Vaak moeten boeren wijst soms op maagproblemen

Als je vaak moet boeren, kan dat erg vervelend zijn. Vooral in gezelschap, kun je je er behoorlijk opgelaten door voelen. Iedereen boert echter weleens. Je doet het meestal niet bewust, het overkomt je en je kunt het niet tegenhouden. Boeren is een natuurlijk mechanisme van de maag om zich te ontdoen van een teveel aan lucht. Meestal een onschuldig verschijnsel dus. Wanneer je echter heel vaak moet boeren, kan dit een signaal van je lichaam zijn dat er iets niet helemaal in orde is. De hele dag door slikken we lucht in. Dat gaat vanzelf en we hebben het dan ook niet in de gaten. Als je eet, drinkt of praat komt er automatisch een klein beetje lucht, via je slokdarm, in je maag terecht. Een deel van deze lucht gaat samen met het (deels) verteerde voedsel naar je darmen. Het grootste deel van de lucht die je gedurende de dag inslikt, blijft echter in de maag achter. De maag zet hierdoor steeds een beetje meer uit. Als de maagwand vindt dat de spanning te hoog wordt, geeft hij een seintje aan de hersenen. In samenwerking met de zenuwen van de maag, zorgen de hersenen ervoor dat de sluitspier tussen de slokdarm en de maag zich ontspant. Zo kan de lucht vanuit je maag naar de slokdarm gaan en uiteindelijk via je mond verdwijnen: je laat een boer. Soms wordt de lucht met zoveel kracht uit je maag geperst, dat je een luide boer laat. In de meeste gevallen is de boer echter nauwelijks hoorbaar.

Natuurlijk beschermingsmechanisme van je maag

Boeren beschermt je maag tegen een teveel aan lucht en het zorg er dus voor dat je maag niet gevaarlijk veel kan uitzetten. Diverse keren per dag boeren, is heel normaal. Als er erg veel lucht in je maag aanwezig is, kan dit er echter toe leiden dat je heel vaak moet boeren. Er zijn zelfs mensen die meerdere keren per minuut moeten boeren. Dit is natuurlijk erg vervelend. De grote hoeveelheid lucht in de maag zorgt bovendien voor een erg onaangenaam en opgeblazen gevoel en kan misselijkheid veroorzaken. Overmatig boeren is meestal een opzichzelfstaand verschijnsel. Soms is echter een onderliggende ziekte of aandoening de oorzaak.

Boeren omdat je teveel lucht inslikt

Vaak is er geen sprake van een ziekte of aandoening die het overmatige boeren verklaart. Meestal slik je, om een of andere reden, 'gewoon' te veel lucht in. Dit kan bijvoorbeeld komen omdat je te gulzig of onrustig eet of drinkt, waardoor veel meer lucht dan normaal kans ziet om via je slokdarm naar de maag te gaan. Ook wanneer je rookt of veel kauwgom kauwt, is de kans groot dat je veel lucht inslikt. Soms gebruik je tijdens het praten de spieren in je hals verkeerd of span je je hals- en keelspieren te veel aan door stress of spanningen. Het klepje dat je slokdarm gesloten moet houden en moet voorkomen dat vreemde stoffen (of teveel lucht) in je maag terecht kunnen komen, werkt dan niet meer zoals het moet. Hierdoor slik je teveel lucht in, zet je maag steeds uit en moet je dus vaak boeren.

Boeren omdat er teveel gas wordt geproduceerd

Naast het inslikken van een te grote hoeveelheid lucht, is het ook mogelijk dat er in je maag een teveel aan lucht wordt geproduceerd. De boosdoeners zijn dan voedingsmiddelen of dranken, die tijdens het verteringsproces in de maag of darmen voor extra lucht (gas) zorgen. Koolzuurhoudende frisdranken, koolsoorten en uien zijn bekende voorbeelden. Maar ook bier, prei, paprika, peulvruchten, vet eten, scherpe kruiden en grote hoeveelheden (onrijp) fruit en suiker kunnen voor een extra productie van gas zorgen. Wellicht heb je van voorgaande producten een te grote hoeveelheid ineens gedronken of gegeten, waardoor er extra veel lucht in de maag is ontstaan. Het is echter ook mogelijk dat de enzymen die nodig zijn om koolhydraten (het belangrijkste bestanddeel van genoemde producten) te verteren, hun werk niet goed doen.

