Achillespeespijn: Oorzaken van pijnlijke achillespees

De achillespees, die het hielbeen verbindt met de kuitspieren aan de achterkant van de enkel, speelt een cruciale rol bij bewegingen zoals wandelen, rennen en springen. Door deze belangrijke functie is de pees echter ook zeer gevoelig voor blessures en ontstekingen. Pijn in de achillespees kan ontstaan door ontsteking, scheur of breuk. Symptomen zoals pijn bij het lopen en zwelling zijn vaak voorkomende tekenen van een probleem met de achillespees. De behandeling varieert afhankelijk van de oorzaak en kan bestaan uit rust, fysiotherapie en soms chirurgie.

• Epidemiologie van achillespeesblessures
• Prevalentie en incidentie
• Geslacht en leeftijd
• Mechanisme
• Overbelasting en herhaalde belasting
• Veroudering en peesweefsel
• Oorzaken van achillespeesblessures
• Risicofactoren voor achillespeesblessures
• Risicogroepen
• Sporters en hardlopers
• Mensen met een sedentaire levensstijl
• Symptomen
• Scheur of breuk in de achillespees
• Alarmsymptomen
• Pijn bij belasting
• Zwelling en gevoeligheid
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van achillespeesblessures
• Geen behandeling vereist
• Zelfzorg
• Professionele medische zorg
• Prognose
• Herstel bij niet-chirurgische behandeling
• Chirurgische interventie
• Complicaties
• Chronische achillespeesontsteking
• Tendinosis
• Peesruptuur
• Beperkte mobiliteit en krachtverlies
• Verhoogd risico op andere blessures
• Beperkingen in sportieve prestaties
• Preventie van achillespeesblessures
• Versterking en flexibiliteit
• Juiste opwarming en afkoeling
• Praktische tips voor het leven met achillespeespijn
• Raadpleeg een arts voor de juiste diagnose
• Pas je activiteiten aan
• Zorg voor voldoende rust en herstel
• Versterk de achillespees met gerichte oefeningen
• Controleer je voeten en schoenen
• Misvattingen rond achillespeespijn
• Achillespeespijn komt alleen voor bij sporters
• Rust is de enige oplossing
• Alleen overbelasting veroorzaakt achillespeespijn
• Een ontstoken achillespees leidt altijd tot een gescheurde pees
• Achillespeespijn gaat vanzelf over zonder behandeling
• Inlegzolen en speciale schoenen lossen het probleem op
• Pijnstillers en ontstekingsremmers zijn de beste oplossing

Epidemiologie van achillespeesblessures

Achillespeespijn, ook wel bekend als achilles tendinopathie, is een veelvoorkomende aandoening die pijn en ontsteking veroorzaakt in de achillespees, de pees die de kuitspieren verbindt met het hielbeen. De prevalentie van deze aandoening is relatief hoog, vooral bij sporters, maar kan ook voorkomen bij mensen die geen intensieve fysieke activiteit beoefenen. Deze aandoening wordt vaak geassocieerd met overbelasting en herhaalde microtrauma’s van de pees.

Prevalentie en incidentie

De prevalentie van achillespeespijn varieert, maar studies tonen aan dat ongeveer 5 tot 9% van de actieve sporters en 10 tot 15% van de recreatieve hardlopers getroffen worden door deze aandoening. Het komt vaker voor bij oudere sporters (meestal tussen de 30 en 50 jaar) en bij mensen die intensieve, herhaalde belasting van de achillespees ervaren.

Geslacht en leeftijd

De aandoening komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen, vooral in sporten zoals hardlopen, basketbal, en tennis, waar herhaaldelijk springen en rennen betrokken zijn. De leeftijdsgroep van 30-50 jaar heeft de grootste kans om achillespeespijn te ontwikkelen, met een toename in incidentie naarmate de pees veroudert en vatbaarder wordt voor blessures.

Mechanisme

Achillespeespijn ontstaat vaak door een combinatie van overbelasting, veroudering en microtrauma’s die de peesvezels beschadigen. De pees heeft beperkte bloedtoevoer, wat het herstel van kleine beschadigingen vertraagt en bijdraagt aan de chronische aard van de aandoening.

Overbelasting en herhaalde belasting

De meest voorkomende oorzaak van achillespeespijn is overbelasting van de pees door herhaalde en intensieve belasting, zoals bij hardlopen of springen. Dit zorgt voor kleine scheurtjes in de pees, die zich niet volledig kunnen herstellen zonder adequate rust. Naarmate de belasting toeneemt, kunnen de schade en ontstekingen verergeren.

