Kauwproblemen: Behandeling van en tips bij moeite met kauwen
Soms hebben patiënten moeite met het kauwen van voedsel. Dit gebeurt bij bepaalde neurologische en andere aandoeningen, maar ook als bijwerking van bepaalde medicijnen en therapieën. Sommige kauwproblemen zijn tijdelijk terwijl andere problemen langdurig aanhouden. Kauwproblemen kunnen gezond eten verstoren. Een verandering in het kauwvermogen betekent vaak dat een patiënt voedsel moet kiezen dat zachter is om te eten. De patiënt moet bovendien ook een andere bereidingswijze van bepaalde gerechten hanteren. Met een beetje kennis en planning is een patiënt nog steeds in staat om een voedzame voeding te consumeren. Dit is belangrijk om complicaties zoals ondervoeding te voorkomen.
Oorzaken van moeite met kauwen
Bekende oorzaken van moeite met kauwen zijn:
Behandeling van kauwproblemen
Team van professionele zorgverstrekkers
Diverse professionele zorgverleners werken samen om patiënten met kauwproblemen te helpen. Een logopedist leert een patiënt aan om de speren in de mond en keel correct te gebruiken. Een patiënt kan terecht bij de tandarts om de tanden en het tandvlees te laten onderzoeken en deze specialist kan er bovendien voor zorgen dat het kunstgebit goed past. Fysiotherapie omvat massage, kaakoefeningen en vochtige hitte. Verder zijn veel patiënten met problemen met kauwen gebaat bij het bezoek aan een diëtist. Hij leert de patiënt meer aan over het eten van een
gezonde en evenwichtige voeding met diverse zachte voedingsmiddelen die makkelijker zijn om te kauwen.

Soms zijn medicijnen nodig /
Bron: Stevepb, PixabayProfessionele medische zorg
De arts schrijft mogelijk medicijnen voor bij pijn tijdens het kauwen. Sommige medicijnen verminderen
pijn en
ontsteking. Andere geneesmiddelen behandelen mond- of keelinfecties. Spierverslappers behandelen
kaakpijn en stijfheid. Verder zet de arts chirurgie,
radiotherapie en/of chemotherapie in wanneer
kanker aanwezig is. Een tandheelkundige behandeling is soms ook noodzakelijk. Bij gewichtsverlies zijn mogelijk kleinere, frequentere maaltijden met veel eiwitten en calorieën nodig, maar een voedingsdeskundige neemt dit best op met de patiënt. Tot slot schrijft de arts in sommige gevallen voedingssupplementen voor.
Voedingsmiddelen bij kauwproblemen
Patiënten met kauwproblemen kunnen vaak wel volgende voedingsmiddelen nuttigen.
Groenten en fruit
Diverse groenten en fruitsoorten zijn vaak wel makkelijk te eten door patiënten met kauwproblemen.
- appelmoes
- gepureerde groenten of gepureerd fruit
- gepureerde soepen: broccoli, pompoen, maïs, tomaat, …
- gestoomde, gegrilde of geroosterde groenten: felle kleurenopties hebben de meeste voedingswaarde zoals paprika's, wortelen, bieten, broccoli, zoete aardappelen, …
- ingeblikt fruit in water of lichte siroop
- natuurlijk zacht fruit zoals een rijpe peer, banaan of avocado
- zachte groenten zoals aubergine, pompoen, spinazie en zoete aardappel
Graanproducten
Patiënten met kauwproblemen zijn gebaat met volgende mogelijke graanproducten:
- bruine rijst
- gierst
- havermout
- koude ontbijtgranen verzacht in melk
- pasta
- polenta
- quinoa
- tapioca
- volkoren crackers in soep
- zacht brood
Melk en alternatieven
- cottage of ricotta kaas
- gesmolten of geraspte kaas
- kefir
- melk
- pudding
- smoothies
- yoghurt
Vlees en alternatieven
Volgende bereidingen en producten zijn ook nog geschikt voor patiënten die moeite hebben met kauwen.
- bonen in blik
- eieren
- gemalen vlees of gevogelte
- gepureerde vis in blik
- gestoofd vlees
- hummus
- notenpasta
- tofu
- vis zonder botten

Water drinken tijdens het eten is aanbevolen /
Bron: Jarmoluk, PixabayTips voor het bereiden en genieten van zachte voeding
Enkele tips helpen bij het bereiden en genieten van een zachte voeding.
- Bevochtig droog voedsel met natriumbouillon, saus, slasaus, soep, thee of melk
- Drink water tijdens het eten om het voedsel vochtig te houden
- Gebruik een blender of keukenmachine
- Geniet van halfvaste voedingsmiddelen die stevig zijn maar niet moeilijk te kauwen zijn zoals banaan, tofu, eieren
- Hak, maal, meng, pureer voedsel tot een textuur die gemakkelijk te kauwen is
- Verwijder de schil en zaden van fruit en groenten alvorens ze te koken
- Voeg gepureerde groenten toe aan voedingsmiddelen voor extra vitaminen
- Voeg melk of yoghurt toe aan voedingsmiddelen voor extra eiwitten en calcium
Complicaties
Problemen met kauwen alsook met slikken (
dysfagie) vergroten het risico tevens dat voedsel of andere voorwerpen vast komen te zitten in de bovenste luchtwegen (verstikking) wat potentieel levensbedreigend is. Het vastzittend voedsel dringt tevens mogelijk de
longen binnen (
aspiratiepneumonie) wat leidt tot
een piepende ademhaling,
ademhalingsproblemen of een
hese stem na het eten of drinken. Dit leidt bovendien sneller tot een
longontsteking. Na verloop van tijd resulteren kauwproblemen in een tekort aan voedingsstoffen /
ondervoeding en
gewichtsverlies,
uitdroging,
constipatie of een verhoogde kans op urineweginfecties door een verminderde voedsel- en vochtinname.
Lees verder