Anaal eczeem: rode, jeukende uitslag nabij de anus

Anaal eczeem is een aandoening van de huid nabij de anus die vervelende klachten zoals jeuk en pijn kan opleveren. Veel mensen schamen zich voor een dergelijke aandoening en blijven vaak langer met klachten rondlopen dan goed is. Anaal eczeem treft zowel jongeren als ouderen en is op zich goed te behandelen.

Wat is anaal eczeem

Anaal eczeem is een aandoening van de huid nabij of rondom de anus. Eczeem kenmerkt zich met jeuk, kleine rode bultjes, roodheid van de huid, schilfers en blaasjes gevuld met pus of een kleurloos vocht waardoor de huid nat kan worden. Door de jeuk is er een grote kans op beschadiging van de huid door dat men vaak en lang gaat krabben. Op den duur kunnen er zich barstjes, kloven en schilfers vormen en voelt de huid onregelmatig aan. Indien de huid erg beschadigt raakt kunnen er zelfs ontstekingen ontstaan. Het is een vervelende aandoening die overdag en 's nachts voor veel overlast kan zorgen. Anaal eczeem is niet aan een bepaalde leeftijd gebonden en zowel mannen als vrouwen hebben er last van.

Anaal eczeem, hoe ontstaat het?

Anaal eczeem kan ontstaan door verschillende oorzaken maar de basis ligt in irritatie en beschadiging van de huid rondom de anus. De irritaties en beschadigingen kunnen echter ontstaan door verschillende oorzaken.
Enkele voorbeelden:

Ontlasting

In ontlasting bevinden zich allerlei bestanddelen die irriterend kunnen werken op de gevoelige huid van onze billen. Ontlasting kan achterblijven door slechte hygiëne na de stoelgang, hetzij bewust, hetzij onbewust. Sommigen nemen het namelijk niet zou nauw met het schoonmaken van hun billen. Maar het is ook heel goed mogelijk dat er ongewild kleine restjes poep achterblijven bij een behaarde anus wat op den duur voor de problemen gaat zorgen. Een bekent voorbeeld van irritatie door ontlasting is luiereczeem (luieruitslag).

Om anaal eczeem, die ontstaat door ontlasting, te voorkomen dient men na ieder toiletbezoek de anus goed te reinigen, bij voorkeur met lauwwarm water. Een douche of bidet zijn hiervoor ideaal maar een teiltje met lauwwarm water werkt ook prima. Wassen met een washandje is ook mogelijk maar pas wel op dat u niet te hard wrijft en boent, hierdoor kunnen klachten erger worden.

Zeep

Veel mensen krijgen diverse kwaaltjes door overmatig gebruik van zeep omdat ze te schoon op zich zelf zijn. Zeep, douchegels en badschuim kunnen agressieve bestanddelen (ten opzichte van de huid) bevatten waardoor er huidproblemen zoals jeuk, roodheid van de huid en eczeem kunnen ontstaan. Bij huidproblemen is het raadzaam om over te gaan op een pH-neutrale zeep en zeer zeker niet te veel van het product te gebruiken, ook niet als het pH-neutraal is! Bij ernstige eczeem is het verstandig om zeep helemaal te vermijden en alleen met lauwwarm water te reinigen. Wasmiddelen voor kleding kunnen eveneens voor een allergische reactie zorgen, stap in zo'n geval over op een ander merk.

Toilet papier

Door het gebruik van harde wc papier en in combinatie van hard wrijven kan de huid beschadigt raken. Neem liever zachte toiletpapier en maak met beleid schoon. Vochtig toiletpapier kan soms uitkomst bieden maar ook daar moet men voorzichtig mee zijn, door toevoegingen van parfums of andere stoffen in het vochtige toiletpapier, kan er contacteczeem ontstaan.