Veroudering en peesweefsel

Naarmate mensen ouder worden, neemt de elasticiteit van de achillespees af, waardoor de pees kwetsbaarder wordt voor blessures. Dit verklaart waarom oudere sporters een hoger risico hebben op achillespeespijn, zelfs als ze dezelfde activiteiten uitvoeren als jongere sporters.

Oorzaken van achillespeesblessures

Achillespeesblessures kunnen worden veroorzaakt door:

• Overbelasting van de pees door repetitieve stress
• Plotselinge verhoogde trainingsintensiteit
• Onjuiste of slechte schoenen
• Veranderingen in activiteitsniveau
• Anatomische afwijkingen zoals platvoeten

Risicofactoren voor achillespeesblessures

Risicofactoren voor het ontwikkelen van achillespeesblessures zijn onder andere:

• Leeftijd: Oudere volwassenen hebben een verhoogd risico
• Gebruik van bepaalde medicijnen, zoals fluorochinolonen, die de pezen kunnen beïnvloeden (antibiotica)
• Frequente of overmatige lichamelijke activiteit (overbelasting)
• Onvoldoende spierkracht in de onderbenen
• Overgewicht (obesitas)
• Plotselinge veranderingen in trainingsintensiteit of type activiteit
• Slecht passende schoenen (schoenen)
• Training op oneffen oppervlakken
• Voetafwijkingen zoals platvoeten (voetafwijkingen)

Risicogroepen

Achillespeespijn komt voor bij verschillende risicogroepen, vooral bij mensen die intensief trainen of een bepaalde anatomische aanleg hebben. Het herkennen van deze risicogroepen is belangrijk voor preventie en vroege behandeling.

Sporters en hardlopers

Hardlopers, vooral degenen die lange afstanden lopen of regelmatig sprints uitvoeren, hebben een verhoogd risico op achillespeespijn vanwege de herhaalde impact en belasting van de pees. Andere sporters die veel springen, zoals in basketbal en tennis, lopen ook risico.

Mensen met een sedentaire levensstijl

Hoewel achillespeespijn vaak geassocieerd wordt met sporters, kan het ook optreden bij mensen met een sedentaire levensstijl die plotseling beginnen met een intensieve activiteit zonder voldoende voorbereiding of opwarming. Dit kan leiden tot overbelasting van de pees en de ontwikkeling van pijn.

Symptomen

De symptomen van achillespeesblessures omvatten:

• Zwelling aan de achterkant van de enkel (zwelling)
• Benige gezwellen bij het hielbeen (osteofyten)
• Pijn die verergert bij het bewegen van de voet of enkel
• Pijn en stijfheid in de enkel en de benen (enkelpijn, beenpijn)

Scheur of breuk in de achillespees

Een scheur of breuk in de achillespees kan optreden door overmatige stress op de pees. Dit type blessure komt vaak voor bij tennissers en voetballers die snelle richtingsveranderingen maken. Ook beginnende sporters of degenen die na een lange periode van inactiviteit weer beginnen met sporten lopen een hoger risico. Een scheur kan gedeeltelijk (sommige vezels blijven intact) of volledig (de pees scheurt volledig) zijn.

Bekende symptomen van een scheur of breuk zijn:

• Een ploffend of knappend geluid ten tijde van het letsel
• Zwelling rond de hiel
• Pijn aan de achterkant van het been (hielpijn)
• Pijn die verergert bij het bewegen van de enkel of voet
• Problemen met lopen of het bewegen van de voet
• Stijfheid in de benen en hiel

Alarmsymptomen

Er zijn verschillende alarmsymptomen die duiden op de aanwezigheid van achillespeespijn. Het herkennen van deze symptomen is van cruciaal belang voor een tijdige diagnose en behandeling.

Pijn bij belasting

Het meest voorkomende symptoom van achillespeespijn is pijn bij belasting, zoals bij hardlopen, springen of zelfs wandelen. Deze pijn begint vaak als mild en toeneemt naarmate de belasting op de pees voortduurt.

Zwelling en gevoeligheid

Bij achillespeespijn kunnen er tekenen van zwelling rond de pees optreden. De pees kan ook gevoelig zijn bij aanraking, en de pijn kan verergeren na rustperiodes, zoals 's ochtends bij het opstaan of na lange periodes van zitten.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk en diagnostisch onderzoek
Bij de diagnose van achillespeesblessures wordt de patiënt eerst ondervraagd over de symptomen en medische geschiedenis. Vervolgens onderzoekt de arts het getroffen been. Beeldvormende technieken zoals een röntgenfoto of MRI-scan zijn noodzakelijk om de diagnose te bevestigen en om scheuren, breuken of ontstekingen op te sporen.