Het voedsel dat je eet, wordt in je maag grotendeels verteerd door spijsverteringsenzymen die in het maagsap zitten. Dit verteerde voedsel gaat vervolgens naar onze darmen (eerst de dunne en later de dikke darm). Hier wordt het, wederom door enzymen, zodanig afgebroken dat het door de darmwand kan worden opgenomen. Het is normaal dat niet al het voedsel kan worden verteerd, maar wanneer de enzymen hun werk niet goed doen, blijft een onevenredig groot deel onverteerd voedsel over. Gedeeltelijk wordt dit door nuttige bacteriën opgeruimd. Met koolhydraten hebben ze echter moeite, waardoor er veel restproducten, voornamelijk zuur en gas, overblijven. Het gas stijgt op naar de maag en wordt uiteindelijk weer opgeboerd. Bij mensen waarbij de spijsverteringsenzymen onvoldoende in staat zijn om koolhydraten te verteren, ontstaan vooral problemen met producten die lactose (melksuiker) bevatten en bonen.

Boeren door maagproblemen

De meeste mensen hebben veel baat bij rustig eten, een dieet met weinig onverteerde koolhydraten en voldoende ontspanning. Soms blijven de klachten echter hardnekkig bestaan. In dat geval is er mogelijk sprake van een onderliggende ziekte of aandoening. Veelvuldig boeren komt regelmatig voor bij mensen die last hebben van brandend maagzuur of een zogenaamde overgevoelige maag. Bij een overgevoelige maag of functionele maagklachten zijn er al lange tijd klachten als maagpijn, misselijkheid, overgeven, brandend maagzuur, veel boeren, oprispingen en een opgeblazen en vol gevoel, zonder dat hiervoor een lichamelijke afwijking kan worden gevonden.

Als het maagzuur uit de maag in de slokdarm kan stromen (omdat bijvoorbeeld het afsluitklepje van de maag niet goed functioneert), zorgt dit voor een brandend en pijnlijk gevoel in de slokdarm en de keel en vaak een zure smaak in de mond. Maagzuur bevat agressief zoutzuur, dat in de maag ondermeer bacteriën, virussen en schimmels onschadelijk moet maken. De maag zelf is met een dikke slijmlaag goed beschermd tegen het zuur, de slokdarm heeft deze beschermlaag echter niet. Doordat de overgang tussen de slokdarm en maag niet goed sluit, kan er niet alleen maagzuur vanuit de maag naar boven komen, maar ook makkelijker lucht vanuit de slokdarm naar de maag gaan.

Als je naast het vele boeren, ook ernstige maagpijn hebt, veel misselijk bent, vaak moet braken en weinig eetlust hebt, dan is er mogelijk sprake van een maagzweer. Bij een maagzweer is de slijmvlieslaag in de maag (of twaalfvingerige darm) zo ernstig beschadigd, dat er een gat in zit. Hierdoor kunnen de zenuwen in aanraking komen met het agressieve zoutzuur dat in het maagsap zit, wat de hevige pijn veroorzaakt. Soms ontstaat er door de maagzweer een bloeding in de maag. Er zit dan bloed bij je braaksel of ontlasting (die is dan zwart en teerachtig). Ga hiermee altijd direct naar de huisarts.

