijnsverlies. Hierdoor gaat de stemspleet uiteindelijk wel open zodat water toch vrij in de longen terechtkomt.

Natte verdrinking

Bij de natte verdrinking blijft de stemspleet open waardoor wel water in de luchtwegen terechtkomt. De zuurstofaanvoer is hierdoor afgesneden.

Symptomen

De patiënt blijft maar net boven water. Soms drijft het hoofd naar beneden, wat vooral bij kinderen of kleuters het geval is. Een patiënt die uit het water gered is, heeft meestal een blauwe of bleke huidskleur met vlekken. De ademhaling is hoorbaar of anders afwezig. Verder is de patiënt niet in staat om te spreken.

Eerste hulp bij verdrinking: Uit het water redden en reanimeren

Uit het water redden

De hulpverlener zoekt meteen een badmeester of strandredder indien deze in de buurt is. Indien dit niet zo is, vraagt hij iemand om de hulpdiensten te bellen, en anders doet hij dat zelf. Vooreerst verplaatst de hulpverlener de patiënt door hem uit het water te halen. Wanneer een patiënt nog bij bewustzijn is, gooit de hulpverlener de patiënt een drijvend voorwerp toe, zoals een dikke tak, een reserve-autowiel, een plank, … Daarna neemt hij een touw of een staak om de drenkeling mee op de kant te helpen. Wanneer een patiënt nog erg jong is of bewusteloos is, moet de hulpverlener zelf het water in om de patiënt te redden uit het water. Hij doet hiervoor wel eerst zware kledingstukken uit zoals de schoenen en een jas. Indien mogelijk benadert de hulpverlener de patiënt langs achter, zodat de drenkeling zich niet aan de hulpverlener vastklampt. Het is bij de redding belangrijk om de ademweg van een patiënt open te houden door het hoofd lager dan de borst te houden wanneer de hulpverlener de patiënt naar het droge verplaatst. Dit doet hij door de patiënt op de rug te draaien, het hoofd boven water te houden en dat dan achterover te strekken. Lukt het uit het water halen niet wanneer de hulpverlener reeds bij de patiënt is, dan mag hij mond-op-mondbeademing uitvoeren. Reanimatie in het water heeft echter geen zin. Mogelijk heeft de patiënt een sterke kaakkramp (trismus) waardoor het moeilijk is om de mond te openen. De hulpverlener past dan de mond-op-neusbeademing toe.

Ademhaling controleren

Aan de kant controleert de hulpverlener de ademhaling van de patiënt. Hij legt het oor naast de mond en neus van de patiënt. De patiënt ademt wanneer hij nog het gevoel van lucht op de wang voelt. De hulpverlener kijkt ook of de borst van de patiënt nog beweegt.

Patiënt ademt nog
Een patiënt die nog wel ademt, legt de hulpverlener in een stabiele zijligging. Dit houdt de ademwegen open zodat braaksel, water of speeksel de mond kan verlaten. De patiënt blijft op de zijkant liggen, want mogelijk verslechtert de toestand door water in de longen. De hulpverlener haalt al het materiaal uit de mond zoals kroos of vuil.

Patiënt ademt niet meer
Indien de patiënt niet ademt, controleert de hulpverlener de polsslag van de patiënt gedurende tien seconden. Indien de patiënt geen polsslag vertoont, start hij de reanimatie. Hij plaatst de patiënt hiervoor voorzichtig op de rug. Hij reanimeert de patiënt tot hij weer zelfstandig ademt of tot de hulpdiensten gearriveerd zijn. Wanneer de patiënt bijkomt, kalmeert de patiënt hem, zodat hij geen bijkomende verwondingen oploopt.

Geleidelijk opwarmen

De hulpverlener zorgt er voor dat de patiënt geleidelijk opwarmt door dekens of handdoeken onder en op de drenkeling te leggen en natte kledij te verwijderen. Dit is vooral nuttig wanneer de patiënt gered is uit heel koud water. Het is echter niet nodig en zelfs schadelijk om een grote warmtebron aan te reiken.

Professionele medische hulp

Professionele medische hulp is steeds nodig, zelfs voor geredde patiënten die weer bij bewustzijn zijn of niet bewusteloos geweest zijn. Een geredde patiënt lijdt mogelijk nog aan onderkoeling of hypothermie (verlaagde lichaamstemperatuur), of heeft mogelijk nog bijkomende letsels. Ook ontstaat soms tot zelfs 48u na de verdrinking ernstige kortademigheid (dyspnoe).