Differentiële diagnose
Achillespeesproblemen kunnen soms verward worden met andere aandoeningen zoals:

• Verstuikte enkel (verstuiking)
• Stressfractuur (stressfractuur)
• Bursitis (slijmbeursontsteking) van de hiel (bursitis)
• Artrose (gewrichtsslijtage)
• Bloedstolsel in de kuit (diep veneuze trombose)
• Botcyste of botkanker (botcyste, botkanker)
• Infecties zoals osteomyelitis (botontsteking) of cellulitis (huidinfectie)
• Fibromyalgie (fibromyalgie)
• Inflammatoire artritis, zoals reumatoïde artritis (reumatoïde artritis) of jicht (jicht)

Naast lichamelijk onderzoek en beeldvorming kan ook bloedonderzoek of echografie/Dopplerechografie nodig zijn om een diagnose te bevestigen.

Behandeling van achillespeesblessures

Geen behandeling vereist

Bij een gedeeltelijke scheur van de achillespees is soms geen medische behandeling nodig. Milde symptomen kunnen vaak verdwijnen door voldoende rust.

Zelfzorg

Voor milde gevallen van achillespeesblessures kunnen de volgende maatregelen helpen:

• Vermijd activiteiten die de pijn verergeren
• Laat de voet en enkel rusten tijdens het herstel
• Draag goede, ondersteunende schoenen zoals speciaal ontworpen wandelschoenen of orthopedische schoenen
• Pas een coldpack of koud kompres meerdere keren per dag maximaal twintig minuten toe
• Gebruik vrij verkrijgbare pijnstillers zoals ibuprofen of paracetamol

Professionele medische zorg

Chirurgie
Bij aanhoudende klachten kan chirurgie noodzakelijk zijn. De arts kan de kuitspieren verlengen of beschadigde delen van de pees verwijderen. Het type operatie hangt af van de aard van de blessure.

Fysiotherapie
Fysiotherapie kan helpen om de kuitspieren te versterken, de druk op de pees te verminderen en het herstel te bevorderen.

Injecties of shockwave-therapie
In sommige gevallen kunnen steroïde injecties of extracorporale shockwave-therapie worden toegepast. Injecties met bloedplaatjesrijk plasma kunnen ook nuttig zijn voor het bevorderen van genezing bij achillespeesblessures.

Prognose

De prognose voor achillespeespijn varieert afhankelijk van de ernst van de aandoening, de tijdige behandeling, en de naleving van aanbevolen behandelstrategieën. In de meeste gevallen kan de aandoening met de juiste zorg effectief worden beheerd, maar het kan maanden duren voordat de symptomen volledig verdwijnen.

Herstel bij niet-chirurgische behandeling

De meeste patiënten herstellen volledig van achillespeespijn met conservatieve behandelingen, zoals rust, fysiotherapie, en ontstekingsremmers. Het herstel kan echter lang duren, vooral als de aandoening chronisch is geworden.

Chirurgische interventie

In gevallen van ernstige of langdurige achillespeespijn, waarbij conservatieve behandelingen niet effectief zijn, kan chirurgische ingreep noodzakelijk zijn. Dit kan het verwijderen van beschadigd peesweefsel of het repareren van de pees omvatten.

Complicaties

Achillespeespijn kan, indien onbehandeld of niet adequaat beheerd, leiden tot verschillende complicaties die de functie en mobiliteit kunnen beïnvloeden. Deze complicaties kunnen variëren van chronische pijn tot langdurige schade aan de pees, wat invloed heeft op het dagelijks leven en sportieve prestaties.

Chronische achillespeesontsteking

Een van de meest voorkomende complicaties van achillespeespijn is het ontwikkelen van een chronische ontsteking. Dit kan optreden wanneer de pees onvoldoende tijd heeft gehad om te genezen na herhaalde overbelasting. Chronische ontsteking kan leiden tot voortdurende pijn en gevoeligheid, waardoor het moeilijk is om dagelijkse activiteiten of sport te blijven uitvoeren.

Tendinosis

Tendinosis is een aandoening waarbij er een degeneratie van het peesweefsel optreedt, vaak als gevolg van langdurige overbelasting zonder voldoende herstel. Dit resulteert in zwakker en minder elastisch peesweefsel, wat de kans op verdere schade en ruptuur vergroot. Tendinosis kan vaak alleen effectief worden behandeld door middel van langdurige fysiotherapie of, in ernstige gevallen, chirurgie.

