Zalven: soorten en het gebruik

Veel geneesmiddelen worden op een of andere manier ingenomen. Maar er bestaan ook zeer veel geneesmiddelen die uitwendig worden gebruikt zoals zalven. Een zalf is een smeermiddel dat veel toepassingen kent voor uitwendig gebruik. Vanwege de vele toepassingen zijn er ook diverse verschillende soorten zalf. Als basis hebben ze echter allemaal een vettige stof. Zalf onderscheidt zich van crème doordat het geen of veel minder water bevat. Crème bevat in het algemeen veel water waar een beetje vet aan is toegevoegd. Doordat zalf minder water bevat is het product moeilijker smeerbaar.

Soorten zalven

Zalf is een dermaticum dat uit één fase bestaat in tegenstelling tot crème die uit een waterfase en een vette fase bestaat. Een dermaticum is een farmaceutisch product (geneesmiddel) dat op de huid wordt toegepast. Er bestaan drie soorten zalven namelijk hydrofobe, water-emulgerende en hydrofiele zalven. Het verschil tussen die zalven wordt vooral bepaald doordat ze minder of meer water kunnen opnemen.

Hydrofobe zalven

Hydrofoob betekent water vrezend. Hydrofobe stoffen zijn waterafstotend of laten zich slecht met water mengen. Zalven die tot deze groep behoren kunnen slechts zeer kleine hoeveelheden water opnemen. De basis van hydrofobe zalven bestaat meestal uit stoffen zoals dierlijke vetten, plantaardige oliën, synthetische triglyceriden, vloeibare paraffine, wassoorten zoals witte bijenwas en witte vaseline.

Water-emulgerende zalven

Zalven die tot deze groep behoren kunnen grotere hoeveelheden water opnemen. Na het mengen van de stoffen veranderen ze in water-in-olie-emulsies of in olie-in-water-emulsies. Een emulsie is een mengsel van stoffen die onder normale omstandigheden geen stabiel en homogeen mengsel kunnen vormen. Om dit toch te bereiken moet een speciale stof, die emulgator wordt genoemd, worden toegevoegd. De basis van water-emulgerende zalven bestaat verder uit dezelfde stoffen als van hydrofobe zalven.

Hydrofiele zalven

Hydrofiel is het tegenovergestelde van hydrofoob. De stoffen van hydrofiele zalven laten zich makkelijker mengen met water doordat een emulgator is toegevoegd. De zalfbasis van deze zalven bestaat in de regel uit een mengsel van vloeibare en vaste macrogolen. Macrogolen zijn stoffen die watermoleculen vasthouden.

Verdikkingsmiddelen

Als verdikkingsmiddel voor zalven kunnen hydrofobe middelen worden gebruikt zoals bijenwas, carnaubawas of candelillawas en vet van wol. Andere hydrofobe middelen zijn onder meer paraffine en vaseline. Aanhangers van natuurgeneeskunde zijn echter tegen het toepassen van paraffine en vaseline omdat die een structuur hebben waarmee de huid verstopt kan raken. Hun voorkeur gaat uit naar een natuurlijk verdikkingsmiddel zoals plantaardige olie aangezien een zalf eigenlijk een verdikte olie is.

Enkele voorbeelden van zalfsoorten en het gebruik

Er bestaan talrijke zalfsoorten voor zeer verschillend gebruik zoals bijvoorbeeld zalf voor baby’s, beschermende zalf, herstellende zalf, zalf voor spierpijn en gewrichtspijn, aambeizalf en zalf voor winterhanden. Enkele veel gebruikte zalven zijn:

Bepanthen Baby Zalf

Deze zalf is uitermate geschikt voor het gebruik bij rode babybilletjes. In de zalf bevindt zich een hoge concentratie dexpanthenol waarmee het natuurlijke huidherstel wordt ondersteund. De zalf sluit de babyhuid niet af maar geeft een beschermende laag. Bepanthen Baby Zalf bevat geen geurstoffen en conserveringsmiddelen.

Bepanthen Beschermende Zalf

Deze zalf is vooral geschikt voor de behandeling van huidplekken en een schrale of droge huid. Ook deze zalf bevat een hoge concentratie dexpanthenol. De zalf is bijzonder geschikt voor de verzorging van huidplekken op de ellebogen, hielen, vingers en voeten. De hoge concentratie vetten (65%) zorgen voor een doorzichtig beschermlaagje op de huid dat waterafstotend is maar de huid niet afsluit. Ook deze zalf bevat geen geurstoffen en conserveringsmiddelen.

Eucerin PH5 Herstellende Zalf

Dit is een zalf die het herstelproces van gebarsten huid bevordert. Ook heeft de zalf een beschermende werking tegen invloeden van buitenaf en zorgt er voor dat de huid weer glad aanvoelt. Naast de herstelkracht activeert de zalf het afweersysteem van de huid. Het is een makkelijk smeerbare zalf.

PEROZIN

De drie belangrijkste bestanddelen van PEROZIN zijn pepermunt, rozemarijn en zingiber. Aan die ingrediënten dankt het product zij naam. Tevens is daar valkruid aan toegevoegd. Dit medische hulpmiddel is een aangenaam product voor gebruik bij spierpijn en gewrichtspijn. De zalf kan gebruikt worden vanaf drie jaar oud en geeft bij de meeste gebruikers verlichting binnen vierentwintig uur. PEROZIN is ook ideaal voor sporters om na inspanning de spieren te koelen en helpt hen bij vermoeide en overbelaste spieren.

Pharmontis Curanol Zalf

Deze zalf houdt de bloedvaten elastisch en bevordert de doorbloeding rond de anus. Curanol bevat vier natuurlijke stoffen die aambeien direct aanpakken. Daarnaast is de zalf ook geschikt voor de verzorging van spataderen. Pharmontis Curanol Zalf kan eventueel gebruikt worden in combinatie met Curanol tabletten.

Dr. Fix Winterhanden Wonder zalf

Dit betreft een snel intrekkende zalf die de handen beschermen en verzachten. Kloofjes en scheurtjes in de handen verminderen of verdwijnen snel. Door de toevoeging van sheabutter en zuivere calendula extracten wordt direct verlichting gegeven aan pijnlijke handen. De zalf kan het best met masserende bewegingen ’s morgens worden aangebracht voor bescherming gedurende de dag en ’s avonds om de handen te laten herstellen in de nacht.

Lees verder

• Cetomacrogolcrème of -zalf voor een droge en jeukende huid