Jonesfractuur: symptomen, oorzaken, behandeling en preventie

Een Jonesfractuur is een complexe fractuur van het vijfde middenvoetsbeentje van de kleine teen en kan bijvoorbeeld het gevolg zijn van een val of een ongeluk (acute breuk). Er kan ook sprake zijn van een stressfractuur of vermoeidheidsbreuk. Een Jonesfractuur wordt vooral waargenomen bij competitieve atleten of soldaten. Symptomen van een Jonesfractuur zijn pijn en zwelling aan de buitenkant van de voet aan de basis van de kleine teen, problemen met lopen en kneuzingen of blauwe plekken. Voor de behandeling wordt een gipsverband of een operatie uitgevoerd. De genezingstijd van een Jonesfractuur is afhankelijk van de behandelingsmethode, de ernst van de fractuur en je individuele gezondheidstoestand. Met een gipsverband of brace duurt een Jonesfractuur meestal 6 tot 8 weken om te genezen, maar dit kan tot 12 weken duren. Bij 15 tot 20 procent van de gevallen is een operatieve ingreep vereist.

• Wat is een Jonesfractuur
• Oorzaken
• Risicofactoren
• Symptomen van een Jonesfractuur
• Verschijnselen
• Beschrijving
• Complicaties
• Huisarts raadplegen
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling van een Jonesfractuur
• Conservatieve behandeling
• Operatieve ingreep
• Vooruitzichten en prognose
• Preventie

Wat is een Jonesfractuur

Een Jonesfractuur is een botbreuk van het middenvoetsbeentje van de kleine teen. De naam komt van sir Robert Jones (1857 – 1933), die een begenadigd chirurg was. De breuk, die ter ere van hem de Jonesfractuur werd genoemd, is te danken aan zijn danskunsten. Sir Jones brak zijn vijfde middenvoetsbeentje tijdens een dansevenement. Bij nadere inspectie ontdekte hij dat het vijfde middenvoetsbeentje bij de basis was gebroken.

Oorzaken

Fracturen van het vijfde middenvoetsbeentje worden meestal veroorzaakt door overmatige stress. Als overbelasting de oorzaak is, wordt het een stressfractuur of vermoeidheidsbreuk genoemd. Zelfs complexe voetafwijkingen kunnen dergelijke vermoeidheidsbreuken in de middenvoet veroorzaken. Personen die lijden aan osteoporose (botontkalking) zijn bijzonder gevoelig voor dergelijke breuken.

Een Jonesfractuur aan de basis van het vijfde middenvoetsbeentje is meestal het gevolg van een overbelasting aan de buitenrand van de voet. In de meeste gevallen wordt de breuk voorafgegaan door een buitenwaartse draaiing. Een Jonesfractuur bevindt zich op het minst doorbloede gebied van de middenvoet en heeft weinig potentieel voor zelfherstel vanwege de slechte doorbloeding. Naast soldaten worden atleten vaak getroffen door een Jonesfractuur, voor wie het risico van draaien en overbelasting onderdeel is van hun dagelijkse routine.

Risicofactoren

De risicofactoren voor een Jonesfractuur zijn onder meer:

• Sportblessures, vooral bij activiteiten met plotselinge bewegingen en draaiingen.
• Ongevallen zoals valpartijen of directe impact op de voet.
• Overbelasting van de voet door herhaalde belasting tijdens intensieve trainingen of langdurige activiteiten.
• Osteoporose (verzwakte botten) die het risico op fracturen verhoogt.
• Eerdere voetblessures of fracturen die van invloed zijn op de stabiliteit van het middenvoetsbeentje.

Symptomen van een Jonesfractuur

Verschijnselen

Mogelijke symptomen van een Jonesfractuur zijn:

• pijn aan de buitenkant van je middenvoet bij je kleine teen
• problemen met lopen
• kneuzingen / blauwe plekken

Beschrijving

Als een Jonesfractuur optreedt als gevolg van een vermoeidheidsbreuk, zijn er in het begin nauwelijks symptomen. De klachten nemen echter in de loop van de tijd geleidelijk toe. Als een Jonesfractuur echter optreedt als een acute fractuur, breekt het bot plotseling en verschijnen de symptomen onmiddellijk, zonder een lange aanloop. De belangrijkste symptomen na een Jonesfractuur zijn matige tot ernstige pijn aan de buitenrand van de aangetaste voet.

De voet zwelt meestal op en is gevoelig voor aanraking. De pijn wordt ondraaglijk bij belasting, zodat vaak ernstige en pijngerelateerde beperkingen optreden als je de voet belast.