Peesruptuur

Een van de ernstigste complicaties van onbehandelde achillespeespijn is een volledige peesruptuur. Dit gebeurt wanneer de pees volledig scheurt door voortdurende overbelasting of verzwakking van het peesweefsel. Een peesruptuur vereist meestal chirurgische interventie en kan leiden tot langdurige revalidatie en verlies van mobiliteit.

Beperkte mobiliteit en krachtverlies

Langdurige achillespeespijn kan leiden tot een afname van de kracht in de kuitspieren en een verminderde flexibiliteit van de voet en enkel. Dit kan resulteren in moeilijkheden bij het uitvoeren van alledaagse activiteiten zoals traplopen, rennen of zelfs wandelen. Het verlies van kracht in de kuitspieren kan de belasting op de achillespees verhogen, wat verdere complicaties kan veroorzaken.

Verhoogd risico op andere blessures

Als gevolg van het compenseren van de pijn in de achillespees, kunnen patiënten andere blessures ontwikkelen. Dit kan leiden tot overbelasting van andere spieren of gewrichten, zoals de knieën, heupen of onderrug, aangezien het lichaam probeert de belasting van de aangedane pees te verminderen. Deze compensatie kan leiden tot een vicieuze cirkel van blessures.

Beperkingen in sportieve prestaties

Voor sporters kan achillespeespijn ernstige beperkingen opleggen aan hun prestaties. Pijn, zwelling en verminderde kracht kunnen het moeilijk maken om op hoog niveau te presteren, wat kan leiden tot een stopzetting van de sportbeoefening of zelfs een permanent verlies van sportcapaciteiten in extreme gevallen.

Preventie van achillespeesblessures

Preventie van achillespeespijn richt zich op het vermijden van overbelasting van de achillespees en het verbeteren van de algehele conditie van de benen en voeten. Dit kan door middel van gerichte oefeningen, het dragen van geschikt schoeisel, en het volgen van een goed opgezette trainingsroutine.

Versterking en flexibiliteit

Regelmatige oefeningen die gericht zijn op het versterken van de kuitspieren en het verbeteren van de flexibiliteit van de achillespees kunnen helpen om de pees te beschermen tegen overbelasting. Dit kan ook helpen om de algehele prestaties van sporters te verbeteren en blessures te voorkomen.

Juiste opwarming en afkoeling

Een goede opwarming voor fysieke activiteit en een adequate afkoeling na de training zijn essentieel om de kans op blessures aan de achillespees te verminderen. Het uitvoeren van rek- en strekoefeningen kan de flexibiliteit vergroten en de belasting op de pees verlichten.

Praktische tips voor het leven met achillespeespijn

Achillespeespijn kan behoorlijk ingrijpend zijn, vooral als het je vermogen om te lopen of te sporten beïnvloedt. Het kan ontstaan door overbelasting, een blessure of zelfs een langdurige ontsteking van de pees. Het is belangrijk om maatregelen te nemen om de pijn te verlichten en verdere schade te voorkomen.

Raadpleeg een arts voor de juiste diagnose

Als je last hebt van achillespeespijn, is het essentieel om een arts te raadplegen voor een juiste diagnose. Dit kan helpen om andere onderliggende oorzaken uit te sluiten en een geschikt behandelplan op te stellen. Je arts kan mogelijk ook gebruik maken van beeldvormende onderzoeken, zoals een echografie of MRI, om de ernst van de blessure te beoordelen. Het is belangrijk om de aanbevelingen van je arts te volgen om complicaties te voorkomen.

Pas je activiteiten aan

Bij achillespeespijn is het cruciaal om de belasting van de pees te verminderen. Dit betekent dat je bepaalde activiteiten tijdelijk moet vermijden of aanpassen. Vermijd lange wandelingen, hardlopen of andere belastende activiteiten die de pees kunnen verergeren. Als je blijft bewegen, probeer dan oefeningen die de pees niet te veel belasten, zoals zwemmen of fietsen. Fysiotherapie kan ook helpen om de flexibiliteit en kracht van je spieren te verbeteren, waardoor de belasting op de pees vermindert.

Zorg voor voldoende rust en herstel

Rust is essentieel voor het herstel van de achillespees. Het nemen van pauzes tussen fysieke activiteiten geeft de pees de tijd om te genezen. Tijdens de rustperiode kun je de pijn verlichten met behulp van ijs of pijnstillers die door je arts zijn voorgeschreven. Het toepassen van een pijnstilling kan helpen om de ongemakken te verminderen en je in staat te stellen om op een comfortabele manier door te gaan met je dagelijkse activiteiten.

