Poroom: Goedaardig huidgezwel uit zweetklieren op voetzool

Een poroom is een goedaardig gezwel dat ontstaat uit zweetklieren. Het ontstaan van poromen is nog niet volledig begrepen, en de oorzaak blijft onbekend. Meestal presenteert de patiënt zich met een knobbeltje of papeltje onder de voetzool, hoewel ook andere lichaamsdelen betrokken kunnen zijn. In de meeste gevallen veroorzaken poromen geen andere symptomen, maar soms kan de patiënt pijn ervaren. De aandoening is doorgaans goedaardig en vereist meestal geen behandeling. Indien de poroom echter pijn veroorzaakt, kan een chirurgische verwijdering worden overwogen. De prognose voor patiënten met poromen is over het algemeen zeer goed.

• Epidemiologie
• Oorzaken en ontwikkeling van poromen
• Risicofactoren voor Poromen
• Symptomen van poromen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose van poromen
• Complicaties
• Preventie

Epidemiologie

Poromen zijn zeldzame goedaardige huidtumoren die voornamelijk ontstaan uit zweetklieren. De prevalentie van poromen is relatief laag, en de exacte cijfers kunnen variëren afhankelijk van de geografische locatie en populatie.

Poromen kunnen zich op elke leeftijd ontwikkelen, hoewel ze meestal vanaf de volwassenheid, rond de veertig jaar, beginnen op te treden. De aandoening kan voorkomen bij mensen van verschillende etnische achtergronden, maar er zijn geen specifieke gegevens die een voorkeur voor bepaalde etnische groepen aantonen.

De incidentie van poromen is niet goed gedocumenteerd in de algemene bevolking, maar ze worden vaak opgemerkt bij dermatologische onderzoeken vanwege hun unieke presentatie. Er zijn geen aanwijzingen dat poromen significant vaker voorkomen bij mannen of vrouwen, hoewel individuele studies mogelijk verschillen in hun bevindingen.

In sommige gevallen kunnen poromen secundair zijn aan andere huidafwijkingen, zoals nevus sebaceus. Hoewel poromen sporadisch kunnen voorkomen, zijn er geen bekende risicofactoren of genetische predisposities die de kans op het ontwikkelen van deze gezwellen verhogen.

Oorzaken en ontwikkeling van poromen

De specifieke oorzaken van poromen zijn anno augustus 2024 nog niet volledig begrepen. Er zijn geen genetische of familiale predisposities vastgesteld voor deze goedaardige gezwellen. Poromen ontstaan uit zweetklieren, met name uit de eccriene of apocriene zweetklieren. Apocriene poromen komen waarschijnlijk vaker voor dan eccriene poromen. In sommige gevallen kunnen poromen secundair zijn aan een nevus sebaceus.

Risicofactoren voor Poromen

Poromen zijn goedaardige huidtumoren die vaak voorkomen zonder duidelijke risicofactoren. Echter, enkele mogelijke risicofactoren kunnen de kans op het ontwikkelen van poromen beïnvloeden:

• Leeftijd: Poromen ontstaan meestal bij volwassenen, vaak vanaf de leeftijd van veertig jaar. Het risico neemt toe met de leeftijd.
• Huidtype: Er zijn geen specifieke huidtypes die bijzonder gevoelig lijken voor het ontwikkelen van poromen, hoewel ze zich op alle huidtypen kunnen manifesteren.
• Secundaire aandoeningen: Soms kunnen poromen ontstaan in het kader van andere huidafwijkingen zoals nevus sebaceus. Personen met dergelijke aandoeningen kunnen een verhoogd risico hebben.
• Familiaire geschiedenis: Er zijn geen sterke aanwijzingen dat er een erfelijke aanleg is voor het ontwikkelen van poromen. Familiaire clustering is niet goed gedocumenteerd.
• Huidtrauma: Er is geen direct bewijs dat huidtrauma of -irritatie bijdraagt aan de vorming van poromen, hoewel sommige gevallen in verband worden gebracht met huidbeschadiging.