Als de breuk de zenuwen beschadigt, kunnen er bepaalde sensaties of gevoelloosheid in het getroffen gebied aanwezig zijn. Een Jonesfractuur duurt extreem lang om te genezen vanwege de beperkte bloedstroom.

Complicaties

In de regel veroorzaakt een Jonesfractuur ernstige pijn en ook bewegingsbeperkingen. Het is niet ongewoon dat er tevens gevoeligheidsstoornissen optreden. Er zijn vaak blauwe plekken zichtbaar en treden er beperkingen op in het dagelijkse leven. De uitoefening van je beroep of verschillende sportactiviteiten kan ook worden beperkt of niet langer volledig mogelijk zijn. Een Jonesfractuur kan vaak goed worden behandeld met gips en pijnstillers. Er zijn meestal geen speciale complicaties.

Huisarts raadplegen

Een bezoek aan de arts is noodzakelijk zodra pijn optreedt in het gebied van de middenvoet. Met name klachten aan de buitenrand van de voet duiden op een Jonesfractuur en moeten door een arts worden onderzocht. Als een verslechtering van klachten optreedt na een zware belasting van de voet of een val, moet een arts worden geraadpleegd. Als de voet tijdens het verplaatsen niet vrij van symptomen op de grond kan worden geplaatst en niet met zijn eigen gewicht kan worden belast, moet een arts worden geraadpleegd om de oorzaak te achterhalen. Als er zwelling, blauwe plekken of verminderde mobiliteit aanwezig is, is een bezoekje aan de huisarts gerechtvaardigd.

Onderzoek en diagnose

De arts informeert naar de omstandigheden waaronder de klachten zijn ontstaan en hij onderzoekt je voet. Röntgenfoto's worden gebruikt om een ​​Jonesfractuur definitief vast te stellen.

Behandeling van een Jonesfractuur

Conservatieve behandeling

Vanwege de beperkte bloedtoevoer naar het vijfde middenvoetsbeentje duurt de genezing relatief lang. Een Jonesfractuur geneest in de meest gevallen vanzelf en een operatie is zeker niet altijd nodig. Er zijn verschillende maatregelen die je kunt nemen om het herstel te bespoedigen, zoals het gebruik van krukken om de voet te ontlasten, een brace of goede, stevige schoenen met een goed en ondersteunend voetbed. Het is verstandig om tijdens de herstelfase nauwelijks of niet te tillen. Bij wat ernstigere klachten kan je kiezen voor loopgips voor de duur van zes weken.

Operatieve ingreep

Soms is echter een operatie nodig. Bij een operatieve ingreep wordt er een schroef geplaatst door de gebroken middenvoetsbeentjes ter stabilisering en om de botdelen bij elkaar te houden. De chirurg kan zo nodig gaatjes door de breuk boren om de doorbloeding te stimuleren. Na de operatie zal de voet gegipst worden en duurt het herstel zo'n zes tot acht weken.

Vooruitzichten en prognose

Herstel na een operatie omvat niet alleen herstel van de operatie zelf, maar vooral de tijd dat de fractuur nodig heeft om te genezen. In de regel betekent dit een tijd van zes tot acht weken, wat langer is dan veel andere fracturen.

Jonesfracturen zijn vatbaar voor pseudartrose of pseudoartrose, het verschijnsel dat optreedt wanneer een botbreuk niet vastgroeit, en er een vals gewricht ontstaat. Pseudoartrose wordt vaak gediagnosticeerd na zes tot acht maanden. In dat geval kan interne fixatie en bottransplantatie nodig zijn.

Omdat een Jonesfractuur zich bevindt in het gebied van de middenvoet die een beperkte bloedstroom heeft, is spontaan herstel niet altijd mogelijk. Als de breuk niet wordt behandeld, bestaat de kans dat de twee botdelen niet goed aan elkaar groeien. Dit leidt vaak tot verkeerde uitlijningen, wat erg pijnlijk kan zijn bij belasting en hierbij kan een operatieve correctie nodig zijn.

Preventie

Een Jonesfractuur kan worden voorkomen. Een van de belangrijkste preventieve maatregelen is om overbelasting van de middenvoet te voorkomen.

Lees verder

• Gebroken middenvoetsbeentje: symptomen en behandeling
• Gebroken voet: symptomen, oorzaak & behandeling voetfractuur
• Gebroken teen: symptomen en behandeling gebroken tenen
• Gekneusde voet: symptomen, oorzaken, behandeling en prognose
• Gebroken teen of tenen: symptomen, oorzaak en behandeling