Versterk de achillespees met gerichte oefeningen

Een belangrijk onderdeel van het herstelproces is het versterken van de achillespees. Je fysiotherapeut kan je gerichte oefeningen leren die de pees helpen versterken zonder deze te overbelasten. Denk aan excentrische oefeningen, waarbij de spier wordt verlengd terwijl deze onder belasting staat. Dit kan helpen om de pees sterker en veerkrachtiger te maken, waardoor de kans op toekomstige blessures wordt verkleind.

Controleer je voeten en schoenen

De juiste schoeisel kan een enorm verschil maken bij het behandelen van achillespeespijn. Zorg ervoor dat je schoenen voldoende steun bieden en geschikt zijn voor de activiteiten die je onderneemt. Vermijd schoenen die te veel druk op de achillespees zetten, zoals te hoge hakken of versleten schoenen. Het kan nuttig zijn om een specialist te raadplegen voor op maat gemaakte inlegzolen, die de druk gelijkmatiger verdelen en de pijn kunnen verlichten.

Misvattingen rond achillespeespijn

Achillespeespijn is een veelvoorkomende klacht, vooral bij sporters en actieve personen. De pijn ontstaat meestal door overbelasting of verkeerde bewegingen, maar er bestaan veel misvattingen over de oorzaken, behandeling en preventie ervan.

Achillespeespijn komt alleen voor bij sporters

Hoewel sporters vaak last krijgen van achillespeespijn door intensieve belasting, kan iedereen ermee te maken krijgen. Mensen die veel staan of lopen voor hun werk, verkeerde schoenen dragen of plots hun activiteitenniveau verhogen, kunnen ook last krijgen van deze pijn. Daarnaast kunnen onderliggende aandoeningen, zoals een nierprobleem of suikerziekte, de kans op peesklachten vergroten.

Rust is de enige oplossing

Veel mensen denken dat volledige rust de beste manier is om achillespeespijn te verhelpen. Hoewel tijdelijk minder belasting kan helpen bij het herstel, is complete inactiviteit niet altijd de juiste aanpak. Gecontroleerde bewegingen en oefeningen om de spieren en pezen te versterken zijn essentieel om de achillespees sterker en beter bestand tegen belasting te maken.

Alleen overbelasting veroorzaakt achillespeespijn

Hoewel overbelasting een belangrijke oorzaak is, kunnen andere factoren ook een rol spelen. Problemen met de botstructuur, een afwijkende voetstand of onvoldoende herstel na een blessure kunnen bijdragen aan de klachten. Ook ontstekingen of een huidinfectie rondom de pees kunnen de pijn verergeren.

Een ontstoken achillespees leidt altijd tot een gescheurde pees

Niet elke peesontsteking eindigt in een ruptuur. Vroege behandeling met oefeningen, fysiotherapie en het vermijden van overbelasting kan verdere schade voorkomen. Een gescheurde achillespees komt vaker voor bij plotselinge, explosieve bewegingen, vooral als de pees al verzwakt is door een langdurige ontsteking of eerdere blessures.

Achillespeespijn gaat vanzelf over zonder behandeling

Sommige patiënten denken dat achillespeespijn vanzelf verdwijnt als ze het negeren. Dit is echter niet het geval. Zonder de juiste behandeling en aanpassingen in belasting kan de pijn chronisch worden en de pees steeds verder verzwakken. In sommige gevallen kan langdurige irritatie leiden tot de vorming van een abces of verkalking van de pees, wat het herstel bemoeilijkt.

Inlegzolen en speciale schoenen lossen het probleem op

Hoewel inlegzolen en ondersteunende schoenen kunnen helpen bij het verminderen van de belasting op de achillespees, zijn ze geen complete oplossing. Oefeningen, mobiliteitstraining en een correcte loophouding spelen een grotere rol bij het langdurig verminderen van klachten. Daarnaast is het belangrijk om factoren zoals overgewicht aan te pakken, omdat extra gewicht extra druk op de pees kan uitoefenen.

Pijnstillers en ontstekingsremmers zijn de beste oplossing

Hoewel medicatie zoals pijnstillers en ontstekingsremmers tijdelijk verlichting kan bieden, pakt het de onderliggende oorzaak niet aan. Een combinatie van rust, gecontroleerde belasting en fysiotherapie is effectiever op de lange termijn. Bovendien kunnen pijnstillers ervoor zorgen dat iemand de pijn negeert en te snel weer intensieve activiteiten hervat, wat het herstelproces juist vertraagt.

Lees verder

• Achillespeesontsteking: Pijn aan de hiel, vooral na rust
• Tendinitis (peesontsteking): Ontsteking van pees met pijn