Symptomen van poromen

Poromen kunnen zich op elke leeftijd ontwikkelen, hoewel ze vaak pas vanaf veertigjarige leeftijd verschijnen. Ze komen voor op de huid, meestal onder de voetzool, aan de zijkant van de voet, of op de handpalmen. Andere mogelijke locaties zijn de nek, het gezicht, de hoofdhuid en andere lichaamsdelen.

Typisch verschijnt een solitair bultje of knobbeltje. In zeldzame gevallen kunnen meerdere poromen tegelijk voorkomen, een aandoening die in medische termen bekend staat als poromatose. Het gezwel is meestal een langzaam groeiende of stabiele huidkleurige (of soms gepigmenteerde) papel of knobbeltje, doorgaans kleiner dan twee centimeter in diameter. Soms kunnen de letsels beschadigd raken door druk, wat kan leiden tot erosie of verzwering. De gezwellen vertonen meestal geen tekenen van ontsteking, hoewel sommige patiënten pijn kunnen ervaren. Poromen kunnen ook gepigmenteerd zijn.

Diagnose en onderzoeken

Diagnostisch onderzoek

Poromen kunnen moeilijk klinisch worden gediagnosticeerd. De diagnose wordt meestal bevestigd na chirurgische verwijdering (excisie) van het gezwel en daaropvolgend microscopisch onderzoek door een dermatopatholoog.

Differentiële diagnose

Diverse aandoeningen kunnen klinisch vergelijkbare symptomen vertonen als poromen, waaronder:

• Adnex tumoren
• Clavus (eeltknobbel)
• Amelanotisch melanoom (vorm van huidkanker met roze tumor)
• Acrale fibrokeratoom
• Acrospiroom
• Angioom
• Basaalcelcarcinoom (langzaam groeiende vorm van huidkanker)
• Clear cell acanthoma
• Cutaan plaveiselcelcarcinoom (vorm van huidkanker)
• Cyste (abnormaal gevormde zakvormige holte in het lichaam)
• Dermatofibroom (klein, goedaardig huidgezwel)
• Eeltknobbel
• Fibroom
• Hidradenoom
• Kaposisarcoom (tumor op de huid, in slijmvliezen en in organen)
• Koenense tumor
• Leiomyoom
• Merkelcelcarcinoom (zeer agressieve vorm van huidkanker)
• Naevus sebaceus
• Neurofibroom
• Porocarcinoom
• Poroïd hidradenoom
• Trichilemmoom
• Vaattumor
• Granuloma pyogenicum
• Seborreïsche keratosen (goedaardige gezwellen op de huid)
• Verruca seborroica
• Verruca vulgaris

Behandeling

Bij poromen is medische behandeling doorgaans niet nodig, tenzij de gezwellen pijn veroorzaken of andere problemen veroorzaken. Indien pijn of ongemak optreedt, zoals bij poromen op de voetzool, kan een chirurgische verwijdering aangewezen zijn. De definitieve diagnose en behandeling van poromen worden bereikt door een eenvoudige volledige chirurgische verwijdering van het gezwel.

Prognose van poromen

De prognose voor poromen is over het algemeen goed, omdat de gezwellen goedaardig zijn en geen significante klinische gevolgen hebben. Hoewel zelden een poroom kan ontaarden in kanker, is het risico op kwaadaardige transformatie naar een porocarcinoom minimaal.

Complicaties

Complicaties bij poromen zijn zeldzaam. De chirurgische behandeling van poromen kan echter dezelfde veelvoorkomende complicaties met zich meebrengen als andere kleine chirurgische ingrepen, zoals infectie en bloeding. Meerdere poromen kunnen cosmetische problemen veroorzaken of pijnklachten en beperkingen met zich meebrengen, vooral als ze op de voetzool zitten. Chirurgische behandeling is echter doorgaans effectief en veilig.

Preventie

Anno augustus 2024 zijn er geen specifieke preventieve maatregelen bekend om het ontstaan van poromen te voorkomen. Aangezien poromen vaak goedaardig zijn, ligt de focus voornamelijk op het behandelen van symptomen en het monitoren van de gezwellen indien nodig.

Lees verder

• Nodules: Goedaardige en kwaadaardige knobbeltjes