EHBO: Zeker niet doen

Fouten bij uit het water redden

De hulpverlener gaat niet te bruusk in het water door te springen of duiken. Hij laat zich geleidelijk zakken in het water. Onder het wateroppervlak bevinden zich namelijk soms nog obstakels. De hulpverlener start geen reanimatie in het water. Dit is gevaarlijk voor beide partijen en heeft geen effect in het water. Hij brengt de patiënt eerst naar de kant. De hulpverlener beweegt de patiënt niet al te veel want dit veroorzaakt mogelijk een hartstilstand. Hij houdt de patiënt dus niet ondersteboven om water uit de longen te verwijderen.

Niet doen bij het halen van water uit de longen

De hulpverlener mag de drenkeling niet eerst op de buik leggen om water uit de maag te duwen. Hij verliest hierdoor kostbare tijd, en bovendien moet de patiënt hierdoor braken, wat mogelijk resulteert in aspiratiepneumonie. De patiënt ademt hierdoor de maaginhoud in die vervolgens in de longen terechtkomt.

Fouten bij reanimeren

Wanneer reanimeren nodig is, is het niet aanbevolen om eerst nog de natte kledij uit te doen; reanimeren heeft namelijk steeds voorrang. Het is tijdens het reanimeren evenmin aanbevolen om de patiënt plots te gaan verwarmen of bedekken. Verder stopt de hulpverlener niet meteen met reanimatie als hij bij het controleren van de vitale functies geen verandering merkt. Meestal kost reanimeren bij drenkelingen wat tijd, soms zelfs tot een halfuur.

Niet doen bij bewuste patiënt

De hulpverlener mag niet weglopen van de patiënt bij het bijkomen want hij wordt hierdoor mogelijk onrustig. Tevens mag de hulpverlener niet zomaar de patiënt bij bewustzijn naar huis sturen. Hij heeft namelijk professionele medische hulp nodig.

Lees verder

© 2016 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Eerste Hulp Bij OngelukkenEerste Hulp Bij OngelukkenEHBO, ofwel Eerste Hulp Bij Ongelukken of Eerst Hulp Bij Ongevallen, is hulp die door niet professionals wordt gegeven.…
EHBO – bevriezingEHBO, Eerste Hulp Bij Ongelukken, het woord zegt het al. Bij EHBO gaat het er om dat je iemand kunt helpen als hij een o…
Droge verdrinking en late verdrinkingDroge verdrinking en late verdrinkingWe onderscheiden de natte verdrinking, de droge verdrinking en de late verdrinking. De natte verdrinking kennen de meest…
EHBO - brandwondenEHBO, Eerste Hulp Bij Ongelukken, het woord zegt het al. Bij EHBO gaat het er om dat je iemand kunt helpen als hij een o…

EHBO bij een verstuiking (gewrichtsbanden zijn uitgerekt)EHBO bij een verstuiking (gewrichtsbanden zijn uitgerekt)Bij een verstuiking zijn de gewrichtsbanden uitgerekt of gedeeltelijke gescheurd. Niettemin is het gewricht zelf nog int…
EHBO bij vergiftiging met koolmonoxide (CO-intoxicatie)EHBO bij vergiftiging met koolmonoxide (CO-intoxicatie)Koolmonoxidevergiftiging … een sluipende moordenaar. Dit reuk-, smaak- en kleurloze gas beschadigt de hersenen en result…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: InspiredImages, Pixabay
  • Drowning Treatment, http://www.webmd.com/first-aid/drowning-treatment, geraadpleegd op 21 augustus 2016
  • EHBO - Eerste Hulp Bij Ongevallen, Auteur: Paul Broos, Stefaan Nijs, Redactie: P. Broos, Sigrid Nijs, M. Sabbe, Uitgever: Uitgeverij Acco, 9789033457845, mei 2005, vijfde herziene uitgave: 2011, ISBN: 9789033457845, blz. 168-169, geraadpleegd op 21 augustus 2016
  • EHBO Snelgids, Auteur: Elly van der Meijden, Redactie: Dr. A. Nijland, Uitgever: Reality Bites Publishing B.V., ISBN: 9789490783273, eerste druk: maart 2012, blz. 44-45, geraadpleegd op 21 augustus 2016
  • Hygiëne & EHBO, Docente: Ann Eyskens, Departement Handelswetenschappen en Bedrijfskunde, Thomas More Turnhout, 3 Bachelor Office Management, Medical Management Assistant, Academiejaar 2013-2014, digitale cursus dus paginanummer onbekend, geraadpleegd op 21 augustus 2016
  • Medische Gids Voor Noodgevallen, Auteur: Ella Tyler, Uitgever: The Readers Digest, ISBN: 9789064075865, juni 2001, blz. 176-177, geraadpleegd op 21 augustus 2016
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 04-05-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Diversen
Bronnen en referenties: 6
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.