Hyperthyreoïdie: teveel aan schildklierhormoon

Hyperthyreoïdie komt voor wanneer de schildklier te snel werkt. De schildklier produceert dan een teveel aan schildklierhormoon. Dit heeft nadelige gevolgen voor de patiënt, zoals hartkloppingen, zweten, vermoeidheid en overmatig vermageren ondanks een goede eetlust. Soms is een tumor of gezwel de oorzaak, soms ook maakt het lichaam antistoffen tegen de eigen schildklier aan.

Wat is het schildklierhormoon?

Het schildklierhormoon wordt geproduceerd door de schildklier. De schildklier is een klein orgaan dat zich aan de voorzijde van de hals bevindt. Het licht voor het strottenhoofd, tegen de luchtpijp aan. De schildklier wordt sterk doorbloed middels vier slagaders. Uit jodium en tyrosine maakt de schildklier het schildklierhormoon aan. Schildklierhormonen beïnvloeden de stofwisseling en de groei van het lichaam.

Hyperthyreoïdie

Bij hyperthyreoïdie is er sprake van een teveel aan schildklierhormonen. Dit komt omdat de schildklier overmatig werkt, waardoor deze teveel van deze hormonen produceert. De stofwisselingsprocessen in het lichaam worden hierdoor als het ware opgejaagd. Hyperthyreoïdie komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Er wordt ook wel gesproken van een actieve schildklier.

Oorzaken van een teveel aan schildklierhormonen

Soms ontstaat er een teveel aan schildklierhormonen door het gebruik van bepaalde medicijnen. In deze medicijnen zitten schildklierhormonen, wat de grotere hoeveelheid in het lichaam verklaart. Wanneer dit de oorzaak is, kan het probleem verholpen worden door deze medicijnen langzaam af te bouwen.

De meest voorkomende oorzaak van hyperthyreoïdie is echter een hyperactiviteit van de schildklier. Dit kan komen door een aantal gezwelletjes in de schildklier, waardoor teveel schildklierhormoon wordt geproduceerd. Ook kan het voorkomen dat er tegen de eigen schildklier antistoffen wordt aangemaakt. De antistoffen leiden ertoe dat de schildklier te actief gaat werken. Dit wordt ook wel de ziekte van Graves genoemd. De ziekte van Graves wordt ook wel eens de ziekte van Basedow genoemd. Vaak ook is de schildklier vergroot, dit wordt stuma genoemd. Wanneer stuma optreedt in combinatie met uitpuilende ogen, wordt dit de ziekte van Basedow of Grave genoemd.

In sommige gevallen is er sprake van een gezwel of tumor in de hypofyse. De hypofyse zet onder andere de schildklier ertoe aan om hormonen te produceren. Wanneer het gedeelte van de hypofyse dat schildklierstimulerende hormonen produceert, is aangetast, dan krijgt de schildklier teveel seintjes om schildklierhormonen te produceren. Het gevolg is dus een overactieve schildklier.

Hyperthyreoïdie herkennen

De voornaamste verschijnselen die optreden bij een te snel werkende schildklier zijn gejaagdheid, snelle hartslag, zweten en diarree. Verder valt op dat de patiënt vermagerd, ondanks dat hij of zij er een goed eetlust op na houdt. Vaak treedt er ook vermoeidheid op en een zwakte van de spieren. Ook kan men het ontzettend snel warm krijgen. De handen en vingers kunnen gaan trillen, dit wordt tremor genoemd. Soms ontstaan er ook klachten aan de ogen.

Behandeling

Wanneer de oorzaak ligt in het gebruik van medicijnen met schildklierhormoon, dan moeten deze afgebouwd worden. Een tumor aan de hypofyse kan verholpen worden. Bepaalde medicijnen kunnen de werking van de schildklier remmen.

De schildklier zelf kan geheel of gedeeltelijk verwijderd worden. Hierdoor wordt er geen tot weinig schildklierhormoon geproduceerd. Als gevolg hiervan kan er een tekort aan schildklierhormoon ontstaan. In dit geval zal men tabletten met schildklierhormoon moeten slikken, een leven lang.

Een andere optie is het innemen van een drankje met radioactief jood. Dit hoopt zich op in de schildklier, waardoor deze onwerkzaam wordt. Ook in dit geval zal men schildklierhormoontabletten moeten slikken om het tekort aan dit hormoon weer aan te vullen.

Leven met een te snel werkende schildklier
Wanneer hyperthyreoïdie niet wordt behandeld, zal men altijd last blijven houden van transpireren, hartkloppingen, kortademigheid etc. Dit kan het leven aardig beïnvloeden. Ook treedt er vaak sterke vermagering op en is men vermoeid, waardoor het moeilijk is om de dagen door te komen. Om die reden wordt een snel werkende schildklier meestal behandeld met medicijnen. Het is echter aan de patiënt zelf om te bepalen in hoeverre hij behandeld wil worden.

Sommige patiënten lopen al langer rond met een te snel werkende schildklier, zonder dit zelf te weten. De symptomen kunnen zo mild zijn, dat deze amper worden opgemerkt. De klachten kunnen echter wel verergeren. Wanneer de symptomen zoals in bovenstaande tekst langer aanhouden, is het in ieder geval raadzaam om een arts te bezoeken. Samen met de arts kan een behandelplan worden opgesteld.

Lees verder

• Schildklier: klachten en symptomen