Help, ik ga vervellen, wat nu?

Als de huid te lang aan zonlicht wordt blootgesteld kan verbranding optreden. De snelheid waarmee de huid verbrandt is mede afhankelijk van het huidtype en het gebruik van zonnebrandcrème. In de meeste gevallen verbrandt alleen de bovenste laag van de huid. Een verbrande huid is rood en pijnlijk. Bij een ernstige verbranding kunnen zelfs blaren ontstaan. Na enkele dagen gaat de huid vervellen. De beschadigde huid wordt vervangen door een nieuwe huid. Je kunt dit niet voorkomen, maar met een goede huidverzorging kun je de schade beperken.

Hoe ontstaat dat bruine kleurtje?

De bovenste laag van onze huid wordt de opperhuid (epidermis) genoemd. Deze laag bestaat weer uit vijf verschillende lagen. De cellen (melanocyten) in de onderste laag zijn van belang bij het veranderen van de huidskleur. Deze cellen maken pigment aan (melamine) en dit wordt naar de bovenste laag van de opperhuid vervoerd. Daar hoopt het pigment zich op en voorkomt dat schadelijke uv-stralen diep in de huid kunnen dringen. Pigment beschermt zo het DNA in de celkern. Als het DNA in de celkern wordt aangetast kunnen ziektes als kanker ontstaan. De kans op huidkanker wordt groter als de huid vaker verbrandt. Naarmate de huid vaker aan zonlicht wordt blootgesteld, zal er meer pigment worden aangemaakt, totdat de maximaal te bereiken hoeveelheid is bereikt en de huid niet meer aan kan maken. Mensen met een lichte huid en kinderen maken minder pigment aan dan mensen met een donkere huid. Bij donkere mensen worden er meer en grotere pigmentkorrels aangemaakt.

Hoe kun je verbranding voorkomen?

Onder invloed van zonlicht wordt de bovenste laag van de huid dikker. Ook dit biedt bescherming tegen schadelijke uv-stralen. Door de huid langzaam te laten wennen aan zonlicht bouw je een natuurlijke bescherming op, waardoor je het verbranden van de huid kunt voorkomen. Daarnaast blijft het wel belangrijk om niet te lang in de zon te blijven en om een zonnebrandmiddel te gebruiken. Langdurige blootstelling aan de zon kan blijvende schade veroorzaken zoals: verkleuringen van de huid, huidveroudering, rimpels en huidkanker.

Het vernieuwen van de huid

De onderste laag van de opperhuid maakt, naast pigmentcellen, ook nieuwe huidcellen aan. De nieuwe huidcellen worden naar de bovenste laag (de hoornlaag) van de opperhuid getransporteerd. Dit duurt ongeveer een maand. Omdat het aanmaken van nieuwe huidcellen een voortdurend proces is, wordt de huid elke maand volledig vernieuwd. De functie van de hoornlaag is het beschermen van de huid tegen uitdroging en van binnenuit het vocht vasthouden. De bovenste cellen van de hoornlaag laten steeds los, waardoor de huid doorlopend huidschilfers verliest. Bij verbranding moet de huid worden hersteld, waardoor er soms hele platen vel van de huid komen.

Een verbrande huid

Wanneer de huid aan uv-stralen wordt blootgesteld, kan er verbranding optreden. Als de zon hoog aan de hemel staat dan is de straling sterker en de kans op verbranding groter. De snelheid waarmee dit gebeurt, is afhankelijk van het huidtype en de mate waarin de huid bescherming heeft opgebouwd. Ook het gebruik van zonnebrandmiddelen kunnen verbranding voorkomen of uitstellen.

De kenmerken en klachten van een verbrande huid

Een verbrande huid is rood omdat de bloedvaten wijder worden. Dit betekent dat de huid is beschadigd en dat herstel nodig is. Daarna verliest de huid vocht en voelt trekkerig aan. Een ernstige verbranding kan zelfs zwellingen en blaren veroorzaken! Dit kan gepaard gaan met klachten zoals: koorts, ijlen, rillingen, misselijkheid, overgeven, hartkloppingen en hoofdpijn. In dit geval kan medische hulp nodig zijn.

Wat moet je doen als de huid is verbrand?

Ga meteen uit de zon als je merkt dat de huid verbrandt. Koel de huid met een lauwe douche. Na het douchen dep je de huid voorzichtig droog en smeer je je in met een verzorgende bodylotion of aftersun. Aftersun producten bevatten ingrediënten zoals menthol, die de huid verkoelen en kalmeren. Ze voeden en hydrateren de huid zodat de vochtbalans op peil blijft. Hierdoor blijft de huid ook langer bruin.

Gewone bodylotion of crème

Een gewone bodylotion kun je ook gebruiken in plaats van aftersun. Het bevat meestal geen verkoelende ingrediënten, maar het voedt en verzorgt de huid wel. Smeer alleen je lichaam in met bodylotion of aftersun. De kwetsbare huid van het gezicht heeft speciale gezichtsverzorgende producten nodig. Gebruik ook geen vette crème omdat het vetlaagje de huid afdekt waardoor de warmte niet weg kan.

Heb je geen bodylotion of aftersun? Smeer je verbrande huid dan in met yoghurt. Yoghurt koelt de huid. Blijf ook voldoende water drinken om uitdroging van de huid te voorkomen.

Het vervellen van de huid

Een verbrande huid is rood en gevoelig. De huidcellen zijn beschadigd en kunnen kankerverwekkend zijn. Ze moeten zo snel mogelijk worden vervangen. Na een paar dagen ruimt de huid deze beschadigde cellen op en gaat vervellen. De beschadigde huid wordt vervangen door een nieuwe huid. Het vervellen kan vier tot zeven dagen duren, afhankelijk van de ernst van de verbranding.

Huidverzorging

Het vervellen van de huid gaat vaak gepaard met jeuk, waardoor je geneigd bent om te gaan krabben. Doe dat niet! Door het krabben of scrubben beschadigd de huid, waardoor infecties en littekens kunnen ontstaan. Je kunt het vervellen van de huid niet tegen houden, maar met een goede huidverzorging wel de schade beperken. Gebruik een vocht inbrengende crème met aloë vera, of een aftersun gel. De nieuwe huid is nog erg kwetsbaar, blijf daarom de eerste dagen uit de zon en gebruik daarna een zonnebrandmiddel met een hoge factor.

Lees verder

• De Smart Sun polsband waarschuwt bij te veel zon op de huid