In water oplosbare vitamines

Vitamines zijn belangrijk voor een goede werking van lichamelijke processen. We kennen verschillenden typen vitamines, waarvan in water oplosbare een groep zijn. Deze griep bestaan uit vitamine B en C. Er zijn 8 verschillende soorten vitamines B. Vitamine C speelt vooral een rol bij de afweer. Een tekort aan vitamines wordt avitaminose genoemd en kan leiden tot verschillende ziekten en afwijkingen. Het is daarom belangrijk om gevarieerd en gezond te eten.

Wat zijn vitamines?

Een vitamine is een stof die het lichaam nodig heeft om te kunnen functioneren. Ze zijn van invloed op de regulering van verschillende processen in het lichaam. Kleine hoeveelheden vitamines zijn al van invloed. In principe hebben we ook kleine hoeveelheden nodig. Hoeveel we nodig hebben per dag wordt aangeduid met ADH: Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid. Het lichaam maakt zelf alleen vitamine K en D aan. De rest moeten we uit de voeding halen. Onbewerkte voeding bevat meer vitaminen dan bewerkte voeding. Soms zijn vitaminen vatbaar voor lucht, warmte, licht of vocht. Ze kunnen dan verloren gaan. Een tekort aan vitaminen wordt avitaminose genoemd.

In water oplosbaar

We kennen drie typen vitaminen:

• Door het lichaam zelf aangemaakt
• In vet oplosbaar
• In water oplosbaar

Vitaminen die in water oplosbaar zijn worden niet door het lichaam opgeslagen. Alleen vitamine B12 (cyanocobalamine) kan opgeslagen worden. Een teveel aan in water oplosbare vitaminen worden weer weggespoeld wanneer ze niet opgenomen worden. Ze verlaten met de urine het lichaam. Het heeft dan ook geen zin om in één keer een grote dosis van dit type vitaminen in te nemen. Een overdosis zal daarom niet kunnen ontstaan. Wel kan vitamine C ervoor zorgen dat er nierstenen ontstaan. Dit geldt voor mensen die een stofwisselingsziekte met een verhoogde oxalaatproductie hebben. Bij deze groep mensen kan vitamine C ervoor zorgen dat er teveel oxalaat in de urine terecht komt met nierstenen als gevolg.

B1: thiamnine of aneurine

Vitamine B1 wordt ook wel thiamine genoemd. Het is belangrijk bij de geleiding van zenuwimpulsen. Ook speelt het een rol bij de koolhydraatstofwisseling en de productie van energie. Deze vitamine is vooral te vinden in granen, aardappelen, peulvruchten, vlees, vis, lever en gist. Een tekort aan vitamine B1 veroorzaakt voornamelijk de ziekte beriberi. Hierbij wordt het hart-en vaatstelsel zwak. Dit wordt ook wel natte beriberi genoemd. Symptomen zijn een snel hartritme, vergroot hart, kortademigheid, longoedeem en weinig urineaanmaak. Droge beriberi uit zich door verlammingen doordat het neurologisch systeem is aangetast.

B2: riboflavine

Vitamine B2 oftewel riboflavine (lactoflavine) speelt een rol bij de stofwisseling. Voornamelijk voor een goede groei is vitamine B2 onmisbaar. Het reguleert onder andere de activiteit van de schildklier en zorgt voor de groei van nagels, haar en huid. Deze vitamine treffen we voornamelijk aan in melk, eieren, jonge groene groenten, bruinbrood en gist. Riboflavine wordt als gele kleurstof gebruikt onder het nummer E101. Een tekort aan vitamine B2 zorgt voor huidkloven, huiduitslag jeukende ogen en overgevoelig voor licht.

B3: niacine/ nicotinezuur

Niacine, nicotinezuur of nicotinamide, zo wordt vitamine B3 ook wel genoemd. Ook deze vitamine speelt een rol in de energievoorziening en bij een gezonde huid, gezond haar en nagels. Voor de werking van het zenuwstelsel is vitamine B3 belangrijk. Deze vitamine vinden we in graanproducten, groenten, fruit, noten, vlees en vis. Een tekort aan vitamine B3 zorgt voor huiduitslag, ontstekingen, ruwe huid, vermoeidheid, bewustzijnsstoornis en soms zelfs dementie.

