Medicijnen op doktersrecept en taak van apotheker

Een groot aantal medicijnen is zonder doktersrecept verkrijgbaar. Die geneesmiddelen lenen zich prima voor zelfmedicatie en zijn meestal van een lichtere soort. Medicijnen voor zelfmedicatie zijn altijd verkrijgbaar in een apotheek en soms in een drogist of supermarkt en tankstation. Maar zwaardere medicijnen zijn alleen verkrijgbaar met een doktersrecept in een apotheek. Uiteraard houdt dit vooral verband met het veilige gebruik van de medicijnen. De arts die het medicijn voorschrijft is daar samen met de apotheker verantwoordelijk voor.

Medicijnen op doktersrecept

Een doktersrecept bestaat uit een schriftelijk verzoek van een arts aan een apotheker. Dat verzoek betreft het leveren van een geneesmiddel aan een patiënt. Op het schriftelijke verzoek zijn de naam en de adresgegevens van de arts vermeld en ook de naam van de patiënt en soms ook adresgegevens. Het recept bevat verder gegevens over het soort geneesmiddel, het gebruik, de hoeveelheid en de sterkte. Een aantal gegevens wordt door de apotheker op de verpakking van het medicijn geplaatst ter informatie aan de patiënt. Als een patiënt een medicijn gedurende langere tijd nodig heeft wordt meestal gewerkt met een herhaalrecept omdat medicijnen niet voor een hele lange periode of in grote hoeveelheden worden verstrekt. Herhaalrecepten worden vooral toegepast bij:

• Allergie
• Astma
• Diabetes
• Eczeem
• Hoge bloeddruk
• Reumatoïde artritis

Andere receptvormen

Naast recepten voor medicijnen bestaan ook enkel andere receptvormen zoals een brilrecept en gehoorapparatenrecept.

Brilrecept

Een speciaal soort recept is een brilrecept dat afgegeven kan worden door een oogarts of optometrist. Dit recept bevat de sterkte van de brillenglazen die de patiënt nodig heeft.

Hoorapparatenrecept

Een ander soort recept is een hoorapparatenrecept waarmee door een kno-arts de resultaten van een gehooronderzoek worden weergegeven. Het recept is bedoeld voor een audicien om na te gaan welk hoorapparaat het meest geschikt is voor de patiënt.

Handschrift

Kenmerkend voor handgeschreven recepten is de onduidelijkheid vanwege het slechte handschrift van veel artsen. Dit probleem bestaat echter steeds minder omdat veel artsen zijn overgegaan tot het gebruik van een computer en het recept daarna uitprinten.

Apotheker is beschermde titel

Een apotheker (ook wel farmaceut genoemd) is een deskundige op het gebied van medicijnen. Hij is als zodanig verantwoordelijk voor de uitgifte van geneesmiddelen aan patiënten. De naam apotheker mag alleen gebruikt worden als iemand de opleiding farmacie met succes heeft afgerond en is ingeschreven in het BIG-register (beroepen in de Individuele Gezondheidszorg). De titel apotheker is dus een beschermde titel die niet door onbevoegden mag worden gebezigd.

Verkooppunten van medicijnen

De apotheker is de aangewezen persoon om informatie aan de patiënt te geven over alle medicijnen. In mindere mate is dat het geval met een drogist. Bij verkoop in een supermarkt of tankstation is dit meestal niet het geval. Mede daarom heeft het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen bepaald waar medicijnen verkocht mogen worden wat aangegeven is met afkortingen:

• UA (Uitsluitend Apotheek): alleen in de apotheek
• UAD: (Uitsluitend Apotheek en Drogist) alleen in de apotheek en de drogist
• AV (Algemene Verkoop): ook bij de supermarkt of het benzinestation

Werkzaamheden van apotheker

De belangrijkste werkzaamheden van een apotheker zijn:

• Verstrekken van medicijnen binnen geldende normen.
• Geven van informatie aan de patiënten over de werking en het gebruik van de medicijnen.
• Farmaceutische onderzoek uitvoeren.
• Een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van geneesmiddelen.
• Aansturen en begeleiden van het personeel en eventueel andere betrokkenen.
• Op 'maat' produceren van medicijnen als de geneesmiddelenindustrie die niet levert.

Formularium en Laboratorium der Nederlandse Apothekers

Voor het op 'maat' leveren van medicijnen gelden strikte kwaliteitseisen. Voor het bereiden van recepten is een concept vastgesteld het zogenaamde FNA (Formularium der Nederlandse Apothekers). Dit bereidingsconcept bevat bereidingswijzen die getest zijn door het LNA (Laboratorium der Nederlandse Apothekers). Het LNA voert ook steekproeven uit waarbij wordt gecontroleerd of de medicijnen voldoen aan de eisen van het FNA.

Uitvoering van praktijk

Apothekers zijn meestal werkzaam in een eigen apothekerspraktijk. Maar daarnaast kunnen ze ook werkzaam zijn in een apotheek als onderdeel van een laboratorium, universiteit of ziekenhuis. In hun functie hebben ze onder meer te maken met deskundigen als apothekersassistenten, artsen, farmaceutisch medewerkers, klinisch laboranten en praktijkondersteuners.

Lees verder

• Geneesmiddelenbewaking taak van het CBG
• Over medicijnen of geneesmiddelen of medicamenten
• Ontwikkelen van geneesmiddelen of medicijnen
• Bijsluiters bij medicijnen of geneesmiddelen