Vochtige omgeving

Indien de huid nabij de anus lange tijd aan vocht wordt blootgesteld, kan dit uiteindelijk leiden tot anaal eczeem. Een vochtige omgeving kan veroorzaakt worden door verschillende omstandigheden. Denk bijvoorbeeld aan:

• Overmatig zweten; zweet kan zich opeenhopen in de bilspleet en eczeem veroorzaken.
• Overmatige slijmproductie; door ontstekingen, schimmelinfecties, kruiden, soa's of aambeien kan er een overmaat aan slijm geproduceerd worden.
• Overmaat aan vaginaal vocht; overtollig vaginale afscheiding kan zorgen voor een vochtig en broeierig milieu nabij de anus.
• Langdurige diarree

Aambeien

Aambeien zijn niet alleen pijnlijk maar ze kunnen ook indirect eczeem veroorzaken. Doordat bij aambeien de kans groter is dat er ontlasting achterblijft op de huid, kan zich eczeem vormen nabij de anus. Ook kunnen aambeien leiden tot een verhoogde slijmproductie wat mede eczeem kan veroorzaken. Om van klachten af te komen is het raadzaam om u voor aambeien te laten behandelen.

Overige oorzaken

• Mensen die suikerziekte (diabetes) hebben een verhoogde kans op eczeem
• Worminfecties kunnen huidproblemen opleveren
• Bij overgewicht is het mogelijk dat tussen de huidplooien smetplekken ontstaan
• Kloven en scheurtjes nabij de anus

Seborrhoisch eczeem

Seborrhoisch eczeem is schilferende en licht jeukende huidafwijking en komt voornamelijk voor op het hoofd en gezicht. Maar wordt ook aangetroffen op andere delen van het lichaam waaronder de bilspleet. Seborrhoisch eczeem wordt veroorzaakt door een gist en is goed te behandelen met een zalf die door een huisarts wordt voorgeschreven. De kans dat de aandoening weer terug komt is echter wel aanwezig.

Besmettelijk

Anaal eczeem is niet besmettelijk, ook niet bij aanraking. Iemand met anaal eczeem hoeft niet op een "eigen" stoel of iets dergelijks zitten. Ook kan men met een gerust hart samen gebruik maken van één toilet. Bedpartners hoeven zich eveneens geen zorgen te maken, anaal eczeem is niet overdraagbaar.

Behandeling

In veel gevallen geneest anaal eczeem na een aantal weken uit zich zelf. U kunt echter ook gebruik maken van een crème die wordt gebruikt bij luieruitslag. Crème tegen luieruitslag werkt in de meeste gevallen verzachtend en herstellend. Indien anaal eczeem een langere periode aanhoudt is het raadzaam om een huisarts te raadplegen. Behandeling van anaal eczeem is afhankelijk van de oorzaak. Meestal schrijft de huisarts ook een zalf voor die helend werkt en jeuk kan verminderen. Bij ontstekingen zal er eveneens een antibiotica worden gegeven. Indien nodig zal verdere behandeling noodzakelijk zijn om herhaling te voorkomen.

Zes eenvoudige tips om eczeem te voorkomen

Voorkomen is beter dan genezen hieronder enkele tips om de kans op eczeem te verkleinen:

• Zorg voor een goede hygiëne
• Houdt de billen goed droog, ook na het baden of douchen goed drogen
• Vermijdt zeep en/of bodylotions met parfum o.i.d
• Draag geen synthetische en/of strakke kleding
• Vermijdt beschadigingen van de huid nabij de anus
• Bescherm de huid met een dun laagje parfumvrije vette crème zoals vaseline

Tot slot

Blijf niet te lang met klachten rondlopen en ga vooral niet zelf uitgebreid "dokteren". In sommige gevallen kan een huidaandoening wel lijken op eczeem maar blijkt het uiteindelijk toch om iets anders te gaan. Zo kunnen psoriasis of lichen planus (=ontstekingsreactie van de huid en de slijmvliezen) lijken op eczeem maar is een andere behandeling soms noodzakelijk.

Lees verder

• Help ik heb een jeukende anus!
• Pijnlijke kramp nabij de anus? Mogelijk hebt u anuskramp