B5: pantotheenzuur

Vitamine B5 zorgt voor de energievoorziening, een goed functionerend zenuwstelsel en draagt bij tijdens de aanmaak van een aantal hormonen. Deze vitamine, ook wel pantotheenzuur genoemd, vinden we in groenten en fruit, aardappelen, vlees en vis, eieren en melk. Een tekort zorgt ervoor dat er een branderig en pijnlijk gevoel in d voeten ontstaat. Dit wordt ook wel burning feet genoemd. Tegenwoordig komt dit nog maar zelden voor.

B6: pyridoxine

Deze vitamine speelt net als de overige vitamine B een rol bij de energievoorziening. Ook is het belangrijk voor de aanmaak van rode bloedcellen, een goede werking van het zenuwstelsel en een goede werking van de spijsvertering. Daarnaast zorgt pyridoxine voor een goede weerstand. We vinden deze vitamine terug in vlees, via, melk, aardappelen, peulvruchten en eieren. Een tekort leidt tot huidontstekingen, ontsteking van de tong, vermoeidheid stoornissen in het zenuwstelsel en verwardheid. Baby's kunnen ook een tekort aan vitamine B6 krijgen. Bij hun zal dit zorgen voor overgeven, gewichtsverlies en stuipen.

B8: biotine

Biotine is nodig voor de koolhydratenstofwisseling en eiwitstofwisseling. Ook speelt het een rol bij de productie van vetzuren. Een goed werkend zenuwstelsel en gezonde huid, gezond haar en nagels worden bewerkstelt door de aanwezigheid van vitamine B8. Deze vitamine vinden we vooral in melk, noten en pinda's, eieren en sojaproducten. Een tekort is zeldzaam. Mensen die rauwe eieren eten krijgen avidine binnen, een stof die ervoor zorgt dat de opname van vitamine B8 wordt geblokkeerd. Een tekort leidt dan tot ontstekingen van de huid en tong, vermoeidheid, bloedarmoede en soms depressie.

B11: foliumzuur

De meeste zwangere vrouwen hebben wel van foliumzuur gehoord. Het speelt een rol bij het zenuwstelsel, het immuunsysteem, de aanmaak van rode bloedcellen, maar vooral belangrijk bij de deling van cellen tijdens de zwangerschap. Ook verlaagt foliumzuur de kans op hart-en vaatziekten. We vinden vitamine B11 in groene groenten en fruit, volkoren producten en in beperkte mate in melkproducten. Een tekort zorgt voor verandering in het beenmerg en een afwijking in de rode en witte bloedcellen. Gewichtsverlies en vermoeidheid zijn een gevolg. Zwangere vrouwen die een tekort aan vitamine B11 hebben kunnen te maken krijgen met een niet goed verlopende zwangerschap. De kans op een open ruggetje bij de baby is vele malen groter. Geadviseerd wordt om vier weken voor de bevruchting tot acht weken na de bevruchting extra foliumzuur te slikken.

B12: cobalamine

Vitamine B12 zorgt voor een goede afweer en speelt een rol bij de energievoorziening. Ook is het belangrijk voor de aanmaak van rode bloedcellen. Deze vitamine vinden we in vlees, vis, eieren en melk. Vitamine B12 werkt samen met vitamine B11. Een tekort aan vitamine B12 zorgt er dan ook voor dat er geen foliumzuur wordt opgenomen. Ook leidt een tekort tot bloedarmoede en vermoeidheid. Andere gevolgen zijn stoornissen in het zenuwstelsel, problemen met het geheugen, pijn aan het hart en kortademigheid. Een tekort aan vitamine B12 wordt in verband gebracht met een miskraam.

Vitamine C: L-ascorbinezuur

Vitamine C speelt een belangrijke rol in het afweersysteem en de afweer tegen virussen. Ook kan het bij sommige kankersoorten de groei vertragen. Vitamine C werkt samen met vitamine E en is een antioxidant: het beschermt het lichaam tegen vrije radicalen. Daarnaast speelt het een rol bij het gezond houden van de huid, de tanden, de bloedvaten en de botten. Vitamine C vinden we voornamelijk in groenten, fruit en aardappels. Vooral citrusvruchten bevatten een hoge dosering vitamine C. Een tekort aan deze vitamine leidt tot scheurbuiktandvleesbloedingen, ontstoken tandvlees, uitval van tanden en inwendig bloedingen.