Gebroken middenvoetsbeentje: symptomen en behandeling
Het middenvoetsbeen bestaat uit vijf botten, de middenvoetsbeenderen of middenvoetsbeentjes, die in de voet de verbinding verzorgen tussen de tenen en de voetwortelbeenderen. De middenvoetsbeentjes kunnen iets tegen elkaar bewegen, waardoor je voorvoet beweeglijk is en zich kan aanpassen aan hobbels tijdens het lopen en staan. Er zijn meerdere mogelijke oorzaken van een gebroken middenvoetsbeentje. Als je je voet overmatig belast, kun je last krijgen van een vermoeidheidsbreuk, ook wel stressfractuur. Verkeerd uitgelijnde voeten, die je voorvoet constant overbelasten, zijn een andere mogelijke uitlokker. Mensen met een lage botdichtheid, zoals het geval is bij osteoporose, lopen meer risico. In de regel kan een gebroken middenvoetsbeentje behandeld worden zonder operatieve ingreep.

Lateraalaanzicht van de middenvoetsbeenderen /
Bron: Henry Vandyke Carter, Wikimedia Commons (Publiek domein)Wat is een gebroken middenvoetsbeentje?
De middenvoetsbeentjes zijn vijf afzonderlijke botten die in de voet de verbinding verzorgen tussen de tenen en de voetwortelbeenderen. Als je een of meer van deze botten breken, wordt dit een middenvoetfractuur genoemd. Ongeveer een derde van alle
voetfracturen zijn middenvoetfracturen.
Oorzaken
In de meeste gevallen wordt een gebroken middenvoetsbeentje veroorzaakt door een ongeval. Een zwaar voorwerp kan bijvoorbeeld op je voet vallen. Maar ook atleten zoals hardlopers worden niet zelden getroffen door een middenvoetfractuur. Een andere mogelijke oorzaak is een stressfractuur. Als de fractuur wordt veroorzaakt door overmatige belasting van de voet, is dit een zogenaamde stressfractuur of een vermoeidheidsbreuk. Dit komt soms voort uit een complexe voetafwijking, gecombineerd met een constante overbelasting van de voorvoet. Mensen die lijden aan
osteoporose (botverlies) lopen ook het risico op een stressfractuur. Een gebroken middenvoetsbeentje kan ook het gevolg zijn van overbelasting van de buitenrand van de voet. De breuk wordt dan veroorzaakt doordat de enkel naar de buitenkant buigt. In dat geval wordt vaak het vijfde middenvoetsbeentje getroffen door een breuk. In dergelijke gevallen wordt gesproken van een
Jonesfractuur; een botbreuk van het middenvoetsbeentje van de kleine teen. Een gebroken middenvoetsbeentje kan ook worden veroorzaakt door een val van grote hoogte. Een breuk kan tevens optreden als een auto over de voet rolt. Dit resulteert vaak in het uitscheuren van de gewrichtskapsel evenals dislocaties en gewrichtsvernietiging.
Symptomen van een middenvoetfractuur
Verschijnselen
Typische symptomen van een gebroken middenvoetsbeentje zijn:
Beschrijving
Een typisch symptoom van een fractuur van het middenvoetsbeentje is het onvermogen om op de aangedane voet te stappen. Dit leidt op zijn beurt tot aanzienlijke bewegingsbeperkingen. Bovendien veroorzaakt het gebroken bot vaak (hevige) pijn en gaat het gepaard met zwelling. In het geval van een stressfractuur voel je vaak
pijn in de voet zonder te kunnen zeggen welke gebeurtenis het ongemak veroorzaakte.
Vermoeidheidsfracturen zijn niet ongewoon tijdens lange wandelingen of hardlopen. Een vermoeidheidsbreuk gaat vaak gepaard met hevige pijn bij staan of rennen, bloeduitstorting en zwelling van de voet. In de meeste gevallen is het verloop van een middenvoetfractuur positief. De verschillende vormen van fracturen kunnen meestal goed worden behandeld en genezing vindt meestal zonder grote problemen plaats. Infecties komen zelden voor.
Onderzoek en diagnose
De arts zal informeren hoe het middenvoetsbeentje is gebroken. Daarna volgt grondig lichamelijk onderzoek. Pijn, zwelling en bloeding zijn duidelijke aanwijzingen voor een fractuur. Bovendien kan de voet slechts beperkt of helemaal niet worden belast. Om de diagnose te bevestigen, kan de arts een röntgenonderzoek uitvoeren. De arts gebruikt de röntgenstralen om de breuklijnen en de posities van de gewrichten te beoordelen. Als er specifieke vragen zijn, kan er tevens computertomografie (CT-scan) of magnetic resonance imaging (MRI-scan) worden uitgevoerd. De arts beoordeelt ook of een operatie vereist is.
Behandeling van een gebroken middenvoetsbeentje
De behandeling van een middenvoetfractuur kan zowel conservatief als chirurgisch worden uitgevoerd. Conservatieve behandeling betekent in de geneeskunde een behandeling waarbij niet wordt geopereerd.
Conservatieve behandeling
Conservatieve behandeling vindt meestal plaats om een vermoeidheidsbreuk te behandelen. Allereerst is het allereerst belangrijk dat je stopt met de activiteit die de breuk veroorzaakt heeft. Het gebruik van krukken kan de voet ontlasten en daarnaast is een brace of goede, stevige schoenen met een goed en ondersteunend voetbed belangrijk. Het is verder verstandig om geen of weinig gewicht te tillen. Bij ernstiger klachten kan de behandeling bestaan uit twee weken gipsschoen en vervolgens twee tot drie weken steunzool. Bij veel pijn en zwelling kan in plaats van een gipsschoen gekozen worden voor loopgips voor een periode van zes weken en daarna twee tot drie weken gipsschoen of steunzool.
Operatie
Chirurgie kan nodig zijn als de beschadigde botten langzaam genezen of zijn verschoven. De chirurg brengt de fractuur in de juiste anatomische positie door de chirurgische ingreep. In het geval van een fractuur van het vijfde middenvoetsbeentje krijg je vaak een schroefimplantaat als er twee botfragmenten zijn. Het inbrengen vindt plaats via een minimaal invasieve huidincisie. Op deze manier kan de breuk gemakkelijk genezen. Bovendien moet de voet zes weken geïmmobiliseerd blijven.
Preventie
Omdat middenvoetfracturen vaak voorkomen bij loopsporten, zoals wandelen, snelwandelen, nordic walking en hardlopen, wordt atleten geadviseerd om maatregelen te nemen om blessures te voorkomen. Het is raadzaam om de rug, billen en buikspieren te versterken. Een warming-up voor het hardlopen is ook uiterst belangrijk, omdat op deze manier de spieren kunnen wennen aan de belasting. Mensen met uitgesproken X-benen of O-benen moeten intensief rennen vermijden om verwondingen aan de middenvoet te voorkomen.
Lees verder