Boeren door galstenen

Moet je niet alleen veel boeren, maar heb je regelmatig een hevige, aanhoudende pijn rechtsboven in je buik, ben je misselijk, moet je overgeven, heb je witte ontlasting, donkere urine en een gelige huid, dan heb je wellicht last van galstenen. Veel mensen hebben galstenen. De harde, steenachtige klontertjes worden gevormd in de galblaas, maar geven pas klachten op het moment dat ze vastlopen in de galwegen. Door de verstopping kan de galvloeistof niet doorstromen naar de darmen. In galvloeistof zitten galzouten die de vetten in ons voedsel afbreken, zodat ze makkelijker te verteren zijn door de spijsverteringsenzymen. Zonder galvloeistof kunnen de enzymen vet voedsel onvoldoende afbreken, waardoor veel restproducten (waaronder gas) ontstaan. Ontlasting krijgt zijn bruine kleur door de bilirubine die in de galvloeistof zit. Zonder de galvloeistof is de ontlasting wit. Omdat de galvloeistof niet kan worden afgevoerd, kan hij in je bloed terechtkomen. Dit zorgt er dan weer voor dat je huid geel en je urine donker kleurt. Als galstenen klachten veroorzaken, moeten ze meestal operatief verwijderd worden.

Boeren door een verkeerde ademhaling

Een aandoening aan het strottenhoofd of de neus- of keelholte kan er ook voor zorgen dat je veel moet boeren. Dit heeft waarschijnlijk te maken met het feit dat je dan op een andere manier ademhaalt en slikt. Ook een simpele verkoudheid kan om diezelfde reden veelvuldig boeren veroorzaken. Een verkeerde ademhaling komt bijvoorbeeld ook voor bij mensen die lijden aan chronische hyperventilatie. De ademhaling is dan te diep en te snel. Hierdoor kan er meer lucht dan normaal in de slokdarm en maag terecht komen, waardoor je veel moet boeren. Ook andere maagklachten als een opgeblazen gevoel, pijn en misselijkheid komen dan vaak voor.

Effectieve behandeling is soms lastig

Wordt het boeren veroorzaakt door een onderliggende ziekte of aandoening, dan moet deze uiteraard behandeld worden. Als boeren een opzichzelfstaand verschijnsel is, is een effectieve behandeling vaak lastig. Wanneer je de spieren in je hals en keel verkeerd gebruikt of wanneer je verkeerd slikt, kan een logopedist soms uitkomst bieden. In de meeste gevallen bestaat de behandeling echter uit een goed dieetadvies en bepaalde leefregels, eventueel in combinatie met medicijnen die de gasvorming tegengaan of verminderen.

Om ervoor te zorgen dat je minder lucht inslikt, is het belangrijk om rustig te eten en te drinken en je eten goed te kauwen. Ook kun je beter geen kauwgom nemen en is het (extra) verstandig om te stoppen met roken. Daarnaast is het van belang om een uitgebalanceerd, vezelrijk dieet te volgen. Vermijd koolzuurhoudende frisdranken, bier, grote hoeveelheden suiker en vet. Ook producten als nieuwe aardappelen, paprika, prei, ui, knoflook, peulvruchten, koolsoorten, spruitjes, radijsjes, pruimen, meloen en onrijp fruit kun je beter zo min mogelijk eten. Al deze producten kunnen voor een grotere aanmaak van lucht (gas) in je maag zorgen. Probeer, tot slot, stress en spanningen te vermijden. In deze periodes span je de spieren van je hals en keel vaak extra aan en slik je ongemerkt veel meer lucht in.

Iedereen moet af en toe boeren. Het is een natuurlijk mechanisme dat ervoor zorgt dat de maag zich van te veel lucht kan ontdoen. Wanneer je echter heel vaak moet boeren, kan dat heel vervelend en hinderlijk zijn. Als er geen ziekte of aandoening gevonden wordt die je klachten kan verklaren, is dat natuurlijk een geruststelling. Je klachten blijven echter wel bestaan en in ernstige gevallen kunnen ze je dagelijkse leven behoorlijk beïnvloeden. In aanvulling op eventuele medicijnen kunnen goede eet- en leefgewoonten echter een groot verschil maken.

Lees verder

• Aanhoudende maagklachten door een breukje in het middenrif
• Misselijk en een opgeblazen gevoel door een 'luie maag'
• Onverklaarbare maagklachten door overgevoelige maag